به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ سیلاب های بی موقع، خشكسالی های بی امان و آب شدن یخ های قطبی، میهمانان ناخوانده ساكنان این كره خاكی محسوب می شوند. آنها در واقع ارمغان تلخ فعالیت های مخرب انسانی به شمار می روند كه اختلال در روند طبیعی زندگی جوامع مختلف را هدف گرفته اند.
زمین سده های متمادی، آماج اهداف و آرمان های بشر به منظور دستیابی به آسایش و آرامش بوده و اینك در پس این رنج های فزاینده نفس هایش به شماره افتاده است. اكنون همگان شاهد تغییر در اكوسیستم جهان هستند كه می تواند ساختار جوامع انسانی را دگرگون سازد، موضوعی كه به دلیل افزایش درجه حرارت و تغییر الگوهای بارش روی داده و نگرانی بسیاری از نهادهای علمی را برانگیخته است.
روزگاری كمتر كسی فكر می كرد كه كانادا تحت تاُثیرات اقلیمی قرار بگیرد اما احتمال دارد تا ساكنان كلان شهرهای این كشور تا پایان این قرن تابستان های گرمسیری و استوایی را تجربه كنند و در صورت ادامه روند گرمایش زمین، كانادا بر روی منطقه ای با آب و هوای معتدل قرار گیرد. رویدادی تلخ كه اینك جنوب و جنوب شرقی آسیا، آفریقای لاتین و صحرا در آفریقا، آن را با شدت بیشتری به دلیل ناحیه جغرافیایی خویش تجربه كرده و با تغییرات شدید در آب وهوای خود روبرو شده اند.
در همین زمینه علیرضا مساح بوآنی عضو هیات علمی دانشگاه تهران در گفت وگو با پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا با اشاره به این موضوع كه انتشار بیش از حد گازهای گلخانه‌ای، مهم‌ترین عامل ایجاد تغییرات اقلیمی است، گفت: بر پایه پژوهش‌های معتبر جهانی تركیب گازهای موجود در اتمسفر سبب تغییرهای اقلیمی خواهد شد.
** شرایط آینده اقلیم جهان برپایه سناریوهای مختلف
مساح بوآنی در پاسخ به این پرسش كه آینده اقلیمی چه ارتباطی با میزان انتشار گازهای گلخانه ای دارد، گفت: وضعیت آینده تغییرات اقلیمی ارتباط مستقیمی با میزان انتشار گازهای گلخانه ای دارد. به طوری كه اقلیم شناسان در اقصی نقاط جهان با توجه به همین موضوع و با پیش بینی مقادیر متفاوتی از گازهای گلخانه ای موجود در جو در سال های آتی، شرایط آینده اقلیم جهان را بر پایه برنامه های مختلفی در این زمینه تخمین می زنند. دی‌اكسید كربن موجود در جو، به عنوان مهم‌ترین گاز گلخانه‌ای، حدود ppm 408 است كه از حدود 600 هزار سال پیش تا 1950میلادی هیچ گاه مقدار این گاز در اتمسفر زمین از ppm 300 تجاوز نكرد اما از این سال به بعد به دلیل رشد فعالیت‌های صنعتی بشر، مقدار این گاز در جو به طور چشمگیری افزایش یافت، به طوری كه این میزان در1990 میلادی به بیش از ppm 350 و در 2015 میلادی به حدود ppm 400 رسیده است.
وی با اشاره به اینكه كشورهای جهان وظیفه دارند تا در جهت كاهش انتشار گازهای گلخانه ای به تعهدات خود عمل كنند، اظهار داشت: كشورها باید به تعهدهای خود پایبند باشد كه اگر این عمل محقق نشود میزان دی اكسید كربن موجود در اتمسفر امكان دارد تا پایان قرن جاری به ppm 1250 برسد كه فاجعه ای بزرگ برای ساكنان زمین خواهد بود. احتمال وقوع هر كدام از این موضوع ها به میزان پایبندی كشورها به حفظ محیط زیست بستگی دارد. در این زمینه باید حالت متوسطی هم در نظر گرفت كه برپایه آن میزان دی اكسید كربن موجود در جو تا 2100 میلادی حدود ppm 650خواهد شد.
** مهاجرت عاملی تاثیرگذار بر تغییرات اقلیمی
این اقلیم شناس با توجه به تاثیر مهاجرت بر تغییرهای اقلیمی بیان داشت: مهاجرت ساكنان زمین به دلیل كمبود آب و موادغذایی می تواند عاملی اثرگذار بر تغییرات اقلیمی باشد. بالارفتن دمای هوا به حداقل چهار درجه سانتی گراد در همین سده بدبینانه ترین حال برای ساكنان زمین خواهد بود زیرا اینگونه اثرات منفی بر زندگی بشر و حیات زیست خواهد گذاشت.
مساح بوآنی در ادامه افزود: در این زمینه متوسط دمای هوای ایران تا 2035 میلادی یك تا 5.1 درجه و تا 2055 میلادی 2.5 تا سه درجه و تا 2100 میلادی، چهار تا پنج درجه نسبت به مقدار كنونی بیشتر می‌شود. همچنین برپایه این پیش‌بینی، مقدار بارندگی سالیانه در كشور تا پایان سده جاری میلادی حداقل 10 درصد كمتر از میزان فعلی بارش سالیانه خواهد شد. هوای ایران مانند همه كشورهای دنیا، به طور قطع در سال‌های پیش رو گرم‌تر می شود. مهم‌ترین اثر گرم شدن هوا افزایش بیش از پیش تبخیرهای 70 درصدی و در نتیجه كاهش چشمگیر منابع آب تجدیدپذیر است. گرم شدن هوا و افزایش نرخ تبخیر سطحی ناشی از آن، همچنین باعث كاهش آورده رودخانه‌ها، به عنوان بخشی از آب‌های سطحی در دسترس خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود تا 2055 میلادی، میزان آورده رودخانه‌های كرخه، كارون و زاینده‌رود كه شریان‌های حیاتی فلات مركزی ایران هستند، میان 30 تا 50 درصد كاهش یابد.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با بیان اینكه پیامدهای تغییر اقلیم محدود به افزایش دما، كم شدن مقدار بارندگی و كاهش شدید آورده رودخانه‌های كشور نیست، گفت: این پدیده اثرات سوء دیگری نیز در زیست‌بوم ایران ایجاد خواهد كرد كه یكی از مهم‌ترین آنها افزایش گرد و غبار است زیرا با افزایش نرخ تبخیر سطحی، تالاب‌ها و روان‌آب‌ها در مناطقی از كشور و كشورهای همجوار كه به عنوان كانون ریزگردها شناخته می‌شود به طور كامل خشك یا بسیار كم‌حجم می‌شود و در نتیجه ذرات ریز بیشتری از این كانون‌ها می‌تواند در هوا پراكنده شود. اگر همچنان حقابه برخی تالاب‌ها در این مناطق به بخش‌های دیگر اختصاص یابد، با توجه به روند نوسانات اقلیمی می‌توان انتظار داشت پدیده ریزگردها در چند دهه آینده اوضاعی فاجعه‌بار برای همه ساكنان فلات مركزی ایران رقم بزند. همچنین گرم شدن هوا، گونه های حیوانی و گیاهی را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. آب شدن یخ های قطبی و بالاآمدن سطح آب دریاهای آزاد نیز به دنبال افزایش دما است. به زیرآب رفتن برخی تاسیسات در سواحل جنوبی و جزایر كشور نیز از جمله پیامدهای گرم شدن هوا به شمار می رود.
در همین ارتباط علی سلاجقه رییس اتحادیه انجمن‌های علمی منابع طبیعی و محیط زیست ایران با بررسی راهكارهای سازگاری با اثرات تغییرهای اقلیمی گفت: راهكارهای سازگاری با تبعات تغییراقلیم می تواند كاهش آسیب پذیری را در برابر عوارض این پدیده به وجود آورد كه این مهم در بلند مدت اثر خود را نمایان می كند.
** كاهش آسیب پذیری در برابر عوارض تغییرات اقلیمی
سلاجقه با اشاره به اینكه همكاری تمامی نهادهای اجرایی با سازمان محیط زیست كشور در زمینه رفع چالش های اقلیمی ضروری و لازم است، بیان كرد: كارشناسان باید برای حل چالش های فعلی، برنامه هایی ارایه دهند تا بتوان در زمینه های مختلف از آنها استفاده كرد. در سال های اخیر همه دستگاه های اجرایی با همكاری سازمان محیط زیست برنامه هایی برای سازگاری با تبعات اقلیمی تدوین كرده اند اما تاكنون هیچ اقدامی كه بتواند در جهت افزایش تاب آوری انسان، طبیعت و حیات وحش در شرایط دشوار موثر باشد، به اجرا در نیامده است.
وی تغییرات اقلیمی را یكی از دغدغه های اصلی كشور دانست و اظهار داشت: تغییر اقلیم باید به عنوان یكی از دغدغه های اصلی كشور در سطوح بالای نظام تعریف شود و همه برنامه ریزی های اقتصادی و اجتماعی در این زمینه صورت گیرد. سازمان جنگل ها و مراتع به عنوان یكی از مراكز مهم باید با بررسی اینكه اثرات تغییر اقلیم در آینده بر جنگل ها و مراتع كشور به چه صورت خواهد بود، راهكارهایی برای سازگاری این بخش ارایه دهد. همه نهادهای مسوول در بخش‌های كشاورزی، آب و انرژی یعنی وزارتخانه‌های نیرو، جهاد كشاورزی، نفت، صنعت و دیگر دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی باید بیش از پیش تغییر اقلیم و بحران‌های زیست‌محیطی ناشی از آن را جدی بگیرند.
** اجماع جهانی و توافق همه جانبه در اجرای برنامه های زیست محیطی
رییس اتحادیه انجمن‌های علمی منابع طبیعی و محیط زیست ایران با بیان این مطلب كه تغییرات اقلیمی به دلیل بهره برداری بیش از حد بشر از طبیعت است، گفت: چالش های اقلیمی در چنده سده اخیر همه انسان ها، طبیعت و حیات وحش را در برگرفته است. مقابله و تحقق این هدف نیازمند اجماع جهانی و توافق همه جانبه كشورها در اجرای برنامه های زیست محیطی بین المللی است. این فعالیت ها شاید سال ها طول بكشد و اوضاع زمین بسیار بدتر از حال آن باشد. بنابراین كشورها باید در كنار شركت در پیمان‌های جهانی، هر كدام به تنهایی برنامه‌ای برای افزایش تحمل انسان‌ها و دیگر موجودات زنده در شرایط سخت طبیعی داشته باشند.
سلاجقه در پایان اجرای دقیق این برنامه‌ها در كشور را مستلزم مشاركت های میان بخشی دانست و اظهار داشت: در زمینه كاهش و مهار تغییرات اقلیمی باید بخش های مختلف با همكاری و همیاری مردم و مسوولان گام بردارند. ممكن است در سال های آینده دانشمندان بر پایه داده های جدید و با دستیابی به فناوری های پیشرفته تر برنامه های جدیدی اتخاذ كنند تا بتوانند به سازگاری مطلوب جهت مقابله با تغییرات اقلیمی برسند.
پژوهش**9117**2002**9131
تهران- ایرنا- كره زمین در حال تغییرات جدی است. تحولی به نام گرمایش جهانی كه با ایجاد اختلال در اكوسیستم، حیات موجودات زنده را با تهدید جدی همراه می سازد و در صورت بی توجهی به آن ادامه زندگی در زمین را ناممكن خواهد كرد.
