انرژي هاي تجديدپذير منابع متنوع و مختلفي دارند كه از انرژي‌هاي طبيعي و قابل دسترس به وجود مي‌آيند مانند: انرژي آبي(نيروي برق‌آبي)،انرژي بادي، انرژي خورشيدي، انرژي زمين گرمايي، انرژي زيست توده(زيست‌سوخت)، انرژي امواج، انرژي جزر و مد و انرژي جريان اقيانوسي (انرژي دريايي).
استفاده از آن‌ها موجب كاهش مصرف فرآورده‌هاي نفتي و همچنين اشتغال زايي مي شود و ميزان آلايندگي محيط زيست را نيز كاهش مي‌دهد.
در سال‌هاي اخير با توجه به محدوديت‌ها و مشكلات مربوط به منابع انرژي تجديدناپذير، به اين منابع به شدت توجه مي‌شود. نگراني درباره تغييرات زيست محيطي، باعث رشد وضع قوانيني مي‌شود كه بهره برداري و تجاري سازي منابع سرشار تجديدپذير را تشويق مي‌كند.
** خورشيد پاك
دكتر حامد دهدشتي جهرمي، محقق و عضو هيات علمي دانشگاه جهرم گفت: استفاده از انرژي‌هاي پاك در سراسر جهان به طور روز افزوني در حال رشد است و ايران نيز با فاصله زياد به فكر استفاده از انرژي‌هاي پاك مثل انرژي خورشيدي افتاده است. وي در مصاحبه با ايرنا افزود: وزارت نيرو طرح جديد احداث نيروگاه‌هاي خورشيدي خانگي را ارائه داده است تا گام مهمي را در اين زمينه بردارد.
وي با بيان اينكه مشتركان علاقه مند به نصب نيروگاه خورشيدي مي توانند بعد از مشورت با يكي از شركت‌هاي پيمانكار مربوط به شركت‌هاي توزيع برق مراجعه كنند و درخواست احداث نيروگاه خورشيدي كنند افزود: پس از احراز شرايط مالكيت و رعايت سقف ظرفيت انشعاب توسط شركت توزيع برق، مجوز اوليه براي احداث به متقاضي داده مي‌شود.
دهدشتي جهرمي ادامه داد: وزارت نيرو اعلام كرده است كه ايران تا سال 2030 ميلادي، 7500 مگاوات برق از انرژي خورشيدي توليد خواهد كرد كه اين ميزان هفت برابر بيش از برق توليدي از نيروگاه اتمي بوشهر است.
وي با بيان اينكه كشور ايران در ميان مدارهاي 25 تا 40 درجه عرض شمالي قرار گرفته است و در منطقه‌اي واقع شده كه به لحاظ دريافت انرژي خورشيدي در ميان نقاط جهان در بالاترين رده‌ها قرار دارد، اظهار كرد: ميزان تابش خورشيدي در ايران بين 1800 تا 2200 كيلووات ساعت بر مترمربع در سال تخمين زده شده است كه البته بالاتر از ميزان ميانگين جهاني است.
در ايران به طور ميانگين ساليانه بيش از 280 روز آفتابي گزارش شده است كه بسيار قابل توجه است و طبق بررسي‌هاي انجام‌شده عربستان و ايران از بهترين مناطق جهان براي توليد برق از انرژي خورشيدي هستند.
دهدشتي با بيان اينكه انجمن انرژي خورشيدي آلمان برآورد كرده است كه پروژه‌هاي خورشيدي ايران مي‌توانند با بازگشت 30 و 36 درصد ارائه شوند، ابراز كرد: هم‌اكنون جنوب ايران در هر متر مربع توان دريافت شش كيلووات انرژي خورشيدي در هر ساعت را دارد و در باقي نقاط ايران اين ميزان پنج كيلو وات است.
اين عضو هيات علمي دانشگاه جهرم با بيان اينكه در حال حاضر بيشتر نيروگاه‌هاي خورشيدي ساخته شده در ايران از پنل‌هاي توليد كننده الكتريسته استفاده مي كنند كه توان بسيار پاييني دارند اضافه كرد: نيروگاه برق خورشيدي خليج فارس در همدان به عنوان نمونه، تنها هفت مگاوات ظرفيت دارد.
** آينه به جاي پنل
وي با رد تصور رايج كه بهترين روش را در زمينه توليد برق خورشيدي پنل‌هاي توليدكننده الكتريسته مي‌داند اضافه كرد: مؤثر‌ترين راه توليد برق از خورشيد كه در كشور مراكش نيز اجرا شده، استفاده از آينه‌هاي سهموي است و مشابه اين روش، در ابعادي وسيع تر و با تكنولوژي به روزتر، تا چندسال آينده در عربستان اجرا خواهد شد.
وي گفت: در اين تكنيك در نيروگاه‌هايي مانند نيروگاه مراكش از آينه‌هاي مقعر استفاده مي‌شود كه به تمركز نور مي‌انجامد و سبب توليد درجه حرارت بالا مي‌شود.
دهدشتي جهرمي اضافه كرد: يكي از موثر‌ترين روش‌ها كه در مراكش هم از آن استفاده شده اين است كه از ميان آينه‌هاي مقعر يا آينه‌هاي سهموي شكل، لوله‌هايي ردشده كه در آن نمك مذاب جريان دارد. تمركز نور خورشيد توسط آينه‌هاي مقعر روي اين لوله‌ها، دماي نمك مذاب را تا 550 درجه سانتي‌گراد بالا مي‌برد و نمك مذاب پس از جذب انرژي و رسيدن به اين دما در مجاورت لوله‌هاي آب قرار مي‌گيرد.
وي افزود: آب توسط حرارت نمك مذاب بخار مي‌شود و بخار آب نيز توربين‌هاي بخار را مي چرخاند كه در نهايت انرژي اين توربين‌ها، ژنراتور‌هاي برق را براي توليد الكتريسته به حركت در مي‌آورد، البته بخشي از اين نمك مذاب با دماي بالا در مخازن بزرگي ذخيره مي‌شود تا در هنگام شب و نبود نور خورشيد، لوله‌هاي آب را گرم و توليد بخار كند.
عضو هيات علمي دانشگاه جهرم گفت:يكي از بزرگترين نيروگاه‌هاي برق در جهان كه با اين روش برق توليد مي‌كند،در كاليفرنياي آمريكا قرار دارد كه توليد آن 350 مگاوات برق است.
وي در ادامه به مزاياي اين روش در راه‌اندازي تأسيسات آب‌شيرين كن نيز اشاره كرد و گفت: اقليم و جغرافياي خاص ايران و همچنين خشكسالي‌هاي پي‌درپي در ايران، كمبود آب شرب در برخي نقاط كشور خصوصاً مناطق جنوبي ما را وا مي دارد كه از اين روش براي شيرين كردن آب استفاده كنيم.
وي با توضيح اينكه آب قابل شرب از آب‌هاي موجود غيرقابل شرب(آب دريا و يا اقيانوس) تحصيل مي‌شود افزود: در تصفيه آب به روش تقطير به آب خام آنقدر حرارت داده مي‌شود كه به صورت بخار درآيد و سپس بخار حاصله را ميعان مي كنند تا آب تقريباً عاري از هرگونه ناخالصي ناشي از نمك به دست آيد. بنابراين در تقطير با تغيير فاز روبرو هستيم و بيشتر هزينه تقطير ناشي از همين تغيير فاز است.
محقق جهرمي در ادامه دو روش پيشنهادي را جهت طراحي و ساخت نيروگاه هاي متعدد خورشيدي با تكنولوژي مشابه آنچه در مراكش، عربستان، كاليفرنيا و ...است پيشنهاد كرد و گفت: دولت مي‌تواند با سرمايه‌گذاري مستقيم يا ترغيب بخش خصوصي براي سرمايه‌گذاري، آب‌هاي دريا را تبخير كند و با استفاده از بخار آب حاصل، توربين‌هاي توليد برق را به حركت درآورد و از اين راه ميزان قابل توجهي برق توليد كند و سپس با تقطير بخار آب، آب تصفيه شده توليد كند و بدين ترتيب آب شرب خطه وسيعي از جنوب، جنوب شرق، جنوب غرب و شمال كشور را تامين كند.
وي اضافه كرد: به موازات روش فوق، دولت مي‌تواند با درنظرگرفتن تمهيدات لازم و رفع موانع موجود، مردم را ترغيب به نصب پنل‌هاي توليدكننده الكتريسته در پشت بام منازل كند كه اين مسئله در صورت تحقق مي‌تواند كمك شاياني به تأمين برق در ساعات اوج مصرف كند.
9873/ 1876
شيراز- ايرنا - انرژي تجديد پذير يا برگشت پذير به انواعي از انرژي مي‌گويند كه منبع توليد آن بر خلاف انرژي‌هاي تجديد ناپذير(فسيلي)،قابليت آن را دارد كه در يك مدت زمان مجدداً بوجود بياييد يا به عبارتي تجديد شود.
