دوره گردی پمپئو برای تداوم بحران یا حل آن

به گزارش خبرنگار ایرنا، اگرچه ماهیت كار وزارت خارجه در این است كه سیاست خارجی دولت متبوع را پیگیری كند اما این مساله برای مایكل پمپئو متفاوت بود، چرا كه او بی صبرانه منتظر رسیدن بر كرسی ریاست بر دستگاه دیپلماسی خارجی آمریكا بود تا بتواند سیاست های جنگ افروزانه و همچنین عقده های چندین ساله به جای مانده از بی محلی های رهبران استقلال طلب جهانی را جبران كند.
او به محض كسب رای اعتماد در سنای آمریكا از 26 تا 30 آوریل، راهی بروكسل، ریاض، تل آویو و امان شد.در نخستین سفر با عنوان وزیر خارجه با متحدان كلیدی واشنگتن دیدار كرد.
پمپئو در بروكسل با همتایان عضو ناتو و دبیركل این سازمان دیدار كرد و هماهنگی های لازم را برای برگزاری نشست سران این پیمان به عمل آورد. همان پیمانی كه ترامپ از ابتدا ساز ناكوك درباره آن نواخته و با بهانه پرداخت سهم 2 درصد ناخالص ملی هرعضو این پیمان همكاری نظامی، منشا اختلاف نظرهایی در آن شده است.
پس از آن او به خاورمیانه آمد و با سران رژیم سعودی، صهیونیستی و مقامات اردن درباره بحران منطقه و مسایل مورد علاقه دو جانبه گفت و گو كرد كه بر اساس اعلام سخنگوی این وزارت خانه، مقابله با ایران یكی از موضوعات این دیدارها بوده است.
درست زمانی كه ترامپ به صورت رسمی در هشتم ماه مه خروج از توافق بین المللی هسته ای ایران را اعلام كرد، وزیر خارجه آمریكا به پیونگ یانگ رفت وبا مقامات كره شمالی دیدار و گفت و كرد. به اعتقاد او، خروج از برجام پیام مهمی برای كیم بود تا درك كند كه آمریكا در یك توافق ناقص و بد نخواهد ماند.
پمپئو كه این دیدار را سازنده و مثبت ارزیابی كرده بود، موفق شد با رهبر كره شمالی هم دیدار كند و آزادی سه آمریكایی دربند حكومت پیونگ یانگ را به دست آورد. این اقدام، نمایش تبلیغاتی برای او و رئیس جمهوری آمریكا شد كه بدون پرداخت هیچ گونه هزینه ای گروگان های آمریكایی را آزاد كرده اند. هرچند كه دیگر از سرنوشت آنان خبری در دست نیست.
وزیر خارجه آمریكا در ادامه تلاش برای ایجاد مسیر مذاكراتی با كره شمالی كه از زمان ریاست بر سازمان اطلاعاتی آمریكا شروع كرده بود، در 30 مه به نیویورك آمد و با قائم مقام كیم دو دور گفت و گو كرد. همه اینها در زمانی انجام شد كه پیش از آن، ترامپ وكیم شدیدترین جنگ لفظی را به راه انداخته بودند و پیونگ یانگ هم چندین آزمایش موشكی بالستیك را انجام داده بود اما با همكاری چین و تا حدی روسیه، راه مذاكرات با كیم هموار شد و ترامپی كه در یك اقدام هیجانی دیدار با كیم را منتفی دانسته بود، با نشست سنگاپور موافقت كرد.
9 روز بعد، یعنی در نهم ژوئن پمپئو همراه ترامپ به كبك رفت و با مقامات كانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، انگلیس و اتحادیه اروپا در حاشیه اجلاس گروه هفت دیدار كرد.
اینجا هم یكی از موضوعات رایزنی برای متقاعد كردن طرف های اروپایی در پیوستن به تحریم علیه ایران بود اما یكجانبه گرایی های ترامپ كه به عنوان یك تاكتیك در سیاست خارجی آمریكا ظهور یافته است، اختلافات را بیش از همگرایی ها ساخت.
او در 12 ژوئن به همراه ترامپ برای حضور در نشست سران آمریكا و كره شمالی به سنگاپور و البته پیش از آن به كره جنوبی و چین رفت و درباره تاكید بر عاری سازی شبه جزیره كره و نه تنها كره شمالی تبادل نظر كرد.
پس از آن هم وی به كره جنوبی رفت و در آنجا با مقامات ارشد سئول و همچنین ژاپن، اولویت های خود را درباره اتحاد آمریكا-كره و آمریكا-ژاپن و گام بعدی در نزدیك شدن به كره شمالی، به اشتراك گذاشت.
وزیر خارجه آمریكا در 14 ژوئن به پكن رفت و با مقامات چینی درباره موضوعات دو جانبه، منطقه و مسایل جهانی كه بر دو كشور اثرگذار است، گفت و گو كرد.
اگرچه در این دیدار مشخص نیست مسایل جهانی كه بر دو كشور اثر گذار است چه موضوعاتی بوده است اما بی تردید، مساله خرید نفت از ایران و تاثیرات تحریم بر شركت های چینی گفت و گو شده است. هرچند كه چین زیربار تحریم های یكجانبه آمریكا نرفته و در مصاف تعرفه ای هم نشان داد كه از سیاست های واشنگتن تبعیت نمی كند.
پمپئو، دگر بار ازپنجم تادوازدهم ژولای (15 تا 22 تیر) به پیونگ یانگ، توكیو، هانوی، كابل، ابوظبی و بروكسل سفر كرد. او برای ادامه گفت و گوهای كره شمالی به این كشور رفت اما این بار برخلاف مسرت های پیشین، واكنش پیونگ یانگ دور از انتظار كاخ سفید بود به گونه ای كه مذاكرات وزیر تازه به دوران رسیده كه سابقه نظامی گری دارد را گانگستری خواند. كیم هم او را به حضور نپذیرفت و پمپئو تقریبا با دست خالی راهی توكیو شد.
او همچون رویه پیشین، با مقامات كره جنوبی و ژاپن دیدار كرد و درباره آنچه كه بین او و مقامات كره شمالی گذشته بود، متحدان منطقه ای خود را آگاه ساخت.
پمپئو در هشتم تا نهم ژوئیه به هانوی پایتخت ویتنام رفت، جایی كه پیش از این شاهد جنایات سربازان آمریكایی بود واكنون توانسته است به وضعیت با ثباتی برسد. وزیر خارجه آمریكا در هانوی بار دیگر بر عاری سازی كره شمالی از تسلیحات اتمی تاكید كرد و درباره مسایل منطقه ای به همتایان خود به گفت و گو نشست.
وزیر خارجه آمریكا در ادامه این سفرها، راهی منطقه خاورمیانه شد و در این بین توقفی هم در كابل داشت و با مقامات افغانستان درباره انتخابات آینده و همچنین استراتژی دولت آمریكا درباره این كشور رایزنی كرد.
او در همان روز به ابوظبی پایتخت امارات متحده عربی رفت و درباره راه های تقویت شراكت آمریكا-امارات و پیشرفت اولویت های امنیتی و اقتصادی مشترك تبادل نظر كرد. یكی از موضوعات این دیدار، همكاری امارات در شناسایی و تحریم های تجاری ایران بود.
در دهم و دوازدهم ژوئیه، پمپئو خود را به بروكسل رساند تا همراه چهل و پنجمین رئیس جمهوری آمریكا در نشست پیمان همكاری دفاعی ناتو مشاركت كند. در حاشیه این نشست او به شورای انرژی اتحادیه اروپا رفت تا درباره روابط انرژی با آمریكا گفت و گو كند.
همچنین با میزبانی مشترك، نشست وزیران خارجه ائتلاف آمریكایی در مقابله با داعش با ناتو را برگزار كرد.
در حالی كه انتخابات در مكزیك به تازگی انجام و اندرس مانوئل لوپز ابرادور پیروز این رقابت ها شد، مایكل پمپئو به مكزیكوسیتی رفت و در آنجا با وزیر خارجه، رئیس جمهوری فعلی و همچنین رئیس جمهوری منتخب دیدار كرد تا سیاست های ترامپ در مورد مكزیك به ویژه سیاست های مهاجرتی و مرزی علیه این كشور را پس از یكم دسامبر و استقرار دولت جدید، دنبال كند.
وزیر خارجه آمریكا در 16 ژوئیه (26 تیرماه) به هلسینكی پایتخت فنلاند سفر كرد تا شاهد دیدار خصوصی ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریكا باشد. این در حالی است كه پمپئو چه در زمان تصدی بر سیا و چه در زمان بررسی صلاحیتش در كمیته های مختلف سنا، تاكید داشت كه روسیه در انتخابات این كشور دخالت داشته است و از تكرار این حادثه در انتخابات آتی ابراز نگرانی می كرد.
او در حاشیه این دیدار با سرگئی لاوروف وزیر خارجه فدراسیون روسیه و یكی از مذاكره كنندگان توافق هسته ای هم دیدار كرد و درباره طیف وسیعی از موضوعات به گفت و گو پرداخت.
استفاده از ظرفیت های بین المللی كه البته این روزها در دولت ترامپ حال و هوای خوشی ندارد، همچنان در دستور دستگاه سیاست خارجی آمریكا برای رسیدن به اهداف ومطامع خود است. از این رو پمپئو در 20 ژوئیه به نیویورك آمد و با حضور در نمایندگی كره جنوبی با همتای كره ای خود دیدار و پس از آن در نشستی با اعضای شورای امنیت، درباره كره شمالی و ضرورت تداوم فشار حداكثری تا خلع سلاح اتمی این كشور تاكید كرد.
وی پس از آن به دیدار آنتونیو گوترش دبیركل سازمان ملل متحد رفت و درباره هفتاد و سومین مجمع عمومی سازمان ملل متحد و اصلاحات این سازمان گفت وگو كرد.
به طور كلی در مدت سه ماه حضور پمپئو در وزارت خارجه آمریكا او به حدود 11 كشور سفر كرده است كه مجموع مسافت پروازی آن به 50 هزار و 372 مایل و مدت سفرهای او به 19 روز می رسد. این حجم از سفر، بدون سفرهای معاونان و دستیاران وی محاسبه شده است كه البته تلاش مضاعفی را برای اجرای تحریم ها علیه ایران به كار گرفته اند.
شاید یكی از سوال های اصلی در ورای این همه سفر و رفت و آمد دیپلماتیك آمریكا به اقصی نقاط جهان به خصوص در دوره اخیر، این است كه با این سیاست های كاخ سفید، جهان تا چه حد به سمت صلح و ثبات گام برداشته است؟
آیا خروج آمریكا از پیمان های بین المللی همچون برجام كه با یك سازو كار بین المللی تدوین شده بود، نگرانی ها را نسبت به شروع یك روند بی ثبات كننده افزایش داده یا كاسته است؟
دست كم درباره برجام باتوجه به اظهارات مكررپمپئو، می دانیم كه او پشت سر ترامپ در خروج از این توافق بین المللی ایستاده است و می كوشد تا آثار اعاده تحریم های ثانویه را تثبیت كند، هرچند كه تا كنون هیچ كشوری به طور مشخص سند تحریم ایران را امضا نكرده است و همه به دنبال یافتن راهی برای دور زدن یا مقابله با این تحریم ها هستند.
او و رئیس جمهورش تنها با ادعایی كلی گویانه خواستار دسترسی نداشتن ایران به سلاح اتمی هستند كه اساس برجام نیز همین امر بود اما برای آنكه برخی كشورهای تروریسم پرور منطقه را علیه ایران با خود همراه كنند، رفتارهای ایران را بدخواهانه توصیف كرده و با تكرار مداوم آن، همچنین استفاده از ابزار تبلیغاتی می كوشند كه جهان به باورپذیری در این باره دست یابد.
وزیر خارجه آمریكا در سفر به ابوظبی و همچنین تل آویو به این مساله بارها اشاره كرد.
پمپئو در این سفرهای دوره ای به خصوص كشورهایی كه به نوعی با ایران توافقنامه های تجاری، امضا و سرمایه گذاری كرده اند، به خوبی نشان داد كه بر خلاف ركس تیلرسون وزیر خارجه سابق آمریكا، پیرو محض سیاست های ترامپ است و بر اساس آنچه كه خبرگزاری اسپوتنیك روسیه اعلام كرده، ممكن است او به نشست آسه آن در سنگاپور نیز برود و ادامه تقابل با ایران را در این نشست آسیایی هم دنبال كند.
وزیر خارجه آمریكا در ششم سپتامبر و دو ماه پیش از اجرایی شدن تحریم های نفتی در چهارم نوامبر، به هند خواهد رفت و در آنجا نیز تلاش های بی ثمر عضو كابینه هندو تبار ترامپ را پی می گیرد تا شاید این كشور را برای تجدید نظر در تجارت با ایران متقاعد كند.
با این وجود، هشدارهای جدی رئیس جمهوری ایران در قبال سیاست های دولت ترامپ، 90 روز دست و پا زدن های كاخ سفید و وزیر خارجه ایران ستیزش را به گونه ای متاثر ساخت كه فضای جهانی نسبت به تحریم نفتی ایران بیش از پیش حساس شد و همگی به این سطح هوشیاری رسیده اند كه نمی توان بدون هیچ دلیل و مستندی، به تحریم های یكجانبه و فراسرزمینی ایالات متحده بپیوندند.
اروپام*1429*1590