آموزش راهكار اصلی احیای صنایع دستی در حال منسوخ

به گزارش خبرنگار ایرنا؛ استان كرمانشاه به دلیل پیشینه قدیمی و فرهنگ مردمان آن یكی از مهدهای صنایع دستی و هنرهای سنتی است كه آوازه جهانی دارد.
جاجیم بافی، چاقوسازی و ابزارآلات فلزی قلمزنی ، منبت، معرق، پارچه دستباف، نازك كاری چوب و ریزه كاری چوب، نمد مالی، مصنوعات چرمی و ساخت زیورآلات محلی، چیخ بافی و فلزكاری را می توان از جمله صنایع دستی كرمانشاه نام برد.
همچنین دوخت های سنتی (رودوزی)، گلیم گل برجسته، سفالگری، طراحی سنتی، سبد بافی، نساجی (موج بافی و اهرامی بافی) تراش شیشه، رنگرزی سنتی، طراحی فرش، تذهیب، نگارگری، خراطی و مجسمه سازی از جمله دیگر تولیدات كنونی استان كرمانشاه است.
ماشته بافی، دواتگری سنتی (مسگری)، علامت سازی یا علم سازی، دباغی سنتی، هور بافی، جاجیم بافی، رنگریزی سنتی، داور بافی (سیاه چادر) و موج بافی را می توان از جمله صنایع دستی فراموش شده استان كرمانشاه دانست كه در گیلانغرب، كرمانشاه، دالاهو، اورامانات، سومار و در میان عشایر استان بیشتر وجود داشته است.
اگرچه آمار دقیقی از تعداد هنرمندان صنایع دستی در استان وجود ندارد اما معاون صنایع دستی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كرمانشاه می گوید: براساس جوازهای تاسیس و پروانه های بهره برداری كه صادر شده اسامی 10 هزار و 500 نفر از هنرمندان این حوزه در سامانه این اداره كل ثبت شده است.
آمارهای غیررسمی نیز حكایت از فعالیت حدود 70 هزار نفر در حوزه صنایع دستی در استان كرمانشاه دارد كه در 250 رشته از جمله گلیم، گیوه، معرق، منبت، لباس های محلی و سراجی سنتی بیشترین فعالیت را دارند.

** حمایت از هنرمندان برای آموزش هنرهای دستی
یكی از كارآفرینان حوزه صنایع دستی به خبرنگار ایرنا گفت: حمایت از مربیان برای آموزش به علاقه مندان می تواند مانع از فراموشی برخی از رشته های صنایع دستی شود.
مجید رضایی اهل شهرستان جوانرود و موسس آموزشگاه مولوی می گوید: برخی از رشته ها از جمله موج بافی كه در منطقه اورامانات قدمت دارد اكنون به تدریج در حال فراموشی است.
رضایی به طراحی و ساخت دستگاهی چوبی چند كاره اشاره كرد و گفت: با 20 میلیون ریال این دستگاه را ساخته ام و می توان با تغییر در شانه های آن برخی از صنایع دستی از جمله موج و لباس را با آن تولید كرد.
وی حمایت مسئولان را راهكار مناسبی برای حمایت از صنایع دستی و جلوگیری از فراموشی آن ذكر كرد و افزود: مكان و هزینه ها را اگر در اختیار مربیان قرار دهند می توانند علاقه مندان را آموزش دهند و نگذارند هنرهای دستی از بین بروند.
این كارآفرین حوزه صنایع دستی در ادامه اظهار داشت: افراد زیادی علاقه مند به فعالیت در حوزه صنایع دستی هستند كه باید برای رفع بیكاری و ایجاد اشتغال آنها را جذب این حوزه كرد.
رضایی با بیان اینكه با حمایت از صنایع دستی می توان شغل ایجاد كرد، افزود: در مرحله فروش این صنایع مسئولان باید قوانین سخت و دست و پاگیر را بردارند و مكانی را به صورت رایگان برای عرضه این هنرها به هنرمندان اختصاص دهند.

** برایم كارگاه آموزشی درست كنند
ابراهیم یوسفی 69 ساله از ریش سفیدان عرصه صنایع دستی منطقه اورامانات، اهل روستای داریان شهرستان پاوه است ، می گوید از 60 سال قبل هنر ارغوان بافی را از پدرم یاد گرفته ام و این حرفه را ادامه دادم.
وی با چوب های نازك ارغوان، سبدهایی با تنوع و سایزهای مختلف درست می كند و می گوید روستای داریان مهد این هنر دستی است و اكنون تنها سه نفر در روستا مشغول به سبدبافی هستند كه اگر فوت كنند شاید اثری از این هنر دستی نماند.
یوسفی می گوید اكنون شاگردی ندارم و روزانه برخی افراد برای آموزش مراجعه می كنند اما مكانی برای ارائه آموزش این هنر به آنها ندارم.
وی اظهار داشت كه علاقه زیادی به آموزش این هنر به نسل جوان برای حفظ این هنر دارم و از مسئولان درخواست می كنم كارگاهی در اختیار ما بگذارند تا جوانان را آموزش دهیم.
وی تسهیلات بانكی و كمك های بلاعوض را نیز در تقویت صنایع دستی موثر دانست و گفت: اغلب هنرمندان صنایع دستی در صورت مساعد بودن شرایط آماده آموزش هستند و مسئولان نیز باید آنها را كمك كنند.
یوسفی تصریح كرد تاكنون كسی از من نخواسته برای بقای این هنر، به علاقه مندان این رشته آموزش بدهم و بنده نیز مكانی برای آموزش در اختیار ندارم.

** آموزش و نمایشگاه 2 راهكار حفظ هنرهای سنتی
معاون صنایع دستی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كرمانشاه نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: ارغوان بافی، نمدمالی، قلم زنی، قفل سازی و شالبافی از جمله هنرهای دستی قدیمی در استان است.
پروانه حیدری اضافه كرد: تعداد هنرمندان این رشته ها به اندازه انگشتان دست است و بیم آن می رود با فوت این هنرمندان این رشته ها نیز منسوخ شود.
وی اظهار داشت كه معاونت صنایع دستی با جدیت به دنبال برگزاری كلاس های آموزشی در سطح استان برای جلوگیری از فراموشی این رشته ها است.
حیدری همچنین افزود: در نمایشگاه های استانی و ملی و منطقه ای نیز غرفه هایی را به هنرهای در حال فراموشی اختصاص می دهیم تا مردم با آنها آشنا شوند.

** هنرهای سنتی باید بروز شوند
معاون صنایع دستی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان كرمانشاه در ادامه ارتقا و به روزكردن محصولات را یكی از راهكارهای دیگر برای جلوگیری از فراموشی صنایع دستی دانست و گفت: براساس شرایط روز باید محصولات را نیز ارتقا داد.
حیدری تاكید كرد كه مردم استقبال خوبی از صنایع دستی دارند اما اگر این محصولات براساس شرایط روز طراحی و ساخته شود به طور قطع استقبال بهتر و بیشتر خواهد بود.
وی احیای برخی از هنرهای دستی در حال فراموشی از جمله جاجیم و موج بافی را در دستور كار این معاونت دانست و گفت: رشته های در حال منسوخ شدن را شناسایی می كنیم و در قالب آموزش به علاقه مندان از فراموش شدن این رشته ها جلوگیری خواهیم كرد.
حیدری به انعقاد تفاهم نامه همكاری مابین اداره كل اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و فنی و حرفه ای استان كرمانشاه اشاره كرد و افزود: تمام امور آموزشی در حوزه صنایع دستی به بخش خصوصی واگذار شده و فنی و حرفه ای براساس نیازهای آموزشی كه از طرف معاونت صنایع دستی اعلام می شود، دوره های آموزشی برگزار می كند.
به گفته او، دوره های آموزشی با نظارت كامل معاونت صنایع دستی و براساس استانداردهای این معاونت ارائه می شود.
او افزایش سطح آموزش در روستاها را نیز در برنامه این معاونت دانست و گفت: درصدد هستیم كه نیازهای آموزشی هر شهرستان و بخصوص روستاها را احصا كنیم و با همكاری فنی و حرفه ای دوره های آموزشی مورد نیاز را برگزار نماییم.
حیدری روی آوری مردم به سمت استفاده از تولیدات دستی هنرمندان استان را در سال های اخیر مطلوب و مناسب ارزیابی كرد و گفت: با اطلاع رسانی های خوب و برپایی نمایشگاه ها و فروشگاه های صنایع دستی، مردم استقبال بهتری نسبت به گذشته از تولیدات دستی دارند.
او ثبت ملی گیوه (كلاش) نودشه، گلیم هرسین و هنر دستی سازسازی روستای فش كنگاور را از جمله دیگر فعالیت های معاونت صنایع دستی استان اعلام كرد.
3033/8066
گزارش از فرزاد نویدی