به گزارش ایرنا، پسماندهای عفونی شامل تمام پسماندهای زیان آوری است كه در مراكز بهداشتی و درمانی تولید می شود و باید به صورت ویژه بی خطرسازی و دفن شود در غیر این صورت عواقب جبران ناپذیر بر سلامت انسانها خواهد داشت.
طبق ماده هفت قانون مدیریت پسماند مصوب سال 1383 ، مدیریت پسماند عفونی به عهده تولید كنندگان آن می باشد و طبق ماده 13 این قانون، مخلوط كردن و پخش كردن پسماند پزشكی با سایر پسماندها در محیط ممنوع است.
همچنین براساس ماده 16 قانون مزبور متخلفین این 2 ماده جریمه می شوند.
براساس آمار وزارت بهداشت و درمان بیمارستان های كشور روزانه 400 تن پسماند تولید می كنند و طبق آمار سازمان بهداشت جهانی بیش از 40 درصد پسماندهای بیمارستانی عفونی هستند.
در كلانشهر سه و نیم میلیون نفری مشهد نیز 33 بیمارستان، حدود 2300 مطلب دارای پسماند عفونی و حدود 200 درمانگاه فعالیت دارد و طبق آمار سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد روزانه حدود 23 تن زباله بیمارستانی و عفونی در این شهر جمع آوری می شود.
ساماندهی زباله های عفونی و بی خطرسازی آنها از مهمترین چالشهای كلانشهر مشهد است و تولیدكنندگان این نوع زباله در سالهای گذشته همكاری لازم برای دفن و بی خطرسازی آن را نداشتند لذا دستگاه قضایی در سال جاری به ساماندهی این موضوع پرداخته است.
برای بررسی بیشتر این موضوع، خبرگزاری جمهوری اسلامی استان خراسان رضوی اقدام به برگزاری میزگرد با حضور مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه ای دانشگاه علوم پزشكی مشهد، مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد، معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی ،كارشناس بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشكی مشهد و نماینده درمانگاه های خصوصی و خیریه كرد.
* صدور اخطار
مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه ای دانشگاه علوم پزشكی مشهد در این زمینه گفت: طبق قانون، مسئولیت بی خطرسازی زباله های عفونی و بیمارستانی برعهده تولیدكنندگان این نوع پسماند است و این موضوع با جدیت پیگیری می شود.
علی اصغر حسنی افزود: وزارت بهداشت به كاهش پسماند، نحوه جمع آوری و پایش دستگاه های بی خطرساز نظارت كامل دارد.
وی اظهار داشت: اداره كل محیط زیست نظارت نهایی را انجام می دهد، بخش خصوصی نیز برای بی خطرسازی زباله های عفونی فعال شده و دانشگاه علوم پزشكی هم نقش پایش و نظارت بر فعالیت این بخش را برعهده دارد.
وی گفت: طبق آخرین مصوبه كمیته پسماند عفونی مشهد، اول مرداد ماه سال جاری آخرین مهلت برای بی خطر سازی پسماندهای عفونی و عقد قرارداد توسط مطب ها و درمانگاهها با بخش خصوصی در این زمینه تعیین شده بود.
حسنی با تاكید بر اینكه هیچ كوتاهی و قصور در زمینه سلامت مردم پذیرفتنی نیست افزود: تا پایان تیر ماه بیش از 700 اخطار اولیه برای مطب ها و كلینیك هایی كه نسبت به عقدقرارداد برای بی خطرسازی زباله عفونی خود اقدام نكرده اند، صادر شد.
وی اظهار داشت: سازمان نظام پزشكی استان نیز این موضوع را به صورت پیامكی به مطب ها اطلاع رسانی كرده است.
*تولید 2.5 كیلو گرم زباله بیمارستانی به ازای هر تخت
مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه ای دانشگاه علوم پزشكی مشهد گفت: در ایران به ازای هر تخت حدود 2.5 تا چهار كیلو گرم زباله در هر شبانه روز تولید می شود كه حدود 80 درصد آن پسماند عادی است.
وی افزود: با اقدامات و فرهنگسازی صورت گرفته این مقدار در مشهد به كمتر از 2.5 كیلو گرم رسیده است كه 75درصد آن پسماند عادی است.
وی اظهار داشت: هم اكنون بی خطر سازی پسماندها در 33 بیمارستان مشهد انجام می شود و در 97 درصد بیمارستان های این شهر دست كم یك دستگاه بی خطرساز پسماند عفونی فعال است.
حسنی گفت: طی 2 ماه گذشته جلسات مختلف برای ساماندهی پسماندهای عفونی برگزار شده و طی 45 روز اخیر تعداد مطب هایی كه برای بی خطرسازی پسماند عفونی اقدام كرده اند از 170 به حدود 850 مطب رسیده است.
*2300 مطب تولیدكننده زباله عفونی
معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی نیز در این میزگرد گفت: دانشگاه علوم پزشكی تاكنون آمار دقیق از تعداد مطب ها رائه نكرده است اما فعالیت 4200 مطب در مشهد مطرح است.
محمد عرفانی افزود: براساس اعلام دانشگاه علوم پزشكی مشهد حدود 2300 مطلب از این تعداد تولید كننده پسماند عفونی هستند و تا خرداد ماه حدود 160 مطب برای بی خطرسازی و جمع آوری زباله های عفونی با سازمان مدیریت پسماند شهرداری قرارداد داشتند كه این تعداد اكنون با پیگیری دستگاه قضایی، اداره كل محیط زیست و دانشگاه علوم پزشكی به حدود 850 مطب رسیده است.
وی اظهار داشت: روزانه حدود 20 تن زباله در 33 بیمارستان مشهد تولید می شود كه 6.3 تن از این مقدار عفونی و مابقی زباله شبه خانگی است.
وی گفت: پسماندهای عادی باید از پسماندهای بیمارستانی جدا شود تا با كاهش حجم پسماندهای عفونی بتوانیم در این زمینه بهتر مدیریت كنیم.
* وجود فاصله تا استاندارد
معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی افزود: پسماندهای پزشكی اگر به درستی مدیریت نشود شرایط سختی را بوجود خواهد آورد.
وی اظهار داشت: بی خطرسازی و جمع آوری پسماندهای عفونی بر عهده تولید كننده است و دانشگاه علوم پزشكی نیز ناظر این كار تعیین شده است.
وی گفت: مشهد مركز درمان شرق كشور است كه همین امر باعث افزایش سرانه تولید زباله های عفونی در این شهر شده است.
* فقط سه بیمارستان پای كار بوده اند
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد نیز در این زمینه گفت: به استناد ماده هفت قانون مدیریت پسماند، كسانی كه پسماند پزشكی و ویژه تولید می كنند متولی امحای آن هستند لذا شهرداری مسئولیتی در این زمینه ندارد.
ابوالفضل كریمیان افزود: از سال 1386و طبق مصوبه شورای شهر مشهد به سازمان مدیریت پسماند شهرداری این شهر اجازه داده شد كه در زمینه ساماندهی زباله های بیمارستانی نیز فعالیت كند.
وی اظهار داشت: طی این سالها به جز سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد هیچ نهادی در جمع آوری پسماندهای پزشكی و بیمارستانی فعال نبوده است.
وی گفت: این در حالی بود كه از 33 بیمارستان فعال در مشهد فقط سه بیمارستان برای دفن زباله های عفونی با این سازمان قرارداد داشتند.
كریمیان افزود: بیمارستانها حاضر به بستن قرارداد با این سازمان با تعرفه مربوط به زباله عفونی نمی شدند و مدعی بودند كه زباله آنها بی خطر شده و زباله عادی است در صوتی كه اداره كل محیط زیست استان این موضوع را تایید نمی كرد.
وی اظهار كرد: این اختلاف نظر طی 10 سال گذشته وجود داشت و هیچ اعلام نظر رسمی در زمینه عادی شدن پسماندهای مزبور به این سازمان اعلام نشده بود.
* هفت بیمارستان فاقد مجوز عادی سازی پسماند عفونی
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد گفت: از آنجا كه پسماندهای بیمارستانی به صورت پسماند های عفونی دفن می شدند، صورت وضعیت مربوطه نیز به بیمارستانها ارائه می شد اما پرداختی صورت نمی گرفت.
وی افزود: به همین سبب 60 میلیارد ریال صورتحساب سازمان مدیریت پسماند (مپ) مربو به بدهی بیمارستانها بابت سالهای 94 تا 96 معطل مانده است.
وی اظهار داشت: طی 2 ماه گذشته فرمانداری مشهد در این زمینه حكمیت انجام داد و اكنون از نظر مبانی محاسبه با بیمارستانها اختلافی نداریم.
كریمیان گفت: سازمان محیط زیست نیز بیمارستانهای دارای زباله عادی و عفونی را مشخص كرده و مسیر در زمینه دفن زباله های بیمارستانی روشن شده است.
وی افزود: 31 اردیبهشت ماه سال جاری نیز اداره كل محیط زیست به سازمان مپ اعلام كرد كه هفت بیمارستان در خراسان رضوی تاییدیه عادی سازی پسماند را اخذ نكرده اند ولی مجوز عادی سازی به مابقی بیمارستانهای استان داده شده است.
وی اظهارداشت: با دستور قضایی و ضرب الاجل معاون دادستان، مقرر شد سازمان مپ از اول خرداد پسماندهای عفونی بیمارستان ها را جمع آوری نكند لذا از این تاریخ زباله های بیمارستانهایی كه بی خطرسازی زباله را انجام می دهند توسط این سازمان با تعرفه پسماند عادی جمع آوری می شود.
مدیرعامل سازمان مپ گفت: 200 درمانگاه نیز در شهر مشهد شناسایی شده كه از این تعداد 44 درمانگاه برای جمع آوری زباله با این سازمان قرارداد دارند.
وی افزود: به رغم نداشتن مسئولیت در این بخش، سازمان مپ كار جمع آوری زباله درمانگاه ها و دفن بهداشتی آنها را نیز ادامه می دهد.
وی اظهار داشت: در نشست اردیبهشت ماه كمیته تخصصی پسماند پزشكی مقرر شد با ورود بخش خصوصی مورد تایید دانشگاه علوم پزشكی به مقوله بی خطرسازی زباله های عفونی، سازمان مدیریت پسماند تا پایان تیر ماه جمع آوری زباله های عفونی درمانگاه ها را نیز انجام دهد و درمانگاه ها مكلف به انعقاد قرارداد با بخش خصوصی در این زمینه شدند.
كریمیان گفت: از این رو جمع آوری و بی خطرسازی پسماندهای پزشكی درمانگاه ها و مطب ها به شركت خصوصی واگذار شد و مدیریت پسماند فقط زباله های عادی را بر اساس تاییدیه محیط زیست دفن می كند.
وی ادامه داد: خرداد ماه امسال نیز از 2 هزار و 350 مطبی كه تولیدكننده زباله عفونی هستند فقط 13 مطب با سازمان مپ قرارداد داشت و جای سوال است كه برای زباله های عفونی سایر مطب ها طی این سالها چه اتفاقی افتاده است؟
* تعلل 15 ساله در بی خطرسازی زباله های عفونی
كارشناس بهداشت محیط و حرفه ای دانشگاه علوم پزشكی مشهد نیز در این میزگرد گفت: حدود 6 هزار مطب در مشهد مجوز فعالیت گرفته اند ولی حدود چهار هزار مطب از این تعداد فعال هستند.
یوسفعلی پزشك افزود: در فرآیند سابق طی 15 سال گذشته از 2 هزار و 400 مطبی كه زباله عفونی تولید می كنند فقط 170 مطب برای ساماندهی با سازمان مدیریت پسماند قرارداد داشتند ولی طی 2 ماه گذشته این تعداد به بیش از 800 مطب رسیده است.
وی با اشاره به فعالیت 66 آزمایشگاه در مشهد نیز اظهار داشت: تا دوم خرداد ماه امسال هیچ یك از این آزمایشگاه ها قراردادی برای بی خطرسازی زباله عفونی نداشتند اما طی 2 ماه گذشته 62 آزمایشگاه برای این كار با شركت خصوصی قرارداد منعقد كرده اند.
وی گفت: از 270 درمانگاه فعال در شهر مشهد نیز هم اكنون حدود 100 درمانگاه با بخش خصوصی قرارداد بسته اند.
پزشك در باره اختلاف بیمارستانها با سازمان مدیریت پسماند نیز افزود: سازمان پسماند به دنبال انعقاد قرارد با نرخ پسماند عفونی بود ولی بیمارستانها ادعا می كردند كه پسماند آنها بی خطر شده و باید با هزینه پسماند عادی دفن شود.
وی اظهار داشت: اختلاف بر سر قیمت بین درمانگاه ها و بخش خصوصی نیز از دیگر مشكلات در این زمینه است.
وی گفت: برای بی خطرسازی زباله های عفونی و بیمارستانی به سه شركت خصوصی مجوز داده شده است.
پزشك افزود: طبق آخرین مصوبه كمیته پسماند پزشكی در سازمان نظام پزشكی مقرر شده بود مراكزی كه تا پایان تیر ماه نسبت به عقد قرارداد با شركت خصوصی برای بی خطرسازی اقدام نكنند به دستگاه قضایی معرفی شوند.
* تحویل 13 تن زباله بی خطر شده در 45 روز
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد گفت: شركت بخش خصوصی پس از بی خطرسازی، زباله ها را برای دفن عادی به سازمان مپ تحویل می دهد.
كریمیان افزود: از ابتدای خرداد تا نیمه تیر ماه سال جاری فقط 13 تن زباله بی خطر تحویل این سازمان شده است.
وی اظهار داشت: این در حالی است كه روزانه حدود 20 تا 23 تن زباله عفونی از بیمارستانهای مشهد توسط سازمان مدیریت پسماند جمع آوری می شود.
وی گفت: طی 10 سال گذشته هیچ پسماند پزشكی توسط سازمان مپ در سلول عادی دفن نشده است.
كریمیان افزود: به استناد مصوبه كارگروه سلامت و امنیت غذایی شهرستان مشهد در مورخه 31 تیر ماه جاری و ابلاغیه سرپرست فرمانداری این شهرستان به دانشگاه علوم پزشكی، چنانچه از اول مرداد ماه جاری مراكز درمانی اعم از پزشكان، درمانگاه ها، آزمایشگاه ها، بیمارستان ها و سایر مراكز درمانی نسبت به انعقاد قرارداد با مراكز مورد تایید دانشگاه علوم پزشكی برای بی خطر سازی یا امحای پسماندهای پزشكی خود اقدام نكنند، طبق ماده 688 قانون مجازات اسلامی و ماده 16 قانون مدیریت پسماندها به مراجع قضایی معرفی می شوند.
وی اظهار داشت: اگر طی ماه های اخیر دستگاه قضایی به موضوع ساماندهی زباله های بیمارستانی و عفونی نمی پرداخت باز هم دستگاه های متولی و تولید كنندگان این زباله ها پای كار نمی آمدند.
*بی خطرسازی توسط اتوكلاو كامل نیست
معاون اداره كل محیط زیست خراسان رضوی گفت: دستگاه های اتوكلاو بی خطر سازی را كامل انجام نمی دهد و طبق قانون دانشگاه علوم پزشكی مسئول تایید بی خطرسازی زباله های عفونی است.
عرفانی افزود: بین بی خطرسازی تا دفن زباله فاصله زمانی وجود دارد كه ممكن است در این فاصله دوباره پاتوژن های عفونی فعال شوند و زباله های عادی شده تبدیل به زباله عفونی گردند.
وی اظهار داشت: بهترین روش برای امحا و بی خطرسازی زباله های عفونی روش سوزاندن است كه تولید كنندگان زباله های عفونی با همكاری سازمان مدیریت پسماند شهرداری می توانند این كار را انجام دهند.
* اعتراض درمانگاه ها به ورود بخش خصوصی
رئیس هیات مدیره موسسات درمانی خیریه مشهد نیز در این میزگرد گفت: 29 درمانگاه خیریه در مشهد فعال است كه همه با سازمان مپ برای جمع آوری و دفن بهداشتی زباله قرارداد دارند.
عباس پارسایی با بیان اینكه قرارداد درمانگاه ها با این سازمان تا سال 98 است، افزود: طبق اعلام دانشگاه علوم پزشكی باید این قرارداد را فسخ و با شركت خصوصی قرارداد منعقد كنیم.
وی اظهار داشت: چرا وقتی تا سال آینده قرارداد رسمی با شهرداری داریم باید این قرارداد فسخ و قراردادی با چند برابر قیمت با بخش خصوصی منعقد شود؟
وی گفت: مجبور كردن درمانگاه ها به انعقاد قرارداد با یك شركت، رانت بوجود می آورد.
پارسایی افزود: طبق قرارداد با شهرداری برای هر كیلو پسماند 10 هزار ریال پرداخت می شود ولی بخش خصوصی سه برابر این مبلغ مطالبه می كند.
رئیس انجمن درمانگاه های خصوصی مشهد نیز گفت: بیش از 150 درمانگاه خصوصی در مشهد دارای مجوز می باشد كه 90 درمانگاه از این تعداد فعال است.
مهدی علیزاده بیرجندی افزود: سازمان مپ همكاری خوبی با درمانگاه ها در زمینه جمع آوری زباله ها دارد، چرا باید زمینه ورود یك شركت خصوصی با مبلغ غیرواقعی را فراهم كنیم؟
وی اظهار داشت: دست كم یك مهلت سه ماهه به ما داده شود تا به جای پرداخت مبلغ چند برابری به شركت بخش خصوصی نسبت به خرید دستگاه بی خطرسازی اقدام كنیم.
* انحصار رانت به دنبال دارد
معاون اداره كل محیط زیست خراسان رضوی در زمینه معرفی تنها یك شركت بخش خصوصی به مقوله بی خطرسازی زباله عفونی توسط دانشگاه علوم پزشكی گفت: این كار نباید فقط در انحصار یك شركت باشد.
عرفانی با بیان اینكه انحصار، رانت بوجود می آورد افزود: دانشگاه علوم پزشكی باید در این زمینه پاسخگو باشد.
وی اظهار داشت: ورود بخش خصوصی به این مقوله، اقدام خوبی است اما ضمن انجام كار خوب ایراداتی نیز وجود دارد و باید تعداد این شركت ها افزایش یابد.
وی گفت: چنانچه دانشگاه علوم پزشكی شركت های دیگری نیز در این زمینه به محیط زیست معرفی و درخواست مجوز كند آمادگی فراهم كردن زمینه فعالیت چندین شركت در این خصوص را داریم.
عرفانی افزود: هیچ سازمانی در امر ساماندهی پسماندهای عفونی و بیمارستانی برای دانشگاه علوم پزشكی به اندازه سازمان مدیریت پسماند شهرداری مسئولیت پذیر و قابل نظارت نخواهد بود.
وی اظهار داشت: باید اختلافات موجود بین دانشگاه علوم پزشكی و این سازمان كنار گذاشته شود زیرا سازمان مدیریت پسماند به دنبال سودآوری نیست و در قبال وظایف خود پاسخگوست.
*به دنبال انحصار نیستیم
مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه ای دانشگاه علوم پزشكی مشهد نیز در این باره گفت: قبلا متهم بودیم چرا به بخش خصوصی اجازه فعالیت در زمینه بی خطرسازی پسماند عفونی را نمی دهیم ولی اكنون متهم به این هستیم كه چرا یك شركت در این زمینه فعالیت دارد.
حسنی افزود: به دنبال انحصار نیستیم و از ورود شركتهای مختلف به این مقوله برای ایجاد رقابت استقبال می كنیم.
وی اظهار داشت: درمانگاه ها و سایر مراكز تولید پسماند عفونی می توانند پیشنهادات خود را به دانشگاه علوم پزشكی ارائه دهند تا رسیدگی شود.
وی گفت: سازمان مدیریت پسماند نیز می تواند به عنوان مدعی برای جمع آوری زباله های عفونی اعلام آمادگی كند، دانشگاه نیز از هر ارگان و نهادی كه بتواند بی خطرسازی را انجام دهد استقبال می كند.
*سنگ اندازی نكنیم
مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه ای دانشگاه علوم پزشكی مشهد ادامه داد: سیستمی كه تاكنون توسط سازمان مدیریت پسماند شهرداری برای جمع آوری زباله های عفونی و بیمارستانی به كار گرفته می شد، سیستم ناقصی بود.
حسنی افزود: خون و شیرابه پسماند عفونی هنگام حمل به اطراف می پاشید لذا ضروری بود به سوی مكانیزه شدن برویم.
وی اظهار داشت: با ورود بخش خصوصی، مكانیزه شدن فرایند بی خطرسازی، اجرایی شد لذا برای فعالیت این بخش نباید سنگ اندازی كنیم.
وی گفت: برای كاهش هزینه ها در این بخش باید تولید پسماندهای عفونی را كاهش داد و سیستمی پیاده كرد كه با هزینه كمتر بازدهی بیشتری داشته باشد.
7505/ 6053
مشهد - ایرنا - پسماند عفونی از خطرناكترین نوع پسماند برای سلامت بشر است كه براساس آمار سازمان بهداشت جهانی سالانه 6 میلیون نفر به خاطر تماس با پسماندهای عفونی جان خود را از دست می دهند ولی ساماندهی آن مورد غفلت متولیان سلامت قرار گرفته است.
