به گزارش خبرنگار ايرنا، عيد قربان در كردستان با آيين هاي خاصي از جمله اقامه نماز در مساجد، تكايا و خانقاها، عيادت از بيماران، ذبح حيوانات براي قرباني، آيين دف نوازي و جشن، سرور و شادي از جمله برنامه هاي خاص اين عيد ابراهيمي در استان كردستان است.
از چند روز قبل با نزديك شدن به عيد سعيد قربان حال و هواي شهرهاي اين استان رنگ و بوي تازه اي به خود مي گيرد بازارها بويژه بازار پوشاك و مواد خوراكي از جمله گوشت مملو از مردمي مي شود كه براي مهماني روز عيد تدارك خريد مي بينند كه به آن كاسه جشن هم گفته مي شود.
كردستاني ها رسم دارند در روز عيد با پوشيدن لباس هاي نو «كُردي» به ديدار بزرگترها، بستگان و دوستان خود بروند و به همين خاطر چندين روز قبل از عيد به تهيه و دوختن لباس محلي اقدام مي كنند.
مساجد و خانقاها و تكايا در اين ايام غبار روبي و عطر افشاني شده و براي پذيرايي از مومنان و نمازگزاران عيد آماده سازي مي شود و شب قبل از عيد و بعد از اقامه شدن نماز عشاء آيين هاي خاصي در مساجد برپا مي شود و از بلندگو براي مردم محله هم پخش مي شود، ابتدا مناجات نامه اي توسط يكي از هيات امناي مسجد به زبان عربي، فارسي و يا كُردي خوانده مي شود تا اهالي محله به مسجد بيايند.
پس از جمع شدن مومنان در مسجد، امام جماعت مسجد با خواندن دعا و نيايش و شكرگزاري از خداوند، عيد را اعلام مي كند در اين هنگام حاضران در مسجد نيز با سر دادن تكبيرهاي «الله اكبر، الله اكبر، الله اكبر، لا اله الا الله و الله اكبر، الله اكبر» با آهنگ و ريتمي خاص از فرا رسيدن عيد قربان استقبال مي كنند.
مادران به همراه دخترهاي جوان بايد براي پختن غذاي عيد مقدماتي بچينند چرا كه كردستاني ها رسم دارند غذاي عيد را در وعده صبحانه ميل و پس از آن خود را براي رفتن به ديد و بازديد آماده كنند.
بيشتر خانواده ها براي عيد پلو و خورشت مي پزند و سفره خود را با انواع سالاد، ترشي، نوشيدني و دوغ محلي كه در آن قزوان و شويد و گل اضافه شده، زينت مي دهند.
مردها و بزرگان خانواده پيش از طلوع آفتاب به مسجد رفته و نماز عيد را به صورت جماعت اقامه مي كنند.
امام جمعه سنندج گفت: مومنان ساعاتي قبل از طلوع خورشيد بايد در مسجد حاضر شوند و يكي از قاريان به تلاوت و جمع خواني قرآن «بيشتر سوره رحمان تلاوت مي شود» پرداخته و در پايان هر آيه بانگ الله اكبر را سر مي دهند.
ماموستا عبدالرحمان خدايي افزود: پس از حاضر شدن مومنان و قبل از طلوع خورشيد نماز دو ركعتي عيد به صورت جماعت اقامه مي شود و سپس خطبه هاي نماز شروع مي شود.
وي اضافه كرد: امام جماعت خطبه اول را به زبان كُردي در مورد عيد قربان و توصيه هاي ديني و مسايل روز بيان مي كند و خطبه دوم نيز به زبان عربي و در مورد اهميت عيد قربان در دين اسلام است.
ماموستا خدايي يادآور شد: مومناني كه قصد دارند، حيواني را قرباني كنند بايد پس از اقامه نماز عيد به اين كار بپردازند و از زمان اقامه نماز و پس از 2 روز بعد از عيد نيز قرباني كردن دام درست است.
پس از پايان خطبه ها و اقامه نماز عيد قربان، نمازگزاران از همديگر حلاليت مي طلبند و با هم روبوسي مي كنند و اگر پيشتر كدورتي با هم داشتند آن را كنار گذاشته و در اين روز با هم آشتي مي كنند.
تا زماني كه نمازگزاران از مسجد بر مي گردند سفره عيد پهن شده و بطور معمول به احترام آنها هيچ كدام از اعضاي خانواده غذا را صرف نمي كنند و منتظر مي مانند تا همه با هم غذا ميل كنند.
هر سال در حاشيه شهرهاي مختلف اين استان بازارهاي ويژه دام و احشام قربان نيز داير مي شود و دامداران دام هاي ويژه قرباني خود را در چند روز قبل از عيد قربان براي فروش مي آورند و كساني كه قصد قرباني دارند، با سر زدن به اين بازار دام قرباني خود را انتخاب و خريداري مي كنند.
اين بازار اغلب تا غروب روز عيد نيز داير است لذا خريداران مي توانند براي خريد دام به اين بازار ويژه بيايند.
خانواده هايي كه دامي براي قرباني دارند، بايد كار خود را شروع كرده و حيوان مورد نظر را در خانه ذبح كنند و پس از تميز كردن، يا آن را براي تقسيم به مسجد محل مي برند يا اينكه خود آن را در بسته هاي حدود يك كيلوگرمي تقسيم كرده و به در منزل همسايگان، نيازمندان و فقرا مي برند و توزيع مي كنند.
در روستاها رسم اين گونه است كه گوشت هاي قرباني را به مسجد برده و در آنجا طبق فهرست بين اهالي روستا تقسيم مي كنند البته براي خانواده هاي پرجمعيت و خانواده هايي كه مهمان عيد دارند سهم بيشتري گذاشته مي شود.
خانواده هايي كه از توان مالي بيشتري برخوردارند يك راس گاو و خانواده هايي كه توان مادي كمتري دارند يك راس گوسفند را براي ذبح روز عيد قربان آماده مي كنند.
حيواناتي كه انتخاب مي شوند بايد از سلامت كامل برخوردار بوده و هيچ گونه عيب ظاهري و بيماري نداشته باشد و اگر گاو براي قرباني انتخاب مي شود بايد سه ساله باشد و گوسفند نيز لازم است يك ساله باشد و اگر اين شرايط رعايت نشود قرباني مورد قبول نيست.
طبق شرع اگر فرد قرباني كردن را به عنوان يك تكليف بر خودش نذر كرده باشد بايد تمام لاشه حيوان را در بين فقرا توزيع كند و در غير اين صورت مي تواند يك قسمت از سه قسمت لاشه حيوان قرباني را بين خانواده و خويشان خود و مابقي را بين نيازمندان توزيع كند.
گوشت هاي قرباني در بسته هاي يك تا 2 كيلوگرمي تهيه مي شود در بين نيازمندان هر منطقه توزيع مي شود البته نهادهاي حمايتي مانند كميته امداد امام خميني (ره) و بهزيستي نيز براي جمع آوري كمك ها و نذورات مومنان پايگاه هاي را در سطح شهرها داير مي كنند.
اداره كل دامپزشكي كردستان اعلام كرده 61 گروه دامپزشكي شامل دامپزشك، بازرس بهداشتي و ناظر شرعي در اين ايام به صورت رايگان بر ذبح دام هاي قربان نظارت دارند.
ديد و بازديدها تا غروب و حتي روز بعد از عيد نيز ادامه خوهد داشت و در بيشتر خانه ها با چاي، شيريني و ميوه از مهمانان پذيرايي مي شود و بعضي خانواده ها در چنين روزي به آرامستان شهر رفته و براي شادي روح اموات فاتحه مي خوانند.
خانواده هاي كردستاني بر اين باورند كه قرائت فاتحه و خواندن قرآن در روز عيد قربان بر سر مزار اموات باعث خوشنودي خداوند و آمرزيده شدن گناهان آنها مي شود.
در اين ايام در برخي از تكايا و خانقاها نيز آيين هاي مداحي، مولودي خواني و دف نواز برگزار مي شود و مومنان با حضور در اين مجالس از بهره هاي معنوي اين عيد ابراهيمي برخوردار مي شوند.
با هر منظري كه به آيين هاي عيد قربان در كردستان بنگري اين عيد از جمله عيد هايي است كه مهرباني و نوعي دوستي را در بين مردم ترويج مي دهد.
گزارش از عبدالله رحماني
3020/9102
سنندج - ايرنا - عيد قربان به عنوان يكي از اعياد بزرگ اسلامي در خطه كردستان محسوب مي شود و اقشار مختلف مردم به شيوه هاي متفاوت خود را براي اين روز بزرگ آماده كرده و آيين هاي خاصي در اين روز برگزار مي كنند بطوريكه از قربان به عنوان عيد مهرباني ياد مي شود.
