در سالهای اخیر، جشن گرفتن تلویزیون در روز عید سعید قربان نوعا با پخش فیلم خاطره‌انگیز «ابراهیم خلیل‌الله« همراه بوده است. این اثر سینمایی كه در قالب سریال هم پخش شد، هنوز مخاطبان خود را دارد. به بهانه روز عید قربان با محمدرضا ورزی كارگردان این اثر تاریخی- مذهبی به گفت‌وگو پرداختیم.
**از تحقیر مادر اسماعیل در فیلم هیوستون ناراحت بودم
محمدرضا ورزی، كارگردان و نویسنده فیلم «ابراهیم خلیل‌الله» درباره انگیزه و دغدغه خود برای ساخت این اثر، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: ایده «ابراهیم خلیل‌الله» در سالهای قبل از زمان ساخت این فیلم به ذهنم رسید. همیشه دوست داشتم راجع به این سوژه اثری خلق كنم. همه ما از عید قربان و فضای آن روز، خاطراتی از دوران كودكیمان داریم. سالهای پیش در دوران كودكیم فیلمی با نام «كتاب آفرینش» به كارگردانی جان هیوستون را مشاهده كردم كه روایت آن با داستان واقعی حضرت ابراهیم (ع) بسیار فاصله داشت. مثلاً مادر حضرت اسماعیل(ع) را خیلی تحقیر كرده بود. از زمانی كه كار فیلمسازی را شروع كردم، نیت داشتم چنین اثری با این سوژه بسازم و سرانجام توانستم با توجه به بضاعت آن زمان، وظیفه ام را طبق حقانیت قضیه و اصل مطلب ادا كنم و «ابراهیم خلیل‌الله» را بسازم.
**فیلمنامه را دوازده بار بازنویسی كردم
كارگردان «تبریز در مه» در پاسخ به این پرسش كه تا چه اندازه برای ساخت این اثر تاریخی-مذهبی پژوهش كرده است، بیان كرد: طبیعتاً تفاسیر مختلفی كه در روایات اسلامی نگارش شده و با اصل قرآن تطابق داشته است را در نظر گرفتم. با كمك گرفتن از دانشگاه ادیان و مذاهب و اساتید این دانشگاه پژوهش‌های مفصلی را انجام دادم. این تحقیقات به حدی مفصل و كامل است كه در حال حاضر می‌شود آن‌ها را در قالب یك كتاب گنجاند. این پژوهش‌ها كه فیلمنامه هم بر اساس آن نوشته شد، حدود 6 ماه طول كشید. البته كار نگارش را خیلی زودتر آغاز كرده بودم، اما نزدیك به 12 بار فیلمنامه بازنویسی شد. درواقع خیلی تلاش كردم كه فیلمنامه‌ای شسته رفته شود.
**فیلمسازان مختلف با نگاه‌های متفاوت آثار مذهبی-تاریخی بسازند
ورزی درباره وجود توانایی‌های موجود در سینمای كشور برای ساخت فیلم‌های مذهبی- تاریخی تصریح كرد: فیلمسازان ما در این قضیه خیلی توانمند هستند. تجربه این موضوع را ثابت كرده است كه اگر فیلم‌های تولید شده با ساختار ساده‌ای همراه باشند، در محتوا خیلی قوی هستند. فكر می‌كنم اگر ساخت این دست از فیلم‌ها حامی داشته باشد، شاهد اتفاقات مثبتی خواهیم بود. در سینمای ما جای این فیلم‌ها خیلی خالی است. این كه هر 10 تا 12 سال یك‌بار فیلم‌های تاریخی مذهبی روی پرده سینما بیاید، اتفاق خوبی نیست. بهتر است فیلمسازان مختلفی با دیدگاه‌های متفاوت حداقل دو تا سه سال یك‌بار چنین آثاری را تولید كنند.
**مردم قصه‌های قرآنی و فیلم‌های مذهبی را دوست دارند
این كارگردان درباره لزوم ساخت فیلم‌های مذهبی-تاریخی افزود: چون مردم قصه‌های قرآنی و فیلم‌های مذهبی را خیلی دوست دارند و همیشه برایشان جذابیت داشته است. البته بودجه هم عامل تأثیرگذاری در تولید این فیلم‌هاست. بودجه نباید حتماً كلان باشد. بلكه با هزینه و برآورد منطقی تولید این فیلم‌ها امكان‌پذیر است.
**ارزآوری خوب فیلم «ابراهیم خلیل‌الله» به كشور
كارگردان «عمارت فرنگی» با اعلام اینكه فیلمنامه این اثر كه در قالب كتاب منتشر شده بود، فروش خوبی داشت، خاطر نشان كرد: فیلمنامه، فروش خوبی را به همراه داشت. البته بیشتر در خارج از كشور از آن استقبال شد. خوشبختانه علاوه بر فیلمنامه این اثر، خود فیلم هم در كشورهای خارجی با استقبال زیادی روبه‌رو شد. این اثر در زمان خودش ارزآوری خوبی داشت. «ابراهیم خلیل‌الله» در سال 83 تولید و در سال 84 اكران شد كه از زمان نمایش عمومي آن تا سال 86 ارزآوری خوبی داشت.
**چرا نقش شیطان به صدیق شریف رسید؟
ورزی در پاسخ به این پرسش كه چگونه فخرالدین صدیق شریف را كه همواره كاراكترهای مثبت ایفا كرده، برای نقش شیطان در نظر گرفته، افزود: صدیق شریف بازیگر بسیار بااستعدادی است كه به‌طور كامل از استعدادش استفاده نشده است. این بازیگر را همیشه در قالب شخصیت‌های عارف، زاهد، یا پدر خوب خانواده و فضاهای مثبتی می‌دیدیم. صدیق شریف با بازی در «ابراهیم خلیل‌الله» نشان داد كه اگر نقشی مقابل تمام نقش‌هایی كه تا حالا ایفا كرده است بازی كند، به‌خوبی از عهده آن برمی‌آید. البته این تنها نظر من نیست، بلكه خیلی از منتقدان هم، بازی وی را تأیید كردند. روزهای اول فیلمبرداری صدیق شریف از این نقش شوكه شده بود، كه من هم در پاسخ گفتم چرا فكر می‌كنید شیطان باید در درون و بیرون خیلی زشت جلوه كند. بلكه باید شیطان را فریبنده و جذاب جلوه داد كه انسان از فریبش آگاه نشود.
گفت‌وگو از هنگامه ملكی
**اداره كل اخبار چندرسانه‌ای**ایرناپلاس**
تهران-ایرناپلاس-كارگردان فیلم سینمایي «ابراهیم خلیل‌الله» از استقبال كشورهاي خارجي از این اثر سینمایي و ارزآوري آن به كشور گفت.
