به گزارش ایرنا، منظور از كودك بازمانده از تحصیل، گروه سنی 6 تا 18 سال است كه در چرخه آموزشی كشور حضور ندارند و 2 گروه را شامل می شوند.
گروه اول، كودكان مناطق عشایری و روستاهای دورافتاده و كم جمعیت كه از اول وارد سیستم آموزشی نمی شوند؛ به جز این كودكان تعداد كمی از كودكان و بویژه دختران در روستاها و حاشیه شهرها به دلیل ناآگاهی، تعصب و فقر والدین، رنگ مدرسه را نمی بینند و اینها بیسواد مطلق هستند.
گروه دوم كودكانی هستند كه در 6سالگی وارد مدرسه می شوند و پس از چند سال تحصیل به دلایل مختلفی ترك تحصیل می كنند؛ این كودكان بیشتر در سن كم وارد بازار كار شده و در شرایط نامناسب و ظالمانه‌ای به ناچار به كودكان كار تبدیل می‌شوند.
در میان كودكان لازم التعلیم بازمانده از تحصیل آسیب پذیری دختران به دلیل شرایط خاص حاكم بر جامعه شهری و روستایی بیشتر و به عنوان یك مشكل جدی آموزشی و پرورشی مطرح است.
براساس بررسی ها؛ فقر، بدسرپرستی، بچه های طلاق، مهاجرت، نبود علاقه و نداشتن انگیزه، بیماری و دیرآموزی از جمله علل ترك تحصیل كودكان لازم التعلیم به شمار می رود.
**142 هزار بازمانده از تحصیل
معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش از شناسایی 142 هزار كودك بازمانده از تحصیل در مقطع ابتدایی برای سال تحصیلی جدید خبر داد و گفت: سعی داریم زمان شناسایی و معرفی بازماندگان را نزدیك مهرماه انجام دهیم تا فرصت زیادی برای جذب آنها فراهم شود.
رضوان حكیم‌زاده با اشاره به تحصیل یك میلیون و 483 هزار كلاس اولی در سال تحصیلی جدید در كشور اظهار داشت: امسال حدود 43 هزار دانش آموز نسبت به سال گذشته به مجموع دانش آموزان كشور افزوده شده است.
وی افزود: معتقدم مدرسه در مناطق محروم و مرزی بهترین كانون شناسایی بازماندگان از تحصیل است.
حكیم زاده با اشاره به چالش معلم مقطع ابتدایی در آموزش و پرورش، گفت: البته كمبود واقعی معلم به این معنی است كه ما به چه میزان معلم مرتبط با دوره ابتدایی و آموزش دیده در كلاس‌های درس نیاز داریم.
وی با بیان اینكه در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد جمعیت دانش آموزی در دوره ابتدایی در كلاس‌هایی با تراكم بالای ۲۶ درصد تحصیل می‌كنند، گفت: در حالی كه طبق مصوبه شورای آموزش و پرورش، تعداد دانش آموزان در كلاس‌های درس تحت هیچ شرایطی نباید بیش از حد مجاز تشكیل شود.
معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش با بیان اینكه معلمان مناطق عشایری با توجه به شرایط دانش آموزان، از بین افراد عشایر و متخصص انتخاب می‌شوند، گفت: برای جذب معلم در مناطق عشایری سعی می‌كنیم سهیمه خاص را برای عشایران اختصاص دهیم تا نیرو از بین عشایران تامین و استفاده از سرباز معلمی محدود شود.
حكیم زاده با بیان اینكه نرخ پوشش پیش دبستانی در كشور از 38 درصد به 71 درصد رسیده است، افزود: امسال دو استان خوزستان و قزوین به عنوان پایلوت برای پوشش 100درصدی پیش دبستانی انتخاب شده و در برخی از استان‌های محروم نیز این نرخ به بالای 90 درصد رسیده است.
وی با بیان اینكه نظارت بر پیش دبستانی ها بر عهده آموزش و پرورش است، گفت: نرخ پوشش دوره پیش دبستانی در آذربایجان شرقی، 86 درصد است.
** كودكان بازمانده از تحصیل در آذربایجان شرقی
معاون آموزش ابتدایی اداره كل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی تعداد واجدین شرایط ورود به مقطع ابتدایی در سال تحصیلی 97-96 را 371 هزار و 482 نفر اعلام كرد و گفت: از این تعداد سه هزار و 199 كودك بازمانده از تحصیل هستند.
فریده حقایی با بیان اینكه البته این آمار تعداد واقعی بازمانده از تحصیل در استان نیست، اظهار داشت: كودكی كه هنگام تولد شناسنامه اش از یكی از شهرستان های استان صادر شده اما به دلایلی به خارج از استان مهاجرت كرده، جزو بازماندگان این استان محسوب می شود كه باید توسط شركای آموزش و پرورش از جمله ثبت احوال و دهیاران آمار واقعی اعلام شود.
وی پوشش تحصیلی آذربایجان شرقی را 99.4 درصد اعلام كرد و گفت: میانگین كشوری 98.13 درصد است كه بالاتر از میانگین كشوری هستیم، به همین خاطر دبیرخانه انسداد بیسوادی به آموزش و پرورش استان محول شده است.
حقایی، انسداد مبانی بیسوادی را تلاش برای قطع تولید بیسواد اعلام و خاطر نشان كرد: بر همین اساس سیستم مكانیزه شناسایی واجدان شرایط تحصیل با هماهنگی ثبت احوال استان برای اولین بار به صورت ابتكاری در استان اجرا شد.
معاون آموزش ابتدایی اداره كل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی، مزایای این طرح را، تطبیق سیستم ثبت نام آموزش و پرورش با سیستم موالید ثبت نام برشمرد و گفت: در بازه زمانی ثبت نام دانش آموزان اول ابتدایی كه از آخر اردیبهشت شروع می شود، اطلاعات مورد نیاز از قبیل اسم، فامیل و محل تولد دانش آموز واجد شرایط را از ثبت احوال اخذ و تعداد ثبت نام كنندگان كنترل و آمار بازماندگان از تحصیل احصا می شود.
حقایی، علت عمده بازماندگی از تحصیل كودكان را، بی سرپرست بودن، بدسرپرستی خانواده های در شرف طلاق و زندانی بودن پدر كودك اعلام كرد و افزود: گاهی اوقات نیز ترس والدین بدهكار به خاطر چك برگشتی از افشای محل سكونت شان مانع ثبت نام فرزند در مدرسه می شود.
معاون آموزش ابتدایی اداره كل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی، كودكان كار را نیز یكی دیگر از علل بازماندگی از تحصیل دانست و اظهار داشت: زمینه های ترك تحصیل را اگر كنترل نكنیم امكان بازگشت وجود دارد كه در این زمینه آموزش و پرورش، عملیات شناسایی، جذب، آموزش و نگهداشت دانش آموز را انجام می دهد.
حقایی یكی دیگر از علل بازماندگی از تحصیل را طی نكردن دوره پیش دبستانی برخی كودكان بخاطر مشكلات مالی و فقر فرهنگی خانواده ها دانست و خاطر نشان كرد: برای اولین بار در سال تحصیلی گذشته دوره پیش دبستانی به همت خیران در تبریز دایر شد كه كودكان بازمانده را در دوره پیش دبستانی به صورت رایگان ثبت نام می كنند.
معاون آموزش ابتدایی اداره كل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی، از ایجاد دوره پیش دبستانی در مناطق محروم و دو زبانه با اختصاص فضای فیزیكی آموزشگاه های دولتی به منظور بالا بردن پوشش تحصیلی دوره پیش دبستانی خبر داد و گفت: در مناطق شهری نیز بصورت مشاركتی این طرح اجرا می شود.
حقایی، شناسایی، جذب و نگهداشت دانش آموزان لازم التعلیم را نیازمند همكاری جدی تمام شركای آموزش و پرورش از جمله ثبت احوال،بهزیستی،صدا و سیما،كمیته امداد، شهرداری، دانشگاه علوم پزشكی و دادگستری دانست و افزود: با كمك این دستگاه ها می توانیم با شناسایی، جذب و نگهداشت دانش آموزان در مدارس آمار بازماندگان از تحصیل را به صفر برسانیم.
**فقر فرهنگی و اقتصادی
«كریم حسن زاده اینق» كه معلم چند پایه یكی از روستاهای دورافتاده شهرستان ورزقان است، در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: تعداد كم اولاد ذكور، دشوار و سنتی بودن كار كشاورزی در روستاهای كوهپایه ای و هزینه بالای زندگی باعث می شود كه در برخی موارد والدین ناگزیر از ترجیح دادن استفاده كاری از فرزند به جای فرستادن وی به مدرسه باشد.
وی افزود: علاوه بر این، فقر فرهنگی و گاها اقتصادی موجب بازماندن دختران از تحصیل در مناطق روستایی هم می شود.
حسن زاده خاطرنشان كرد: البته معلمان روستایی تلاش زیادی برای اقناع والدین این قبل كودكان برای فرستادن آنها به مدرسه می كنند اما این تلاش ها در اغلب مواقع موثر نیست.
طبق قانون؛ تحصیل اجباری در ایران شامل هشت سال دوره‌های ابتدایی و راهنمایی است و والدینی كه بچه‌های 6 تا ۱۴ سال خود را به مدرسه نفرستند مجرم هستند و باید جریمه شوند، اما این قانون ضمانت اجرایی ندارد.
گزارش: نعمت مرادپور
شبس ** 6132/518 **1917
تبریز - ایرنا - كودكان بازمانده از تحصیل واقعیتی خاموش در جامعه هستند؛ واقعیتی كه شاید در بسیاری از اوقات به چشم می‌آیند، اما همواره راحت از آن چشم‌پوشی می‌شود.
