نابسامانی در بازار لوازم خانگی ادامه دارد

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، با اینكه انتظار می رفت با كشف كالاهای احتكار شده و تزریق آن به بازار، كمی از مشكلات بازار لوازم خانگی كاسته شود، اما با سر زدن به مراكز عمده فروش این محصولات روشن می شود كه هنوز نه كالایی هست و نه خریداری و می توان گفت كه فروشندگانی كه مجبورند اجاره مغازه و هزینه های دیگر را سر موعد بپردازند، مشتریانی كه قدرت خرید با نرخ های جدید را ندارند و حتی كارگرانی كه از راه نان می خورند، همه از این شرایط ناراضی هستند.
در طول چند ماه اخیر بازار لوازم خانگی به سرعت از رشد قیمت ها تاثیر گرفت اما این همه ماجرا نبود؛ به موازات افزایش قیمت ها شاهد كاهش عرضه كالا به بازار بودیم؛ پس از آن با انتشار فهرستی از دریافت كنندگان ارز دولتی از سوی بانك مركزی، مشخص شد كه بسیاری از واردكنندگان لوازم خانگی به میزانی كه ارز دریافت كرده اند، كالا وارد كشور نكرده اند.
سوء استفاده واردكنندگان از ارز تخصیصی و مدیریت منابع ارزی در مواجهه با تحریم های آمریكا، دولت را بر آن داشت تا در تیرماه 1339 قلم كالا را در فهرست كالاهای ممنوعه وارداتی قرار دهد كه برخی اقلام لوازم خانگی برقی نیز مشمول این ممنوعیت شد.
در هفته های اخیر پیام های رسیده از هموطنان به ایرنا نشان می داد كه فروشگاه های زنجیره ای چند ماهی است كه لوازم خانگی عرضه نمی نند و قفسه این فروشگاهها خالی است؛ خبرنگار ایرنا برای بررسی موضوع سری به چند فروشگاه زنجیره ای بزرگ در سطح شهر زد؛ در این فروشگاه ها مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی به وفور وجود داشت و حتی تابلوهای تخفیف 40 تا 50 درصدی نیز نصب شده بود و مردم با دقت مشغول انتخاب اقلام مورد نیاز خود بودند اما سالن فروش لوازم خانگی خلوت بود و تنها چند نفر مشغول تماشای چند قلم جنس باقیمانده بودند.
به طور تقریبی بیشتر قفسه های ظروف آشپزخانه خالی بود و مسئول سالن می گفت كه بیشتر آنها فروش رفته و تنها این چند قلم باقی مانده است. روی لوازم خانگی برقی نیز برچسب «فروش نداریم» نصب شده بود.
«بابك قربانی» یكی از كاركنان فروشگاه به خبرنگار ایرنا گفت: در سه ماه گذشته لوازم خانگی 50 تا 60 درصد افزایش قیمت داشت و بعد از آن به ما اعلام كردند كه دیگر فروش نداریم چون كالایی در انبار نیست.
وی درباره اینكه چرا موجودی در انبار ندارند، اظهار داشت: می گویند نزدیك 20 روز است كه كارخانه ها تعطیل هستند و واردات نیز ممنوع شده بنابراین طبیعی است كه كالایی برای عرضه نداشته باشیم.
این فروشنده در پاسخ به اینكه چرا كالاهای نمونه را نمی فروشید؟ گفت: بیشتر ظروف آشپزخانه در قفسه ها را فروختیم اما اجازه فروش نمونه های یخچال، تلویزیون و لباسشویی را نداریم.
در این پیوند «منصور عالی پور» نائب رییس اتحادیه فروشگاه های زنجیره ای در گفت و گو با ایرنا گفت: در تامین و عرضه مواد غذایی و اقلام اساسی در فروشگاه های زنجیره ای مشكلی نداریم و بلكه این مواد از تنوع زیادی نیز برخوردار هستند.
وی افزود: چند ماهی است كه در تامین لوازم خانگی داخلی و خارجی مشكل داریم و انبارها خالی است.
عالی پور بیان كرد: بیشتر شركت ها اعلام می كنند كه به دلیل مشكلات ارزی و ممنوعیت واردات قادر به تامین كالای مورد نیاز فروشگاه ها نیستند.
نائب رییس اتحادیه فروشگاه های زنجیره ای تصریح كرد: ما نمی توانیم نمونه های موجود در فروشگاه ها را بفروشیم زیرا فضای آنها خالی می ماند.

** ماهیگیری تولیدكنندگان از آب گل آلود بازار
خبرنگار ایرنا برای بررسی وضعیت بازار لوازم خانگی سری به خیابان «امین حضور» كه بازار اصلی این كالاها در تهران زد؛ این نقطه سالهاست راسته فروشندگان لوازم خانگی در پایتخت است؛ مثل همیشه فروشگاه ها انباشته از لوازم خانگی داخلی و خارجی است و گویی خبری از كمبود كالا در این فروشگاه ها نیست از كالاهای مختلف با نشان تجاری متفاوت می توانی ببینی. در وهله اول تعجب می كنی مگر نه اینكه گفته می شود كالایی در بازار نیست.
«علی ملكی» صاحب فروشگاهی كه لوازم خانگی برقی سنگین نظیر یخچال، لباسشویی، جاروبرقی و ظرفشویی عرضه می كند، از وضعیت بد كسب و كار این روزها گله می كند و اینكه چند ماهی است فروش خوبی ندارد.
وی به خبرنگار ایرنا گفت: از وقتی كه دلار تك نرخی شد، هر هفته شاهد افزایش قیمت بودیم و علاوه بر آن كالا در بازار كمیاب شد.
این فروشنده در پاسخ به اینكه در فروشگاه شما جای خالی دیده نمی شود و كالاهای متنوعی موجود هستند، گفت: ما از فروشگاه چیزی نمی فروشیم چون ویترین خالی می شود.
وی افزود: سه هفته ای است كه كارخانه ها در تعطیلات تابستانی هستند و كالاهای خارجی هم در بازار نیست.
«قاسم جعفری» فروشنده لوازم خانگی داخلی به ایرنا گفت: نرخ بسیاری از لوازم خانگی تولید داخل دو تا سه برابر افزایش یافته برای نمونه قیمت یخچال چهار تا پنج میلیون تومان شده و با برندهای خارجی كه پیش از این فروخته می شد برابری می كند.
وی افزود: نرخ ثابتی در بازار نیست و هر فروشنده بنا به قدرت تامین كالا قیمت می دهد و برخی خریداران نیز كه ناچار به خرید هستند، می خرند.
این فروشنده اظهارداشت: ممنوعیت واردات وضعیت بازار را بدتر كرده است چرا كه بسیاری از قطعات و حتی كالاها در داخل تولید نمی شود.
جعفری مقصر اصلی این شرایط را تولیدكنندگان داخلی دانست و گفت: در فروشگاه كالایی را فاكتور می كنیم اما خریدار دو تا سه هفته طول می كشد كه كالا را دریافت كند و در برخی موارد نیز كالای مشابه به او می دهند چون كالای مورد نظر را در انبار ندارند.
«سبحان احمدی» صاحب فروشگاه كه نمایندگی چند برند خارجی را نیز دارد به ایرنا گفت: بیشتر كالاها قاچاق هستند و كالای شركتی نداریم و اكنون «بره كشون» تولیدكنندگان است.
وی افزود: شركت های ایرانی پنج ماه است كه عنوان می كنند مواد اولیه ندارند و تولید خود را به یك پنجم رسانده اند و در مقابل سود خود را افزایش داده اند.
این فروشنده ادامه داد: این تولیدكنندگان كالاها را به صورت قطره چكانی و با 2 تا سه برابر قیمت وارد بازار می كنند.
احمدی درباره احتكار كالا در انبارها گفت: كاسب كرایه مغازه می دهد و نمی تواند كالا را احتكار كند بلكه تولیدكننده و تاجر است كه كالا را احتكار می كند.

** تولیدكنندگان در سنگلاخ بدی قرار دارند
پس از شنیدن صحبت های كسبه به سراغ «حمیدرضا غزنوی» سخنگوی انجمن صنفی تولیدكنندگان لوازم خانگی رفتیم؛ وی از شرایط سخت تولید لوازم خانگی در ماه های اخیر گلایه كرد و گفت: اگرچه ارائه بسته جدید ارزی دولت در 21 فروردین ماه امسال از لحاظ مدیریت منابع ارزی تصمیم خوبی بود اما باعث شد تولیدكنندگان در سنگلاخ بدی قرار بگیرند.
سخنگوی گروه صنعتی انتخاب كه از تولیدكنندگان بزرگ لوازم خانگی به شمار می رود، افزود: پس از این تصمیم مسیر ثبت سفارش كالا برای تامین مواد اولیه طولانی شده و بسیاری از مواد مورد نیاز ما در گمرك مانده است.
وی اظهار داشت: ثبت سفارش برخی از كالاها سه تا چهار ماه طول كشیده و تولیدكننده ناچار است كارها را از دفاتر تخصصی مختلف پیگیری كند.
غزنوی گفت: برخی از كالاهای وارداتی در گمرك مشمول پرداخت مابه التفاوت ارز شدند و اگر با این شرایط تولید می كردیم شاهد افزایش چند برابری قیمت ها بودیم و در نتیجه خریداری نیز نداشتیم و مجبور به انبار كالا بودیم و در این شرایط تولیدكننده با هجمه احتكار روبه رو می شد.
وی با رد احتكار كالا توسط تولیدكنندگان گفت: تمام انبارهای تولیدكنندگان بررسی شده و هیچ موردی كشف نشده كه كالا در انبار احتكار شده باشد.

** ممنوعیت واردات كالا یكی از دلایل نابسامانی بازار
«محمد طحان پور» رییس اتحادیه لوازم خانگی به ایرنا گفت: بازار لوازم خانگی چند ماهی است كه متلاطم است و من بارها این موضوع را به مسئولان گوشزد كرده ام.
وی افزود: ممنوعیت واردات كالا یكی از دلایل این مشكلات است زیرا بسیاری از كالاها در داخل تولید نمی شود و در عین حال تقاضا برای آنها وجود دارد بنابراین زمینه قاچاق كالا فراهم شده است.
طحان پور ادامه داد: زمانی كه واردات لوازم‌خانگی ممنوع شد، همان موقع هشدار دادم و گفتم تولیدكنندگان ما همكاری و همراهی نخواهند كرد؛ این ‌گونه كالا در بازار كم می‌شود و تولیدكنندگان نیز تولید نمی كنند.
وی گفت: فروشگاه ای زنجیره ای، شركت های تعاونی سازمان ها و نهادها كالایی برای عرضه ندارد و همه به بازار هجوم آوردند و تولید هم پاسخگوی این نیاز نیست.
رئیس اتحادیه لوازم خانگی افزود: در گذشته تولیدكنندگان كالا را با شرایط و اقساط در اختیار مردم قرار می دادند اما هم اكنون می گویند كه پول نقد به حساب واریز كنید تا من به شما كالا بدهم.

** تكلیف كالاهای احتكار شده مشخص نیست
در یك ماه اخیر و پس از مشكلات ناشی از احتكار كالا گشت مشترك تعزیرات حكومتی در سراسر كشور به همراه نمایندگان دستگاه های نظارتی به انبارهای كالاها مراجعه و از نزدیك در جریان روند عرضه قرار گرفتند.
در ادامه این بازدیدها، در یك انبار لوازم خانگی كه دو هفته قبل توسط تعزیرات پلمب شد و در آن بیش از 2 هزار قلم لوازم خانگی از جمله یخچال، لباسشویی، ماشین ظرفشویی و كولر گازی از یك برند خارجی قرار داشت، كشف شد تا در بازار لوازم خانگی توزیع شود.
ارزش كالاهای احتكار شده این انبار لوازم خانگی ١4 میلیارد تومان برآورد شده است و اگر چه پرونده این تخلف در حال رسیدگی است اما به دلیل ضرورت توزیع و با همكاری مالك كالا با هدف تنظیم بازار لوازم خانگی این كالاها تعیین تكلیف و مقرر شد برای توزیع به رئیس‌ اتحادیه لوازم خانگی برای توزیع تحویل شود.
در این پیوند «علی فاضلی» رئیس اتاق اصناف كشور در گفت و گو با ایرنا گفت: هنوز صورت كالاهای كشف و ضبط شده به اصناف ارائه نشده است.
وی افزود: قرار بود تمام كالاهای ضبط شده از شبكه های رسمی و اصناف توزیع شود اما هنوز اقدامی در این زمینه انجام نشده است و ستاد تنظیم بازار وظیفه پیگیری موضوع را دارد.
رئیس اتاق اصناف در پاسخ به حضور كم رنگ اصناف در كشف و ضبط كالاهای احتكاری گفت: تعریف درستی از كالاهای احتكاری و قاچاق نداریم بنابراین بسیاری از كالاهایی كه ضبط شده اند، كالاهای قاچاق هستند.
وی افزود: طبق قانون اصناف جزء ضابطین در كشف كالا نیستند البته اصناف با تعزیرات در زمینه خرده فروشی، آرایشی و بهداشتی كشف مشترك دارند اما در سایر موارد باید مراجع قانون حضور داشته باشند.
فاضلی بیان كرد: اصناف نه تنها در بحث لوازم خانگی بلكه تلفن همراه و صنایع چرم هم مشكل داریم و حل این مشكلات منوط به تثبیت نرخ ارز است.
همچنین «سید یاسر رایگانی» سخنگوی سازمان تعزیرات حكومتی درباره توزیع كالاهای احتكارشده در بازار به خبرنگار اجتماعی ایرنا، گفت: تعزیرات در موضوع احتكار فراتر از تكلیف قانونی و انتظار مردم ورود كرد در حالی كه هیچ وظیفه ای برای توزیع كالا در شبكه ندارد و توزیع برعهده اتحادیه و ادارات كل صنعت، معدن و تجارت است.
وی افزود: تعزیرات در سریعترین زمان ممكن برای الزام به عرضه كالاها حكم صادر می كند و قرار است برای توزیع كالاهای احتكار شده، نظارت بر این موارد و ساماندهی بازار، دادستانی ها با تعزیرات همكاری كنند.

** كلام آخر
التهابات بازار لوازم خانگی واكنش های متفاوتی دارد فروشندگان و كسبه مدعی هستند ممنوعیت واردات موجب سوء استفاده تولیدكنندگان شده و در مقابل تولیدكنندگان نیز از نبود مواد اولیه و بلوكه این مواد در گمرك شكایت دارند. از سوی دیگر گشت های تعزیراتی از كشف انبار احتكار این كالا به ارزش 14 میلیارد تومان و تزریق آن به بازار خبر می دهند. با وجود همه این مسائل متضرر اصلی این ماجرا خریداران هستند چرا كه ناچار برای تهیه كالای مورد نیاز خود هستند.
گزارش: فرزانه سلامت بخش
اقتصام**9132*2025