كاهش 50 درصدی ارزش دلاری بازار سرمایه

حمید میرمعینی، تحلیلگر ارشد مسائل مالی و كارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با ایرنا پلاس، با بیان این مطلب ادامه داد: بازار سرمایه بر اساس تعدادی متغیر و مؤلفه تأثیرگذار واكنش نشان می‌دهد و درنهایت، باعث افت و خیز شاخص و افزایش و كاهش میزان معاملات می‌شود.

**چرا شاخص بازار سرمایه در چند ماه اخیر مثبت شد
میرمعینی افزود: متغیرهای تأثیرگذاری كه باعث شدند شاخص بازار سرمایه در چند ماه اخیر مثبت باشد و حجم معاملات افزایش پیدا كند، عمدتاً به عواملی باز می‌گردد كه بر سودآوری شركت‌ها مؤثر بوده‌اند. با توجه به این كه تغییر نرخ ارز عامل اساسی برخی از تغییرات در همه بازارها بوده و شركت‌های فعال در بورس اوراق بهادار هم ازجمله شركت‌های فعال در اقتصاد كشور هستند، با توجه به افزایش قیمت دلار، ترفیع گرفتند كه باعث شده تا تغییرات بااهمیتی در بحث سود‌آوری این شركت‌ها اتفاق بیفتد.
وی به رشد ارزش شركت‌های بورسی اشاره كرد و گفت: چشم‌انداز در مورد آینده اقتصادی كشور، آینده نرخ ارز و سایر شاخص‌های اقتصادی به این صورت است كه شركت‌هایی كه تحت تأثیر نرخ ارز قرار می‌گیرند، ازنظر سود‌آوری و ارزش جایگزینی دارایی‌ها افزایش داشته‌اند. بنابراین، تغییرات در شاخص بورس كه تاكنون اتفاق افتاده ناشی از این متغیر بوده و شركت‌هایی بیشترین افزایش را داشته‌اند كه صادرات‌محور بوده، درآمد ارزی داشته‌اند و یا كالاهایشان در بازارهای داخلی با رشد قیمت مواجه شده است.

**رشد بورس حباب نیست
این تحلیلگر ارشد مسائل مالی تأكید كرد: از همین‌رو نمی‌توان گفت این رشد حباب است، زیرا از عوامل اقتصادی متأثر شده است.
وی افزود: در آینده شاید متغیرهای دیگری مانند ریسك‌های سیاسی، شاخص نقدینگی، شاخص تولید ناخالص داخلی، شاخص تورم، ركود اقتصادی، چالش‌های فضای كسب و كار و... بر بازار سرمایه حاكم شود كه اثرگذارتر از نرخ ارز باشند، اما آنچه اكنون مشخص و تأثیرگذار است عمدتاً بحث تغییرات نرخ ارز بوده است.
میرمعینی به مرحله دوم تحریم‌های یك‌جانبه آمریكا و تأثیر آن بر بازار سرمایه اشاره كرد و گفت: البته مشخص نیست در آینده این تغییرات باز هم روند رشدی داشته باشد، زیرا به عوامل دیگر مانند تصمیمات اقتصادی دولت و ریسك‌های سیاسی داخلی و بین‌المللی باز می‌گردد كه در راس این ریسك‌ها بحث محدودیت‌های ناشی از تحریم بر روی شاخص نرخ ارز وجود دارد.

وی تأكید كرد: باید منتظر بود و دید كه در آبان‌ماه و به دنبال تحریم‌ها، تغییرات نرخ ارز به چه صورت خواهد بود، تحریم‌ها تا چه حد شدت دارد و میزان فروش صادراتی شركت‌های ایرانی به چه شكل دنبال می‌شود.
كارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اگر تحریم‌ها میزان فروش شركت‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و باعث كاهش فروش و تولید شود، به‌طور قطع می‌توان گفت كه این امر تأثیر منفی خواهد گذاشت، اما تا آن زمان عامل اثرگذارتر، بحث تغییرات نرخ ارز است.
وی افزود: با این حال، بازارها خودشان به این نتیجه می‌رسند كه وزن كدام‌یك از این عوامل بر سایرمؤلفه‌ها غالب بوده و تعیین كننده روند بازار سرمایه است.

**حتی حباب بازار سرمایه به هیچ بخشی از اقتصاد صدمه نمی‌زند
میرمعینی گفت: باوجود آن كه اعتقاد ندارم بازار سرمایه وارد بحث حباب شده، اما واقعیت این است كه اگر بازار سرمایه به‌درستی هدایت شده و در آینده به جایگاه واقعی خود در اقتصاد برسد و جهت‌گیری اقتصادی به سمتی باشد كه پول‌های پراكنده در جامعه به سمت بازار سرمایه برود، حتی اگر حبابی نیز ایجاد شود و معاملات با قیمت‌هایی بیش از ارزش واقعی صورت گیرد، باز هم بازار سرمایه تنها بازاری است كه حبابش به هیچ بخشی از اقتصاد صدمه وارد نمی‌كند.
وی ادامه داد: اما اگر همین حباب در بازارهای دیگر ایجاد شده و جریان‌های نقدینگی به سمت بازارهایی مانند سكه و ارز برود، علاوه بر آن كه نمود بیشتری دارد، اثرات منفی عمیق‌تری هم ایجاد می‌كند و معیشت مردم را بیشتر تحت تأثیر قرار خواهد داد.

كارشناس بازار سرمایه افزود: درمجموع می‌توان گفت اگر بازار سرمایه به خوبی عمل كند و خود متولیان بازار سرمایه نیز بتوانند تسهیلی ایجاد كنند كه تأمین مالی شركت‌ها و امنیت سرمایه‌گذاری برای مردم تضمین شود، می‌تواند این پول ماندگار شده و به سمت فعالیت‌های مولد سوق پیدا كند.
وی با اشاره به عرضه‌های اولیه‌ای كه در بورس صورت گرفته است، گفت: عرضه‌های اولیه نیز می‌تواند در جذب سرمایه‌ها مؤثر باشد. البته عرضه‌های اولیه تاكنون به نسبتی نبوده كه بتواند عمق مناسبی در بازار سرمایه ایجاد كند تا همه كسانی كه متقاضی هستند از این عرضه‌ها بهره‌مند شوند.
میرمعینی افزود: در این خصوص علاوه بر آن كه حجم عرضه‌ها كم است، عمق بازار سرمایه در ایران كم است و تقریباً ارزش بازار چیزی در حدود 50 میلیارد دلار است. این در حالی است كه 6 ماه پیش، ارزش بازار 100 میلیارد دلار بوده كه این كاهش به دلیل نوسانات نرخ ارز رخ داد.

**ارزش واقعی بازار سرمایه
وی ادامه داد: اگرچه ارزش بازار سرمایه به لحاظ دلاری كاهش پیدا كرده، اما به لحاظ ریالی تا 100 هزار میلیارد تومان افزایش را نشان می‌دهد. در این خصوص نیز یا باید ارزش دلاری خودش را اصلاح كند و از 50 میلیارد دلار به 100 میلیارد دلار برسد كه این امر در صورتی محقق می‌شود كه ریسك سیاسی كم شده و شاخص‌های اقتصادی بهبود پیدا كند و یا اینكه قیمت دلار كاهش یابد.
به گزارش ایرناپلاس، طبق اعلام تابلو آنلاین بورس تهران، ارزش بورس در 12 شهریور ماه حدود 500،000 میلیارد تومان اعلام شده كه با احتساب دلار 10 هزار تومانی ارزش 50 میلیارد دلاری را نشان می دهد.
این تحلیلگر ارشد مسائل مالی تأكید كرد: این فاصله حتماً پوشش داده می‌شود، اما اینكه در چه بازه زمانی انجام شود، مشخص نیست و بازارها با تردید به آینده نگاه می‌كنند.
وی گفت: با حرف درمانی كاری از پیش نمی‌بریم و لازم است ستاد هماهنگی به‌وجود آید و اگر قرار است آزادسازی اقتصادی و فضای رقابتی ایجاد كنیم، مشخص شود و اگر قرار است نهادگرایی تقویت شود نیز باید ساز و كارهای نهادگرایی، نظارت و كنترل به ترتیبی چیده شود كه با موفقیت همراه باشد. نه اینكه سیاست‌ها تا حدی پیش برود و نهایتاً با شكست مواجه شود.
میرمعینی در پایان گفت: شاید نتوان عمق لازم برای بازار سرمایه را امروز و فردا ایجاد كنیم، اما می‌شود از همین فردا این كار را در جهت گسترگی و كارایی بازار سرمایه آغاز كرد تا در یك بازه میان‌مدت بتوان راهكاری اساسی برای اقتصاد، تأمین مالی و جذب پول‌های خرد و پراكنده در جامعه داشته باشیم.

گفت‌وگو از حوری قاسمی
*اداره كل اخبار چندرسانه‌ای *ایرناپلاس*