در اين مطلب مي خوانيم:
قاچاق انگشتر از كشورهاي چين و ديگر كشورها معضلي براي سازندگان انگشتر محسوب مي شود به طوري كه حتي با قيمت ارزان تر چنين انگشترهايي عرضه مي شود و شرايط بازار را براي انگشترسازان ديگر تنگ تر مي كند.
سنگ عقيق را در دستي داشت و دست ديگرش را داخل رينگ هاي سايز انگشتري كرد، 71 ميليمتر اندازه اش بود. پس از انتخاب ركاب، نگينش را در اختيار انگشترساز قرار داد تا انگشتر دلخواهش را با واسطه هنر دست خود خلق كند.
مهدي ابراهيمي از انگشترسازاني است كه از سن 14 سالگي وارد حرفه انگشترسازي شده و اكنون در اين كار سابقه 30 ساله دارد. اوايل شاگرد طلاساز بود ولي اكنون استادكاري است كه در اين حرفه حرفي براي گفتن دارد.
وي به ترتيب مليله سازي، طلاسازي و نقره سازي را تجربه كرده و مليل ه‌سازي را از رشته هاي منسوخ شده در قم عنوان مي كند. او توانايي خلق انگشتر، گردنبند، سينه ريز، گوشواره را با واسطه هنر دست خود دارد.
اندازه گيري انگشت نخستين مرحله ساخت انگشتر است. اندازه رينگ انگشترها از 40 تا 72 ميليمتر است ولي برخي اوقات سايز انگشت متقاضي به اندازه‌اي بزرگ است كه اندازه هيچ يك از رينگ‌ها نيست بنابراين انگشترساز خودش انگشت فرد را اندازه گيري و اقدام به ساخت انگشتر م ي‌كند.
زمان ساخت يك انگشتر از نصف روز تا دو هفته متغير است. سنگ‌هاي انگشتري فيروزه، ياقوت، زمرد، عقيق و... هر يك بر اساس سليقه و هدف خاصي از سوي اشخاص انتخاب مي‌شود. طرح انگشتر روي كاغذ پياده مي شود سپس ريخته گري نقره صورت مي‌گيرد و به واسطه ابزار، قالب‌ها و شكل روي كار در مي آيد.
سوهان، اره، سرمته ها و قلم هاي مختلف استفاده مي شود تا فرم دلخواه روي انگشتر پياده شود. پس از تكميل، سمباده هاي مختلف از زبر تا نرم استفاده شده تا كار خش گيري شود و در نهايت نيز براي براق شدن پوليش مي شود تا مانند آينه بدرخشد.
نبود قوانين براي جلوگيري از كارهاي كپي
ابراهيمي در زمينه نامگذاري طرح هاي انگشترها مي گويد: طرح هاي قديمي نام هاي محدودي داشت كه از جمله آنها كه از قديم باقي مانده چهارچنگي، فيلي، شطرنجي و دامله است ولي اكنون به اندازه اي طرح‌ها گسترده شده كه هر سازنده بر اساس ذوق خود براي طرح انگشتري خود يك اسم انتخاب مي‌كند.
وي با بيان مثالي در زمينه طرحي با نام سپهر تصريح مي كند: اين طرح را ضمن تماشاي آسمان طراحي كردم بنابراين نام آن را سپهر گذاشتم.
اين هنرمند با بيان اينكه حدود 500 مدل طرح هاي شخصي بنده است مي‌گويد: ساخت طرح هاي اصيل يك ماه زمان نياز دارد ولي زماني كه وارد بازار مي‌شود برخي افراد كپي‌برداري مي‌كنند. در برابر چنين افرادي كاري نمي‌توان كرد زيرا قوانين مؤثر در اين بخش وجود ندارد.
ابراهيمي با بيان اينكه حكاكي روي نگين از قديم الايام رسم بوده و اكنون گسترده تر شده است مي گويد: برخي مردم دوست دارند روي نگين انگشترشان ذكري حكاكي شود كه از جمله آنها مي توان به اسامي و حديثي از ائمه اطهار(ع)، اسماء الله و حتي آيت الكرسي اشاره كرد.
به گفته وي نگين و سنگ با يك حركت خطا ممكن است بشكند بنابراين اگر فردي نگين گران قيمت داشته باشد به طور معمول به ما مراجعه مي‌كند زيرا بر خلاف سازندگان ديگر سنگ گارانتي مي‌شود در حالي كه در مغازه برخي همكاران نوشته شده «در صورت شكسته شدن نگين شما هيچ مسؤوليتي متوجه ما نيست».
اين انگشترساز با سابقه با بيان اينكه اگر كسي بخواهد انگشتري بسازد با سرمايه اندك مي تواند وارد اين كار شود. اصلي ترين ابزار اين كار را فرز، سوهان ها، اره‌ها و انواع سرمته ها و قلم ها، سمباده و لاستيك، گيره، پيچ و ميزكار عنوان مي كند.
انگشترسازي رشته اي مناسب براي بانوان
وي معتقد است: انگشترسازي مي‌تواند يكي از رشته هاي پرطرفدار براي بانوان باشد زيرا با يك ميز كار و صندلي و تعدادي ابزار مي‌توانند در منزل كار كنند و سفارش خود را به بازار تحويل دهند.
ابراهيمي ميزان درآمد فرد در صورت دريافت آموزش كامل را ماهانه 2 ميليون تومان عنوان مي كند و مي افزايد: اكنون چند نفر از شاگردانم به صورت مستقل مشغول كار شدند ولي اكثر بانوان بيشتر براي سرگرمي آموزش دريافت مي‌كنند.
تنگ شدن عرصه رقابت با افزايش تعداد انگشترسازان
وي در پاسخ به پرسشي در زمينه افزايش تعداد انگشترسازان و لطمه به بازار انگشترسازي مي گويد: معتقد به بازار اقتصاد آزاد هستم هر اندازه بخواهند انگشترسازان مي توانند وارد اين رشته شوند ولي هر چه تعداد زيادتر باشد عرصه رقابت تنگ تر مي شود و قوي ترها باقي مي مانند و ضعيف ترها بايد شغل خود را عوض كنند.
اين انگشترساز ضمن ابراز نگراني از سازندگان جديدي كه تجربه كمي دارند و خواسته يا ناخواسته سبب بي اعتمادي مشتريان مي شوند مي‌افزايد: برخي افراد به طور عمدي وارد بازار كار شدند و نقره را با كيفيت پايين عرضه مي‌كنند و عيار را پايين مي‌آورند و به هر وسيله اي مي خواهند كسب سود كنند كه اين امر از مشكلات اصلي محسوب مي شود.
عيار را به طور معمول رو يا داخل حلقه حك مي كنند كه عيارهاي 925، 900، 84 براي نقره مشاهده مي شود. 925 عيار استرلينگ است و هر اندازه پايي ن‌تر بيايد كيفيت كمتر مي شود. اسم و آدرس سازنده داخل حلقه انگشترهاي حرفه اي درج مي شود مانند قم، ابراهيمي.
اقتصاد ضعيف ضربه به بازار انگشترسازي
ابراهيمي ضعف اقتصادي را از جمله مشكلات موجود ذكر مي‌كند و مي‌افزايد: اگر اقتصاد قوي باشد مردم فرصت پيدا مي كنند پس از اينكه مايحتاج آنها تأمين شد به ذوق و علاقه خود برسند ولي زماني كه در تأمين مايحتاج مشكل داشته باشند به انگشتر فكر نمي كنند.
وي معتقد است: دستفروشان كه انگشتر خريد و فروش مي‌كنند به بازار ضرر مي زنند و ممكن است به مردم نيز انگشتر بدلي بفروشند.
اين انگشترساز در زمينه تأمين سنگ‌هاي انگشتر مي گويد: اكثر سنگ ها از مشهد است و فيروزه از نيشابور و برخي از سنگ‌ها از كشورهاي ديگر تأمين مي‌شود كه ياقوت و زمرد از جمله آنها است.
وي انگشترسازي را از مشاغل سخت نمي‌داند و معتقد است: انگشترسازي هنري زيبا است و انرژي مثبت به سازندگان منتقل مي كند كه براي آنها لذت بخش است.
ابراهيمي تصريح مي‌كند: كساني كه مي‌خواهند وارد اين حرفه شوند به پيش زمينه نياز ندارند و اگر كسي علاقه داشته باشد بهتر رشد مي كند. كساني كه اين حرفه را مي‌آموزند بايد خلاقيت خود را پرورش دهند.
صادرات كار هنرمند نيست
وي با اشاره به شركت در 35 نمايشگاه و نمايشگاهي در لبنان مي گويد: استقبال از انگشتر در اين نمايشگاه خوب بود و مراجعه كنندگان به كارهاي ايراني علاقه داشتند.
اين هنرمند در زمينه ورود پيدا نكردن در زمينه صادرات تصريح مي‌كند: من هنرمند اين كار هستم پس از صرف زمان براي كسب تجربه بهتر است كه به توليد بپردازم. صادرات شامل امور و مسائل مختلفي است كه فرد بايد انجام دهد.
وي ابراز اميدواري مي كند وضعيت اقتصادي بهتر شود زيرا با بهتر شدن وضعيت اقتصادي خواه يا ناخواه وضعيت انگشترسازي نيز بهتر مي شود.
ابراهيمي به كساني كه در اين حرفه اشتغال دارند توصيه مي كند: جهاني‌تر فكر كنند اكنون زمان رقابت بين همكاران نيست بلكه رقابت اصلي كل سازندگان ايراني با كل سازندگان كشورهايي مانند چين، هند و... است.
وي ضمن ابراز رضايت از شغل خود مي گويد: انگشترسازي شغل هنري است و از نظر بازده مالي مناسب است ولي اكنون به دليل شرايط بازار، يك مقدار ركود داشته است
.اين انگشترساز خواستار رسيدگي مسئولان در سطح كلان شد مي گويد: قوانيني قرار دهند تا در مواردي كه توليدات وجود دارد قاچاق نشود اگر چنين فرآيندي به وجود بيايد و جلوي قاچاق را بگيرند به جرأت مي‌توان بيان كرد اين شغل ظرفيت پذيرش و اشتغال دارد.
وي خاطرنشان مي كند: قانون اشتباه موجود بايد اصلاح شود تا هيچ صنايع دستي وارد ايران نشود زيرا مهد صنايع دستي در ايران وجود دارد.
ابراهيمي از واردات كالا و انگشترهاي چيني تنها به دليل ارزان تر بودن اظهار تعجب مي كند و مي‌افزايد: اين كالاها ارتباطي به ريشه هاي هنري و فرهنگ ما ندارد بنابراين بايد از واردات آنها جلوگيري كرد.
وي با بيان اين كه قيمت انگشترها را بازار تعيين مي كند مي گويد: قيمت يك انگشتر در بازار بر اساس شناخت از سازنده، حرفه اي بودن و عرصه رقابت تعيين مي شود كه رقابت در اين بخش تنگاتنگ است.
انگشترسازي با هنر پيوند خورده و انگشترسازان زحمات فراواني متحمل مي‌شوند تا انگشتري ساخته شود در حالي كه وجود انگشترهاي چيني و ديگر كشورها در بازار با قيمت كمتر، شرايط را براي عرضه انگشترهاي صنايع دستي سخت كرده است بنابراين بسياري از انگشترسازان با آگاهي از اين امر خواستار رسيدگي براي حل اين معضل هستند تا جلوي جولان اين انگشترها در بازار گرفته شود.
انگشترسازان نيز بايد خود را براي رقابت گسترده تر آماده كنند تا شاهد خودنمايي اين هنر اصيل در عرصه جهاني باشيم.
منبع: هفته نامه نداي وطن قم
/8138/ 6133/
هفته نامه نداي وطن قم در شماره جديد خود مطلبي با عنوان «انگشترهاي چيني در كمين تسخير بازار» را به قلم ايمن سادات موسوي نژاد منتشر كرد.
