استان خراسان شمالی به دلیل موقعیت جغرافیایی و اقلیمی همچنین فرهنگ و آداب و رسوم مردمان و عشایر ساكن در آن از گذشته تاكنون از مناطق مهم كشور در پرورش دام سبك به خصوص گوسفند و بز بوده است.
به گزارش ایرنا وجود بارندگی مناسب، مراتع و دشت های سرسبز، سكونت اكثریت مردم در روستاها و اشتغال بخش زیادی از جمعیت استان به شغل دامپروری بر اهمیت این موضوع افزوده است.
این استان با جمعیت دامی دو میلیون و 55 هزار راس دام سبك بیش از 3.5 درصد جمعیت دام سبك كشور را دارد و از جمله استان های صادر كننده دام زنده به سایر استان ها است.
تولید گوشت قرمز استان افزون بر 20 هزار و 800 تن در سال است كه بیش از 60 درصد آن از پرورش گوسفند و بز تولید می شود.
از آنجایی كه پرورش دام سبك در استان جایگاه ویژه ای داشته و از طرفی با وجود خشكسالی ها و محدودیت مراتع افزایش جمعیت آن امكان پذیر نیست توجه و برنامه ریزی برای افزایش جمعیت و تولید گوشت قرمز در مزارع بسته مورد حمایت قرار می گیرد.
همچنین تولید گوسفندان پربازده و همچنین اصلاح نژاد دام های بومی به عنوان پروژه های اقتصاد مقاومتی در اولویت اجرا قرار گرفته است.
وجود ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند كردی شیروان به عنوان تنها ایستگاه بخش دولتی پشتیبانی كننده جمعیت دامی استان از جمله نقاط قوت بخش دامپروری خراسان شمالی به شمار می رود كه در پروژه های اصلاح نژادی و تحقیقاتی بر روی گوسفند نقش به سزایی داشته است.
گوسفند نژاد كردی بومی مناطق شمال خراسان بوده كه با توجه به آمیخته گری های بدون برنامه دامداران در سالیان متمادی و از طرفی افت راندمان تولیدی گله های آمیخته پس از نسل اول و همچنین از بین رفتن نژاد های خالص بومی كه دارای بهترین راندمان تولید در اقلیمی و جغرافیایی منطقه هستند، برنامه حفظ و حراست از منابع ژنی بومی و اصلاح آن ها در دستور كار قرار گرفت.
در این راستا ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند كردی شیروان با هدف نگهداری، خالص سازی و اصلاح نژاد گوسفند كردی با تولید و توزیع قوچ های خالص كردی با راندمان تولیدی بالا به عنوان پشتوانه ای در جهت افزایش راندمان اقتصادی و سودآوری دامداران منطقه فعالیت می كند.
گوسفندان نر و ماده در هر نسل براساس صفات رشد و صفات فنوتیپی انتخاب می شوند كه هر سال 250 تا 300 راس گوسفند نژاد خالص كردی از طریق این مركز بین گله داران خراسان شمالی و كشور توزیع می شود.
*پژوهش های انجام شده در ایستگاه گوسفند كردی شیروان
بررسی چند شكلی ژن دوقلوزایی در گوسفند كردی، بررسی عملكرد گوسفندان آمیخته نژادهای رومانف و كردی و بررسی عملكرد گوسفندان آمیخته نژادهای برولا و كردی از جمله اقدامات است.
از سویی یكی از راه های افزایش راندمان تولیدی گله، افزایش درصد بره زایی سالانه گله است كه با توجه به ویژگی های گوسفند نژاد كردی و وجود قابلیت های شیرآوری خوب در این نژاد می توان با افزایش درصد دوقلوزایی گله و مدیریت پرورش در جهت ماندگاری بره های تولیدی، راندمان اقتصادی گله را افزایش داد.
لذا با انجام آزمایشات بر روی این نژاد مشخص شد این نژاد فاقد ژن دوقلوزایی بوده و به منظور اشتغال ژن به این نژاد پروژه ای از سال 94 با هدف انتقال ژن برولا بر روی گوسفند كردی در ایستگاه شیروان اجرا شد.
ژن فوق از طریق قوچ برولا- افشاری حاوی ژن به این نژاد منتقل شد و بعد از ردیابی ژن در نتایج حاصله مجدد از روش آمیزش یك كراس در داخل نژاد كردی و ردیابی ژن در نتایج استفاده شد.
مدیر امور دام سازمان جهاد كشاورزی خراسان شمالی گفت: در مجموع در سال های 94 و 95 بیش از 30 راس دام حاوی ژن در ایستگاه شناسایی شده است.
احمد داوطلب ارتقای بهره وری به ازای هر راس میش مولد و بستر سازی جهت كاهش پرورش گوسفند در مراتع را از اهداف مهم و محوری پروژه ایجاد تركیب ژنتیكی جدید گوسفند عنوان كرد.
وی بر ساماندهی حرفه گوسفندداری در سامانه های غیر مرتعی از طریق اقتصادی كردن تولید با كاهش هزینه ها و افزایش درآمد و افزایش بهره وری تاكید كرد و گفت: چند قلوزایی، غیر فصلی كردن تولید مثل و زایش و بهبود كیفیت لاشه از جمله اقدامات است.
داوطلب افزود: هم اكنون گوسفند كردی مناسب ترین دام برای تامین بخش مهمی از نیاز گوشت قرمز كشور است.
مدیر امور دام سازمان جهاد كشاورزی خراسان شمالی گفت: در راستای تولید نژادهای نو تركیب پربازده و معرفی نژاد رومانوف جهت آمیخته گری با توده نژادهای بومی كشور از گله گوسفند كردی ایستگاه گوسفند كردی شیروان به عنوان پایه مادری استفاده شده است.
داوطلب افزود: آمیخته گری نژاد كردی و رومانوف با هدف انتقال خصوصیات مطلوب نژاد رومانوف از جمله دو یا چند قلوزایی، افزایش میزان شیرآوری، حذف دنبه، بهبود خصوصیات مطلوب مادری و از همه مهتر سن بلوغ جنسی پایین تر و امكان تولید مثل در تمام طول سال صورت گرفته است.
وی گفت: پروژه تولید گوسفندان آمیخته رومانوف كردی در ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند كردی شیروان اجرا شده و آمیخته های 50 درصد این گوسفندان از سال 95 بین دامداران متقاضی پرورش در سیستم مزرعه ای توزیع شده است.
وی تصریح كرد: علاوه بر این در آمیخته گری نسل اول رومانوف كردی با نسل اول كردی برولا انتقال ژن برولا نیز بر روی آمیخته های كردی رومانوف صورت گرفته كه نتایج عملكرد بره های ژن دار حاصله پس از بلوغ و زایش گزارش خواهد شد.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی خراسان شمالی گفت: ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند كردی شیروان به عنوان یكی از ذخایر ژنتیكی مهم و سازگار با شرایط اقلیمی استان است.
عبدالله یوسفی در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینكه هم اكنون واگذاری آن به بخش خصوصی در دستور كار است اظهار داشت: سال گذشته دو میلیارد ریال اعتبار برای ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند كردی در شیروان اختصاص یافت.
گوسفند كردی گونه ای از نژاد آواسی فلسطینی است كه در طبقه بندی گوسفندان ایرانی جزو نژادهای بدن رنگین، دنبه دار با جثه متوسط طبقه بندی شده و از نظر تولید جزو نژادهای دومنظوره گوشتی - شیری است.
این نژاد دامی دارای مدت پرواربندی طولانی است اما بره های نژاد كردی در دوران شیرخوارگی دارای سرعت رشد بسیار بالایی هستند كه از این رو اصطلاحا به این نژاد 'پیش رس' گفته می شود.
پشم این نژاد نیز از نوع رنگین و زبر است كه برای بافت قالیچه، نمد و گلیم كاربرد دارد.
ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند كردی شیروان در خراسان شمالی سال 1368 در روستای حسین آباد این شهرستان در زمینی به وسعت 10 هكتار تاسیس شد، گوسفندان این ایستگاه هر دو سال سه بار زایش دارند.
شهرستان شیروان با 157 هزار نفر جمعیت به عنوان دومین شهرستان پرجمعیت خراسان شمالی در 60 كیلومتری شرق بجنورد قرار دارد.
7186/3007/6042
بجنورد- ایرنا- گوسفند كردی خراسان شمالی مقاوم‌ترین نژاد در برابر بیماری های دامی است كه به دلیل داشتن اندام و استخوان بندی درشت برای پرواربندی مناسب و یكی از نژادهای گوشتی گوسفند كشور است كه می تواند تحولی در حوزه دام ایجاد كند.
