اقامتگاه هاي بوم گردي استان مازندران معمولا در دل طبيعت روستايي و جنگل هاي زيبا و كوهستاني اين استان شمالي قرار دارند كه از ويژگي هاي خاصي از جمله طبخ غذاهاي محلي شمالي و تهيه محصولات به شكل كاملا بومي، سازگاري با محيط زيست، بودن در دل جنگل هاي سرسبز و طبيعت چشم نواز، كاه گلي بودن معماري خانه ها، دارا بودن مناظر زيبا رو به جنگل و كوه و دريا، ييلاقي بودن محيط روستا و اقامتگاه و وجود فرهنگ و سنت روستايي مازندران برخوردار هستند.
از جمله اين اقامتگاه هاي بوم گردي در مازندران مي توان به خونه مادرجون روستاي چالكش تنكابن ، عاروس ويشه روستاي كمدره آمل ، كلبه سوتراش روستاي سي بن عباس آباد ، پرداروم روستاي گرماپشته تنكابن ، كلبه چوبي اليزه روستاي مرزيكلا بابل ، رنگين كمان روستاي شعيب كلايه تنكابن ، خونه مادر بزرگ روستاي چالكده بهشهر ، تيكيش زيبا روستاي چلاسر تنكابن ، ماه تي تي روستاي جنت رودبار رامسر ، شب نوشا روستاي نوشا تنكابن ، كل چال روستاي گرماپشته تنكابن ، ننه گل ابرو روستاي كريم آباد چالوس ، نساء روستاي يوج تنكابن و سورت روستاي مال خاست ساري اشاره كرد.
اين اقامتگاه هاي بوم گردي با وجود آنكه عمر چنداني از فعاليت آنها نمي گذرد اما به واسطه مديريت هوشمندانه گردانندگان آنها و استفاده از مشاوره ها و راهنمايي هاي كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري توانسته اند در جذب مسافر و بويژه گردشگران خارجي بسيار موفق عمل نمايند و زمينه اشتغال خوبي را در منطقه فراهم كنند.
*تنكابن پيشگام در ايجاد اقامتگاه هاي بوم گردي در مازندران
تنكابن از جمله شهرستان هاي قديمي استان مازندران است كه 371 روستا و آبادي دارد و از اين تعداد 243 روستا داراي سكنه ، 128 روستا خالي از سكنه ، 191 روستا بالاي 20 خانوار و52 روستا پايين 20 خانوار مي باشند.
بر اساس آخرين آمار ارائه شده ، در شهرستان تنكابن تعداد 16 اقامتگاه بوم گردي داراي پروانه بهره برداري هستند و 14 واحد ديگر نيز داراي موافقت نامه اوليه مي باشند.
همچنين سه پرونده نيز جهت طرح در كميته فني به استان ارسال شده و 22 متقاضي اوليه نيز در مرحله بازديد و تكميل پرونده قرار دارند.
با برنامه ريزي هاي صورت گرفته قرار است تا سال 1400 تعداد اقامتگاه هاي بوم گردي اين شهرستان به يكصد واحد برسد كه با استقبال صورت گرفته تحقق آن دور از انتظار نيست.
با رونق گرفتن بازار اقامتگاه هاي بوم گردي بسياري از افراد خواستار ايجاد چنين اقامتگاه هايي شده اند و در كنار آنها نيز دستگاه هاي اجرايي شهرستان مانند اداره آموزش و پرورش تنكابن در اين زمينه پيش قدم شده تا مدارس قديمي و بدون استفاده موجود در روستاها را به اقامتگاه هاي بوم گردي تبديل نمايد.
بر اساس تحقيقات ميداني خبرنگار ايرنا براي راه اندازي يك واحد اقامتي با پنج اتاق حداكثر 200 ميليون تومان پول نياز است كه البته هزينه مربوط به مكان با توجه به اينكه در روستاهاي مختلف ، متفاوت مي باشد منظور نشده است و اين سرمايه صرف آماده سازي واحد و خريد تجهيزات و ملزومات مورد نياز، تبليغات و سرمايه در گردش ماه هاي اول مي باشد.
ظرفيت هر اتاق به طور متوسط 4 نفر بوده و با ضريب اشغال 50 درصد در طول سال مي بايست آمادگي پذيرايي از سه هزار و 600 نفر را در طول سال داشته باشد. قيمت خدمات قابل ارائه نيز وابسته به كيفيت واحد و خدمات قابل ارائه متغيير است و به طور متوسط هزينه اقامت در اين واحدها براي هر نفر در شبانه روز 70 هزار تومان مي باشد كه درآمد انتظاري از محل اقامت حدود 250 ميليون تومان در سال خواهد بود.
علاوه بر اين از محل فروش صنايع دستي، لبنيات محلي، تورهاي گردشگري در محل مانند اقامت در جنگل، كوير، دوچرخه سواري و غيره نيز درآمد ايجاد خواهد شد و براي كاهش هزينه ها و همچنين افزايش جذابيت واحد اقامتي بويژه براي گردشگران خارجي مي بايست بسياري از خدمات خود را از طريق افراد محلي ارائه داد.
سرانجام با يك برنامه ريزي صحيح و تبليغات مناسب، براي بازگشت سرمايه اوليه به يكسال زمان نياز است و از سال دوم سود دهي اين واحد ها آغاز خواهد شد.
* ضرورت رعايت قوانين ايجاد اقامتگاه هاي بوم گردي
يك كارشناس حوزه گردشگري در اين باره به خبرنگار ايرنا گفت : ايجاد واحد هاي بوم گردي از يك سو براي روستاييان امكان حفاظت منابع و توسعه و بهره‌برداري پايدار از جاذبه‌هاي طبيعي را فراهم و از سوي ديگر با ايجاد درآمد مكمل، از مهاجرت مردم روستايي جلوگيري مي كند.
احسان اميري افزود : بر اساس آيين‌نامه ، اقامتگاه‌هاي بومگردي واحدهايي هستند كه به‌صورت سنتي و توسط خانواده‌ها اداره شوند كه در محيط‌هايي دور از شهر باشند اما در تبصره آن آمده كه با تصميم كميته فني گردشگري، اين واحدها مي‌توانند خارج از محيط‌هاي ذكر شده و در بافت‌هاي سنتي و محيط‌هاي بومي و در مراكز شهري نيز باشند بنابراين مشكلي براي فعاليت اقامتگاه‌هاي بومگردي در محيط هاي شهري وجود ندارد.
وي با بيان به اينكه بر اساس آيين نامه ، اقامتگاه‌هاي بوم گردي بايد كمتر از 8 اتاق داشته باشند ، اظهار داشت : اگر بيش از 8 اتاق داشته باشند ديگر توجيه ندارد كه اقامتگاه بومگردي شود چراكه بايد پذيرش داشته باشند و آداب يك هتل را رعايت كند از اين‌رو در زمره هتل‌هاي سنتي قرار مي‌گيرند و اين در حالي است كه اقامتگاه بومگردي را يك خانواده مي‌تواند اداره كند.
اميري خاطر نشان كرد : كليه اقامتگاه هاي بوم گردي بايد پسماندها و پساب هاي خود را به صورت مطلوبي مديريت و بازيافت نمايند و نبايد به هيچ عنوان محيط اطراف خود را آلوده كنند.
به گفته اين كارشناس حوزه گردشگري ، اقامتگاه بوم گردي بايد در مصرف انرژي به صورت بهينه عمل نمايد و از لباس هاي محلي براي پذيرايي از گردشگران استفاده نمايند.
وي يادآور شد : بر اساس سياست هاي تدوين شده و به منظور تسهيل و تسريع در صدور پروانه فعاليت اقامتگاه هاي بومگردي ، مقرر شد تا دهياران وظيفه تشكيل پرونده ها را بر عهده بگيرند.
*ايجاد اقامتگاه بوم گردي به جاي فروش مدارس قديمي
مدير آموزش و پرورش شهرستان تنكابن در اين باره به خبرنگار ايرنا گفت : در روستاهاي اين شهرستان حداقل 10 مدرسه قديمي وجود دارد كه بايد آنها را به صورت اجاره به سرمايه گذاران بخش خصوصي به منظور ايجاد اقامتگاه بوم گردي واگذار نماييم.
عليرضا سعدي پور با بيان اين نكته كه كارهاي قانوني براي واگذاري اين واحدها انجام شده است ، افزود : هم اكنون مدارس قديمي روستاهاي لات سياه مشته و كوتي بازار بخش نشتا و تودارك بخش مركزي اين شهرستان آماده واگذاري به سرمايه گذاران هستند.
وي با ابراز مخالفت نسبت به فروش مدارس قديمي اين شهرستان، اظهار داشت: ايجاد اقامتگاه بوم گردي، اشتغال و درآمدزايي پايدار را براي آموزش و پرورش به همراه دارد و مي تواند بخش قابل توجهي از اعتبارات مورد نياز براي آماده سازي و تجهيز مدارس را تامين نمايد.
سعدي پور همچنين به ايجاد مدرسه گردشگري در آينده نزديك در منطقه نمونه گردشگري چالدره دو هزار اشاره كرد و بيان داشت : بخش خصوصي كه در اين منطقه فعاليت دارد در تلاش است تا يك دبيرستان در حوزه گردشگري و هتلداري احداث كند و دانش آموزان علاقه مند در پايه هاي دهم تا دوازدهم را جذب نمايد.
وي تصريح كرد : بايد رشته هاي تحصيلي را از نظري به سمت فني و مهارتي ببريم تا اشتغال دانش آموزان تحصيلكرده را شاهد باشيم.
*توسعه صنعت گردشگري با ايجاد اقامتگاه‌هاي بومگردي
رييس اداره ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري شهرستان هاي تنكابن و عباس آباد در اين باره گفت : ايجاد اقامتگاه هاي بوم گردي در روستاهاي اين دو شهرستان موجب شده تا مردم خانه هاي كاه و گلي (زگالي) خود را نفروشند و آنها را براي اين منظور استفاده نمايند.
نادر سحرخيز در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود : روستاهاي داخل بافت با مشكلي براي اخذ مجوز مواجه نيستند و صدور مجوز در روستاهاي خارج بافت نيز بايد با هماهنگي جهادكشاورزي و سازمان همياري ها صورت گيرد.
وي با بيان اينكه در حوزه شهري بناهاي تاريخي مي توانند به اقامتگاه هاي بوم گردي تبديل شود ، اظهار داشت : در روستاها مسئوليت پذيري و همكاري شوراها در اين زمينه بسيار كم است و بايد مشاركت بيشتري در حوزه گردشگري صورت گيرد.
سحرخيز خاطر نشان كرد : متاسفانه براي شوراهاي روستا تامين آب ، برق و راه در اولويت است و حوزه گردشگري كه مي تواند به اقتصاد روستاها كمك كند از جايگاهي نزد آنها برخوردار نيست.
وي تبديل مدارس قديمي بدون استفاده به اقامتگاه‌هاي بومگردي را گامي موثر در جهت گسترش اين صنعت در منطقه برشمرد و تصريح كرد : كارشناسان اين دستگاه نهايت همكاري را در اين زمينه خواهند داشت و اگر نياز به مشاوره باشد آن را انجام خواهند داد.
وي با اشاره به اينكه صنعت سينما مي تواند به صنعت گردشگري كمك نمايد ، يادآور شد : به منظور آشنايي بيشتر مردم با اقامتگاه هاي بوم گردي لازم است تا برخي تهيه كنندگان سينما اينگونه اقامتگاه ها را براي فيلمبرداري انتخاب نمايند.
*ضرورت استفاده بهينه از امكانات دستگاه ها
فرماندار ويژه تنكابن نيز بر ضرورت استفاده بهينه از ظرفيت ها و امكانات دستگاه هاي اجرايي شهرستان تاكيد كرد و افزود : مديران دستگاه هاي اجرايي شهرستان مي بايست از ظرفيت هاي خود به نحو شايسته اي استفاده نمايند تا مردم از خدمات رساني مطلوب تري بهره مند شوند.
سيد امير حسيني جو با استقبال از تبديل مدارس قديمي بدون استفاده به اقامتگاه‌هاي بومگردي اظهار داشت : اجراي چنين طرحي مي تواند اهداف شهرستان در ايجاد يكصد واحد بوم گردي تا سال 1400 را محقق سازد.
وي در ادامه به كسب آموزش هاي لازم در حوزه گردشگري تاكيد كرد اظهار داشت: متاسفانه با وجود زيرساخت هاي خوبي كه در حوزه گردشگري داريم اما در بحث آموزش با كمبود هايي مواجه هستيم كه بايد آنها را برطرف نمود.
حسيني جو بكارگيري افراد آموزش ديده در واحد هاي گردشگري را در جذب بيشتر مسافر و گردشگر بسيار موثر برشمرد.
وي از شهرداري ها خواست تا براي كمك به بهبود وضعيت مدارس سهم پنج درصد عوارض صدور پروانه ساختماني را به حساب آموزش و پرورش واريز كنند.
شهرستان 166 هزار نفري تنكابن در غرب مازندران واقع است.
/1602/7513/1899
نوشهر- ايرنا - مدارس قديمي و بدون استفاده روستاهاي شهرستان تنكابن به منظور حفظ و نگهداري از بناها، اشتغال زايي و درآمد زايي به اقامتگاه‌هاي بومگردي تبديل مي شود.
