نگاه نگران اردوغان به ادلب از سوچی

به گزارش ایرنا، دیدار روسای جمهوری تركیه و روسیه با موضوع سوریه بویژه استان ادلب را باید در راستای افزایش تلاش های دیپلماتیك هفته های گذشته میان قدرت های منطقه ای برشمرد.
از تركیه به همراه ایران و روسیه به عنوان كشورهای ضامن صلح در سوریه یاد می شود و روسای جمهوری این سه كشور روز جمعه 16 شهریور ماه در تهران، برای دستیابی به یك توافق جامع و برون از بن بست پیش آمده در ادلب نشستی برگزار كردند.
تلاش ناكام آنكارا برای تحمیل نظر خود مبنی بر ممانعت از حمله نظامی به ادلب به همتای روس و ایرانی خود در نشست تهران، تركیه را به تكاپوی بیشتر و وارد كردن مهره های اروپایی به مناقشه سوریه واداشت.
شهر استانبول روز جمعه 23 شهریور ماه میزبان نشست چهارجانبه نمایندگان تركیه، آلمان، روسیه و فرانسه بود و حاضران در این نشست درباره تحولات سوریه و وضعیت ادلب به گفت وگو و رایزنی پرداختند.
هر چند از جزییات این نشست، خبری به رسانه ها درز نكرد و از آن به عنوان مقدمه ای برای اجلاس آتی سران چهار كشور با موضوع سوریه یاد شد، اما 'ابراهیم كالین' سخنگوی ریاست جمهوری تركیه كه ریاست نشست را برعهده داشت، گفت: طرفین در این نشست بر سر این نكته اتفاق نظر دارند كه مساله ادلب راه حل نظامی ندارد و باید از طریق سیاسی حل و فصل شود.
وی با حساس و بغرنج توصیف كردن وضعیت استان ادلب سوریه تصریح كرد: هر گونه حمله به آنجا هم از لحاظ انسانی و هم از لحاظ ایجاد موج جدید مهاجرت سنگین خواهد بود و از سوی دیگر روند راه حل سیاسی را از بین خواهد برد.
سخنگوی رییس جمهوری تركیه، انتظار آنكارا را در شرایط كنونی، حفظ وضعیت كنونی ادلب عنوان كرد و افزود: انتظار ما از جامعه جهانی و رهبران كشورها این است كه به شكلی آشكار و صریح از دغدغه تركیه در زمینه محافظت از جان غیرنظامیان و جلوگیری از ایجاد بحران انسانی حمایت كنند.
كالین افزود: آنكارا به طور یقین اقدامات لازم برای برطرف كردن تهدیدهای احتمالی از ناحیه ادلب را انجام خواهد داد.
وی همچنین با اشاره به برنامه ریزی برای دیدار رجب طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین روسای جمهوری تركیه و روسیه در سوچی در درباره تحولات سوریه و ادلب گفت: اقدامات پس از دیدار دو رئیس جمهوری در سوچی، اهمیت زیادی دارد.
اما مقامات آنكارا در فاصله زمانی پس از نشست سه جانبه تهران و پیش از نشست چهار جانبه استانبول نیز بیكار ننشستند و به تبیین و طرح دیدگاه های خود در پایان دادن مسالمت آمیز به موضوع ادلب ادامه دادند.
رجب طیب اردوغان رییس جمهوری تركیه پس از نشست تهران، در توئیت های جداگانه به زبان های فارسی، تركی، روسی، انگلیسی و عربی نوشت: مساله ادلب بدون در نظر گرفتن آلام و درگیری ها و مشكلات جدید باید با وفادار ماندن به روح اجلاس آستانه حل و فصل شود. پیرو اصولی كه مشتركا طی اجلاس آستانه مابین طرفین اتخاذ شد، محافظت از اصل راه حل سیاسی برای پایان بخشیدن به بحران سوریه امری بسیار مهم می باشد.
وی افزون بر پیام های توئیتری، با انتشار مقاله ای در روزنامه آمریكایی 'وال استریت ژورنال' نسبت به پیامدهای سنگین حمله نظامی به ادلب هشدار داد.
وی در این مقاله كه با عنوان 'ادلب و سوریه' انتشار یافت، همچنین از جامعه جهانی خواست به مسوولیت خود در قبال حمله احتمالی ارتش سوریه به ادلب آگاه باشند و جلوی فاجعه را بگیرند.
وزیر امور خارجه تركیه نیز با تبعیت از مافوق خود، در سفر دیپلماتیك به رومانی، خواستار همكاری جامعه جهانی برای جلوگیری از حمله به ادلب و پایان دادن به حضور تروریست‌ها در سوریه شد.
'مولود چاووش اوغلو' با بیان اینكه همه باید بدنبال یك راه حل مسالمت آمیز برای بحران سوریه باشند، افزود: موفقیت قابل توجهی در دستیابی به راه حل سیاسی برای بحران سوریه حاصل نشده و دولت دمشق و حامیان بشار اسد درباره راه حل نظامی اتفاق نظر دارند.
وی همچنین در راستای تلاش دیپلماتیك خود و در جریان سفر به اسلام آباد در نشست مشترك خبری با 'شاه محمود قریشی' همتای پاكستانی گفت: تلاش تركیه برای جلوگیری از درگیری در ادلب ادامه دارد.
رئیس دستگاه دیپلماسی تركیه با بیان اینكه تركیه با تمام بازیگران فعال در تحولات سوریه ارتباط نزدیك دارد، افزود: تلاش می كنیم كه فاجعه انسانی در ادلب رخ ندهد و وظیفه انسانی ماست كه با تلاش های خود از طریق ارتباطات دو و سه جانبه جلوی جنگ را بگیریم.
ابراهیم كالین سخنگوی ریاست جمهوری تركیه نیز همچون دیگر دولتمردان تركیه ابراز نارضایتی خود را از نتایج نشست تهران با انتشار مقاله ای در روزنامه 'صباح' تركیه نشان داد و در آن تصریح كرد: حمله به ادلب نتایج مذاكرات آستانه و ژنو را مخدوش خواهد كرد.
وی افزود: این حمله به جز مرگ و سقوط دستاوردی نخواهد داشت و صدمه جدی به روند آستانه و ژنو خواهد زد.
سخنگوی ریاست جمهوری تركیه نوشت: تركیه در سوریه در صدد جلوگیری از یك فاجعه انسانی است و به این تلاش خود ادامه خواهد داد.
كالین همچنین با انتشار مقاله ای دیگر با عنوان 'بن بست ادلب، آزمونی برای نظام بین المللی' در روزنامه صباح افزود: با حضور نظامیان تركیه در ادلب، ارتش سوریه و جنگنده های روسی نمی توانند حمله ای را به این شهر انجام دهند.
وی تاكید كرد: تداوم نیافتن روند مذاكرات سیاسی منطقی درباره سوریه به ویژه ادلب، زمینه ساز تعمیق بحران كنونی می شود كه بی گمان بیشترین آسیب مالی، معنوی، جسمی و روحی را مردم این منطقه خواهند دید.
مقامات نظامی تركیه نیز با تاسی مقامات سیاسی این كشور از تلاش برای جلوگیری از حمله به ادلب فروگذار نكردند و 'خلوصی آكار' وزیر دفاع تركیه در سخنرانی نشست با نمایندگان خارجی افزود: ادلب در آستانه بحرانی جدید قرار دارد و هر گونه عملیات نظامی علیه این شهر، منطقه را با این همه مسائل به سمت یك فاجعه انسانی دیگر سوق خواهد داد.

** چشم امید اردوغان به پوتین در سوچی
تروریست ها و گروه های تكفیری طی چند ماه اخیر و در پی پاكسازی بخش های وسیعی از خاك این كشور توسط ارتش سوریه، مجبور به كوچ اجباری و عزیمت به استان ادلب واقع در شمال این كشور و هم مرز با تركیه شده اند.
استان ادلب به عنوان آخرین دژ تروریست ها در سوریه، هم اكنون به محل استقرار حدود 146 هزار تروریست وابسته به گروه های تروریستی از 60 كشور جهان تبدیل شده است.
تركیه از زمان شكل گیری مناقشه در سوریه طی هفت سال گذشته با قرار گرفتن در صف مخالفان 'بشار اسد' رییس جمهوری سوریه، نقش پر رنگی در حمایت از مخالفان مسلح این كشور داشت و اكنون با آغاز شمارش معكوس پایان عمر تروریست ها و عزم ارتش سوریه برای نابودی آنها، بنا دارد از ایفای نقش یك بازنده در قمار بلند پروازی خود سربار بزند.
از این رو برای عملی ساختن نیت خود، با بهانه قرار دادن كشتار غیرنظامیان و راه افتادن موج گسترده پناه جویان در صورت حمله نظامی به ادلب، درصدد جلب رضایت طرف های حامی دولت سوریه و تغییر رویكرد آنها از راهكار نظامی به جای راهكار سیاسی بر آمده است.
اما برخی تحلیلگران، تلاش تركیه برای به تعویق انداختن حمله به استان ادلب را همچنان در راستای استمرار جاه طلبی های مقامات آنكارا و بازآفرینی نقش موثر تركیه در آینده سیاسی منطقه تفسیر می كنند.
یكی از طرح های تركیه برای بقا در منطقه، استفاده از گروه های تروریستی به عنوان اهرم فشار در بزنگاه های مختلف است كه سبب می شود مقامات سیاسی این كشور در تحولات احتمالی پیش رو دست بالا را داشته باشند و مخالفت با حمله نظامی به ادلب از هراس آنكارا نسبت به حصول این هدف می كاهد.
با این حال ورای اهداف پنهان و پیدای آنكارا در موضوع ادلب، آنچه كه سبب درخواست رجب طیب اردوغان از ولادیمیر پوتین برای دیدار در سوچی و آن هم پس از نشست تهران شد، تلاشی دوباره وی برای منصرف ساختن مسكو از حمایت گرینه نظامی در مناقشه ادلب است.
روسای جمهوری تركیه و روسیه در نشست تهران نتوانستند بر اختلاف خود در مورد حمله نظامی به ادلب سرپوش بگذارند اما باید منتظر ماند و دید رجب طیب اردوغان در سوچی می تواند مذاكره كننده ای سرسختی مانند ولادیمیر پوتین را راضی كند یا اینكه این دیدار هم با گرفتن یك عكس یادگاری به پایان می رسد.
از: امید غیاثوند
خاورم ** 1071**1211