حوزه دانش بنیان كشور تنومندتر از قبل

به گزارش خبرنگار گروه علمی ایرنا، بسیاری از صاحبنظران خروج از وضعیت فعلی اقتصادی كشور را كه برپایه خام فروشی و منبع محوری استوار است، تنها در گرو توجه و سرمایه گذاری هرچه بیشتر در توسعه زیرساخت ها و زیست بوم فعالیت های دانش بنیان و حركت به سوی كسب و كارهای نوین یا همان استارتاپ ها و اعتماد به جوانان خلاق و مبتكر كشور می دانند.
در این زیست بوم كه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری وظیفه تسهیلگری آن را عهده دار است، افراد با انگیزه و باهوش فعالیت می كنند و مراكز نوآوری شركت های دانش بنیان، پارك های علم و فناوری و استارتاپ ها در قالب یك سیستم هوشمند به یكدیگر متصل می شوند.
اما با گذشت بیش از یك دهه از ظهور اقتصاد دانش بنیان در كشور، این عرصه هنوز جایگاه واقعی خود را در اقتصاد كشور پیدا نكرده است به طوری كه به نظر می رسد ایجاد زنجیره بین بخش های مختلف زیست بوم نوآوری هنوز شكل مناسب خود را پیدا نكرده است و با وضعیت مساعد فاصله زیادی دارد.
با دكتر مهدی الیاسی معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در خصوص وضعیت حوزه دانش بنیان در كشور و چالش های موجود به گفت و گو نشستیم.
وی البته معتقد است خوشبختانه اكوسیستم نوآوری و استارتاپی در كشور خود را پویا و اثربخش نشان داده و از حمایت بدنه عمومی جامعه برخوردار شده است، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز از این ظرفیت استفاده و با بهره برداری از فضای مثبت موجود در حاكمیت كار را پیش خواهد برد.

**اشتغال 300 هزاری و درآمد 600 هزار میلیارد ریالی دانش بنیان
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با بیان اینكه اجرای قانون حمایت از شركت‌های دانش‌بنیان (مصوب 1389) در دولت های یازدهم و دوازدهم به عهده معاونت علمی و فناوری رییس‌جمهور است، خاطرنشان كرد: در خردادماه 1392 تنها 2 شركت و تا پایان سال 1392 نیز 55 شركت‌ از مسیر این قانون تائید صلاحیت‎دانش‎بنیان را اخذ كردند.
وی كه روز دوشنبه با خبرنگار گروه علمی ایرنا سخن می گفت، افزود: تعداد شركت های دانش بنیان تا پایان سال 1396 با رشد بیش از 60 برابری نسبت به سال 1392 به 3 هزار و 338 شركت رسید.
این مقام مسئول اظهار داشت: شركت‎های دانش‌بنیان تا پایان سال 1396 بالغ بر 127 هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد كرده اند كه قریب به 40 هزار نفر از این میزان اشتغال تنها در سال 1396 محقق شده است.
وی خاطرنشان كرد: مجموع درآمد این شركت‌ها نیز از 175 هزار میلیارد ریال در پایان سال 1395 به رقمی بالغ بر 330 هزار میلیارد ریال در پایان سال 1396 رسیده است.
الیاسی در ادامه تصریح كرد: البته با گذشت چهار ماه ازسال 1397 اشتغال شركت های دانش بنیان از مرز 300 هزار نفر گذشته و درآمد آنها نیز به رقمی بالغ بر 600 هزار میلیارد ریال رسیده است.
وی با اشاره به تعداد شركت‌های دانش‌بنیان به تفكیك حوزه تخصصی در انتهای 1396 اظهارداشت: طبق آخرین آمار در حوزه ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته 758 شركت، فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم افزارهای رایانه ای 701 شركت، سخت افزارهای برق و الكترونیك، لیزر و فوتونیك 553 شركت، مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری های شیمیایی 375 شركت، محصولات پیشرفته سایر حوزه ها 348 شركت، فناوری زیستی 221 شركت، داروهای پیشرفته 193 شركت، وسایل، ملزومات و تجهیزات پزشكی 143 شركت و خدمات تجاری سازی نیز 46 شركت در حال فعالیت می باشند.

**تسهیل محیط كسب و كار برای جوانان خلاق راهبرد اصلی معاونت علمی
اما معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به اینكه درحال حاضر شركت های دانش بنیان در بسیاری از حوزه ها از جمله آی سی تی، سلامت، غذا و دارو و انرژی فعال شده اند و به رشد های قابل توجهی نیز دست یافته اند، گفت: البته شاید مردم تنها با بخشی از این شركت ها از جمله شركت های هوشمند در حوزه آی سی تی آشنا شده باشند.
الیاسی افزود: لذا در یكی – دو سال اخیر این معاونت دو محور اساسی را در فعالیت خود پیگیری كرده است كه تسهیل محیط كسب و كار برای شركت های دانش بنیان نوپا و استارتاپ ها یكی از این محورها است.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می گوید: همه تلاش ما این است كه اولا سعی كنیم با پیشنهادات در عرصه قانون و مقررات از این برخوردها و تضادها كاسته و به شكل پیش دستانه مصوبات لازم قانونی را فراهم كنیم و دوم اینكه با برگزاری جلسات متعدد هفتگی با دستگاه ها و سازمان های دولتی و حاكمیتی ایجاد هماهنگی با آنها در امور شركت های دانش بنیان گشایش ایجاد كنیم.
وی، تنظیم گری و تسهیل محیط كسب و كار برای ارائه یك جثه قابل قبول از حوزه دانش بنیان كشور را از جمله اهداف معاونت سیاست گذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری دانست و افزود: ما در این بخش اقدامات مناسبی انجام داده ایم به طوری كه با دستگاه های دولتی و حاكمیتی در انجام امور تخصصی مربوط به حوزه های دانش بنیان تعاملات لازم صورت گرفته است.

**چالش تضاد راه حل های نوآورانه و بخش های سنتی
الیاسی با بیان اینكه گاه شركت های دانش بنیان در برخی حوزه ها از جمله حمل و نقل، سلامت و مالی در ماموریت های خود و در مواجهه با روش های سنتی كار در بخش مصوبات قانونی و مسئولیت های جاری دستگاه ها با تناقض هایی مواجه هستند، گفت: لذا برخی از این شركت ها در مواجهه با بخش های سنتی دچار تضاد و در نتیجه فیلتر و از فعالیت ممنوع می شوند.
وی با تاكید براینكه تلاش معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری به رسمیت شناختن بخش دانش بنیان از سوی دستگاه ها و نهادهای حاكمیتی و دولتی است گفت:مشكل دو سه سال گذشته ما این بوده است كه خیلی از بخش های سنتی شركت های دانش بنیان و استارتاپی را به رسمیت نمی شناختند و خودشان را برای ورود این شركت ها آماده نكرده اند.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی درعین حال به خبرنگار ایرنا گفت: البته تضاد نوآوری و سنت مقداری طبیعی است و تلاش ما این است كه این تضاد با كمترین هزینه برای بخش نوآور و سنتی همراه باشد و معاونت علمی در هیچ یك از وظایف ذاتی دستگاه ها دخالت نظارتی نمی كند.
وی تاكید كرد:تمام تلاش معاونت علمی آن است كه دستگاه ها در اجرای وظایف ذاتی خود با هماهنگی لازم به سمت اقتصاد دانش بنیان حركت كنند.
الیاسی افزود: بعنوان مثال در بخش حمل و نقل ما تعاملات خیلی زیادی با شورای عالی ترافیك، وزارت كشور و شهرداری ها داریم، اینها وظایف ذاتی خودشان را دارند و وظیفه ما نیز نفوذ دانش در اقتصاد و اجرای بندهای ابلاغی رهبر معظم انقلاب در حوزه اقتصاد مقاومتی و همچنین مصوبات قانونی مجلس شورای اسلامی است.
وی افزود: به عنوان مثال می بینند یك دفعه یك شركت حمل و نقل هوشمند روزی 300 هزار خدمت بار در تهران می دهد و این برای بخش سنتی تبدیل به یك معضل و مسئله می شود، البته در همه جای دنیا این مسائل وجود دارد و ما باید سعی كنیم این چالش ها را برطرف كنیم.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی گفت: هنگامی كه داروی بیوتكنولوژی به بازار آمد با داروهای سنتی و قدیم در چالش بود همین الان طب سنتی ما بعنوان یك سرمایه بایستی خود را با وزارت بهداشت هماهنگ كند.
وی افزود: ضمن اینكه در حال حاضر در بخش های مختلف نظارت های اجرایی از جمله از سوی شورای عالی امنیت ملی و قوه قضائیه به منظور ایجاد هماهنگی دستگاهی تا حدود زیادی از بروز مسائل برای شركت های دانش بنیان پیشگیری شده است.
الیاسی همچنین یكی دیگر از اقدامات معاونت علمی را سیاست گذاری راهبردی دانست و گفت: در مواردی كه شركت های دانش بنیان با مشكل مواجه می شوند سعی كنیم با تعامل سریع این مشكلات را رفع و به یك نقطه تعادل برسیم.

**به رسمیت شناختن حوزه دانش بنیان از سوی حاكمیت
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی با تاكید بر اینكه وظیفه این معاونت در حقیقت بهبود محیط كسب و كار در كشور است، ادامه داد: در حال حاضر بین معاونت علمی با بخش مختلف از جمله وزارت علوم، ارتباطات، بهداشت، نیرو، نفت و یا شورای عالی مقررات زدایی وزارت اقتصاد تعامل و همكاری نزدیكی ایجاد شده است.
الیاسی افزود: بعنوان مثال اخیرا رئیس سازمان غذا و دارو یك دستورالعمل بسیار خوبی در پی تعاملاتی كه ما با یكدیگر داشته ایم برای تسریع توجه و حمایت از دانش بنیان در سازمان خود صادر كرده اند.
وی ادامه داد: این بدان معنی است كه شركت های دانش بنیان یكسری نیروهای متخصص با عمری فعالیت در حوزه تحقیق و توسعه هستند و با شركت هایی كه صرفا كپی و مونتاژ می كنند تفاوت دارند و این اقدام وزارت بهداشت تسهیلگری برای سرعت بخشی به امور شركت های دانش بنیان محسوب می شود.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی گفت: معاونت علمی در تسهیل گری حوزه دانش بنیان پیشرفت های بسیار خوبی داشته است و به نتایج مناسبی نیز تاكنون دست یافته است.
وی افزود:به طوریكه تقریبا در حال حاضر چه نظام حاكمیتی به معنای عام و چه دولت تقریبا پشتیبان و تسهیلگر تمام فعالیت های دانش بنیان و استارتاپی در حوزه های مختلف هستند و این حوزه را به رسمیت شناخته اند.

**فیلتركاری شركت های دانش بنیان، ممنوع
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی در ادامه با اشاره مصوبه سال گذشته هیات وزیران تاكید كرد: هیچ نهادی نمی تواند بدون تایید كارگروهی كه زیر نظر معاونت حقوقی ریاست جمهوری است تقاضای فیلترینگ، بستن و توقف فعالیت یك شركت دانش بنیان را بدهد.
الیاسی اظهار داشت: به عبارت دیگر، اگر یك محصول و تولیدات از یك شركت نوپا دانش بنیان یا استارتاپی بدون مجوز وارد بازار شده و در حال كار است حتما بایستی از طریق این كارگروه كه متشكل از دستگاه های مختلف از جمله معاونت علمی، وزارت ارتباطات، وزارت صنعت، وزارت بهداشت، معاونت حقوقی رئیس جمهور و وزارت فرهنگ است تعیین تكلیف شود.
وی در عین حال افزود: البته معمولا كار به جایی نمی رسد كه شركت دانش بنیان تعطیل شود و توافق صورت می گیرد چراكه تلاش ما تزریق خدمات و محصولات و نیروهای دانش بنیان به جامعه است.

**توسعه فرهنگ دانش بنیان اصلی ترین هدف معاونت معاونت
الیاسی در ادامه در خصوص اینكه گفته می شود معاونت علمی از قدرت لازم اجرایی برای ایجاد هماهنگی دستگاه های دولتی با شركت های دانش بنیان برخوردار نیست گفت: البته منطق معاونت علمی زور نیست و هدف این مركز در واقع توسعه فرهنگ دانش بنیان در بخش های مختلف جامعه و تغییر نگاه مدیران و مردم در حوزه كسب و كارهای نوین و استفاده از فناوری است.
الیاسی گفت: ما بعنوان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خود را پیشران تحولات اقتصادی و اجتماعی در جامعه ایرانی می دانیم و از تمام ابزارها و راهكارهای قانونی برای حركت و دستیابی به اقتصاد دانش بنیان استفاده می كنیم.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی توضیح داد: بعنوان مثال در بخش سلامت تلاش ما این است كه سازمان غذا و دارو كه مسئولیت نظارت بر تجهیزات پزشكی و داروهای تولیدی را عهده دار است در كار خود سرعت بیشتری داشته باشد.
وی افزود: معاونت علمی دراین بخش حتی یك تفاهمنامه نیز با سازمان غذا و دارو منعقد كرده است كه آنها در فرایند دانش بنیان شدن شركت ها درگیر شوند به طوری كه از همان زمانی كه شركت ها در حال دانش بنیان شدن قرار می گیرند كار ارزیابی آنها سریع تر و با دقت بیشتری انجام شود یا اینكه یك لاین ویژه برای سرعت بخشی به خدمات دهی به شركت های دانش بنیان ایجاد شود.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی اظهارداشت: به دلیل زحمات بخش دانشگاهی، علمی و پژوهشی كشور نتایجی كه این شركت های دانش بنیان خلق كرده اند بسیار غرورآفرین بوده است.

**حوزه دانش بنیان و كاهش هزینه درمان در كشور
الیاسی در ادامه با اشاره به برخی اتفاقات تاثیرگذار ناشی از ورود شركت های دانش بنیان به عرصه اقتصاد كشور حوزه بهداشت كشور را مورد اشاره قرار داد و گفت: بعنوان مثال در همین بخش تجهیزات پزشكی اخیرا تعداد زیادی دارو یا داروهای گران قیمت داخلی شده است یا در حال ساخت است كه این هزینه بخش درمان كشور را به شدت كاهش داده است.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی گفت: در همین شرایط شركت های حوزه زیست فناوری كارهای بزرگی كرده اند به طوری كه در حال حاضر 25 درصد سهم دارو در كشور را بدست آورده اند.
وی افزود: این مسیر در حال رشد است؛ در حال حاضر قیمت متوسط دارو زیست فناوری تولید داخل كه همان كاركرد نوع خارجی خود را داراست و مورد تایید سازمان غذا و دارو بین یك سوم تا یك پنجم قیمت تمام شده داروهای وارداتی است؛ حال بماند كه در تحریم ها و بحران ارزی آیا می توان این داروها را تامین كرد.
الیاسی ادامه داد: در حقیقت زحمات شركت های دانش بنیان و نیروهای تحصیلكرده منجر به تغییر دیدگاه و باور دست اندركاران سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت و بسیاری از دستگاه ها به شركت های دانش بنیان نسبت به پنج سال گذشته شده است.

**شركت های دانش بنیان بایستی اعتماد سازی كنند
الیاسی همچنین با اشاره به اینكه، همه بار و مشكلات را نمی توان مربوط به سازمان ها و دستگاه های درگیر حوزه دانش بنیان دانست و شركت ها خود نیز دارای مسئولیت هایی هستند، گفت: پروسه تایید یك یك دارو و دستگاه پزشكی در تمام دنیا زمان بر و سخت است، شخصی می خواهد تحت جراحی قرار گیرد و قطعا انتظار دارد كه بعنوان مثال دستگاه تنفسی اتاق عمل استاندارد و با كیفیت باشد و سختگیری لازم نیز برای این محصولات صورت گیرد.
وی گفت: در واقع كار ما این است كه شركت های دانش بنیان را برای تولید محصول توانمند كنیم كه مطابق با استانداردها محصول تولید كنند ضمن اینكه بایستی پروسه استانداردسازی، آزمون و مستند سازی یك محصول هرچند با كیفیت به صورت صحیح طی شود و البته این در بخش دارویی و غذایی نیازمند نظارت سازمان هایی همچون استاندارد و غذا و دارو است.
الیاسی تصریح كرد: البته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با سازمان غذا ودارو و همچنین سازمان استاندارد تفاهمنامه ای برای ایجاد تسهیل امور شركت های دانش بنیان به امضاء رسانده، چراكه فرض ما این است كه این شركت ها پیشرفته ترین شركت های كشور و نیازمند توجه بیشتری هستند.
وی اظهار داشت: در حال حاضر در سطوح مدیریت ارشد دستگاه های مرتبط با حوزه دانش بنیان حمایت ها افزایش یافته است و این به تدریج به بدنه رسیده ضمن اینكه بلاخره باور و اعتماد مورد نیاز نیز بایستی از سوی شركت های دانش بنیان ایجاد شود.

** افزایش خریدهای داخلی دستگاه های دولتی
اما معاون سیاست گذاری و توسعه معاونت علمی درخصوص چگونگی تعامل با وزارتخانه ها و سازمان های مختلف برای حمایت از شركت های دانش بنیان نیز گفت: ما در چارچوب برنامه های اقتصاد مقاومتی با شش دستگاه تفاهمنامه همكاری توسعه اقتصاد دانش بنیان داریم.
الیاسی در ادامه وزارت نیرو، بهداشت و درمان، صنعت، كشاورزی، نفت، ارتباطات را از جمله این دستگاه برشمرد و افزود: معاونت علمی با همه این سازمان به خصوص برخی از آنها همچون وزارت بهداشت یا وزارت ارتباطات كه از محوریت دانش و موضوعیت بیشتری برخوردار هستند تعامل مناسب تری ایجاد كرده است
وی افزود: بعنوان مثال بهداشت بسیار عمومی و محورها و عناوین بخش سلامت نیز با برخورداری از پزشك متخصص، داروی پیشرفته و تجهیزات پیشرفته كلا دانش بنیان محسوب می شوند و از سویی بازار خیلی بهتری نیز دارند.
الیاسی اظهار داشت:ما در وزارت بهداشت با معاونت پژوهش و فناوری این وزارتخانه كه مسئول شركت های دانش بنیان است برای افزایش تعداد شركت های دانش بنیان در حوزه سلامت به صورت جداگانه تفاهنامه داریم و همكاری می كنیم.
وی با اشاره به وضعیت خرید برخی دستگاه ها از محصولات شركت های دانش بنیان داخلی به حوزه سلامت اشاره كرد و گفت: بر اساس آمار رسمی هیئت امنای ارزی وزارت بهداشت بعنوان وارد كننده و تامین كننده تجهیزات بیمارستان ها كه معاونت علمی نیز در قالب یك كارگروه مشترك تعامل خوبی با آنها دارد، درصد خریدهای آنها كه قبلا 70 درصد خارجی و 30 درصد ایرانی بود، اخیرا به 50-50 رسیده است.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی ادامه داد: این بدان معنی است كه سیاست خرید به نفع كالا و محصول داخلی تغییر یافته است.
به گفته وی، هیئت امنای صرفه جویی وزارت بهداشت یك نهاد در این وزارتخانه است كه ماموریت اینها این است كه تا می توانند كالاها و محصولات مورد نیازشان را از داخل تامین كنند یا از خارج تجمیع شده تهیه كنند كه ارزان تر تمام شود.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی گفت : ضمن اینكه معاونت علمی با هیات امنا ارزی وزارت بهداشت نیز برای افزایش و سهم بازار محصولات دانش بنیان تفاهمنامه منعقد و برای عملیاتی سازی سه تا تفاهمنامه جدا كه در سطح وزیر هم نیست كارگروهی مشتركی ایجاد كرده است.
وی افزود: درحال حاضر هیئت امنا ارزی وزارت بهداشت، بیمارستان و شركت های دانش بنیان بصورت مثلثی با یكدیگر كار می كنند، از جمله مدل اعتباری كه از سال گذشته شروع شد و درحال توسعه است و صندوق های پژوهش های فناوری نیز بعنوان سرمایه گذار و به این بخش ورود كرده اند.
وی گفت: ورود صندوق های پژوهش و فناروی بعنوان سرمایه گذار به دلیل آن است كه هیئت امنا وزارت بهداشت برای تامین تجهیزات پزشكی مورد نیاز بیمارستان ها از بودجه محدودی برخوردار است.
الیاسی افزود: بعنوان مثال هیئت امنا ممكن است توانایی خرید سالی پنج عدد از یك دستگاه را داشته باشد چراكه پول ندارند درصورتی كه بیمارستان 50 دستگاه نیاز دارد لذا ما رفتیم صندوق های پژوهش فناوری و آنها بعنوان سرمایه گذار عمل می كنند و بیمارستان نیز می خرد و هیئت امنا ارزی وزارت بهداشت نیزكار ضمانت پرداخت را عهده دار شده است، لذا تقاضا از پنج به 50افزایش یافته است.
وی گفت:در این شرایط حمایتی شركت دانش بنیان هم می توانند پروسه استانداردهای جهانی خود را پیگیری و اخذ كنند و صادرات هم داشته باشد.لذا ما دنبال مدل های عملیاتی هستیم كه كار بصورت طبیعی جلو برود.

**میل مدیران به خریدهای خارجی قضاوت احساسی است
الیاسی همچنین در خصوص اینكه، آیا درگیر كردن خود دستگاه ها و وزارتخانه در سود كالا راهكار خوبی برای افزایش میل به خرید آنها از محصولات ساخت داخل محسوب می شود یا خیر، گفت: البته واقعیت این است نباید سیاه و سفید به مسئله نگاه كرد بعنوان مثال همین دانشگاه علوم پزشكی تهران در بحث مشاركت شركت های خصوصی و هیات امنا ارزی خیلی استقبال خوبی داشته اند.
وی گفت:این فرض كه همه مدیران دوست دارند محصولات مورد نیاز سازمان های خود را از خارج تهیه كنند چراكه سفر خارجی و حق ماموریت می گیرند، قضاوت های احساسی است، چراكه به این سادگی هم نیست و كلی قوانین بازدارنده از جمله نیاز به تاییدیه چند دستگاه است و از طرفی محدودیت منابع ارزی برای خریدهای خارجی وجود دارد.
الیاسی با بیان اینكه، البته یكسری چالش ها هنوز وجود دارد و حتی موردی به وزیر مربوطه نیز نامه زده ایم كه فلان مدیر تخلف كرده است، افزود: بالاخره سازمان بازرسی و دیوان محاسبات نیز كار می كنند، اما یك شركت داریم كه كالا تولید می كند اما اسكیل -سطح تولید- كافی ندارد ما سالی صد تا می خواهیم اما واحد دانش بنیان قدرت تولید سالانه دو دستگاه را دارد، لذاباید كمك كنیم سطح تولید آنها افزایش یاید.

**50 درصد خریدهای وزارت بهداشت داخلی شده است
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی همچنین تصریح كرد: طبق آمار در همین وزارت بهداشت بیش از 50 درصد خریدها داخلی شده كه بسیار امیدوار كننده است.
به گفته الیاسی، تلاش معاونت علمی آن است كه جثه شركت های دانش بنیان و استارتاپ ها در اقتصاد كشور بزرگ تر شود و آنها بتوانند خود را به اقتصاد كشور ثابت و تحمیل كنند.
وی با اشاره به برخی چالش های موجود بر سر راه شركت های دانش بنیان اظهار داشت: ما رفته ایم با صندوق توسعه ملی برای تسهیلات سرمایه در گردش شركت های دانش بنیان مذاكره كرده ایم، ما باید منافع عموم و اشتغال جامعه را هم مد نظر قرار دهیم.
وی می گوید:به نظرم پیشرفت های خوبی در طول چهار سال اخیر اتفاق افتاده است بعنوان مثال در بخش سلامت، غذا یا دارو، اما به این معنا نیست كه شركت ها و مصرف كننده ها راضی هستند، اما باید انصاف را رعایت كرد.
به اعتقاد الیاسی، اگر زیمنس امروز به یك برند تبدیل شد با مصرف كالا از سوی جامعه شان این اتفاق افتاد، باید كالای داخلی آنقدر از سوی مصرف كنندگان داخلی استفاده شود كه همه عیوب آن از سوی تولید كنده برطرف شود.
وی در عین حال اضافه كرد: ما در معاونت علمی نقش دادستان و قاضی را بازی نمی كنیم بلكه نقش تسهیلگری داریم اگر مسئله مربوط به شركت و تولید یا فروش است با بسته های حمایتی آنرا مرتفع خواهیم كرد.

** طرح های تشویقی برای رونق فروش محصولات دانش بنیان
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی در ادامه با اشاره به اینكه، سعی معاونت علمی آن است كه در فضای دوستانه، همكاری و تعامل و راه حل ارائه كند افزود: بعنوان مثال طبق یك طرح تشویقی اگر بیمارستانی نمونه اول تولید یك شركت دانش بنیان را خریداری كند 80 درصد به آنها تخفیف داده می شود.
وی گفت: درحال حاضر طرح ایران ساخت را داریم كه شامل تجهیزات شبكه آزمایشگاهی داخلی و عمده آن مربوط به وزارت علوم و بخش های پژوهشی و یك مقدار كمی هم مربوط به وزارت بهداشت است.
الیاسی افزود: بعنوان مثال وزیر علوم با معاونت علمی یك تفاهمنامه امضاء كرده است كه طبق آن هر بخشی از این وزارتخانه كالا و محصول تولید داخل را خریداری كند از 10 تا 40 درصد تخفیف می گیرد، 40 درصد برای محصولی كه برای اولین بار به بازار عرضه می شود و 15 درصد برای محصولی كه سه سال قبل تولید شده و حالا بازار خود را پیدا كرده و رشد كرده است.
وی با بیان اینكه، در طول چهارسال گذشته در حوزه محصولات آزمایشگاهی حدود 500 میلیارد تومان فروش اتفاق افتاده است، افزود:در واقع وزیر علوم حدود 20 درصد از همان پولی را كه قبلا به دانشگاه ها می داد بصورت ویژه به حمایت از ساخت داخل اختصاص داده است.
الیاسی افزود: می خواهم بگویم باید راه حل پیدا كنیم بلاخره اساتید دانشگاه های ایرانی و برتر كشور هم بایستی اعتماد كنند كه تست و آزمایش خود را با محصول ایرانی نیز می توانند انجام دهند و لازم نیست حتما تجهیزات آمریكایی از سوی دانشگاه ها خریداری شود.
وی با بیان اینكه، مسئله ما این است كه ما باید بخش به بخش و موضوع به موضوع باید به سمت جلو حركت كنیم افزود:البته این در اقدامات در سایر بخش ها ازجمله حمل ونقل نیز انجام شده است و ما یكسری اقدامات با وزارت كشور، شهرداری و سازمان ترافیك داشته ایم كه اینها دغدغه های خود را از جمله وزارت كشور دغدغعه اشتغال راننده ها را دارد و ما باید به نقطه تعادل برسیم.

**فعالیت های دانش بنیان بایستی استاندارد باشد
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی معتقد است: جریان دانش بنیان و استارتاپ ها ضمن اینكه دارای اثرات سازنده ای در اقتصاد كشور می باشند، از سویی بایستی دارای تنظیمات و استانداردهای لازم ملی بوده و منافع ملی و رشد اقتصادی و اشتغال در این گونه فعالیت ها لحاظ شده باشد.
الیاسی همچنین نبود دانش فنی لازم برای ارزیابی برخی شركت های دانش بنیان در تعدادی از حوزه ها را یكی از معضلات شركت های دانش بنیان عنوان كرد و گفت: در این بخش برخی دستگاه ها درصدد ایجاد تسهیلگری برای جذب استانداردهای بین المللی هستند.
وی در خصوص برخی اعتراضات فعالان حوزه دانش بنیان در خصوص زمان بر بودن پروسه دریافت تاییدیه و مجوز فروش دارو از سوی سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت نیز گفت:البته یكسری مشكلات، شبهات و چالش ها وجود دارد اما دارو یا تجهیزات پزشكی و آزمایشگاهی چیزی نیست كه در ظرف مدت كوتاهی آنرا تایید و برای آن مجوز فروش صادر كرد.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی با بیان اینكه، در حال حاضر معاونت علمی و همچنین صندوق نوآوری و شكوفایی برای استاندارد شدن فعالیت شركت های دانش بنیان برخی شروط و حمایت ها را تعیین كرده اند، تصریح كرد: ما اعلام كرده ایم هر شركت دانش بنیانی كه بخواهد CE بگیرد ما به آن شركت كمك بلاعوض و تسهیلات خواهیم داد. چراكه شركت دانش بنیانی كه سی ایی داشته باشد از سوی سازمان غذا و دارو بسیار راحت تر تایید می شود.
«واژه CE مخفف كلمه Conformity European به مفهوم « تطابق اروپایی» است و این علامت انطباق محصول باقوانین ومشخصات تعریف شده دراروپای متحد را نشان می دهد.محصولی كه موفق به اخذ CE می شود، می تواند درتمامی كشورهای اروپای متحد و اتحادیه تجارت آزاد اروپا ( بجز سوییس و لیختن اشتاین ) بدون محدودیت جهت فروش، به بازار عرضه شود و با داشتن آرم CE مجوز ورود بازار اروپایی پیدا می نماید علامت CE تطابق محصول با الگوها و دستورالعمل تعریف شده دراین اتحادیه رانشان می دهد.
بعبارت دیگر ، داشتن علامت CE بیانگر رعایت حداقل الزامات اساسی تعریف شده در زمینه تولید محصولات جهت حفاظت از سلامتی و ایمنی مصرف كننده ونیزمحیط زیست است.»
الیاسی گفت: ما هنگامی كه به مسائل شركت های دانش بنیان ورود می كنیم با انواع مسائل مواجه می شویم افزود: وظیفه ما تشخیص مسئله و ارائه راه حل است. لذا ما باید یك سیستم ها و رویه هایی را طراحی كنیم كه این رویه خودكار كار كند.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی افزود: به عنوان مثال یك مدل ppp طراحی می كنیم كه اگر بیمارستانی محصولی را خواست ضامن و فاینانسور آن نیز مشخص باشد و این به یك مدل تبدیل شود تلاش ما در تسهیل محیط كسب و كار نیز همین است كه بر اساس مدل و سیستم كار جلو پیش رود.
«مدل PPP، مدلی است كه در آن بخش دولتی با مشاركت بخش خصوصی مبادرت به طراحی، اجرا، مدیریت و پشتیبانی پروژه های بزرگ می كند.»
وی گفت: این وظیفه معاونت علمی است كه یك شركت پتروشیمی كه سالیانه دو میلیارد سرمایه گذاری دارد را ترغیب كنیم كه حداقل سالی 100 هزار دلار از كاتالیست های تولیدی یك شركت دانش بنیان داخلی استفاده كند كه البته موضوعو به این سادگی ها نیست.
الیاسی گفت: البته این قانع كردن نیازمند دریافت یكسری استانداردها از سوی شركت های دانش بنیان است، كالاهای نفتی دارای استانداردهای بین المللی هستند ممكن است رئیس یك پتروشیمی خیلی علاقمند به استفاده از محصول داخلی باشد اما می گوید اگر این كیفیت لازم را نداشت و منجر به اتفاقی شد چه كسی پاسخگو خواهد بود.
وی در عین حال گفت :البته ما درحال حاضر با بیمه مركزی و بیمه ایران تفاهمنامه داریم كه بیمه مسئوولیت كالای دانش بنیان را عهده دار شود و اگر خریداری در استفاده از محصولات دانش بنیان دچار خسارت و ضرر شد آنها پرداخت كنند.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی گفت:اینكه یك شركت دانش بنیان می گوید من محصول تولید كرده ام، كافی نیست بلكه محصولی كه ریسك دارد باید از استاندارد و بیمه برخوردار باشد.
وی گفت: البته معاونت علمی با سازمان استاندارد نیز توافقنامه ای منعقد كرده كه این سازمان در جاهایی كه اخذ استانداردهای بین المللی سخت و دشوار است آن را شبیه سازی كند و به دستگاه مصرف كننده اعلام كند كه این استاندارد محصول است.

**مشكلات حقوقی كسب و كارهای نوین درحال رفع شدن است
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی همچنین با بیان اینكه، مشكلات حقوقی كسب و كارهای نوین در حال رفع شدن است و خیلی بهتر از قبل شده است گفت: مهمترین دلیل نیز آن است كه این اكوسیستم مثلا در بخش حمل و نقل هوشمند شهری كاركرده و امتحان خود را پس داده است و درحال حاضر درصدد راه اندازی سیستم هوشمند حمل و نقل در بخش بار در كشور هستیم.
الیاسی اظهارداشت: خوب به طور طبیعی روزی هم كه ماشین آمد و اولین تاكسی در تهران راه افتاد درشكه چی ها در همین میدان توپخانه اعتراض كردند.
وی گفت:خوشبختانه به دلیل اینكه اكوسیستم استارتاپی در كشور خود را اثربخش خود را نشان داده است بدنه عمومی نیز حمایت می كند ما نیز از این ظرفیت استفاده می كنیم و با استفاده از فضای مثبت موجود در حاكمیت و حمایت از اكوسیستم سالم بومی كار را پیش می بریم.

**نظام مالی، اصلی ترین نقطه ضعف زیست بوم نوآوری
اما دكتر الیاسی در ادامه اصلی ترین نقطه ضعف اكوسیستم نوآوری و دانش بنیان را نظام مالی آن دانست و گفت: البته این نه به معنای پول دولت بلكه نظام مالی اقتصاد دانش بنیان با مشكل مواجه است.بعنوان مثال هیچ جای دنیا به دانشجوی دكترا سرانه داده نمی شود آنها در شركت های دانش بنیان پیشرفته مشغول هستند و همه جای دنیا نظام گرنت و نشنال فاند وجود دارد.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی با تاكید براینكه، امروز نسبت به پنج یا 10 سال پیش پیشرفت های خوبی داشته ایم در عین حال افزود: نظام مالی بعنوان عام یعنی نظام گرنت و تامین فاینانس، بیمه، ضمانت و همه اینها با هم مهمترین گلوگاه رشد شركت های دانش بنیان محسوب می شود.
وی گفت: صندوق های خطرپذیر و صندوق‌های مشاركتی 'سیدمانی' یا سرمایه‌گذاری‌های اولیه كه پول اولیه ای به شركت های دانش بنیان بدهند وجود ندارند، تنها یك وام به شركت ها داده می شود كه بعدها هم اگر این شركت ها كارشان خوب پیش نرود نمی توانند این پول را پس دهند لذا برای خود و سازمان ارائه دهنده وام مشكل ایجاد می كنند.
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی با تاكید بر اینكه، مسئله بیمه و ضمانت گلوگاه های حمایت از شركت های دانش بنیان محسوب می شوند گفت: فعالیت این شركت ها با كارخانه صنعتی بزرگ متفاوت است.
وی گفت: در حال حاضر پذیرش دارایی نامشهود شركت های دانش بنیان برای ضمانت دشوار است از طرفی آنها زمین و ساختمان و سوله نیز ندارند و فعالیت آنها در یك اتاق كوچك خلاصه می شود اما ممكن در همین اتاق كوچك داروهای گران قیمتی تولید شود.
وی گفت: منظور ما از نظام مالی، همان نظام گرنت و نحوه تامین مالی استارتاپ كارآفرین تا فاینانس پروژه های آنهاست و كل این زنجیزه باید موازی هم ارتقاء پیدا كند و تلاش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز در این راستا است.
الیاسی تاكید كرد: البته در طول چندسال اخیر حوزه دانش بنیان در بخش های مختلف از جمله ضمانت، بیمه، ضمانت صادرات، بیمه مسئولیت پیشرفت های مناسبی داشته است.
علمی ** 1836 **