ادعای ترقی درباره دعوای سعید امامی و سعید حجاریان (۳)

بخش سوم و پایانی گفت و گو با ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی در چارچوب «پروژه تاریخ شفاهی ایرنا» به روایت وی از جلسه استیضاح «عبدالله نوری» و «عطاالله مهاجرانی» در مجلس پنجم، نامه منتسب شده به «سعید امامی» درباره اصلاحیه قانون مطبوعات، دادگاه روزنامه سلام و موضوعاتی از این دست اختصاص دارد.
لازم به ذکر است مصاحبه شوندگان پروژه تاریخ شفاهی ایرنا تنها روایت های خود را از وقایع تاریخی بیان می کنند.

* ایرنا: به دوره اصلاحات برویم. میانه مجلس پنجم با دولت آقای خاتمی چگونه بود؟
ترقی: قریب به اتفاق نمایندگان طرفداران آقای ناطق نوری بودند و او را گزینه مناسب برای ریاست جمهوری می دانستند. برای همین وقتی آقای خاتمی رای آورد مجلس را رقیب سیاسی خودش می دانست.
از آن سو هم آقای ناطق چون در مقابل آقای خاتمی رای نیاورده بود، باید مجلس را طوری اداره می کرد که شائبه چوب لای چرخ دولت گذاشتن در جامعه پیش نیاید.
برای همین هم به نیروهای مخالف دولت در مجلس سخت می گذشت چون آقای ناطق به آنها اجازه نمی داد هر کاری را که می خواهند انجام دهند یا هر موضعی که می خواهند اتخاذ کنند. آقای ناطق می خواست مجلس را به صورت مجلسی هم افزا و هماهنگ با دولت نگه دارد تا آقای خاتمی بتواند مسوولیتش را انجام دهد.
برای همین مدیریت آن دوره مجلس سخت بود. اقلیت قابل توجهی از نمایندگان هم کارگزارانی و طرفدار دولت آقای خاتمی بودند. این شکاف بین کارگزاران و نیروهای انقلابی مدام پررنگ تر شد تا اینکه در استیضاح ها خود را نشان داد.
دولت هم تلاش خود را به کار بست تا این استیضاح ها رای نیاورد. در این راستا حتی پروژه ها و پول هایی را به بعضی نمایندگان طراح استیضاح داد تا امضای خود را پس بگیرند یا در جلسه رای گیری مجدد به وزیر مربوطه رای اعتماد دهند.
دولت هم معتقد بود مجلس پیام دوم خرداد را نشنیده است. مجلس هم از دست دولت بسیار ناراحت و عصبانی بود چرا که آقای خاتمی حدود پانزده هزار نیرو را به بهانه مخالفت ورزیدن آنها با دولت از دستگاه های اجرایی کنار گذاشت. مجلسی ها بر سر سیاست های فرهنگی و توسعه سیاسی هم بحث زیادی با دولت داشتند.
مجلس از یک سو باید طوری رفتار می کرد که متهم به کارشکنی علیه دولت نشود از طرفی بایستی وظیفه نظارتی خود را هم انجام می داد. از این رو نطق های پیش از دستور این مجلس تند و اثر گذار بود و مردم را هم نسبت به مجلس حساس کرده بود. آقای عبدالله نوری از سوی مجلس برکنار شد و جهت گیری های فرهنگی دولت هم ادامه پیدا کرد تا وقتی که روزنامه سلام بسته شد. هجوم ضد انقلاب ها به مطبوعات داخلی برای براندازی نرم یا همان خاموش، اصطکاک زیادی را در کشور به وجود آورده بود.

* ایرنا: جزو امضا کنندگان استیضاح آقایان عبدالله نوری وزیر کشور و عطاالله مهاجرانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بودید؟
ترقی: بله.

* ایرنا: دلیل مخالفتان با وزیر وقت کشور چه بود؟
ترقی: وقتی آقای نوری به وزارت کشور آمد تشنج های زیادی را در کشور داشتیم. تقریبا آرامش از جامعه رخت بسته بود و اصطکاک بسیاری ایجاد شده بود. عزل و نصب های ایشان از جمله موارد دردسر ساز بود.

* ایرنا: برای همین فرماندهی نیروی انتظامی به ایشان تفویض نشد؟
ترقی: دلایلش چه بوده را من نمی دانم. تفویض نیروی انتظامی به وزیر کشور بستگی به خود وزیر کشور دارد یعنی ملاحظه می شود که آیا اگر چنین اختیاری را به او تفویض کنند از پس آن برمی آید یا خیر. به نظر می رسید پاسخ این سوال درباره آقای نوری منفی بود. حتی به نوعی باعث اصطکاک بین مجلس و دولت شده بود.

* ایرنا: بر سر انتصابات چه مشکلاتی با دولت داشتید؟
ترقی: مثلا انتصاب آقای تاجزاده مساله دار بود. تغییر فرمانداران، جناحی کردن کامل وزارت کشور، دخالت در انتخابات، سیاست های روزانه کشور، سیاسی کردن انتخابات همه از دلایلی بود که کار آقای نوری را به برکناری کشاند.

* ایرنا: شایعه شده بود روز استیضاح آقای نوری به عمد در زمان مسابقه حساس ایران و آمریکا در جام جهانی ۱۹۹۸ انتخاب شده تا جامعه حساسیت کمتری روی برکناری احتمالی او به خرج دهد.
ترقی: نه. از قبل برنامه ریزی نشده بود. در روال و زمان قانونی اش برگزار شد و تصادفی به این روز خورده بود.

* ایرنا: گویا تشکیکی هم در تعداد آرای منجر به برکناری عبدالله نوری به وجود آمد.
ترقی: بله. چنین تشکیکی انجام شد. ولی مجددا آرا بازشماری شد و صحت رای گیری تایید شد.

* ایرنا: استیضاح آقای مهاجرانی چه؟
ترقی: ما تیم وسیعی را برای استیضاح ایشان تشکیل دادیم؛ تیمی که اقدامات فرهنگی دو ساله ایشان را بررسی و نقد کرد. اسناد و مدارک و دلایل لازم برای استیضاح او مهیا شد.

* ایرنا: اما استیضاح کنندگان موفق به برکناری وزیر مربوطه نشدند؟
ترقی: بله. اما پشت پرده ای داشت. ۱۳۴ نماینده طرح استیضاح ایشان را امضا کرده بودند اما شب قبل از آن آقای «حسن حبیبی» معاون اول رییس جمهوری وقت با کمک آقای «حسین مرعشی» که رابط بین دولت و مجلس بود نمایندگان را به مسجد سلمان در نزدیکی ساختمان قدیم مجلس دعوت و برای آنها سخنرانی کردند. در ادامه هم آقای مرعشی لابی با نمایندگان مخالف مهاجرانی را شروع کرد و از آنها خواست از دادن رای مثبت به استیضاح خودداری کنند. آقای مرعشی پروژه های فرهنگی را هم به این نمایندگان در استان های محل نمایندگی شان وعده داد؛ پروژه هایی که بین پنجاه تا صد میلیون تومان قیمت داشت. همین شد که فردا دو نفر از نمایندگان طراح استیضاح لیز خوردند.

* ایرنا: چه کسانی؟
ترقی: اسمشان را نمی گویم. یکی شان یک روحانی بود که فوت کرد. روحانی جوانی از استان های غرب کشور. روز استیضاح زنگ زد که من مریض شده ام و نمی توانم به جلسه استیضاح بیایم. یکی دیگر هم رایش تغییر کرد و در ازای آن یک پروژه فرهنگی گرفت. برای همین ما دو رای کم آوردیم و آقای مهاجرانی همچنان سر پست خود باقی ماند.

* ایرنا: البته نزدیکان آقای مهاجرانی روایت دیگری دارند. آنها معتقدند قدرت اقناع بالای وزیر وقت ارشاد باعث شکست استیضاح شده است.
ترقی: خیر. این طور نیست.

* ایرنا: یعنی قضیه همین پشت پرده ای را داشته است که شما مدعی آن هستید؟
ترقی: بله. انصافا آقای مرعشی در این زمینه خیلی تلاش کرد و زحمت کشید!

* ایرنا: چرا بعدها خود آقای خاتمی مهاجرانی را کنار گذاشت؟
ترقی: چند موضوع دیگر پیش آمد. مثلا بحث مذاکره با آمریکا که مهاجرانی را نه فقط در برابر مجلس بلکه در مقابل مواضع رهبری قرار داد. دیگر مصلحت نبود که وزارتش را ادامه دهد.

* ایرنا: خود آقای خاتمی به این جمع بندی رسید یا مهاجرانی؟
ترقی: هر دویشان.

* ایرنا: یکی از اتفاقاتی که در اواخر دهه ۷۰ افتاد حضور شما به عنوان یکی از شاکیان در دادگاه روزنامه سلام است. هم جنابعالی حضور داشتید هم آقای «محمود احمدی نژاد». شما به عنوان شاکی خصوصی بودید؟
ترقی: موضوع حضور من و آقای احمدی نژاد با هم تفاوت داشت. من به عنوان نماینده ۲۵ نفر از نمایندگان مجلس در این جلسه حضور داشتم.

* ایرنا: چرا؟
ترقی: ما طراح اصلاح قانون مطبوعات در مجلس بودیم زیرا مطبوعات سنگری برای ایجاد شبهه علیه باورها و اعتقادات مردم شده و از آزادی مطبوعات سوء استفاده می شد.
در اصلاحیه قانون مطبوعات قید کرده بودیم هر روزنامه ای که از خارج کشور کمک مالی بگیرد باید با آن برخورد شود. علاوه بر مدیر مسوول نویسنده مطلب هم باید در قبال نوشته خود به دادگاه پاسخگو باشد.
دو سه اصلاحیه این چنینی به مجلس ارایه دادیم که تصویب هم شد.
اما روزنامه سلام این اصلاحیه را به سعید اسلامی منتسب کرد. همین موجب شکایت ما شد. دادگاه ویژه روحانیت هم آقای «سیدمحمد موسوی خویینی ها» را احضار کرد و برای جلسه دادگاه وقت تعیین کرد. همزمان با تعیین وقت برای ما، دو شاکی دیگر هم که از قبل از روزنامه سلام شکایت کرده بودند در جلسه حضور یافتند؛ یکی آقای احمدی نژاد که گزارشی را که روزنامه سلام درباره استانداری اردبیل داده بود نادرست خواند و به اتهام تشویش افکار عمومی و درج مطلب کذب شکایت کرده بود. دیگری هم آقای «کامران دانشجو» بود.
ما سه شاکی در دادگاه بحثمان را مطرح کردیم و قرار شد یک کیفرخواست علیه روزنامه سلام بنویسیم تا شکایات نمایندگان مجلس هم در آن باشد. من و آقای دزفولی این کیفرخواست را خودمان تنظیم کردیم و آن را علیه روزنامه سلام قرائت کردیم. دادگاه هم حکم به مجرمیت و محکومیت سلام داد.

* ایرنا: نامه منتسب به سعید امامی راست بود یا دروغ؟
ترقی: دروغ. اصلا چنین نامه ای وجود نداشت. سعید امامی اصلا با کسی در مطبوعات ارتباطی نداشت. این کار سلام کاملا جعل سند بود. ممکن است خود امامی در تحلیل های خود به جمع بندی این چنینی در رابطه با مساله مطبوعات رسیده باشد اما اینکه آن را ابراز کرده باشد تا مجلس و نماینده های آن را تحت تاثیر قرار دهد اصلا چنین چیزی نبوده است.


* ایرنا: امامی بعد از پایان دوره آقای فلاحیان وزیر وقت اطلاعات از معاونت این وزارتخانه کنار گذاشته و مشاور وزیر اطلاعات بعدی آقای دری نجف آبادی شد. نقل شده که او در یادداشتی که درباره مسایل امنیتی می نوشته و آن را در اختیار نهادهای مربوطه می گذاشته، چنین مطالبی را عنوان کرده است ولی روزنامه سلام آن را نامه خوانده است.
ترقی: خیر. نماینده هایی که طرح اصلاح قانون مطبوعات را تهیه کردند بر اساس دریافت های خود از مسائل روز دست به این کار زدند. نمایندگان کاری به وزارت اطلاعات نداشتند.

* ایرنا: دفاع آقای موسوی خویینی ها در دادگاه چطور بود؟
ترقی: خیلی ضعیف. او صدایش می لرزید و کاملا منفعل شده بود.

* ایرنا: برخی می گویند سلام در این جریان بازی خورد. چون این روزنامه در برملا شدن قتل های زنجیره ای نقش داشت، این مطلب از سوی برخی از دوستان سعید امامی در اختیارش گذاشته شده بود تا کارش به انتشار این مطلب و تعطیلی بکشد.
ترقی: اگر چنین بود سلام این را در دفاعیات خود می گفت و بیان می کرد که سرم کلاه گذاشته اند. اما این روزنامه همچنان از موضع خود دفاع می کرد. یعنی این کار را انجام داده و این نامه را درست می دانست.

* ایرنا: نظرتان درباره شخص آقای سعید امامی چیست؟
ترقی: من شناخت آنچنانی از ایشان نداشتم ولی یکی دو تا از تحلیلهایش را که در خوزستان بیان کرده بود شنیده بودم. فکر کنم آدم پخته ای بود. دعوای داخل وزارت اطلاعات بین سعید امامی و سعید حجاریان موجب وقوع این مسائل شد.

* ایرنا: آقای حجاریان که آن موقع در وزارت اطلاعات نبود؟
ترقی: هر دو جناح در وزارت اطلاعات حضور داشتند. حجاریان در این وزارت خانه همچنان نیرو داشت.

* ایرنا: موضع شما درباره قتل های زنجیره ای چه بود؟
ترقی: ما همان زمان طراحی و اجرای این حادثه را پروژه ای برای تضعیف و ضربه زدن به وزارت اطلاعات می دانستیم و همچنان می دانیم. یعنی چه آنهایی که طراح این پروژه بودند و چه عواملی که آن را انجام دادند پروژه ای را پیش بردند تا از تاثیرگذاری وزارت اطلاعات درباره مسائل بکاهند.
البته وزارت اطلاعات هنوز که هنوز است نتوانسته این ضربه را جبران کند.
همین که دو جناح داخل وزارت اطلاعات با یکدیگر مشکل داشته باشند خودش ضربه به سیستم اطلاعاتی کشور است.

* ایرنا: شاید همین ذهنیت باعث مطرح شدن اطلاعات سپاه بعد از آن جریانات شد؟
ترقی: بله. نظام که نمی تواند معطل اختلافات داخلی یک بخش خود شود. نظام بایست اطلاعات خود را حفظ و کاستی ها را جبران می کرد.

* ایرنا: چند اسم و کلمه می گویم و نظر جنابعالی را درباره آنها می خواهم بدانم؟
ترقی: بفرمایید؟

* ایرنا: آقای علی اکبر ناطق نوری؟
ترقی: اصولگرای ساکت.

* ایرنا: مرحوم حبیب الله عسگراولادی؟
ترقی: مفسر وحدت بخش.

* ایرنا: نظارت استصوابی؟
ترقی: ضامن اسلامیت نظام.

* ایرنا: قانون اساسی؟
ترقی: میثاق ملی.

* ایرنا: صدا و سیما؟
ترقی: دانشگاه کم استاد.

* ایرنا: آقای محمود احمدی نژاد؟
ترقی: امید از دست رفته.

* ایرنا: مهندس مهدی بازرگان؟
ترقی: لیبرال مذهبی مسلک.

* ایرنا: امام خمینی(ره)؟
ترقی: صاحب عصر جدید اسلامی.

* ایرنا: مقام معظم رهبری؟
ترقی: خمینی جوان بااقتدار.

* ایرنا: فیدل کاسترو؟
ترقی: انقلابی دهه ۵۰ و ۶۰.

* ایرنا: ولادیمیر پوتین؟
ترقی: تجلی عنصر ضداستکباری.

* ایرنا: دونالد ترامپ؟
ترقی: دیوانه زنجیری.

* ایرنا: باراک اوباما؟
ترقی: تغییر بی تغییر.

* ایرنا: محمدجواد ظریف؟
ترقی: دیپلمات ظریف.

* ایرنا: تورم؟
ترقی: طنابی بر گردن مردم.

* ایرنا: تحریم؟
ترقی: عادت همیشگی ما.

* ایرنا: آقای محمد هاشمی؟
ترقی: نیمه دیگر آقای هاشمی.

* ایرنا: آقای محمدجواد لاریجانی؟
ترقی: محقق و نکته سنج دقیق.

* ایرنا: آقای حسین شریعتمداری؟
ترقی: یک فرد در قامت یک حزب.

گفت و گو: ناصر غضنفری
پژوهش ۳۰۸۱**۹۲۷۹