باز این چه شورش است كه در خلق عالم است؛ باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است، تك بیت معروفی از محتشم كه به اندازه تمام دیوان های جهان برایت حرف دارد؛ تك بیتی كه هر گاه چشمت بدان می افتد به یاد مظلومیت حسین (ع) و «هل مِن ناصر یَنصُرُنی» او در دشت كربلا می افتی؛ یاد شقاوت یزیدیان در پاره كردن گلوی طفل شش ماهه و داغ مادرش رباب؛ یاد ناله های بی نوای حضرت صبر، زینب كبری(س)؛ یاد دست گیر بی دست، حضرت ابوالفضل العباس(ع).
براستی چه گذشت بر آن دایره تاریك تاریخ جهان؛ چه شد كه حسین(ع) شد نامی به پهنای كل عالم وجود؛ ماه و ستارگان؛ جامدات و نباتات؛ گویا همه، حسین را شناخته و بر مظلومیتش ناله می كنند. آری؛ حسین (ع) نمی گنجد در این كالبد پیچیده وجود بشری، حسین فراتر از یك بشر بود؛ حسین، آسمانی بود و جایش در آسمان.
ابعاد گوناگون قیام كربلا و واقعه عاشورا آن چنان مهم و ارزشمند است كه اكنون پس از گذشت سده های طولانی از وقوع آن، این رخداد همچنان زنده و پویاست و مسلمانان جهان آن را به عنوان الگوی كامل پاسداری از ارزش های اسلامی گرامی داشته و سرلوحه زندگی خویش قرار می دهند؛ همانگونه كه در دوران هشت سال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و دوران دفاع مدافعان حرم رزمندگان روشی جز پیروی از سیره سیدالشهدا(ع) در مبارزه با ظلم و ستم و دفاع از دین و وطن نداشتند.
در جامعه اسلامی، الگویی والاتر از سیره حضرت سید الشهدا وجود ندارد؛ الگویی كه در تمام تنگناهای جامعه امروزی راهگشا و خط مشی مردم است؛ ایشان به تمام عالمیان فهماند كه هیچ گاه تسلیم بار ذلت و ستم از جانب ظالمان قرار نگیرند حتی اگر به قیمت نثار جان شیرین شان تمام شود.
حدیث شریف «كل الیوم عاشورا و كل ارض كربلا» امام حسین (ع) بیانگر همین موضوع است؛ كه در هر زمان و مكانی انسان های ظالم وجود دارند؛ بنابر این در هیچ موقعیتی نباید در برابر ظلم كوتاه آمد.
امام حسین(ع) مظهر تمامی صفات پسندیده است؛ كسی كه در دامان جد بزرگوارشان حضرت رسول(ص) و پدر و مادر گرانقدرشان امام علی (ع) و حضرت زهرا (س) رشد كرده باشد، چیزی جز زیبایی نیست. ایجاد اخلاق پسندیده در جامعه، آگاهی، استقامت و پایداری بخشی از رهنمود های مهم ایشان برای جوامع امروز است.
** امام حسین (ع) الگویی جهانی
طرح ترویج فرهنگ حسینی با هدف بصیرت و احیای این فرهنگ در روز عاشورای سال گذشته در كشورهای ایتالیا، آلمان، نروژ، اتریش، هلند و انگلیس توسط اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان برگزار شد.
این طرح با راهپیمایی و اهدای جزوات با محتوای 'من در مصاف بی عدالتی هستم، آیا به من خواهی پیوست؟' به زبان همان كشور ها ترجمه و به همراه شاخه ای گل به مردم تقدیم شد كه نشانه صلح و محبت و باعث شناخت جوامع غربی از سیره امام حسین (ع) و جامعه اسلامی است.
** سوگواری برای حسین (ع) در میان غیر مسلمان ها
امام حسین (ع) نامی فراتر از اسلام و تشیع است؛ نامی كه تمام آزادگان و دلباختگان مكتب انسانیت بدان توجه دارند. امام حسین با قیام خود نشان داد كه هیچگاه ظلم پایدار نخواهد ماند و همیشه حق پیروز است.
سوگواری عاشورا مختص شیعیان یا مسلمانان نیست؛ بلكه ارامنه نیز در ایران دسته های عزاداری دارند و به سوگ حضرت سید الشهدا می نشینند، همچنین زرتشتیان در این ماه به عزاداری امام سوم شیعیان میپردازند زیرا معتقدند امام حسین به سبب ازدواج با شهربانو دختر یزدگرد سوم، داماد ایرانیان محسوب می شود.
** دیدگاه اهل سنت در ارتباط با محرم
از دیدگاه بسیاری از علما اهل سنت، محرم و واقعه عاشورا در این مذهب اسلامی، شناخته شده است و درباره آن كتاب ها و روایات متعددی وجود دارد.
محمد ابن جریر طبری مؤلف كتاب تاریخ طبری از مورخان و علمای بزرگ اهل سنت درباره واقعه كربلا به شرح روایات و احادیث متعددی در كتب خود پرداخته است.
مولوی عبدالصمد رحیمی یكی از بزرگان اهل سنت در همین پیوند به خبرنگار ایرنا گفت: سیدنا حسین (رض) از دیدگاه ما اهل سنت ارج و قرب بسیار دارد ایشان نوه پیامبر گرامی حضرت محمد (ص) هستند و جایگاه رفیعی نزد اهل سنت دارند.
وی ادامه داد: امام حسین (رض) الگوی تمام آزادگان و ظلم ستیزان جهان است؛ كسی كه برای زنده نگه داشتن دین مبین اسلام جان خود و خانواده اش را نثار حق كرد.
مولوی رحیمی با اشاره به برخی آداب و رسوم كه در محرم بین اهل سنت رواج دارد، اظهار كرد: اهل سنت همواره دوستدار اهل بیت رسول الله (ص) هستند و همچون برادران شیعه خود در ایام محرم و عاشورا به اندوه و بیان مصایب امام حسین (ع) می پردازند.
وی تصریح كرد: روزه گرفتن در روز عاشورا به یاد تشنگی امام حسین (ع) و یاران با وفایشان یكی از فضایل بزرگ بین اهل سنت است.
این روحانی اهل سنت گفت: تهیه و توزیع نذورات و طعام به فقرا و نیازمندان و همچنین تلاوت آیات قرآن، ذكر و صلوات از جمله كارهایی است كه ما اهل سنت در این ماه انجام می دهیم.
** آداب و رسوم رایج مردم سیستان در ماه محرم
مردم سیستان در طول تاریخ از جمله محبان واقعی اهل بیت پیامبر (ص) به شمار می روند و تنها مردمانی هستند كه با وجود تمام تهدیدات ظالمان اموی هیچگاه حاضر به لعن علی بن ابی طالب (ع) نشدند؛ مردمانی كه تاب اهانت به دُردانه رسول الله (ص) را نیاورده و به محض رسیدن خبر شهادت حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و یاران با وفایش به خونخواهی آن حضرت قیام كرده و به سمت عراق شتافتند. به واقع دارالولایه سیستان نگین درخشان ایران در ولایتمداری است.
یكی از اهالی روستای بزی از توابع شهر زهك در مورد آداب و رسوم رایج مردم سیستان به خبرنگار ایرنا گفت: آماده سازی مساجد، حسینیه ها و تكایا از 10 روز قبل از رسیدن ماه محرم با شور و حال خاصی آغاز می شود. غبارروبی این اماكن مقدس، نصب علم و پارچه های سبز و سیاه و قرمز، پارچه نوشته های ویژه محرم و شهادت امام حسین (ع) و شست و شوی ظروف برای پذیرایی از عزاداران حسینی از جمله برنامه های پیش از شروع ماه محرم است.
وی افزود: بیشتر مردم روستا با نصب پرچم مشكی و سبز مزین به نام امام حسین (ع) بر سر درب منازل خود عشق و ارادت خود را به سرور و سالار شهیدان نشان می دهند.
بَزی بیان كرد: مردم شهرها و روستاهای سیستان با برپایی خیمه ها و تكایا و برگزاری مراسم عزاداری از شب اول محرم در مساجد و حسینه ها، پخش نذورات، نوحه خوانی و سینه زنی، مداحی و روضه خوانی سنتی با لهجه سیستانی به غمگساری می پردازند.
وی با اشاره به عشق و ارادت مردم سیستان به خاندان اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به ویژه امام حسین (ع) ادامه داد: مداحی و تعزیه خوانی از شب اول محرم تا شب شام غریبان انجام می شود و هر شب روایت یكی از شهدای كربلا نمایش داده می شود.
یكی دیگر از مردم ولایتمدار سیستان گفت: تهیه طعام سنتی با نام محلی «غلور» تهیه شده از گندم نیمه آسیاب و خورشت گوشت گوسفند در طول ماه محرم به ویژه شب و صبح تاسوعا و عاشورا و اربعین و توزیع آن بین مردم و عزاداران حسینی از جمله سنت های مردم این سامان است.
ابراهیم سراوانی با اشاره به آداب و رسوم رایج مردم سیستان در ماه محرم گفت: در روز عاشورا مردم همراه با هیات های سینه زنی و دسته های زنجیرزن بر سر مزار اهل قبور می روند و به مرثیه خوانی در این محل می پردازند و پس از برگشت به روستا به دلیل قرب و احترام خانواده شهدا به منازل این بزرگواران می روند و با ذكر فاتحه با آرمانهای شهدا تجدید میثاق می كنند.
وی اظهار كرد: یكی از رسوم مرسوم سیستانیها، چاووشی است كه عموماً یكی از پیرغلامان یا مداحان پس از اذان مغرب و عشا با صدای حزنانگیز و زیبا با حركت در كوچه ها و معابر روستا اشعاری در وصف قیام عاشورا می خواند و مردم را آماده سینهزنی و شروع مراسم میكند؛ در واقع این كار نوعی فراخوان برای شروع عزاداری است.
محمدحسین میری یكی دیگر از شهروندان به سبك خاص سینه زنی در سیستان اشاره كرد و گفت: سیستانیها دارای نوعی خاص از سینهزنی هستند كه به «سینهزنی شنستكا» یا نشسته معروف است كه مداح، اشعار و مراثی معروف به بحر طویل كه حاوی اشعار حماسی و زیبا در بزرگی و جنگاوری و حق بودن لشكر فرزند پیامبر (ص) و یارانش است، می خواند و در زمان دم نوحه یا واگفت، سینه زنان روی زانو نشسته و بر زانو می زنند كه این شكل عزاداری، خود نشان از افسوس و حسرت از شهادت سالار شهیدان (ع) و یاران باوفایش دارد.
وی افزود: در آغازین حركات این سبك سینه زنی، عزاداران با كوبیدن دست برروی زمین آن را به شهادت میگیرند به این معنا كه «ای زمین تو شاهد باش ما عزادار خاندان عصمت و طهارت(ع) هستیم» سپس بر روی زانو بلند شده و سینه میزنند و رفته رفته با شور و هیجان بیشتر دستها به سینه كوبیده شده و جمعیت عزادار یكصدا حسین حسین گویان بر سر و سینه و زانو می زنند.
این سبك خاص سینه زنی تمامی مردم حاضر در مسجد، حسینیه و تكیه اعم از زن و مرد و پیر و جوان را به شور و حال می رساند و همه یكصدا فریاد یا حسین و یا عباس و یا ابوالفضل سر می دهند و به یاد مظلومیت سرور و سالار شهیدان ضجه می زنند.
بسیاری از سیستانی های عزادار، درخواست دارند كه این سبك عزادارای كه از گذشته های دور به یادگار مانده از سوی اداره كل میراث فرهنگی به عنوان یكی از آثار معنوی این منطقه به ثبت برسد.
در ماه محرم در تمام مساجد و حسینه های استان سیستان و بلوچستان مراسم عزاداری سرور و سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) و 72 تن از یاران باوفایش برگزار می شود.
عزاداری مردم این استان از شب های نخست این ماه آغاز می شود و تا اربعین سیدالشهدا ادامه دارد. تعزیه خوانی، مقتل خوانی، سوگواره نامه خوانی به سبك سنتی از دیگر آیین های محرم در سیستان و بلوچستان است.
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه زاهدان نیز در گفت وگو با ایرنا اظهار كرد: عاشورا درس بزرگ و چكیده دین و اسلام ناب محمدی(ص) است و باید از قیام اباعبدالله (ع) پیام ایستادگی و ایثار آموخت.
آیت الله عباسعلی سلیمانی افزود: در دوره های مختلف تاریخی اتفاق های مهمی رخ داده و انسان های زیادی جان خود را از دست داده اند؛ اما هیچیك مانند قیام سرور و سالار شهیدان ماندگار نشده است.
نماینده مقام معظم رهبری در امور اهل سنت استان های سیستان و بلوچستان و كرمان ادامه داد: گرچه اینك قرن ها از واقعه عاشورا و اربعین گذشته، اما اثر جاودانه این حادثه تاریخی چنان قوی است كه در طول تاریخ و زندگی بشریت تداوم خواهد داشت.
عضو خبرگان رهبری افزود: پیام اربعین وحدت جهان اسلام علیه مستكبران است.
آیت الله سلیمانی با اشاره به اهمیت قیام امام حسین(ع) تأكید كرد: باید مراقبت كرد كه عزاداری سرور و سالار شهیدان در چارچوب موازین شرعی و آن گونه كه شایسته آن حضرت است، برگزار شود.
باتوجه به ضرورت زنده نگه داشتن فرهنگ شهادت، ایثار و دفاع از دین مهمترین و بزرگترین الگو قیام امام حسین(ع) و ایستادگی آن حضرت در مقابل تمام ظالمان و بدخواهان دین مبین اسلام است.
استان سیستان و بلوچستان با توجه به همجواری با دو كشور افغانستان و پاكستان در چند سال اخیر میزبان شمار زیادی از زائران حسینی پاكستانی و افغانستانی است و ورود كاروان زائران عاشورا و اربعین همه سال رو به افزایش است.
حضور گروه های داوطلب برای خدمت به زائران و پذیرایی از آنان نشان از عشق مردم این استان به حضرت اباعبدالله و یاران با وفای آن حضرت دارد.
زائرسراهای میرجاوه و زاهدان همواره پذیرای زائران پاكستانی عتبات عالیات است. سال گذشته حدود 60 هزار زائر پاكستانی از مرزهای استان سیستان و بلوچستان وارد ایران و سپس عازم عتبات عالیات شدند.
شبس**9914**1042**6081**1859
زاهدان- ایرنا- قیام كربلا و عمق فداكاری امام حسین (ع)، اهل بیت و یاران باوفایش در دفاع از دین جدشان پیامبر اكرم (ص) و ایستادگی در مقابل ظلم و ستم یزیدیان چنان درس آزادگی به بشر داد كه نه تنها مسلمانان بلكه آزادیخواهان جهان نیز آن را الگوی خود قرار داده اند.