۳۱ شهریور ۱۳۹۷، ۱۴:۳۶
کد خبر: 83039954
T T
۰ نفر
آثار فریدون مشیری؛ آینه تمام نمای وطن دوستی و انسان گرایی

تهران- ایرنا- فریدون مشیری از شاعران بنام ادبیات معاصر ایران محسوب می شود كه آثارش آینه تمام نمای وطن دوستی و انسان گرایی است. شاعری كه كوشید با بازتاب رویدادهای جامعه و تجربه های عینی خویش در كنار احساس و عاطفه، پیوندی عمیق میان رمانیستم و واقع گرایی در شعرهایش ایجاد كند.

فریدون مشیری شاعر بلندآوازه ایران زمین در 30 شهریور 1305 خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود و بعدها در زمره سرآمدان شعر و ادب فارسی قرار گرفت. او كه در محیط و خانواده ای ادب دوست رشد و پرورش یافته بود توانست به واسطه ذوق و قریحه خویش تعادلی عمیق در شعر نو پارسی ایجاد كند زیرا او درگیر تعصبات خشك و بی پایه برخی سنت گرایان و جذب شده در وادی نوپردازان روزگار خویش نبود و این مهم را می توان در شخصیت و اندیشه معتدل و آرام وی جست وجو كرد.

شاید كمتر كسی بتواند میان شاعری و اشتغال در اداره های دولتی توازن برقرار كند اما او از 18 سالگی در اداره پست و تلگراف به خدمت پرداخت و در نهایت با فعالیت در شركت مخابرات ایران بازنشسته شد. هر چند این مقوله بر خلاف علاقه و سبك زندگی این شاعر بود.

در كنار تمامی این موارد فریدون مشیری در عرصه مطبوعات و فعالیت های مطبوعاتی نیز حضوری موفق داشت كه مسوولیت وی در صفحه شعر و ادب «مجله روشنفكر» از جمله آنها محسوب می شد و در این میان شاعران بسیاری با چاپ آثار خویش در این صفحه به شهرت دست یافتند.

«تشنه توفان» نخستین مجموعه شعری این شاعر پرآوازه در 1334 خورشیدی به چاپ رسید. همچنین چند سال بعد شعر «كوچه» را انتشار داد كه در ردیف محبوب ترین، زیباترین و عاشقانه ترین شعرهای زبان نو فارسی قرار داد و علت موفقیت آن را می توان در توانایی مشیری در برقراری ارتباط سازنده میان اندیشه و تجربه با دنیای شعر و ادب به دور از پیچیدگی و مصنوعات سنگین شعری پیدا كرد.

مجموعه‌های شعر «گناه دریا، نایافته، ابر و كوچه، بهار را باور كن، از خاموشی، مروارید مهر، آه باران، از دیار آشتی، یك آسمان پرنده، تا صبح تابناك اهورایی، با پنج سخن‌سر، لحظه‌ها و احساس و آواز آن پرنده غمگین» از دیگر آثار او محسوب می شود.

او همچون شاعران شعر نوین، قالب های عروضی را شكست و مصرع ها را كوتاه و بلند كرد. قالب شعرهای این شاعر بیشتر بر پایه قالب نیمایی قرار دارد. چهار پاره، قطعه و مثنوی از دیگر قالب های مورد استفاده او به شمار می رود و می توان ویژگی سبك عراقی را در شعرهایش یافت.

زبان و بیان شعر فریدون مشیری از لحاظ واژه و فعل نزدیكی زیادی به زبان فارسی كنونی دارد. در واقع او كوشیده است تا از واژه های فارسی و عربی سنگین و قدیمی دوری گزیند و هماهنگ با زبان فارسی عصر خویش سخن گوید. در واقع لطافت كلام و صداقت بیان او دلیلی بر ماندگاری نامش در میان شاعران معاصر است.

درون مایه آثار این شاعر بنام در زمینه های گوناگونی همچون انسان، عشق، اندیشه، موضوع های اجتماعی- اخلاقی، احوالات روحی، احساسات درونی و تمجید از قهرمانان ملی و بزرگان شعر فارسی به شمار می رود. شعر مشیری خصوصیت «سهل و ممتنع» دارد و پیام شعر او، عشق های شخصی و جمعی محسوب می شود، به همین دلیل آثارش برای همگان آشنا و شعرهایش سرشار از احساس و عاطفه است. به طور كلی مضامین شعری او را باید انسان محور، اجتماع محور و فرهنگ محور قلمداد كرد.

فریدون مشیری به یك دوران شعری خاص محدود نبود و شعرهایش بازتابی از تمامی مظاهر و رویدادهای اطراف وی محسوب می شد. او به خوبی توانست پیوندی عمیق میان رُمانیستم و واقع گرایی ایجاد كند و ویژگی بارز مشیری در توجه به انسان، عشق، صلح جویی و وطن دوستی سبب محبوبیت آثارش شده است. فریدون مشیری زبان جامعه و روزگار خود را به خوبی می شناخت و با آن با مردم خویش سخن می گفت. برخی راز ماندگاری او را در نگاه بی‌طرفانه اش می دانند كه همواره در پی صلح و آشتی بوده است.

عبدالحسین زرین كوب محقق و نویسنده معاصر درباره فریدون مشیری می گوید: «با چنین زبان ساده، روشن و درخشانی است كه فریدون، واژه به واژه با ما حرف می زند، حرف هایی را می زند كه مال خود اوست، نه ابهام گرایی رندانه، شعر او را تا حد هذیان، نامفهوم می كند و نه شعار خالی از شعور آن را به وسیله مریدپروری و خودنمایی می سازد. شعر او، زبان در سخن شاعری است كه دوست ندارد در پناه جبهه خاص، مكتب خاص و دیدگاه خاص خود را از اهل عصر جدا سازد. او بی ریا عشق را می ستاید، انسان را می ستاید و ایران را كه جان او به فرهنگ آن بسته است دوست دارد.»

این شاعر در كنار دنیای شعر و ادب توجه ویژه ای به عرصه موسیقی ایرانی داشت و در میان سال های 1350 تا 1357 خورشیدی به عضویت شورای موسیقی و شعر رادیو در آمد و با همكاری بزرگانی همچون «هوشنگ ابتهاج، سیمین بهبهانی و عماد خراسانی» نقش مهمی در پیوند شعر با موسیقی ایفا كرد. شاید باز هم علاقه او به موسیقی را باید در محیط خانوادگی و گرایش های هنری او پیگیری كرد.

فریدون مشیری در سفری كه به آلمان و آمریكا داشت و به اجرای مراسم شعرخوانی در شهرهای كلن، لیمبورگ و فرانكفورت و دانشگاه های بركلی و نیوجرسی پرداخت كه با استقبال فراوان ادب دوستان همراه شد و این مهم را هم می توان به میزان محبوبیت او در خارج مرزها كشور مرتبط دانست.

«ردلف گلیكه» نویسنده وپژوهشگر سویسی در مقاله ای درباره شعر فریدون مشیری گفته است: «چنین به نظر می رسد كه فریدون مشیری چون معدودی از شاعران رسالت دارد كه به شكرانه وسعت دانشش و اطمینان و حساسیت درجمله بندی اش آن شكاف مصنوعی را كه درگذشته ی نزدیك كشمكش هایی میان نوپردازان و سنت گرایان ایجاد شده بود، ببندد.»

سرانجام فریدون مشیری از نام آوران شعر معاصر كه خالق غزل های بی بدیل و پرمایه بود در سوم آبان 1379 خورشیدی در تهران درگذشت اما آثار او همچون میراثی گرانبها از او به یادگار ماند تا نسل های آتی شاعر كوچه ها را از لابه لای اشعارش بشناسند و اندیشه اش را بازیابند.

پژوهش**2002**9131