دفاتر خدمات مسافرتی حال مساعدی ندارند

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، صنعت گردشگری در طی دهه ‌های اخیر رشد چشمگیری داشته كه نشان از قدرت این صنعت در آینده اقتصاد جهان است. چنانكه تعداد مسافران گردشگری جهانی از 25 میلیون نفر در كل جهان در سال 1950میلادی به یك میلیارد و 322 میلیون نفر در سال 2017 میلادی رسید كه نسبت به سال قبل از آن، رشد 7 درصدی داشته است.
با توجه به ظرفیت بالای این صنعت در اشتغالزایی و درآمدزایی، دولت روحانی با هدف تقویت و توسعه صنعت گردشگری ایران، بسیار تلاش كرده است تا گردشگری داخلی تقویت و شمار گردشگران ورودی به ایران افزایش یابد.
از طرف دیگر این صنعت بسیار تحت تاثیر عوامل خارجی و بین المللی قرار دارد، چنانكه این صنعت در كشورمان هم اینك بشدت تحت تاثیر نوسانات بازار ارز و همچنین عوامل خارجی قرار گرفته است.
براساس آمار های منتشر شده در سه ماهه نخست سال 1396، یك میلیون و 148 هزار و 50 گردشگر خارجی به ایران سفر كردند و در بهار امسال آمار گردشگران ورودی ایران به یك میلیون و 440 هزار نفر رسیده كه نسبت به سال گذشته دراین دوره زمانی 30درصد افزایش داشته است.
به گفته «محمد محب خدایی» معاون سابق گردشگری كشور، افزایش آمار گردشگران عمدتا به دلیل رشد ورودی اتباع كشورهای همسایه از جمله عراقی ها بوده است.
با وجود افزایش آمار گردشگر ورودی كشور، تورگردانان از بازار كساد گردشگری ایران می گویند.
برای تشریح وضعیت گردشگری لازم است كه به یكی از بازیگران صنعت گردشگری یعنی دفاتر خدمات مسافرتی پرداخته شود.
دفاتر خدماتی مسافرتی یا آژانس‌ های مسافرتی واسطه میان عرضه كنندگان خدمات گردشگری و گردشگران هستند. نقش واسطه گری در صنعت گردشگری چنان اهمیت دارد كه این دفاتر خدماتی می توانند بازار عرضه و تقاضای گردشگری را شكل دهند و تنظیم كنند.
پژوهشگر ایرنا در خصوص مشكلات و گرفتاری های آژانس های مسافرتی با «اصغر توكلی» مدرس دانشگاه و بازرس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران و «امیر مسعود كیخائی» مدیر عامل شركت نوبال گشت پاسارگاد (دفتر نوبل تراول) گفت وگو كرده كه بشرح ذیل است.
توكلی درباره مشكلات ارزی در دفاتر خدمات مسافرتی گفت: به طور كلی مملكت مشكل ارزی دارد و همه به نوعی دچارند و این بخش گردشگری هم گرفتار شده است. الان شركت های هواپیمایی خارجی كه به طور عمده فعالیت می كردند، بخاطر اینكه بلیت هواپیما خیلی گران شده است و نمی توانند هزینه هایشان را جبران كنند،حضورشان كم شده و در حال ترك ایران هستند. به تبع اگر شركت های هواپیمایی خارجی نباشند، مسافران ورودی هم كه با همین هواپیماها می آیند، قادر نخواهند بودند به ایران سفر كنند، در نتیجه آمار گردشگران ورودی به كشور هم لطمه خواهد خورد.
بازرس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی درباره آمار ورودی مسافران خارجی گفت: باتوجه به وقایع اخیر، ما تقریبا نزدیك 90 درصد كاهش مسافران ورودی خارجی داشته ایم. خارجی ها علاقه مند سفر به ایران و عاشق ایران هستند ولی متاسفانه به علت فشارهایی كه از خارج است، این سفرها به ایران كم شده است. از این نظر امیدوارم مسائل بین المللی مان حل شود. گرچه دولت هم كمك می كند ولی متاسفانه خارجی ها برخورد سیاسی می كنند و با این تحریم ها جلوی فعالیت های ما و جلوی صادرات را می گیرند.
توكلی با اشاره به حمایت های «علی اصغر مونسان» معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، گفت: اقای مونسان واقعا زحمت می كشند تا كاری را انجام دهند و مشكلات آژانس های مسافرتی را حل كنند ولی تا الان اتفاق چندانی نیافتاده است، با این حال همه انجمن ها و صنف ها تلاش دارند تا گشایشی را در هر آنچه كه در توان شان در داخل ایران است، صورت دهند اما الان متاسفانه دست ها بسته است.
وی درباره عملكرد این اتحادیه صنفی در حمایت از دفاتر خدمات مسافرتی عنوان كرد: این اتحادیه در برابر مشكلات موجود، در تلاش است كه بازارهای داخلی بیشتری را برای آژانس ها فراهم كند. همچنین اخیرا ما جلساتی را با سازمان ارزش افزوده و سازمان مالیات كه خیلی به آژانس ها فشار اقتصادی می آورند داشتیم . الان 9 درصد قیمت تور، مالیات می گیرند و خب قیمت تورها افزایش پیدا می كند و به طور مستقیم تعداد مسافر كم می شود. ما مجبوریم كه با سازمان های ارزش افزوده و مالیات مراوده داشته باشیم و تفاهم نامه بنویسیم.
توكلی اضافه كرد: در مرحله بعدی مذاكره با سازمان تامین اجتماعی است كه به بسیاری از آژانس ها فشارهایی می آورد كه شما در فلان سال كارمندی كه رفته را اعلام نكردید و الان باید بیمه شان را بدهید. در حالی كه آژانس ها قبلا پول بیمه را دادند ولی الان با قوانین جدید همخوانی ندارد. آژانس ها به ناحق دچار ضررهای آنچنانی می شوند و این ضررها به طور مستقیم علیه كارمندهای آنها است.
وی گفت: در حال حاضر به دلیل وجود مشكلات، حدود معادل 45 الی 50 درصد از آژانس ها، شمار نیروهای خود را كم كرده اند. كارمندها چه كنند، همه آنها هزینه زندگی و خانواده دارند، ما دلمان نمی آید اصلا یك نفر را بیرون كنیم ولی وقتی خود آژانس ها در حال ورشكستگی اند، چاره ای جز این ندارند. علاوه بر این موارد، ما كمك هایی در سطح خرد نیز به آژانس ها می كنیم؛ به عنوان مثال چون آژانس ها وسع شان به حضور در نمایشگاه شهر گردشگر نمی رسید، ما درخواست داشتیم تا تعدادی شان به صورت رایگان میز داشته باشند كه خدماتشان را ارائه دهند و شاید اینها گشایشی برای اعضای صنف باشد. این صنف حدود یك هزار و صد تا آژانس عضو دارد و اخیرا اعلام كردیم آژانس های غیر عضو هم می توانند با ما فعالیت كنند چون می دانیم وضع همگی شان خراب است.
وی همچنین درباره وضعیت اشتغالزایی آژانس های مسافرتی افزود: اگر گرفتاری ها به همین نحو باشد، همه ی اشتغال های موجود هم از بین می رود. گرچه ما كلاس های آموزشی برای كار حرفه ای در مدیریت آژانس ها برگزار می كنیم و برای كار و تاسیس آژانس كمك شان می كنیم، ولی الان امیدوارم وضعیتی باشد كه بتوانیم پرسنل كارآزموده معرفی كنیم، نه اینكه سطح اشتغال فعلی هم كاهش یابد. این صنف گردشگری در مواردی كار فرهنگی و كار فنی فعالیت دارد و از طرفی كار بین المللی است. چنانكه در خارج از كشور در حوزه گردشگری، حدود 90 الی 99 شغل ارتباط با گردشگری دارد و حیف است كه اگر ما نتوانیم از این پتانسیل استفاده كنیم.
امیر مسعود كیخائی نیز در خصوص وضعیت دفاتر گردشگری به ایرنا گفت: علی رغم شعارهای اشتغالزایی دولت، اطلاع دارم كه تعداد زیادی از آژانس های گردشگری از روز حذف دلار دولتی درخواست تعلیق داده اند. بسیاری از آژانس ها كه كارشان تور بستن است با مشكل كاهش سطح خرید مردم مواجه هستند. همچنین آژانس های بند الف كه مجوز صدور بلیت هواپیمایی دارند با افزایش قیمت دلار دولتی با مشكلات متعددی روبرو می باشند.
این مدیر عامل دفتر گردشگری افزود: همه آژانس ها در حال تعدیل نیرو هستند، آژانسی كه قبلا چهل نفر نیرو داشت، نیروهایش به بیست نفر كاهش داشته است و به همین نحو تعداد نیروهای دفاتر نصف می شوند. برای دفتر خود ما هم با سابقه بیست سال فعالیت، تعدیل نیرو خیلی سخت است. الان ما و اكثرا آژانس ها مجبوریم تا بعد از فصل مسافرتی (شهریور و مهر)، تعدیل نیرو كنیم. در این نوسانات بازار اولین صنفی كه دچار معضل شده، صنف گردشگری است.
وی درباره معضلات ورود مسافران خارجی به ایران گفت: مشكل ما در تورهای ورودی به ایران این است كه ما نمی توانم پول هایمان را از كارگزاران در اروپا یا كشورهای دیگر بگیریم. مدتی پیش اوضاع بهتر بود ولی الان با توجه به مشكلات جدید و تبلیغات سوء كه علیه ایران می شود، گروه های ورودی ما لغو می شود.
امیر مسعود كیخائی اضافه كرد: یكی از مشكلات دیگر ما ویزا دادن به برخی از كشورهاست. از طرف دیگر ظرفیت ورودی كشور ما هم بیشتر از این نیست. اوج سفرهای ورودی به ایران در فصل بهار، اواخر تابستان و پاییز است. ظرفیت هتل های ما وقتی كه اوضاع گردشگری خوب باشد مثلا در اصفهان، اتاق پیدا نمی شود. ما با هزینه های خودمان در نمایشگاه های خارجی شركت می كنیم و به سختی گروه گردشگری را می سازیم ولی بعد كه تعدادی شان نمی توانند ویزا بگیرند، اتفاقات بین المللی و حتی با یك سخنرانی سفرها لغو می شود.
وی گفت: در حال حاضر صنف ما حال مساعدی ندارد و همه همكاران ما مستاصل شده اند كه چه كار باید بكنند. دولت بایستی نگاه ویژه ای داشته باشد، سازمان میراث فرهنگی هم وزارت خانه شود، ممكن است اوضاع بهتر شود ولی دردی را دوا نمی كند. آینده خوبی درباره این موضوع نمی بینم. و اگر كمك نشود، اوضاع روز به روز بدتر می شود.
پژوهشم**ش**1552