كاهش 29 درصدی بارش در سال زراعی گذشته

صادق ضیاییان روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: امسال سومین سال كم بارش در طول دوره آماری 30 سال گذشته بود، كم بارش ترین سالی كه در طول دوره آماری اتفاق افتاد در سال 86 -87 با حدود 41 درصد كاهش بارش بود.
وی اظهار داشت: سیستان و بلوچستان با 75 درصد بیشترین كاهش بارش را داشته است، استان های كرمان و هرمزگان بیش از 67 درصد، فارس و كهگیلویه و بویر احمد و تا حدودی استان بوشهر بیش از 50 درصد كاهش بارش داشتند.
ضیاییان ادامه داد: در مقابل استان های آذربایجان غربی با حدود 24 درصد و آذربایجان شرقی با 21 درصد بیش از نرمال بارش دریافت كردند، همچنین استان های كردستان، اردبیل، همدان، كرمانشاه، زنجان، ایلام و سمنان بارش نرمال داشتند.
وی گفت: نقشه خشكسالی نشان از وقوع خشكسالی شدید تا بسیار شدید در بیشتر استان‌ های كشور دارد كه گویای شرایط بحرانی منابع آب است. با توجه به پیش‌بینی بارش بیش از نرمال در حوضه رشته كوه هندوكش افغانستان و به دلیل اینكه بخش قابل توجهی از منابع آب استان سیستان و بلوچستان وابسته به وضعیت بارش خارج از كشور است، بنابراین ترمیم منابع آب استان در سالجاری به مقدار زیاد بستگی به تلاش ‌ها در دریافت حقابه از هیرمند دارد.

***افزایش 1.3 درجه ای دما
مدیر مركز ملی خشكسالی سازمان هواشناسی گفت: وضعیت دمایی نیز به گونه ای بود كه از ابتدای سال زراعی حدود 1.3 دهم درجه سانتیگراد افزایش دما را در تمام كشور داشتیم به نحوی كه تقربیا بیشتر استان ها افزایش دما داشتند.
وی افزود: بررسی های خشكسالی هواشناسی كه تركیبی از بارش، تبخیر و تعرق است نشان می دهد در بازه كوتاه مدت یك ساله بخش های مختلفی از كشور كه عمدتا نیمه جنوبی، نیمه شرقی و تا حدودی مركز كشور درگیر خشكسالی های بسیار شدید بودند.
ضیاییان با بیان اینكه حدود 92 درصد از مساحت كشور با درجات مختلف خشكسالی مواجه بودند گفت: حدود 7.2 دهم درصد مساحت كشور خشكسالی خفیف ، 19 درصد خشكسالی متوسط، 21.2 دهم درصد خشكسالی شدید و 46.2 دهم درصد مساحت كشور خشكسالی بسیار شدید داشتند و فقط 8 درصد از مساحت كشور در حد نرمال بوده است.
وی اظهار داشت: اگر خشكسالی بلند مدت 120 ماهه را نیز بررسی كنیم می بینیم حدود 98 درصد از مساحت كشور را درجات مختلف خشكسالی در برگرفته است.

*** تاثیرات خشكسالی بر منابع آبی كشور
وی گفت: تاثیر خشكسالی 120 ماهه بیشتر بر روی منابع آبی نشان داده می شود، وقتی می بینیم كه 98 درصد مساحت كشور را شدت مختلف خشكسالی در بر گرفته نشان می دهد كه منابع آبی ما به شدت در خطر است چون وقتی یك سال كم آب داشته باشیم نمی آییم فعالیت ها را كم كنیم بنابراین از همان ذخایر آبی موجود استفاده می كنیم ، سال دوم و سوم نیز به همین روال پیش می رویم.
مدیر مركز ملی خشكسالی سازمان هواشناسی تاكید كرد: ذخایر موجود بالاخره تمام شدنی هستند بنابراین وضعیت موجود ذخایر نشان می دهد كه ما از ذخایر و منابع آبی خود چقدر و چگونه استفاده كرده ایم.

*** بارش نرمال در پاییز
ضیاییان گفت: البته انتظار داریم بارش در فصل پاییز به خصوص در دو ماه مهر و آبان در حد نرمال باشد اما باید بدانیم كه كمبود آبی را جبران نمی كند.
وی افزود: پیش بینی ها نشان می دهد بارش در فصل پاییز در بخش هایی از شمال غرب كشور و زاگرس تا حدودی بیش از نرمال باشد اما كمبود بارش های 10 ساله گذشته را جبران نمی كند.
مدیر مركز ملی خشكسالی سازمان هواشناسی گفت: از سوی دیگر پیش بینی ما این است كه فصل پاییز حدود نیم تا یك درجه سانتی گراد افزایش دما را در بیشتر نقاط كشور داشته باشیم، در مناطق شرقی كشور انتظار افزایش دما به بیش از یك درجه را نیز داریم.

*** تاثیر افزایش دما در كشاورزی
وی اظهار داشت: افزایش نیم تا یك درجه ای دما در نیمه شمالی و غرب كشور و افزایش یك تا دو درجه ای در شرق كشور قطعا بر كشاورزی تاثیر خواهد گذاشت.
ضیاییان گفت: كشاورزی مباحث پیچیده ای است و كاهش بارش و افزایش دما بر روی كشت دیم و آبی تاثیرات متفاوتی دارد بنابراین نمی شود یك نسخه كلی پیچید اما تنها نقطه امید همان بارش های نرمال و بیش از نرمال در شمال غرب و مناطق شمالی كشور است اما باز هم تاكید می كنم كه كمبود بارش 10 ساله را جبران نمی كند.

*** وضعیت بارش
ضیاییان گفت: ارتفاع بارش سال زراعی یعنی از اول مهر 1396 تا پایان شهریور 1397 در كشور به 165.8ملیمتر رسید، این در حالی است كه بارش دوره بلند مدت 232.4 و سال گذشته 212.3 میلیمتر بوده است. بر این اساس بارش سال زراعی 97-1396 به ترتیب 28.7 و 21.9 درصد نسبت به بلندمدت و سال گذشته كاهش داشته است.
وی افزود: در سال زراعی گذشته، 22 استان بارش كمتر از نرمال را تجربه كرده‌اند، 7 استان دارای بارش نرمال و فقط دو استان آذربایجان غربی و شرقی بارش بیش از نرمال داشته‌ اند. بیشترین كاهش نسبی بارش به ترتیب در استان ‌های سیستان ‌و ‌بلوچستان، كرمان، هرمزگان، فارس و كهگیلویه ‌و ‌بویراحمد به ترتیب با 75، 67.3، 67، 56 و 53 درصد نسبت به دوره مشابه بلندمدت رخ داده است؛ این در حالی است كه مقدار كاهش در استان ‌های كهگیلویه و بویراحمد 295، چهارمحال و بختیاری 267، گیلان 254، فارس 168.6، مازندران 146.4، بوشهر 125، هرمزگان 120 و خوزستان 107 میلیمتر است.
به گفته وی بیشترین كاهش بارش در حوضه‌ های آبریز خلیج فارس و دریای خزر رخ داد.
مدیر مركز ملی خشكسالی سازمان هواشناسی افزود: انتظار می‌رود بیشترین افزایش بارش فصل پاییز در دو ماه مهر و آبان و در نواحی غربی و شمالی كشور رخ دهد. كاهش بارش از اواخر آذر تا دی وجود دارد اما دوباره شاهد فعالیت سامانه‌ های بارشی به ویژه در عرض‌های جنوبی‌تر كشور در ماههای پایانی سال خواهیم بود. در مجموع بارش كشور در6 ماهه دوم سال در حد نرمال است اما توزیع ماهانه آن همگون نیست.
وی گفت: از دی تا بهمن، با جابجایی سامانه ‌های بارشی به عرض ‌های جنوبی احتمال ناهنجاری منفی دما در این مدت در بخش هایی از جنوب كشور وجود دارد.
علمی 9014**1440