به گزارش گروه تفسیر، تحلیل و پژوهش های خبری ایرنا، همانطور كه پیش بینی می شد، ریزش نرخ دلار در بازار آزاد از هفته گذشته شروع شد. پس از افزایش غیر منطقی قیمت ارز بسیاری از كارشناسان اقتصادی شكست قیمت ها را تا قبل از سیزدهم آبان ماه كه موعد اعمال تحریم های یكجانبه امریكا است، پیش بینی كردند. مسوولان هم نسبت به خرید عجولانه دلار از بازار آزاد به مردم هشدار دادند. حالا با نزولی شدن روند قیمت ارز در بازار شاهد ایجاد صف فروش دلارهای خانگی هستیم.
در ماه های گذشته شاهد ان بودیم كه با ایجاد عدم قطعیت در بازار پس از خروج ترامپ از برجام و كاهش ارزش پول ملی كشورمان، گردش نقدینگی هزار و 600 هزار میلیارد تومانی چه جهش قیمت هایی را در بازارهای مختلف از جمله مسكن، طلا، ارز، خودرو ، سكه و .. ایجاد كرد به طوری كه باعث شد نرخ تورم شهریورماه به 6.5 درصد برسد، نرخی كه در تاریخ اقتصاد ایران كم سابقه بوده است.
با ریزش قیمت ارز و فروش دلارهای خانگی باز هم یك نقدینگی سرگردان قابل توجهی در بازار موج خواهد زد. حال اینكه سه بازار سنتی و نوین مسكن، بانك و بورس مستعد جذب این نقدینگی های جدید در بازار هستند. به طور قطع ورود نقدینگی به بازار مسكن به نفع مردم نیست چراكه باعث افزایش قیمت خانه های كم متراژ می شود. از آنجایی كه دلارهای خانگی در حال فروش هستند، فروشندگان خرد دلار نقدینگی های محدود خود را وارد بازار مسكن می كنند تا كالای بادوام خریداری كنند كه ارزش پولشان در گذر زمان حفظ شود.
اما از آنجایی كه مسكن طی یك سال گذشته حداكثر افزایش قیمت را داشته به طوری كه در تهران تا بیش از 60 درصد رشد نرخ را تجربه كرده محل خوبی برای سرمایه گذاری نیست و پیش بینی ها هم حاكی از آن است كه در سال آینده این بازار دوباره وارد دوره ركود می شود. در این شرایط دولت قصد دارد تا افزایش نرخ سود بانكی، بخشی از این نقدینگی ها را وارد سیستم بانكی كند تا با افزایش سپرده ها توان ارایه تسهیلات افزایش یاید.
در این میان بخشی از نقدینگی ها هم به سمت بازار سرمایه هدایت می شود. اما از آنجایی كه بورس مانند سایر بازارها مردمی نیست، انتظار می رود كه سهم این بازار از دیگر رقبا در جذب نقدینگی كمتر باشد البته نباید فراموش كرد كه در هیاهوی بازار ارز در اوایل تیرماه ركورد تاریخی 50 ساله رشد شاخص در بازار سرمایه شكست و این میزان رشد شاخص نشان داد كه بورس آمادگی جذب نقدینگی ها را دارد.
** بورس پتانسیل جذب نقدینگی ها را دارد
«علی اسلامی بیدگلی» دبیركل كانون نهادهای سرمایه گذاری در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا درباره احتمال ورود نقدینگی به بازار سرمایه با ایجاد صف فروش دلار و اقدامات دولت برای هدایت نقدینگی ها به سمت بازارهای نوین گفت: وظیفه فعالان بازار سرمایه و مسئولان تشویق مردم برای هدایت پس اندازهایشان به سمت بازار سرمایه به جای بازارهای واسطه گرانه ارز و طلا است.
وی تاكید كرد: اگر بازار سرمایه مردمی شود، مردم پس اندازهایشان را صرف خرید كالاهای مصرفی نخواهند كرد كه آنها هم به كالای سرمایه ای تبدیل شوند. از این رو دولت در چند روز اخیر اقداماتی را در راستای تثبیت نرخ ارز در بازار انجام داد اگر این روند ادامه داشته باشد نرخ ارز در بازار برای بازه زمانی بلند مدت می تواند كنترل شود.
اسلامی بیدگلی با بیان اینكه با این پیش فرض و با قیمت های حال حاضر ارز، بازار سرمایه پتانسیل رشد را دارد، گفت: در صورتی كه دلارهای خانگی به فروش برسد این سرمایه می تواند به سمت بورس هدایت شود.
دبیركل كانون نهادهای سرمایه گذاری تاكید كرد: سرمایه گذاران خرد برای سرمایه گذاری در بورس باید نكاتی را توجه كنند كه مورد آسیب و دچار ضرر نشوند. اگر سرمایه گذاران با بازار مسكن آشنا نیستند نباید به صورت مستقیم در بازار سرمایه گذاری كنند.
وی افزود: حجم بازار سرمایه نسبت به حجم اقتصادمان بسیار كوچك تر از سایر كشورهای بانك پایه است اما از سوی دیگر هیچ كشوری حتی با داشتن فعال ترین بورس هم این حجم از سرمایه گذار حقیقی كه به صورت مستقیم در بورس سرمایه گذاری كند را ندارد.
اسلامی بیدگلی با بیان اینكه سرمایه گذاری مستقیم در بورس باعث شده كه در چند سال گذشته مردم عادی نتوانند از مزایای بازار سرمایه منتفع شوند،گفت: مردم عادی با توجه به اینكه قدرت كارشناسی كمتری نسبت به تحلیل گران حرفه ای دارند، معمولا از سرمایه گذاری در بورس متضرر می شوند. بنابراین سازمان بورس و اوراق بهادار در بازار سرمایه به عنوان نماینده دولت باید فرهنگ سازی های لازم را انجام دهد و مردم را نسبت به سرمایه گذاری در ابزارهای واسطه ای مانند صندوق های سرمایه گذاری آگاه كند چرا كه هم بازده مطلوبی را برای سرمایه گذار ایجاد می كنند و هم ریسك كمتر و نقدشوندگی بالاتری دارند.
وی ادامه داد: اقدام دیگری كه دولت باید انجام دهد و تا حدودی هم در چند ماه گذشته قانون گذاران نسبت به آن اقدام كرده اند این است كه فرایندهای سرمایه گذاری در بورس را تسهیل و برخی از مقررات زاید را حذف كنند. در این راستا در چند ماه گذشته، شورای هماهنگی قوا، نرخ مالیات نقل و انتقالات سهام را كاهش دادند كه این كمك قابل توجهی به رونق بازار سرمایه كرد. معتقدم اگر مشوق های مالیاتی بیشتری را فراهم كنند می تواند در جذب نقدینگی ها موثر باشد.
دبیركل كانون نهادهای سرمایه گذاری درباره رقابت بانك با بورس برای جذب نقدینگی ها گفت: ایران كشور بانك محور محسوب می شود و حجم قابل توجهی از پس اندازهای مردم درگیر بازار بانكی و پولی است بنابراین همواره بازار پول یك رقیب بسیار جدی برای بازار سرمایه بوده است.
وی ادامه داد: به نظر می رسد با توجه به درآمدهای انتظاری شركت ها، شركت هایی كه از افزایش بهای ارز درآمد قابل توجهی به دست می آورند، سود آنها به میزان قابل توجهی از نرخ سود بانكی بیشتر خواهد بنابراین برای این شركت ها شاید خطری احساس نشود.
اسلامی بیدگلی گفت: اما به هر حال افزایش نرخ بهره بانكی منجر به كاهش حجم جریان نقدی ورودی به بازارسرمایه خواهد شد. كما اینكه شاهد بودیم حتی از زمان ثبات نرخ بهره با توجه به افزایش نرخ بازده تا سر رسید اوراق بدهی منتشر شده توسط دولت با نرخ هایی بالای 30 درصدهم انگیزه خریداران سهام بسیار كاهش یافت سرمایه گذاری در اوراق بدهی جایگزین بازار سرمایه شد.
** چرا بورس برای مردم جذاب نیست ؟
در حال حاضر برای بیش از 10 میلیون نفر در بازار سرمایه كد معاملاتی وجود دارد اما این رقم هنوز در مقایسه با سایر كشورها ناچیز است. البته ابهاماتی هم در ثبت این كدهای معاملاتی وجود دارد و عده ای بر این باور هستند كه افراد حاضر در بورس كمتر از این اعداد است.
یكی از دلایلی كه مردم عادی كمتر تمایل به سرمایه گذاری در بازار سرمایه را دارند زیان های گذشته ناشی از آشنا نبودن با اصول این بازار است. همواره در التهابات بازار سرمایه شاهد این هستیم كه سهام داران خرد كه همان مردم عام هستند كه تخصصی در اقتصاد ندارند، زیان می بینند. بخشی از این زیان به موضوع نبود آموزش های فراگیر درباره بازار سرمایه است بنابراین مردمی كه بورس را نمی شناسند، ترجیح می دهند سرمایه خود را وارد بازاری مانند طلا و مسكن كنند و ریسك ركود این بازار را هم می پذیرند.
اما دلیل دیگر، اعتماد نداشتن مردم به این بازار است چراكه اطلاعات این بازار به طور شفاف در اختیار شهروندان قرار نمی گیرد و رانت اطلاعاتی مجال این را به سهامداران خرد نمی دهد كه از مزایای بازار سرمایه منتفع شوند. بنابراین هر چند كه دولت اصرار بر توسعه بازار سرمایه را دارد اما هنوز هم بورس حیات خلوتی برای عده ای از سهامداران حقوقی محسوب می شود.
پژوهش **9345**1552
تهران- ایرنا – پس از ریزش نرخ دلار و ایجاد صف فروش، سه بازار مسكن، بانك و بورس مستعد جذب نقدینگی ها را دارند كه كارشناسان بر این باورند این شرایط می تواند فرصتی برای توسعه بازار سرمایه باشد.