حفاظت از كودكان در فضای مجازی ضروری است

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، هفته‌ای كه در پایان آن هستیم، هفته‌ ملی كودك نام داشت. معمولا از مسئولان آموزشی، فرهنگی و حقوقی در این روزها زیاد می‌شنویم، اما یكی دو سالی می‌شود كه وزارت ارتباطات و وزیر جوان آن نیز به این حوزه توجه داشته‌اند، چرا كه اینترنت از دغدغه‌های مهم این روزهای خانواده‌ها شده است.
شاید كم‌تر بتوان از ابزاری همچون اینترنت یاد كرد كه در عین ضرورت و مفید بودن، نسبت به آن نگرانی و واهمه وجود داشته باشد. از این رو دور از ذهن نیست كه این موضوع در وزارت ارتباطات نیز مطرح شود. در پی این موضوع گفت‌وگویی داشتیم با دكتر محمد خوانساری، رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات كه در ادامه از نظر ما نیز می‌گذرد.

ایرنا: بحث اینترنت كه اساسا اجتماعی است، در پژوهشگاه ارتباطات مورد توجه قرار گرفته است؟
- فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات فراگیر شده و تاثیر آن در زندگی مردم ملموس است. اما لازمه‌ بهره‌برداری از فناوری در نظر گرفتن اثرات اجتماعی آن است. از طرفی در دولت دوازدهم موضوع فرهنگ و فضای مجازی به شكل جدی مورد توجه وزیر ارتباطات قرار گرفته است.
ما در پژوهشگاه ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات برای اینكه ابعاد مختلف فرهنگی و اجتماعی تاثیرات فناوری را مورد مطالعه قرار دهیم و مراتب استفاده از آن را به ‌گونه‌ای فراهم كنیم كه عوارض احتمالی آن به كمترین سطح برسد، راه‌اندازی گروهی پژوهشی، تحت عنوان فرهنگ در فضای مجازی را در دستور كار قرار دادیم. بر همین اساس در حوزه‌ كودك كه ما طبق قوانین حقوقی و شرعی مكلف به حفاظت از آنها هستیم، فعالیت خود را با تمهیدات آذری جهرمی وزیر ارتباطات آغاز كردیم.

ایرنا: چه اقداماتی در این زمینه انجام داده‌اید؟
- در گام اول سند برنامه‌ اقدام وزارت ارتباطات در توسعه‌ فضای مجازی كودك و نوجوان تدوین شد و در اختیار عموم قرار گرفت و بازخورد آن اخذ شد و هنوز هم این كار ادامه دارد. علاوه بر آن برنامه‌ اقدام 72 گانه‌ای را برای توسعه خدمات در این فضا ارائه كردیم كه در آن تكالیف دستگاه‌های وزارت‌خانه‌ها را به ‌صورت شفاف مشخص و اقدامات آنها را اولویت‌بندی كردیم. بعد از آن مهندس سلجوقی، از طرف وزیر مامور اجرای این سند شد.
در این برنامه، از طرف دیگر شركت‌هایی كه در حوزه فضای مجازی كودك به تولید محتوا، نرم‌افزار و سخت‌افزار مشغول هستند، شناسایی و گفت‌وگوهایی با آنها آغاز شد. در پی آن بودیم كه بدانیم مشكل بخش خصوصی در توسعه‌ فضای كودك و نوجوان در «آی‌سی‌تی» چه بوده است و به كدام دستگاه مربوط می‌شود؟ در ادامه تسهیلاتی برای بخش خصوصی در نظر گرفته شد كه فعال‌تر و پویاتر در این حوزه حضور داشته باشند.
ما در «اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی» در ژنو wsis، به اتفاق بخش خصوصی شركت كرده‌ایم و حضور باشكوهی داشتیم. ارائه‌ ما در این اجلاس مورد توجه دیگر شركت‌كنندگان قرار گرفت و جایگاه ما در موضوع حفاظت از كودكان در فضای آنلاین را ارتقا داد.

ایرنا: آیا سایر كشورها هم برنامه‌هایی برای احاطه‌ والدین بر فضای مجازی كودكان‌ دارند؟
- ممكن است كشورها درعرصه‌ بین‌الملل اختلاف نظر بسیاری داشته‌ باشند، اما از محدود بخش‌هایی كه روی آن اتفاق نظر وجود دارد، موضوع حفاظت برخط كودكان است. در این حوزه همه متفق‌القول‌ هستند كه نیاز ویژه‌ای برای حفاظت از كودكان در فضای مجازی وجود دارد. این فضا با حضور روزافزون در سایر جنبه‌ها، به بخش اصلی و واقعی زندگی تبدیل می‌شود؛ به خصوص برای نسل‌ جدید كه از وقتی به دنیا آمده ابزاری به عنوان اینترنت و شبكه‌های اجتماعی وجود داشته است. دولت‌ها با تدوین برنامه‌هایی در این زمینه، سعی دارند علاوه ‌بر بهره‌برداری بیشتر از فضای مجازی برای آموزش و تعامل با شهروندان، فضایی ایمن و مطمئن به ‌ویژه برای كودكان فراهم كنند.

ایرنا: از توجه سایر كشورها در اجلاس wsis گفتید. آیا وضعیت ما برتر از دیگر كشورها است؟
- برنامه‌ سایر كشورها در این حوزه را نیز بررسی كرده‌ایم؛ بسیاری از كشورها مانند امارات و كویت در زمینه حفاظت از كودكان در فضای مجازی توفیقی نداشته‌اند و از كشورهای دیگر مانند انگلیس مدد جسته‌اند. با توجه به موفقیتی كه در ژنو داشته‌ایم می‌توانیم در منطقه جایگاه خود را توسعه دهیم و بخش خصوصی خدمات و تولیدات خود را در بازارهای منطقه و جهان عرضه كند؛ چرا كه كودكان زبانی مشترك دارند و دولت‌ها نیز نگاهی یكسان به آنها دارند. از این‌رو اگر ما به توسعه خدمات فضای مجازی كودكان كمك كنیم، در آینده محصولاتی برای عرضه در بازار جهانی خواهیم داشت و بر اعتبار بین‌المللی خود نیز خواهیم افزود.

ایرنا: با توجه به این برتری، در آینده شاهد چه اتفاق تازه‌ای در توسعه‌ فضای مجازی كودكان خواهیم بود؟
- البته چنان كه اشاره كردم فعلا وظیفه‌ ما در تدوین سند و پژوهش‌ در توسعه‌ ایمن این فضا برای كودكان است. اما آنچه‌ در عمل انتظار آن را داریم، اتصال مدارس به‌ ویژه در مناطق محروم و بدون معلم به آخرین نسل از اینترنت، برای برگزاری كلاس‌های آنلاین، توسعه‌ سیم‌ كارت‌هایی ویژه‌ شهروندان زیر 18سال، توسعه‌ نرم‌افزارهای كنترل كننده برای والدین و توسعه‌ سخت‌افزارهایی مانند تبلت ویژه‌ كودكان برای خانواده‌هایی است كه دانش كافی برای احاطه بر فضای مجازی كودكان ندارند.
وقتی این فضا در مسیری قرار گیرد كه عوارض آن به حداقل برسد، قطعا مردم و سایر نهادها از آن استقبال بیشتری می‌كنند؛ سرمایه‌گذارها با اطمینان وارد این حوزه شدند و این خود باعث توسعه، بهبود و به ‌روز بودن و پویایی آن می‌شود.
فراهنگ**9246**1834