بیماران روانی، افراد ناشناخته برای جامعه

به گزارش ایرنا، وارد آسایشگاه می‌شوم، یك حیاط نسبتاً بزرگ در مقابلم قرار دارد كه دور تا دور آن باغچه و فضای سبز تعبیه شده با نیمكت هایی از تنه درخت كه در چند نقطه از حیاط جا نمایی شده است.
با ورود به سالن آسایشگاه كه با چند پله و یك ایوان كوچك از حیاط جدا شده از پله های مارپیچ سالن بالا رفته و به طبقه دوم ساختمان می رسیم، جایی كه با تخت های چوبی سنتی برای میهمانان تزیین شده و قرار است بیماران به مناسبت هفته سلامت روان در آن برنامه اجرا كنند.
مركز بیماران روان بهار جایی است كه در آن 63 زن بیمار روان مزمن از سنین 18 تا 60 سال در آن نگه داری می شوند.
یكی از مددجویان كه به نظر نمی آید بیشتر از 22-23 سال داشته باشد جلو آمده و با دستانی كه احتمالا در اثر مصرف داروهای مختلف دچار رعشه و لرزش است، دكلمه ای را برای خیر مقدم به حاضران قرائت می كند.
پس از او دسته ای دیگر از بیماران در حالی كه شال هایی به رنگ های مختلف بر سر دارند برای خواندن سرود به جایگاه آمده و یك قطعه سرود می خوانند.
بعد از خواندن سرود بر روی صندلی ها نشسته و به ترتیب خود را معرفی می كنند.
به جز دختری كه دكلمه اش را با دست لرزان خواند هیچ نشانی از بیماری روان در هیچ كدامشان نمی بینم و همین را از یكی از كاركنان آسایشگاه كه در كنارم نشسته می پرسم و او می گوید اثر مصرف دارو است كه چنین آرام هستند هرچند كه بعضی از آنها تا حد زیادی بهبود یافته و امكان بازگشت به خانه را نیز دارند.
او می گوید در بین این افراد ، زنان و دختران تحصیل كرده ای را هم داریم كه دست روزگار آنها را به اینجا رسانده و بیمارشان ساخته است.
بعد از بریده شدن كیك و تمام شدن مراسم جشن و قبل از خروج، به همراه مدیر داخلی آسایشگاه به زیر زمین می رویم جایی كه حدود 15 بیمار روان مزمن به صورت روزانه در آن حاضر شده و كارهای مهارتی یاد می گیرند.
وارد كه می شویم زنانی در سنین مختلف را می بینم كه دور میزی بزرگ نشسته و با تخت شاسی و كاغذ نقاشی در دست به صحبت های استادشان گوش می دهند، بعد از سلام آرامی كه می گویم جلوتر می روم و نقاشی های بعضی شان را نگاه می كنم، طرح هایی بر روی كاغذ كشیده اند كه چندان از آنها سر در نمی آورم، به خاطر همین فكر می كنم نقاشی آنها فقط از روی سرگرمی و مشغول ساختن آنان است اما سرم را كه بر می گردانم تابلوهایی می بینم كه در حد بسیار حرفه ای ترسیم شده و مدیر داخلی مجموعه می گوید این نقاشی ها كار همین خانم هاست.
در قسمت های دیگر همین مكان نیز كاردستی هایی از این بیماران گذاشته شده كه در زمان هایی مانند پیش از عید نوروز نمایشگاهی از آنها برپا شده و در معرض دید قرار می گیرند.
باورم نمی شود این همه هنر دستی كار زنانی باشد كه همیشه در تصورات من گویی از همان بدو تولد فقط به این شكل آفریده شده اند كه همین طور ساعت ها ساكت و آرام به جایی خیره بمانند.
به گفته مدیر داخلی این آسایشگاه، مركزبیماران روان مزمن بهار در سال 85 ابتدا به صورت مركز توانبخشی شبانه روزی تاسیس شد و سپس به صورت مركزی جامع در آمد كه علاوه بر فعالیت های توانبخشی، كارهای روزانه و كلاس های مختلف مهارت آموزشی و هنری هم به خدمات آن اضافه شد.
پریسا قنبری گفت: در این مركز 63 بیمار بستری در بخش شبانه روزی و 15 بیمار در بخش روزانه حضور دارند و برنامه های توانبخشی با حضور روان پزشك، پزشك و مددكار، كاردرمان انجام می شود و در بخش روزانه نیز با حضور مربی كلاس های آموزشی موسیقی، نقاشی،ورزش و صنایع دستی به بیماران آموزش داده می شود.
او ادامه داد: بیماران این مركز هر ساله در جشنواره های تئاتر و همچنین مسابقات ورزشی شركت كرده و نمایشگاهی نیز از آثار و دست سازه های آنها برپا می شود.
قنبری، فعالیت های اردویی و سینما و برنامه های تفریحی را نیز از دیگر برنامه های این مركز برای بیماران روان بستری اعلام كرد و گفت: هدف از این گونه برنامه ها آن است تا علاوه بر اینكه بیماران احساس جدایی از اجتماع نكنند جامعه نیز با این توانمندی ها و شرایط آنها آشنا شود.
مدیر این مركز، عدم شناخت جامعه از بیماری روان را یكی از مشكلات عمده در این خصوص دانست و افزود: عدم آگاهی درست از وضعیت بیماران روان موجب شده تا خیلی ها ندانند این افراد هم می توانند با درمان و مصرف دارو مانند سایرین زندگی عادی داشته باشند.
مدیر داخلی مركز بهار ادامه داد: متاسفانه خانواده های بیماران نیز درك و آگاهی درستی از وضعیت بیمار خود ندارند و همین موجب شده تا بسیاری از این افراد با وجود آن كه امكان بازگشت به خانه را دارند به خاطر تمایل پایین خانواده ها در مركز باقی بمانند.
وی با بیان اینكه یك سوم بیماران بستری در مركز ما امكان ترخیص دارند، گفت: بیماران بستری در این مركز مبتلا به بیماری های مختلفی چون اسكیزوفرنی، دوقطبی ها و دپریشن هستند.
قنبری در خصوص بیماران دوقطبی گفت: در این بیماری فرد دچار نوسان شدید خلق و خو می شود به طوری كه از حالت اوج انرژی به افسردگی تغییر می كند كه این حالت سطح انرژی و توانایی تفكر را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
مدیر این مركز همچنین گفت: در بیماری اسكیزوفرنی وضعیت پیچیده تر و وخیم تر است و معمولا خود را با توهم شنیداری، دیداری، توهم های جنون آمیز، تكلم و تفكر آشفته نشان می دهد و با اختلال در عملكرد اجتماعی و شغلی قابل توجهی همراه است.
قنبری ادامه داد: معمولا بیماران برای بستری در این مركز باید با معرفی نامه از سوی اداره كل بهزیستی استان قزوین اقدام كرده و یا اگر بی سرپرست باشند ابتدا از طریق دادگستری و نیروی انتظامی به بهزیستی معرفی و سپس در مركز پذیرش می شوند.
این كارشناس ارشد روان شناسی با بیان اینكه بیماری های روان مزمن محدود به طبقه یا گروه خاصی از افراد نیست و می تواند هر فرد را در جامعه درگیر كند، گفت: گاهی یك شوك ناشی از مرگ یك عزیز و یا طلاق می تواند فرد را تا حد ابتلا به یك بیماری سخت روانی ببرد از این رو جامعه ما باید حتما با آموزش های درست نسبت به بهداشت و سلامت روان توجه داشته باشد.

**بیماری های اعصاب و روان در جامعه شناخته شده نیست
رییس مركز آموزشی درمانی 22 بهمن نیز كه بیمارستان مختص درمان بیماران اعصاب و روان است،گفت: متاسفانه با وجود افزایش قابل توجه بروز بیماری های روان و اختلالات روان پزشكی هنوز این بیماری ها در جامعه شناخته شده نیست و چون این عارضه در حالت عادی قابل تشخیص نیست چندان مورد توجه قرار نمی گیرد.
دكتر سید علیرضا حاج سید جوادی با بیان اینكه بیماران روانی توانمندی هایی دارند كه معمولا افراد جامعه از آن آگاهی ندارند، ادامه داد: امكان بهبود بیماری در صورت مراجعه و تشخیص زودهنگام و همچنین حمایت خانواده ها افزایش می یابد.
وی، شایع ترین سن بروز اكثر اختلالات روان را دهه دوم و سوم عمر انسان دانست و ادامه داد: از نظر كلی شیوع اختلال روان پزشكی بسیار بالا است و متاسفانه به خاطر عدم آگاهی، اكثر افراد مبتلا به این اختلالات مراجعه ای به مراكز درمانی ندارند و ما تاوان زیادی از نظر عدم درمان این بیماری ها می پردازیم.
حاج سید جوادی اظهار داشت: در این میان موضوع خرافات و اعتقادات خرافی مانند مراجعه به دعانویس، رمال و مدعیان طب سنتی و گیاهی خیلی داغ است و متاسفانه به بخشی از فرهنگ ما تبدیل شده است.
این روان پزشك معتقد است بر خلاف تصور عموم جامعه كه نشانه فرد افسرده را در سكوت و سكون آنها می دانند بسیاری از بیماران افسرده ممكن است بی قراری و تحرك بالایی نیز داشته باشند.
حاج سید جوادی همچنین درخصوص دلایل ابتلای افراد به بیماری افسردگی اختلالات روان، گفت: این بیماری هم می‌تواند عوامل ژنتیك و وراثتی داشته باشد و هم در نتیجه عوامل محیطی بروز كند.
وی افزود: باید توجه داشت حوادث دوران كودكی و فشارهای مربوط به این دوران از دلایل اصلی ابتلای افراد به افسردگی در بزرگسالی هستند.

**1517بیمار روان مزمن در قزوین شناسایی شده است
مدیركل بهزیستی قزوین از شناسایی 1517 بیمار روان مزمن در استان خبر داد و گفت: هم اكنون 2 مركز نگه داری درمان و توانبخشی بیماران روان مردان با ظرفیت 160 بیمار و 2 مركز زنان با ظرفیت 85 بیمار در سطح استان فعالیت می كنند.
علیرضا وارثی، فعالیت یك مركز ویزیت در منزل بیماران روان با ظرفیت 70 نفر و همچنین یك مركز روزانه بیماران روان مزمن با ظرفیت 50 نفر را از نز از دیگر امكانات بهزیستی استان در جت درمان و توانبخشی بیماران روان مزمن برشمرد.
وارثی با بیان اینكه شناخت توانمندی افراد دارای اختلالات روانی موجب می شود تا جامعه دید بهتری نسبت به این افراد داشته باشد، ادامه داد: بهزیستی در حال حاضر به یك هزار و 129 تن از كل مددجویان اجتماعی و توانبخشی به انضمام واریزی از محل سازمان هدفمندی یارانه ها مستمری پرداخت می كند.
وی اظهار داشت: علاوه بر این كمك هزینه نگهداری در منزل به بیماران متقاضی به میزان یك میلیون و 500 هزار ریال و پرداخت كمك هزینه ترخیص از مراكز بیماران روان مزمن به میزان یك میلیون و 800 هزار ریال از دیگر خدمات این اداره كل است.
مدیركل بهزیستی قزوین افزود: ساماندهی گروه هدف سالمند و بیمار روان مزمن پشت نوبت مراكز شبانه روزی با تقویت ارایه خدمات جامع در منزل و همچنین ارایه خدمات توانبخشی یكپارچه به بیماران روانی مزمن در خانه های حمایتی از طرح های جدید بهزیستی در خصوص بیماران روان به شمار می رود.
وارثی افزود: سازمان بهزیستی جهت تامین هزینه درمان و توانبخشی بیماران ترخیص شده از مراكز شبانه روزی و استفاده از توان نزدیكان و خانواده بیمار برای نگهداری، معادل 60 درصد كمك هزینه ارایه خدمات توانبخشی مراقبتی را در اختیار بیمار قرار داده كه با این كار بیمار در بستر خانواده نگه داری شده و از بار مراكز شبانه روزی كاسته می شود.

**43 مركز مشاوره تخصصی در قزوین فعالیت می كنند
با توجه به شعار امسال سازمان بهداشت جهانی كه تمركز بر سلامت روانان جوانان در یك جهان در حال تغییر است، سازمان بهزیستی در راستای ارتقای سلامت افراد جامعه گام های موثری در زمینه رشد فرهنگ مشاوره و روان درمانی، پیشگیری و درمان سوء مصرف مواد، كاهش طلاق و درمان و توانبخشی بیماران روان مزمن كرده است.
به گفته معاون توانبخشی اداره كل بهزیستی قزوین در حال حاضر 43 مركز خصوصی، یك مركز دولتی و خط تلفنی 1480 جهت مشاوره غیر حضوری در استان فعالیت می كنند.
زهرا غلامرضایی با بیان اینكه از این تعداد 37 مركز تحت پوشش خدمات یارانه ای مشاوره هستند، ادامه داد: در این مراكز افراد مراجعه كننده در صوت تشخیص مددكار جهت برخورداری از تخفیف، در قالب یارانه به بهزیستی معرفی می شوند.
وی اظهار داشت: در تمام این مراكز تیم تخصصی متشكل از روان شناس، مشاور، روان شناس بالینی، مددكار و روان پزشك به ارایه خدمات مشاوره ای می پردازند.
غلامرضایی با اشاره به خدمات این مراكز در نیمه اول سال جاری، گفت: در این مدت 6 هزار و 448 تماس با خط تلفن 1480، 10هزار و 894 نفر به مراكز مشاوره غیر دولتی و یك هزار و 16 نفر به مراكز دولتی مراجعه كرده اند.
وی، برگزاری آموزش های پیش از ازدواج در 90 كارگاه در مراكز و محیط های آموزشی برای 6 هزار و 400 نفر و برگزاری آموزش های زندگی خانواده در 30 كارگاه در مراكز و محیط های آموزشی برای 2 هزار و 750 نفر را از دیگر خدمات پیشگیرانه عنوان كرد.

**غربالگری اضطراب كودكان، گامی در پیشگیری از بیماری های روان
معاون پیشگیری اداره كل بهزیستی قزوین در ادامه به طرح غربالگری اضطراب كودكان 5 و 6 ساله اشاره اشاره كرد و گفت: این طرح سال گذشته برای 2 هزار و 500 كودك در سطح مهد های كودك قزوین و تاكستان جهت شناسایی كودكان مشكوك به اختلالات اضطرابی اجرا شد.
وی ادامه داد: با اجرای این طرح حدود 600 كودك پس از غربالگری به روان شناس ارجاع شدند.
غلامرضایی همچنین اجرای طرح محب را نیز از دیگر برنامه های سازمان بهزیستی در حوزه پیشگیری از اختلالات و بیماری های روان عنوان كرد و افزود: این طرح با هدف ارایه خدمات روانی اجتماعی در بلایا و حوادث به آحاد جامعه اجرا می شود و در سال گذشته در قالب آن یك تیم فوریتی مشاوران به مناطق زلزله زده كرمانشاه اعزام شدند.
در نهایت باید اذعان كرد، سلامت روان چیزی بیشتر از فقدان یا نبود بیماری روانی است.
بعد مثبت بهداشت روان كه سازمان بهداشت جهانی بر روی آن تاكید دارد سلامتی را یك حالت رفاهی ، جسمی و روانی دانسته و نه فقط فقدان بیماری و یا ناتوانی و هیچ كدام بر دیگری برتری ندارد بلكه به طور خلاصه فرد باید حال خوب، فكر خوب و رفتار خوب داشته باشد تا فردی سالم به حساب بیاید.
7388*3013