مهارت آموزی ابزار توسعه و پیشرفت كشور

به گزارش ایرنا، فراگیری آموزش های مهارتی توسط جوانان یك ضرورت و زمینه ساز موفقیت در زندگی فردی و اجتماعی و رفع مشكل بیكاری است و تا زمانی كه در كشور به ارتباط جدی آموزش با اقتصاد و اشتغال دقت نشود اقتصاد ناپایدار و انبوه بیكاران را شاهد خواهیم بود.
به اعتقاد كارشناسان، مهارت آموزی و مهار تفكر مدرك گرایی حلقه گمشده و مقدمه ایجاد كسب و كار در كشور است و تحقق این مهم نیازمند هم افزایی دستگاه های اجرایی با یكدیگر است.
آموزش و پرورش و دانشگاه ها باید افزون بر آموزش های تئوری، آموزش عملی را كه مدتی است مورد غفلت قرار گرفته مد نظر قرار دهند.
به گفته صاحبنظران، لازمه مهارت افزایی، خودباوری و خود آگاهی نسبت به توانایی ها و استعدادهاست و در نظر گرفتن بسته های حمایتی و تشویقی در سوق دادن افراد به سمت مهارت آموزی نقش مهمی دارد.
همچنین صاحبنظران بر این باورند كه به مقوله مهارت آموزی جوانان باید توجه بیشتری كرد و سهم آموزش از اعتبارات دولتی برای تحقق این راهبرد كافی نیست.
به گفته كارشناسان، ماده 21 قانون پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران به طور مفصل تكالیفی برای دولت در جهت افزایش آموزش های مهارتی تعیین كرده است. از آخرین مصوبه ها در این بخش می ‌توان به تصویب «نظام آموزش مهارت و فناوری» مصوب سال 1390 و «نظام صلاحیت حرفه‌ ای» مصوب سال 1391 در هیات وزیران اشاره كرد.
در اسفند 1394 نیز طرح نظام جامع آموزش و تربیت فنی، حرفه ای و مهارتی در مجلس شورای اسلامی تصویب شد، اما با وجود بسیاری از زیرساخت ها و قوانین مورد نیاز برای استقرار نظام آموزش های مهارتی در كشور، موضوع آموزش ‌های مهارتی و فنی وحرفه‌ ای آن طور كه باید در جامعه رسوخ نكرده است.
در حال حاضر حدود چهار میلیون و 700 هزار دانشجو در مراكز آموزش عالی كشور و بیش از یكصد و 20 هزار دانشجو در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی استان سمنان تحصیل می كنند و براساس آمار بیش از 40 درصد از جمعیت بیكار سمنان از افراد دانش آموخته دانشگاه ها است.
خبرگزاری ایرنا استان سمنان با توجه به اهمیت موضوع مهارت آموزی، میزگردی با عنوان « ضرورت مهارت افزایی برای مقابله با بیكاری » با حضور مهدی پروینی عضو هیات علمی دانشگاه سمنان و مدیر مركز كارآفرینی این دانشگاه، جلیله روشن نهاد رئیس اداره اشتغال و هدایت نیروی كار اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی، رستم سعداللهی رئیس انجمن مدیران صنایع و فاطمه منصوری مدیركل فنی و حرفه ای استان سمنان برگزار كرد.

** نگاهی به ضرورت مهارت افزایی و اهمیت آن
به اعتقاد رئیس انجمن مدیران صنایع استان سمنان، مهارت افزایی مقوله ای مغفول مانده در كشور است و ضروریست به این مهم توجه ویژه شود.
سعداللهی در تشریح وضعیت موجود گفت: تدوین و اجرای نظام جدید آموزشی از سال 1375 به بعد مهارت افزایی را زیر سئوال برده است.
وی اظهار داشت: با اجرای نظام جدید آموزشی، ساعت كار عملی و كارگاه از 24 ساعت به 12 ساعت كاهش یافت كه این اقدام تیشه به ریشه مهارت آموزی و مهارت افزایی بوده است.
سعداللهی وجود آیین استاد و شاگردی و فرستادن دانش آموزان در تعطیلات تابستان برای یادگیری حرفه های مختلف در گذشته را صرف نظر از مزایای مالی، اقدامی موثر در جهت مهارت افزایی دانست.
وی ادامه داد: اقدام والدین در گذشته در فرستادن فرزندان خود به نزد استادكاران به منظور یادگیری مهارت و حرفه، نقش مهمی در تقویت خودباوری و مستقل بار آمدن فرزندان داشت.
سعداللهی تصریح كرد: در زمان حاضر والدین با ایجاد محدودیت برای فرزندان به دلایل مختلف منطقی و غیر منطقی اتكا به نفس را از كودكان سلب كرده اند.
وی یادآورشد: شناخت توانایی ها، تقویت خودباوری و متكی به خود بودن لازمه مهارت افزایی است و با روش تربیتی كنونی تحقق این راهبرد با چالش رو به رو است.
سعداللهی مدرك گرایی را از دیگر چالش ها برشمرد و اضافه كرد: اگر تحصیلات براساس توانایی و استعداد شخص باشد بی شك دانش آموخته برای جامعه مفید خواهد بود اما در زمان حاضر خروجی دانشگاه ها نسبت 100 به 10 است به عبارتی از هر یكصد دانش آموخته تنها 10 نفر در رشته تحصیلی خود زبده و اثرگذار می شوند.
به گفته رئیس انجمن مدیران صنایع استان سمنان، فرهنگ مهارت افزایی از دوران كودكی و از دبستان باید در بین افراد جامعه نهادینه شود.
وی بی هدف و نا امید بودن جوانان را از عوامل ایجاد نشدن مهارت افزایی عنوان و خاطر نشان كرد: برای بهبود وضعیت، برنامه ریزان باید اهل برنامه ریزی و تفكر باشند.
عضو هیات علمی دانشگاه سمنان و مدیر مركز كارآفرینی این دانشگاه نیز استعدادیابی در قدم اول، سپس آموزش در حوزه دارای توانایی و استعداد و در نهایت كارآفرینی و ایجاد اشتغال را به عنوان تعریف مهارت مطرح كرد.
پروینی گفت: هر شغل به یك استعداد شغلی و مهارت احتیاج دارد و خودآگاهی پیش نیاز هر مهارت آموزی است و باید در نظر گرفته شود مهارت هر فرد با دیگران متفاوت است و ضروریست كه استعدادها برای كسب مهارت شناسایی شود.
وی ادامه داد: اگر در كنار استعدادیابی نهادی برای افزایش مهارت متناسب با استعداد افراد در كشور شكل گیرد نقش كمك كننده در مهارت افزایی و ایجاد اشتغال دارد.
رئیس اداره اشتغال و هدایت نیروی كار اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی استان سمنان نیز در ادامه میزگرد گفت: مهارت افزایی برای اثر بخش بودن باید متناسب با بازار كار باشد.
روشن نهاد افزود: مهارت افزایی باید پس از شناخت نیازها براساس نیاز و جامعه هدف برنامه ریزی شود.
وی توانایی شناخت از خود، آگاهی از روش های موفقیت در بازار و دانش تجارت روز را از جمله راهكارهای توسعه مهارت فردی برشمرد.
مدیركل فنی و حرفه ای استان سمنان نیز گفت: توانایی انجام هر كاری كه منجر به ارزش افزوده شود مهارت تعریف می شود.
منصوری افزود: مهارت افزایی نقش مهمی در كاهش بیكاری و توانمندسازی جامعه دارد.
وی نیازسنجی بازار كار و ارائه آموزش متناسب با نیاز این بازار همچنین تغییر ذائقه جوانان، تشویق و توجیه آن ها برای كسب مهارت را راهكار مهارت افزایی دانست.
منصوری متناسب نبودن استعداد و علاقه های فرد با نیاز بازار را از چالش های موجود عنوان و اضافه كرد: باید با فرهنگ سازی، ذائقه ها را تغییر داد.
منصوری یادآور شد: مهارت افزایی باید با در نظر گرفتن فرصت اقتصادی، ظرفیت منطقه و نیاز محیط كسب و كار باشد و ضروریست متولیان امر متناسب با نیاز بازار برنامه ریزی كنند در غیر این صورت با سیل جوانان بیكار رو به رو خواهیم شد.

** ضعف فرهنگ سازی در ترغیب جوانان به كسب مهارت
رئیس انجمن مدیران صنایع استان سمنان گفت: فراگرفتن مهارت های زندگی لازمه و پیش نیاز مهارت آموزی و مهارت افزایی است.
سعدالهی افزود: والدین در قدیم با وجود مكنت مالی، فرزندان خود را به شاگردی یك استاد كار می فرستادند كه كسب مهارت زندگی، ایجاد استقلال، تقویت اعتماد به نفس و خوداتكایی در نوجوان نتیجه این تصمیم بود.
وی ادامه داد: نسل جوان دیروز، در بازار كار امروز موفق عمل كرده و از دلایل مهم آن یادگیری مهارت های زندگی در دوران نوجوانی بوده است از این رو باید نقش آموزش و مهارت آموزی از دوران كودكی را جدی گرفت.
سعداللهی یادآور شد: خانواده به تنهایی نمی تواند این مهم را محقق كند چرا كه كودكان در زمان حاضر بیشتر زمان خود را در جامعه هستند و ضروریست تمامی دستگاه های اجرایی در زمینه آموزش مهارت به كودكان با یكدیگر هم افزایی داشته باشند.
وی تصریح كرد: برای آن كه مهارت به درستی آموزش داده شود لازم است فرهنگیان و مسئولان مربوط تامین باشند تا جز آموزش دغدغه دیگری نداشته باشند.
عضو هیات علمی دانشگاه سمنان گفت: خودآگاهی فرد نسبت به استعدادهای خود و سپس نیاز سنجی بازار كار نقش مهمی در یافتن شغل دارد. در جامعه امروز فضای رقابتی وجود دارد و به راحتی می توان در جامعه شغل ایجاد كرد.
پروینی بررسی و شناخت ضعف های جامعه، شناخت استعداد و توانمندی های فردی ، شناسایی نقاط ضعف فردی و تقویت آن را راهكار اشتغالزایی و مهارت آموزی موفق دانست.
وی تصریح كرد: هر فرد متناسب با روحیات، علایق و توانمندی فردی باید وارد حرفه شود در غیر این صورت موفق نخواهد بود.
پروینی پرهیز از شتاب زدگی برای رسیدن به بازار كار، آموزش مهارت زندگی پیش از آموزش مهارت های دیگر، خودآگاهی از توانمندی ها، اصلاح فرهنگ غلط اعمال اجبار و سلیقه والدین برای تحصیل فرزندان را از راهكارهای رفع چالش ها و سوق دادن جوانان به مهارت افزایی برشمرد.
مدیر كل فنی و حرفه ای استان سمنان با بیان یك سئوال گفت: در شرایطی كه استعداد و علایق افراد با نیاز بازار كار متناسب نیست چه باید كرد؟
پروینی در پاسخ به مدیركل فنی و حرفه ای گفت: اگر خوش بین باشیم 70 درصد افراد از جایگاه شغلی خود احساس رضایت ندارند.
وی استفاده از ابزار های استعدادسنجی را راهكاری برای شناسایی استعدادهای كاركنان یك سازمان و به كار گماردن آن ها در شغل مورد علاقه خود عنوان كرد.
به گفته پروینی ایجاد اشتیاق شغلی و مدیریت صحیح را از دیگر راهكارهای ایجاد علاقه مندی مطرح كرد.
رئیس انجمن مدیران صنایع استان سمنان نیز گفت: در زمان حاضر استعدادها وجود دارد اما شرایط و ابزار استفاده وجود ندارد.
وی وجود مدیران ناكارآمد و نالایق كه به جای فكر كردن به منافع مردم تنها به فكر منافع خود هستند را چالش اساسی دانست و افزود: با مدیریت صحیح و به روی كارآمدن مدیران كارآمد بسیاری از مشكلات حل خواهد شد.
پروینی با بیان اینكه رشته های دانشگاهی باید متناسب با بازار كار باشد گفت: اگر زمینه اشتغال در رشته های دانشگاهی فراهم باشد جوانان به كسب مهارت مشتاق می شوند.
رئیس اداره اشتغال و هدایت نیروی كار اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی استان سمنان گفت: وقتی صحبت از فرهنگ و فرهنگ سازی می شود یعنی باید زمان صرف شود و فرهنگ در یك شب و مدت زمان كوتاه نهادینه نمی شود.
روشن نهاد افزود: باید ریشه یابی شود چرا امروز رنگ و بویی از مشاغلی كه در گذشته پدران ما در آن حرفه مشغول بودند نیست.
وی خانواده را عامل مهم تغییر ذائقه ها و سبك زندگی دانست و گفت: برای موفق بودن در مهارت آموزی و مهارت افزایی در زمینه كسب و كار در ابتدا باید مهارت های زندگی به افراد آموزش داده شود.
روشن نهاد اظهار داشت: در زمان حاضر بسیاری از افراد تمایلی به شاغل شدن در جایگاهی مرتبط با رشته تحصیلی خود ندارند و این موضوع عامل اصلی تامین نشدن خواسته هاست.
به گفته وی تك فرزندی بودن و حمایت بیش از حد والدین از فرزندان و نبود احساس نیاز در جوانان از موانع ترویج فرهنگ مهارت آموزی است.
مدیركل فنی و حرفه ای استان سمنان نیز گفت: برگزاری نمایشگاه معرفی مشاغل، برگزاری كارگاه های آموزش مهارت در مدرسه ها به منظور توجیه، آشنایی و فرهنگ سازی در زمینه مهارت به دانش آموزان در قالب طرح ایران مهارت و هر دانش آموز یك مهارت از جمله اقدام های این اداره كل برای فرهنگ سازی مهارت افزایی است.
منصوری یادآور شد: استان سمنان در اجرای طرح آموزش و معرفی مهارت ها به دانش آموزان در كشور به عنوان استان موفق یاد شده و اكنون آموزش مهارت به كودكان از دوران پیش دبستانی در دستور كار قرار دارد.
وی اجرای طرح هر جوان ، یك مهارت در استان سمنان به ابتكار سید شهاب الدین چاوشی استاندار این استان را یك طرح موفق در فرهنگ سازی سوق دادن جوانان به سوی مهارت آموزی عنوان كرد و افزود: در زمان حاضر استقبال از رشته های فنی و حرفه ای دو برابر شده است.
منصوری تاكید كرد: برای فرهنگ سازی باید از دوران كودكی از دل خانواده ها حتی از دوران جنینی برنامه ریزی شود.

** ضرورت مهارت افزایی در روستاها برای كاهش مهاجرت
رئیس انجمن مدیران صنایع استان سمنان گفت: روستاییان در زمان حاضر درگیر تجملات شهری شدند و همین موضوع عامل مهاجرت از روستاهاست.
سعداللهی، تامین خدمات و امكانات شهری مانند اینترنت، تلفن در كنار مهارت آموزی را لازمه جلوگیری از مهاجرت دانست.
مدیر مركز كارآفرینی دانشگاه سمنان نیز معتقد است مهارت به دو بخش نرم افزاری و سخت افزاری تقسیم بندی می شود.
پروینی افزود: مهارت خودآگاهی، شخصیت شناسی و صدا شناسی جزو مهارت های نرم و اصول گزارش نویسی، اصول متقاعد كردن و اصول سرپرستی جزو مهارت های سخت است.
وی ادامه داد: توده اجتماعی مردم، منطقی از روستا خارج می شوند و در كنار مهارت آموزی باید همه امكانات و زیر ساخت ها برای بازگشت مردم به روستا فراهم شود.
رئیس اداره اشتغال و هدایت نیروی كار اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی استان سمنان نیز گفت: عدم توازن بین رشد و توسعه عامل مهاجرت از روستا است.

**نقش مهارت افزایی در كاهش بیكاری
مدیركل فنی و حرفه ای استان سمنان در ادامه میزگرد گفت: لازمه كاهش بیكاری و مهارت افزایی در جامعه ، تامین زیرساخت های اقتصادی است.
به گفته منصوری فنی و حرفه ای برای رفع مشكل بیكاری، آموزش متناسب با بازار كار ارائه می دهد.
وی خاطر نشان كرد: براساس آخرین آمار، 43 درصد كارجویان مهارت دیده در فنی و حرفه ای دارای گواهینامه شاغل شدند.
رئیس اداره اشتغال و هدایت نیروی كار اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی استان سمنان نیز گفت: در شش ماه نخست امسال از هفت هزار نفر بیكار جویای كار ثبت نام شده در مراكز مشاوره كاریابی در استان سمنان 70 درصد بدون مهارت بودند.
روشن نهاد گفت: برای ایجاد ارتباط بین دانشگاه و صنعت نیازی به تشكیل نهاد خاص نیست بلكه باید همه دستگاه های اجرایی و بخش خصوصی با یكدیگر همكاری و مساعدت داشته باشند.
وی طرح كارورزی فارغ التحصیلان دانشگاهی را یكی از اقدام های اداره كار، تعاون و رفاه اجتماعی عنوان كرد و داشتن شرایط سنی، نداشتن سابقه بیمه ای منتهی به زمان ثبت نام در طرح كارورزی را از معایب این طرح برشمرد.
روشن نهاد در نظر گرفتن معافیت بیمه برای كارفرمایان شركت كننده در طرح كارورزی را اقدامی تشویقی مطرح و اضافه كرد: دولت به تعهد خود در این طرح پای بند نبود و همین موضوع موجب دلسردی شده است.
رئیس انجمن مدیران صنایع استان سمنان نیز گفت: طرح كارورزی طرحی اشتباه بوده است و پای بند نبودن كارآموز در كار، رعایت نشدن اصل امانتداری و انتقال داده های یك واحد تولیدی به رقبا، خراب شدن دستگاه های چند میلیاردی به دلیل ناواردی كارورز و نبود تعهد قانونی برای كاروز از معایب این طرح است.
سعداللهی اظهار داشت: در نظر گرفتن راهكار تشویقی مانند تخفیف های بیمه ای راهكار خوبی برای ترغیب واحدهای تولیدی برای جذب كارورز است و در برنامه چشم انداز توسعه كشور نیز به این موضوع پرداخته شده ولی در اجرا همواره ضعف هایی وجود دارد كه كارفرمایان دلسرد می شوند.
وی ادامه داد: ظرفیت دانشگاه ها براساس نیاز بازار كار نیست و ضروریست در این زمینه بازنگری صورت گیرد.
مدیركل فنی و حرفه ای استان سمنان نیز گفت: این اداره كل به منظور ارائه آموزش متناسب بازار كار در حال تدوین سند راهبردی توسعه مهارت های استان با برش شهرستانی است‌ در این سند نیازها و فرصت های استان تا پنج سال آینده شناسایی می شود.
منصوری وی بر فرهنگ سازی و ایجاد علاقه و احساس نیاز در بین جوانان برای كسب مهارت تاكید كرد.
رئیس اداره اشتغال و هدایت نیروی كار اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی استان سمنان گفت: مهارت آموزی باید در سه بخش مهارت های توسعه فردی، مهارت های توسعه كسب و كار و مهارت های آكادمیك باشد و نباید نگاه صرف ایجاد شغل داشت.
روشن نهاد بر فرهنگ سازی از طریق برنامه های مختلف و با كمك دستگاه های اجرایی مختلف تاكید كرد.
وی بازنگری در چیدمان و چینش رشته ها در دانشگاه و توجه به دانش فنی در كنار دانش تئوری را یك ضرورت دانست.
عضو هیات علمی دانشگاه سمنان و مدیر مركز كارآفرینی این دانشگاه نیز گفت: زمان حاضر عصر تكنولوژی است و مدیران باید كار آزمون و خطا را كنار گذاشته و از تجربه های موفق كشورهای پیشرفته استفاده كنند.
پروینی تصریح كرد: در كشورهای پیشرفته صنعت و آموزش هر كدام دفتری دارند كه نیازها و خواسته ها را به یكدیگر اعلام می كنند.
وی فرهنگ سازی را اصل مهم در مهارت آموزی دانست و افزود: باید مهارت آموزی از دوران كودكی و حتی جنینی شروع شود.
7342/7408