شتابدهنده در تعريف به ساختار منسجم و مشخص اطلاق مي شود كه در جهت حمايت و توسعه كارآفريني نوآورانه و دانش بنيان فعاليت مي كند.
براي آشنايي با فعاليت هاي شتابدهنده ها و حمايت هاي آنها از استارتاپ ها، خبرنگار علمي ايرنا با «سجاد زوار» مدير روابط عمومي مركز نوآوري فرهنگي اميد (شتابدهنده اميد) گفتگو كرد.
اين مركز كه نزديك به سه سال قبل فعاليت خود را آغاز كرد، از همان ابتداي كار توانست نظر مساعد معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري را كسب كند و همكاري فزاينده اي با آن داشته باشد.
مدير روابط عمومي مركز نوآوري فرهنگي اميد روز شنبه در آستانه برگزاري سومين دوره شتابدهي اين مركز در خصوص فرآيند تشكيل آن گفت: سال 95، چهار دانشجوي دانشگاه شريف به اين نتيجه رسيدند كه در حوزه فرهنگ و رسانه خلاهايي وجود دارد كه با ايجاد يك شتابدهنده، مي توان به بهبود روند رو به رشد آن كمك كرد. آن زمان نياز بود براي شروع كار سرمايه گذار پيدا كنند. چند نفر براي شروع سرمايه گذاري اعلام آمادگي كردند، در نهايت آن ها تصميم گرفتند به معاونت علمي رياست جمهوري مراجعه كنند. شش ماه از اين ماجرا گذشت تا شركت به ثبت رسيد و همكاري مركز نوآوري فرهنگي اميد با معاونت علمي رياست جمهوري شروع شد.
وي افزود: مركز نوآوري فرهنگي اميد براي حمايت از ايده هاي خوب و پتانسيل دار، به وجود آمد. نكته مهمي كه در خصوص اين مركز وجود دارد، تمركز روي حوزه تخصصي فرهنگ و رسانه است. در گذشته نيز مراكز شتابدهنده فعاليت مي كردند اما هيچ كدام كارشان تخصصي نبود، ما سعي كرديم به شكل تخصصي ايده هايي را كه در حوزه فرهنگ و هنر بود بررسي كنيم.
زوار در خصوص فعاليت هاي مركز متبوع خود و همكاري آن با معاونت علمي رياست جمهوري توضيح داد: آن ها بودجه نقدي در اختيار ما قرار مي دهند و در مقابل ما موظف هستيم با جذب تيم هايي كه ايده خوبي دارند آن ها را حمايت و راهنمايي كنيم. وظيفه ما جذب استارت آپ هايي است كه تيم خودشان را تشكيل داده اند. براي اين تيم ها كارگاه برگزار مي كنيم، كلاس هاي آموزشي ترتيب مي دهيم و هر خدماتي كه نياز باشد. البته اين كارگاه ها، علاوه بر اين صاحبان ايده، براي مردم عادي هم برگزار مي شود و مي توانند در آن شركت كنند. گاهي اوقات دانشجوياني كه به شكل تخصصي در يك رشته تحصيل كرده اند، به كلاس هاي ما مي آيند تا آموزش هاي ضروري را كه در دانشگاه براي آن ها در نظر گرفته نشده است، نزد ما بگذرانند.
وي در خصوص فرآيند پيوستن صاحبان ايده به شتابدهنده ها، گفت: در مورد مركز ما، اولين نكته اين است كه فرد صاحب ايده و طرحي باشد كه بتوان در حوزه فرهنگ و رسانه از آن استفاده كرد. دومين نكته اي كه براي ما اهميت دارد اين است كه صاحب ايده، داراي تيم باشد. ما به دليل اين كه ممكن است صاحب ايده با فرد معرفي شده از جاي ديگر نتواند كار كند، سعي مي‌كنيم در اين زمينه، شخصي را به صورت مستقيم معرفي نكنيم و معمولا اگر بخواهند، كسي را در حد پيشنهاد معرفي مي كنيم اما تصميم‌گيري در نهايت با مدير تيم است. فردي كه تيم و ايده خوب دارد، مي تواند طرح خود را به ما ارائه بدهد تا از سوي كارشناس ها تاييد شود. منظورمان البته اين است كه فرد در همان اول كار هشت نفر تيم داشته باشد، براي شروع دو نفر هم كافي هستند.
زوار با اشاره به آغاز جذب طرح نامه‌هاي سومين دوره شتابدهي مركز اميد، گفت: هر سال تعدادي طرح نامه از سوي صاحبان ايده براي ما ارسال مي شود. از بين اين طرح‌ها، آن هايي مورد حمايت قرار مي گيرند كه به اصطلاح گلچين شده باشند. ما از آن ها دعوت مي كنيم به مركز مراجعه كنند و بر اساس طرحي كه داده اند از آن ها مصاحبه به عمل مي آيد تا بتوانيم آنچه در ذهن دارند را بهتر متوجه شويم. در بررسي توانمندي آن ايده به اين تشخيص مي رسيم كه اين ايده قابليت تجاري سازي دارد يا نه؟ اگر تيم ايده پرداز در اكثر اين زمينه ها موفق باشد وارد دوره شتابدهي مي‌شود. معمولا هر سال قريب به 20 تيم وارد دوره شتابدهنده مي شوند.
وي در خصوص مرحله پس از پذيرش براي ورود به دوره گفت: اين 20 تيم يك سال مهمان مركز نوآوري فرهنگي اميد هستند و مي توانند از خدمات ما استفاده كنند. اولين كاري كه ما با توجه به بودجه دريافتي مان از معاونت علمي رياست جمهوري انجام مي دهيم، اين است كه به آن تيم، 40ميليون سرمايه نقدي مي دهيم تا در مدتي كه مشغول پرورش ايده شان هستند بتوانند طرح و ايده خود را اجرا كنند. البته اين ميزان به شكل يك جا به آن ها تزريق نمي شود و طي چند مرحله اين كار صورت مي گيرد. علاوه بر اين تا سقف 50 ميليون حمايت غيرنقدي به آن ها تعلق مي گيرد. مثلا اگر تيمي قصد داشته باشد براي كاري كه در نظر دارد يك مستند بسازد، مي تواند از سيستم فيلمبرداري، استوديوي صدا و تجهيزاتي كه در مركز وجود دارد استفاده كند. مثلا اگر اجاره دوربين روزي 100هزار تومان است، اين مبلغ از همان سرمايه غير نقدي 50 ميليوني كسر مي شود. ما به صاحبان ايده و تيمي كه همراه خودشان دارند، فضاي كاري اختصاص مي دهيم. بعضي ها از صبح تا عصر اين جا هستند، بعضي ها 24ساعته. بستگي به كار خودشان دارد. 5 ميليون تومان براي تبليغات و 7 ميليون تومان براي تجهيزات تخصصي تيم در نظر گرفته ايم كه البته اين كمك هزينه در ماه هاي آخر به تيم تزريق مي شود براي اين كه بتواند براي بازاريابي و كارهاي ديگر اقدام كند.
زوار ادامه داد: براي كارآفرينان، كارگاه هاي آموزشي هم در نظر مي گيريم. حتي گاهي اگر نياز باشد، مربي مد نظر آنها را به مركز دعوت مي كنيم تا ايده شان را به چالش بكشد و آن را چكش كاري كند. ما طي يك سالي كه ميزبان تيم هاي كارآفرين با ايده‌هاي نو هستيم، براي آن ها بيش از 20 كارگاه آموزشي برگزار مي كنيم. از كارگاه‌هاي مدل كسب و كار گرفته تا بازاريابي و زبان بدن. در كنار اين كارگاه‌ها بسترهايي براي شبكه فروش راه‌اندازي كرده ايم تا آن ها بتوانند با اعتماد بيشتر وارد بازار كار شوند. شركت در نمايشگاه‌هاي داخلي و ارتباط با سرمايه گذاران ديگر از خدمات مركز نوآوري فرهنگي اميد است.
**نظارت، مولفه اي ضروري در فعاليت هاي شتابدهي
مدير روابط عمومي درباره نظارت بر تيم ها گفت: نظارت به صورت مستمر اعمال مي شود. ما به تناسب كاري كه گروه انجام مي دهد، معمولا هفته اي يكبار، دو هفته يك بار با آن ها جلسه مي گذاريم و گزارش كارشان را مي گيريم. حدود هشت ماه كه از حضورشان بگذرد، شروع مي كنيم به آناليز و بررسي قراردادهايي كه نياز است براي ثبت شركت تنظيم شود. در اين قرارداد صاحب ايده به سمت مديرعامل تعيين مي شود و اعضاي ديگر تيم به همراه دو نفر از اعضاي مركز نوآوري فرهنگي اميد هم به عنوان اعضاي هيات مديره.
وي ادامه داد: مركز نوآوري فرهنگي اميد با خدماتي كه ارائه مي دهد، در 30درصد شركت، سهيم مي شود. ممكن است بعد از مدتي كه شركت به سوددهي برسد، آن ها اعلام كنند كه قصد دارند 30درصد مركز را خريداري كنند تا شركت به شكل كامل به اسم خودشان باشد. در اين صورت با توجه به قوانيني كه داريم اين كار را انجام مي دهيم و از شركت به طور كامل جدا مي شويم. البته لازم به ذكر است كه كليه هزينه هاي انجام شده براي تجاري سازي ايده ها تا اجرا سرمايه گذاري بوده و بصورت وام براي تيم‌ها نيست.
زوار در خصوص نتيجه فعاليت هاي مركز و حمايت هاي آن در دوره هاي شتابدهي گفت: در دوره اول 10 تيم وارد مرحله شتابدهي شدند و در دوره دوم 20 تيم. طي هر دو دوره 14 تيم ايده پردازي هم تبديل به شركت شده اند.
وي همچنين به تيم هايي كه قصد دارند در سومين دوره شتابدهي مركز نوآوري فرهنگي اميد، شركت كنند و ايده شان را به سرانجام برسانند، توصيه كرد: افراد علاقمند مي توانند ايده هاي شان را در قالب طرح‌نامه اي كه ما در نظر گرفته ايم تا20آبان ماه جاري براي ما ارسال كنند. توصيه ابتدايي من اين است كه براي اولين قدم طرح نامه اي را كه داخل وب سايت است، تكميل كنند. اين طرح‌نامه طوري طراحي شده كه كاملا صاحب ايده و تيمش را به چالش مي كشد و در نهايت آن ها طرح كاملي را به ما ارائه مي دهند. قدم بعدي اين است كه حتما جست و جو كنند كه ايده مورد نظرشان قبلا ثبت و اجرا نشده باشد يا حداقل مزيت رقابتي داشته باشند. ما ايده پردازان زيادي داريم كه مي گويند قصد دارند كسب و كاري را طراحي كنند كه نمونه اش وجود دارد. افرادي كه چنين تصميمي دارند بايد بدانند مزيت رقابتي آن ها چيست.
علمي* م.ش *2017
تهران- ايرنا- ايده هاي ناب و نوآورانه هميشه سر منشا كسب و كارهاي موفق هستند. اما اين ايده ها تنها زماني موثر خواهند بود كه اجراي آنها در مسير درست هدايت شود و بتوانند سرمايه گذار پيدا كنند. شتابدهنده ها ساختاري موثر در اين زمينه هستند.
