اما پس از گذشت 23 روز از قتل جمال، بن زاید نه تنها به گوشه ای خزیده و سكوت اختیار كرده، بلكه هیچ اقدام موثری برای نجات متحد اصلی خود از مخمصه خاشقچی انجام نداده است.
امارات كه طی سالهای اخیر در ظاهر پا به پای عربستان و همسو با سیاست های آن، اما در واقع برای تحقق اهداف و منافع خود گام برداشته، با مطرح شدن موضوع قتل خاشقچی در معرض آزمایش بزرگی قرار گرفته است كه می تواند سنجشی برای عیار دوستی ابوظبی با ریاض باشد.
به نظر می رسد كه امارات مهمترین شریك عربستان در جنگ علیه مردم یمن این بار تمایل ندارد كه از دوست و متحد خود حمایت كند.
مناسبات عربستان و امارات طی سال های اخیر در ظاهر آنقدر گرم و صمیمانه شده كه در تاریخ روابط دو كشور بی سابقه بوده است. با وجود اینكه دو كشور اختلافات اساسی در تاریخ و تعیین مرزها دارند، روابط میان بن سلمان بن زاید این اواخر محكم و ناگسستنی به نظر می رسید.
عربستان از زمان ولیعهدی بن سلمان كه بسیاری از تحلیل گران وی را فردی مستبد و خودخواه می دانند، كشورش را با چالش های مختلفی روبه رو كرده است؛ از جنگ افروزی در یمن، تحكیم روابط ریاض با رژیم صهیونیستی، تلاش برای حذف مسئله فلسطین و كمك های تسلیحاتی و مالی به تروریست ها در منطقه گرفته تا كلید زدن اصلاحات اقتصادی نمایشی كه در بطن آن سركوب مخالفان و شاهزادگان و سرمایه گذاران سعودی پنهان بود، تنش با كانادا و اقدام عربستان در اخراج سفیر این كشور از ریاض و فراخوانی سفیر خود از اتاوا. امارات به عنوان متحد اصلی عربستان در منطقه در همه این سیاست ها، به اشكال مختلف با ریاض همراه كرده است.
**روابط ریاض و ابوظبی در حساس ترین مرحله قرار دارد
اما اكنون مناسبات ریاض و ابوظبی كه در طی سال های گذشته از آن به عنوان نمونه همكاری دو جانبه میان كشورهای حاشیه خلیج فارس و همكاری عربی یاد می شد، پس از گرفتار شدن بن سلمان در مخمصه قتل خاشقچی، حساس و خطرناك ترین لحظات خود را سپری می كند.
شبكه خبری الجزیره در این باره گزارش داد كه عربستان در ابتدا منكر قتل خاشقچی در كنسولگری اش در تركیه شد و مصرّانه تاكید می كرد كه وی پس از مدت كوتاهی از ورودش به كنسولگری، آن را ترك كرده است. در همین حال از برخی كشورهای عربی از جمله امارات كه همواره در مدار سیاست های ریاض می چرخد، خواست كه بیانه ای در محكومیت مقصر دانستن عربستان در این موضوع صادر كند. در پی افزایش فشارهای بین المللی بر ریاض، در نهایت سعودی به قتل خاشقچی اعتراف كرد.
با بدتر شدن این بحران و افزایش فشارها بر شخص بن سلمان، همه چشم ها به سمت امارات دوخته شد تا ببینند بن زاید برای نجات متحد سعودی خود از این وضعیت، چه می كند. امارات به عنوان نزدیك ترین همسایه به عربستان است، در عرصه بین المللی صاحب نفوذ است و روابط محكمی با شماری از گروه های فشار در آمریكا دارد كه در حال حاضر بن سلمان را تحت فشارهای زیادی قرار داده اند.
**بن زاید در بحران خاشقچی سكوت كرده است
اما جالب آنجاست كه ولیعهد ابوظبی در این بحران سكوت اختیار كرده و تلاش می كند خود را از انظار جهانیان پنهان كند.حتی دو سفر خارجی خود را كه یكی از آنها به فرانسه بود، لغو كرد. سفری كه می توانست از آن برای كاهش میزان فشارهای بین المللی بر دوستش یا بهتر بگوییم شاگردش استفاده كند.
روزنامه 'واشنگتن پست' پیشتر در مقاله ای، رابطه ولیعهد ابوظبی و بن سلمان را به رابطه معلم (بن زاید)، شاگردی (بن سلمان) توصیف كرده بود.
احتمالا بن سلمان انتظار داشت كه معلمش (بن زاید) در چنین شرایط بحرانی پشت او باشد، اما از شواهد و قراین پیداست كه امارات آنگونه كه باید، تمایلی به حمایت از سعودی ها در بحران جاری ندارند.
**بن زاید تصمیم گرفته از بن سلمان دوری كند
به عقیده برخی از تحلیل گران، بن زاید پس از مشاهده فشارهای بین المللی بر بن سلمان و متهم كردن او به قتل خاشقچی و درخواست غربی های برای بركناری از پست ولیعهدی، تصمیم گرفته از دوست نزدیك و همپیمان قوی خود دوری كند.
برخی دیگر بر این باورند كه امارات تنها در دو مورد یعنی بحران قطر كه منجر به قطع روابط با دوحه شد و حمایت از كودتای مصر كه به رییس جمهوری عبد الفتاح السیسی منتهی شد، تمام وكمال پشت عربستان بود. اما این مسئله در موضوع یمن كمی متفاوت است. همدستی ابوظبی با ریاض در جنگ یمن نه از روی اطاعت امارات از عربستان بوده بلكه، ابوظبی برای تحقق اهداف و منافع خود، وارد این جنگ شد. در سایر بحران ها نیز مانند تنشی كه در روابط سعودی و كانادا روی داد نیز حضور بسیار كمرنگی از امارات در حمایت از عربستان می بینیم.
**امارات اقدام موثری برای نجات بن سلمان نكرده است
در چنین بحرانی، امارات – دست كم طبق اخبار منتشر شده- تحرك خاصی برای كاهش فشارها بر همپیمان سعودی خود انجام نداده است و تنها مانند سایر كشورهای عربی مانند مصر و بحرین در بیانه ای پس از اذعان عربستان به قتل خاشقچی، از ریاض حمایت كرد كه كمترین تاثیری در كاهش فشارها در عرصه بین المللی بر بن سلمان نداشت.
امارات تنها یك سری توصیه ها و پیشنهادها به سعودی كرد كه به سرعت منجر به تغییر مواضع ریاض انجامید ودر نهایت پس از 18 روز تكذیب و انكار، به قتل خاشقچی اعتراف كرد.
در حالی كه سعودی ها به شدت منكر كشته شدن خاشقچی در كنسولگری خود در استانبول بودند، ضاحی خلفان رئیس پلیس سابق دبی به طور غیرمسقیم به آنها توصیه كرد كه این موضوع را انكار نكنند. وی در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: فرض كنیم كارمندی در كنسولگری عربستان در تركیه با خاشقچی درگیر شده و وی در جریان این نزاع كشته شده است. قطعا با شجاعتی كه در سعودی ها سراغ داریم بهتر است به واقعیت اذعان كنند و ضمن مجازات عامل این قتل، پیكر متوفی را به خانواده اش تحویل دهند.
**سعودی پیشنهاد غیرمستقیم ابوظبی را پذیرفت
سعودی كه خود را در مهلكه ای بزرگ گرفتار دیده، از یك سو غربی ها به آن می تازند و از سوی دیگر از كمك متحدان منطقه ای خبری نیست، بلافاصله این پیشنهاد را پذیرفته و برای نخستین بار اعتراف كردند كه خاشقچی در كنسولگری این كشور در اثر مشاجره و نزاعی كه با تیم مذاكره كننده رخ داده، كشته شده است.
امارات با دور نگه داشتن خود از مهلكه ای كه متحدش در آن گرفتار شده، در حال بررسی گام های بعدی خود در منطقه است.
بی دلیل نیست كه امارات طی سال های اخیر مناسبات تنگاتنگی با عربستان داشته است. روزنامه نیویورك تایمز درباره ماهیت این رابطه نوشت: رهبران امارات امیدوارند كه بتوانند با همسو كردن طرح هایشان با عربستان به عنوان همسایه بزرگ و قدرتمند خود، بتوانند از اعتبار و قدرت این كشور برای تحقق اهداف و منافع خود بهره ببرند.
خاورم**9329**1144
تهران-ایرنا- همه منتظرند ببیند كه محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی متحد اصلی عربستان در موضوع قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد سعودی، بن سلمان را یاری می كند یا نه.
