به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، 29 كشور عضو ناتو به همراه فنلاند و سوئد از روز پنجشنبه 3 آبان مانور بزرگی را آغاز كردند؛ مانوری به مدت دو هفته كه از سال های پایانی جنگ سرد تا كنون بی سابقه بوده است و گفته می شود 50 هزار سرباز، حدود 10 هزار وسیله نقلیه، بیش از 300 هواپیمای جنگی، بالگرد و كشتی و غیره در اجرای آن به كار گرفته شده اند.
در مانور ناتو فرض بر آن است كه نروژ به عنوان یكی از كشورهای عضو پیمان مورد تجاوز قرار گرفته و دیگر اعضای پیمان باید هر چه سریع تر به آن یاری رسانند. هدف بیان شده منعكس كننده ماده 5 پیمان نامه ناتو است كه كارشناسان از آن به عنوان قلب پیمان نام می برند.
در ماده مذكور كه به موضوع «دفاع مشترك» تاكید می شود آمده است كه حمله مسلحانه علیه یك یا چندی از آن ها در اروپا و امریكای شمالی، به معنای حمله ای علیه تمامی آن ها تلقی خواهد شد و در نتیجه آن ها موافقت می نمایند در صورتی كه این چنین حمله ای اتفاق افتد، هر یك از آن ها به صورت انفرادی یا به اتفاق دیگر دولت ها، مساعدت نمایند تا امنیت را در منطقه آتلانتیك شمالی بازگردانده كه می تواند شامل استفاده از نیروهای مسلح نیز باشد.
هر چند در ارتباط با چرایی برگزاری رزمایش تاكید شده كه این مانور به طور رسمی علیه هیچ دشمن بالقوه ای نیست، اما با توجه به پیشینه شكل گیری ناتو (جدال بین بلوك غرب به رهبری آمریكا و بلوك شرق به رهبری شوروی) و اختلافات اخیر موشكی آمریكا و روسیه، كشور هدف مشخص است. بنابراین كارشناسان رزمایش ناتو را حامل پیامی هشدارآمیز برای روسیه ارزیابی می كنند.
همین دو هفته پیش (18 مهرماه) «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریكا روسیه را به نقض پیمان منع موشك های هسته‌ای میان برد (INF) متهم كرد و از احتمال خروج آمریكا از توافق مذكور سخن به میان آورد. وی تاكید كرد كه «روسیه متأسفانه این پیمان را محترم نشمرده و برای همین ما این توافقنامه را فسخ كرده و از آن خارج می شویم».
پیمانی كه در سال 1987 یعنی حدود سه دهه قبل بین «رونالد ریگان» رئیس جمهوری آمریكا و «میخائیل گوباچف» آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی امضا شد و بر پایه آن تولید و آزمایش موشك‌های كوتاه برد 500 كیلومتر تا میان بردهایی 5500 كیلومتری از سوی طرفین منع می شد.
اختلاف روسیه و آمریكا بر سر پیمان موشكی، روز سه شنبه اول آبان «جان بولتون» مشاور امنیت ملی ترامپ را روانه مسكو كرد تا با مقامات روسیه به ویژه «ولایمیر پوتین» رئیس جمهوری این كشور دیدار و گفت وگو داشته باشد. از سخنان بولتون در دیدار با رئیس جمهوری روسیه آن چنان بر می آمد كه آمریكا تصمیم قطعی خود را برای خروج از پیمان «آی ان اف» گرفته است.
كارشناسان معتقدند در صورت خروج آمریكا از پیمان موشكی، روسیه نیز در اقدامی متقابل از پیمان خارج شده و به تقویت توان موشكی خود خواهد پرداخت. در آستانه مانور ناتو نیز مواضع روسیه قابل اعتنا بود و پوتین تهدید كرد هر كشور اروپایی كه میزبان سیستم های موشكی آمریكا باشد در معرض خطر حملات روسیه خواهد بود.
در چنین شرایطی رهبران بروكسل نیم نگاهی نیز به مواضع رئیس جمهوری روسیه دارند كه خاك قاره سبز را به واكنش مشابه و حملات تلافی جویانه تهدید می كند. از این رو «ینس استولتنبرگ» نخست وزیر سابق نروژ كه از مارس 2014 تا كنون در پست دبیر كل ناتو قرار دارد با بیان اینكه ما جنگ سرد دیگر و یك مسابقه تسلیحاتی جدید نمی‌خواهیم، تاكید كرد: من انتظار ندارم كه متحدان ما در مقابل موشك های كروز روسی تسلیحات اتمی بیشتری را در اروپا مستقر كنند.
برخی كشورهای اروپای شرقی همانند لهستان و همچنین حوزه بالتیك شامل لیتوانی، لتونی و استونی و ... پس از بحران اوكراین، توان نظامی روسیه را تهدیدی علیه خود قلمداد می كنند و بر پویایی هر چه بیشتر ناتو و تجهیز افزون تر این پیمان نظامی اصرار می ورزند. در مقابل برخی مقامات اروپایی نیز متوجه به خطر افتادن در دام ناتویی هستند كه پس از جنگ دوم جهانی، آمریكا بیش از كشورهای اروپایی در آن ایفای نقش می كند.
به باور ناظران حوزه بین المللی، خروج آمریكا از پیمان موشكی با روسیه و استقرار موشك های خود در پهنه اروپا، قاره سبز را در تقابل با مسكو قرار خواهد داد. در نتیجه خروج آمریكا از INF مساوی خواهد بود با استقرار موشك های مختلف در اروپا؛ موضوعی كه در صورت تحقق نه به نفع روسیه و اتحادیه بلكه در جهت تامین منافع ایالات متحده خواهد بود.
پژوهش**9242**
تهران- ایرنا- بزرگترین مانور نظامی «ناتو» (سازمان پیمان آتلانتیك شمالی) در فضای پس از جنگ سرد در حالی برگزار می شود كه تنش ها بین آمریكا و روسیه بالا گرفته و وقوع جنگ سردی دوباره دور از ذهن نیست؛ آتشی كه دامن اروپایی ها را به عنوان همپیمانان آمریكا در ناتو خواهد گرفت.
