به گزارش روز شنبه ايرنا، در اين نشست رجب طيب اردوغان رييس جمهوري تركيه، ولاديمير پوتين رييس جمهوري روسيه، امانوئل مكرون رييس جمهوري فرانسه و آنگلا مركل صدر اعظم آلمان به همراه استفان دي ميستورا نماينده ويژه سازمان ملل در امور سوريه مسائل مربوط به سوريه را بررسي مي كنند.
رسانه هاي تركيه اعلام كردند كه برگزاري اين نشست چهارجانبه به ميزباني تركيه با محوريت تلاش براي يافتن راه حل سياسي پايدار براي بحران جنگ داخلي سوريه و اجراي آتش بس در ادلب برنامه ريزي شده است.
سران كشورهاي شركت كننده در اين نشست كه براي نخستين بار در اين قالب و با حضور استفان دي ميستورا نماينده دبيركل سازمان ملل متحد در امور سوريه گرد هم آمده اند، درصدد هستند تا در آستانه رسيدن جنگ داخلي سوريه به مرحله نابودي تروريست ها و پايان بحران، منافع خود را بعد از پايان درگيري ها و در آينده سوريه دنبال كنند.
هر كدام از كشورهاي شركت كننده در اين نشست نگاه ويژه و اميدهايي به آينده سياسي سوريه دارند به طوري كه روسيه به دنبال تثبيت حضور خود در منطقه خاورميانه است، تركيه نگاهي حسرت گرايانه به سوريه به عنوان قلمرو سابق حكومت عثماني دارد و حضور در آنجا را حق خود مي داند، آلمان دغدغه مهاجران سوري به اروپا و كشور خود را دارد و فرانسه علاوه بر دغدغه مهاجران، نگاه سنتي و استعماري سابق خود را همچنان دنبال مي كند.
همه اين كشورها، همچنين نگاه خود را درباره آينده سياسي سوريه دنبال مي كنند به طوري كه تركيه درصدد جلوگيري از قدرت گرفتن گروه هاي كُرد و حفظ تماميت ارضي سوريه است، روسيه خواهان استمرار قدرت سياسي و قانوني فعلي در سوريه بوده و فرانسه و آلمان نيز خواهان برگزاري انتخابات پس از تدوين قانون اساسي جديد هستند.
بر همين اساس، در اين نشست تركيه به نوعي نماينده گروه هاي مخالف سوري و حتي جريانات تروريستي تغيير نام يافته فعال در سوريه به شمار مي رود و در كميته تدوين قانون اساسي سوريه نيز نماينده آنهاست و روسيه هم مدافع دولت و حكومت قانوني سوريه در اين نشست به شمار مي رود.
دراين نشست، آلمان به عنوان نماينده جريان اتحاديه اروپا و فرانسه نيز نماينده غيرمستقيم آمريكا حضور يافته كما اين كه دو روز پيش دونالد ترامپ رييس جمهوري آمريكا در گفت و گو با مكرون بر اين امر صحه گذاشته و تاكيد كرده است.
همه كشورهاي شركت كننده در اين نشست، نيم نگاهي هم به موضوع بازسازي سوريه در آينده نزديك دارند چرا كه با پايان يافتن درگيري ها در اين كشور، بازسازي آن با سرعت بيشتري ادامه خواهد يافت و هر كدام از كشورهاي شركت كننده در اين نشست، درصدد تعامل با طرف هاي موثر در تحولات سوريه براي سهيم شدن در فرايند بازسازي نيز هستند.
**شكل گيري نشست چهارجانبه استانبول
اقدام به برگزاري اين نشست پيش از برگزاري نشست سران سه كشور ايران، تركيه و روسيه در تهران محتمل اعلام شده بود.
به طور رسمي اردوغان رييس جمهوري تركيه حدود يك ماه پيش با ادعاي 'احتمال بروز يك فاجعه انساني در شهر ادلب سوريه' از برگزاري اين نشست خبر داده بود.
پس از برگزاري نشست تهران، اردوغان در نشست دو جانبه اي كه با پوتين در سوچي برگزار كرد. دو طرف در زمينه آتش بس در ادلب و خلع سلاح تروريست ها توافق كردند.
اردوغان در بازگشت از سفر مجمع عمومي سازمان ملل در برلين نيز از مركل صدر اعظم آلمان و مكرون رييس جمهوري فرانسه براي حضور در اين نشست دعوت كرد و رهبران آلمان و فرانسه با مشاهده توافق تركيه و روسيه بر سر ادلب، پيشنهاد اردوغان براي نشستن دور يك ميز درباره سوريه را پذيرفتند.
** مواضع تركيه در نشست استانبول
رسانه هاي تركيه اعلام كرده اند كه برگزاري اين نشست به ميزباني تركيه با محوريت اجراي آتش بس در ادلب و تلاش براي يافتن راه حل سياسي پايدار براي بحران جنگ داخلي سوريه برنامه ريزي شده است.
خبرگزاري آناتولي تركيه طي گزارشي اعلام كرد كه تحولات ميداني جنگ داخلي سوريه، شرايط ادلب پس از توافق نامه سوچي بين روسيه و تركيه و پيگيري و بررسي نتايج روند سياسي نشست هاي آستانه و ژنو مفاد اصلي اين نشست تعيين شده است.
روزنامه مليت تركيه نيز در گزارشي اجلاس چهار جانبه استانبول درباره سوريه را گامي مهم براي حفاظت از تماميت ارضي سوريه و دستيابي به راه حل سياسي و پايدار در اين كشور عنوان كرد.
اين رسانه نوشت كه رييس جمهوري تركيه در اين نشست پيشنهادهاي خود براي حل مساله سوريه را در هشت سر فصل ارائه خواهد كرد.
اين رسانه، اجراي تصميمات اتخاذ شده در چارچوب اجلاس آستانه و سوچي، حفظ تماميت ارضي سوريه، برگزاري انتخابات عادلانه، تهيه يك قانون اساسي جامع و فراگير، گسترش مناطق امن در سوريه از جمله در شرق فرات، عدم تبعيض در زمينه مبارزه با تروريسم، انجام كمك هاي بشردوستانه و تأمين شرايط لازم براي بازگشت پناهجويان را جزو اين هشت پيشنهاد عنوان كرد.
ابراهيم كالين سخنگوي رياست جمهوري تركيه نيز در بيانيه اي مهمترين هدف نشست چهار جانبه سوريه در استانبول را يافتن راه حل هاي سياسي براي برون رفت از بحران سوريه و روشن شدن اقدامات بعدي در روند سياسي، تدوين نقشه راه و فعال كردن كميسيون قانون اساسي سوريه عنوان كرد.
وي همچنين هدف اوليه تركيه از اين نشست را حفظ توافقنامه ادلب، جلوگيري از نقض توافق و آتش بس در منطقه عنوان كرد.
** تحليل گران ترك درباره اين نشست چه مي گويند؟
سركان دميرتاش در مقاله اي در روزنامه حريت اين نشست را گامي براي گفت و گو درباره بحران سوريه عنوان كرد و نسبت به ارائه راه حل جديد و موثر براي حل و فصل بحران هفت ساله جنگ داخلي سوريه ابراز ترديد كرد و نوشت: هدف اردوغان از برگزاري اين نشست گسترش اقدامات و ابتكارات تركيه ـ روسيه درباره سوريه است.
وي با بيان اين كه تركيه و روسيه به همراه ايران كشورهاي ضامن صلح در سوريه هستند، در حالي كه فرانسه و آلمان بخشي از گروه موسوم به 'گروه كوچك' بوده و توسط ايالات متحده آمريكا هدايت مي شوند.
دميرتاش در اين مقاله، بيانيه نهايي را نشان دهنده توافق و اختلاف ديدگاه كشورهاي شركت كننده درباره تحولات سوريه دانست و با اشاره به حضور تروريست ها در ادلب نوشت: با اين حال، ارزيابي تحقق هدف اين نشست براي همكاري با هدف فراهم كردن فرصتي براي مذاكره درباره حل و فصل سياسي بحران سوريه نيازمند زمان است.
روزنامه استار تركيه نيز طي مقاله اي به قلم بريل دده اوغلو تحت عنوان 'اهميت راهبردي اجلاس چهار جانبه استانبول' نوشت: براي دستيابي به يك نظم پايدار در سوريه پيش از هر كس، حضور تركيه، روسيه، آمريكا و ايران بر سر ميز الزامي است.
وي با بيان اين كه اين دولت ها با مساله سوريه به طور مستقيم در ارتباط هستند، نوشت: اين سازماندهي با موانع بسياري از جمله دشوار بودن نشستن ترامپ همراه با ايران بر سر يك ميز مواجه است.
به نوشته اين مقاله نويس استار، ترامپ نمي تواند با ايران بر سر ميز مذاكره بنشيند ولي از اين كه ايران در اين نشست حضور ندارد، خرسند است.
وي با اشاره به تلاش روسيه براي جستجوي عناصر فرامنطقه اي براي ايجاد توازن در منطقه و دادن نقش به اروپا در مساله سوريه نوشت: حتي در صورت عدم دستيابي به راه حل پايدار در مورد سوريه در اجلاس چهار جانبه استانبول، برگزاري اين نشست خود نتيجه مهمي خواهد بود.
به نوشته دده اوغلو، اتحاديه اروپا نيز ديگر متوجه شده كه بدون پذيرش تعهد و هزينه، نمي تواند در روند حل مساله سوريه جاي بگيرد و به همين دليل با دو مهره مهم خود در اجلاس چهارجانبه حضور يافته است.
** موضع ايران در باره اين نشست
حسين جابري انصاري دستيار ارشد وزير امور خارجه ايران نيز در واكنش به حاشيه سازي برخي رسانه هاي معاند درباره عدم حضور كشورمان در نشست چهار جانبه استانبول گفت: هيچ كشوري امكان كنار گذاشتن ديگر كشورها را ندارد و نقش آفريني ايران در سوريه، روند آستانه و صلح در اين كشور مبتني بر واقعيت است و مورد توجه تركيه و ديگر بازيگران قرار دارد.
مذاكره كننده ارشد ايران در امور سوريه اظهار كرد: ايران در ساليان گذشته با تمام جديت و تمام قوا در كنار دولت سوريه بوده و حدود دو سال است كه براي به فعل در آمدن ايده صلح در چارچوب مذاكرات آستانه و ديگر ارتباطات بين المللي خود تلاش مي كند و به اقدامات خود ادامه خواهد داد.
جابري انصاري افزود: نشست هاي زيادي در سراسر جهان برگزار مي شود و اين يك امر طبيعي است بنابراين برگزاري نشست در هر نقطه اي از جهان تغيير دهنده واقعيت هاي سياسي و ژئوپليتيك موجود نخواهد بود و موضع غيرمنطقي برخي كشورها از جمله آمريكا در خصوص نقش ايران در سوريه از سوي ساير بازيگران موثر دنبال نخواهد شد چرا كه يك سياست شكست خورده است.
شبد* 1905*9122
آنكارا- ايرنا- نشست چهار جانبه سران كشورهاي تركيه، روسيه، آلمان و فرانسه درباره سوريه كه مذاكراتي در كنار روند آستانه و ژنو محسوب مي شود، گامي ديگر براي حل بحران جنگ داخلي سوريه است.