به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، زیارت با پای پیاده در تمدن اسلامی سنتی حسنه به شمار می رود كه سفارش بسیاری بر انجام آن شده است. تشرف با پای پیاده به بارگاه ائمه اطهار (ع) از جمله زیارت امام حسین(ع) كه مورد سفارش بسیاری قرار گرفته، آیینی است كه ریشه در منابع اصیل روایی و تاریخی دارد و علمای بزرگ شیعه بنیان‌گذار یكی از مناسك بزرگ و آینده ساز تمدن اسلامی شده‌اند.
برای زیارت، افزون بر پاداش‌های اخروی فواید و ثمرهای مختلفی از جمله تزكیه نفس و خداشناسی، بیداری دل‌ها و یاد آخرت بیان شده آنچنان كه زیارت بیانگر اعلام وفاداری و ابراز ادب و ارادت به مراد است. شاخص‌ترین ثمره زیارت تعظیم و بزرگداشت جایگاه ائمه اطهار (ع) به شمار می رود. این نكوداشت زمانی كه با پای پیاده صورت گیرد افزون بر شكر فراوانی كه در این حركت وجود دارد، سبب ایجاد ارتباط معنوی عمیقی شده كه جلوه‌هایی عاشقانه از بندگی را به رخ می‌كشد.
زیارت با پای پیاده، بزرگداشتی است كه از گذشته مرسوم بوده و اختصاص به زمان خاصی ندارد، همان گونه كه نقل شده حضرت آدم هزار مرتبه با پای پیاده به زیارت خانه خدا رفت، بنابراین این شیوه اختصاص به دین و فرهنگ خاصی ندارد. در دین مبین اسلام نیز زیارت با پای پیاده، سنتی حسنه و سفارش بسیاری بر آن شده است. امام صادق (ع) محبوب‌ترین وسیله تقرب بنده به خدا را زیارت خانه او با پای پیاده دانسته و می‌فرماید: «هر كه پیاده به زیارت قبر امام حسین (ع) رود، خدای متعال به عدد هر گام برای او هزار حسنه می‌نویسد و هزار گناه را از او محو می كند.»
در این نوشتار مرور كوتاهی بر پیشینه این سنت معنوی خواهیم داشت.
به گفته برخی تاریخ نگاران و پژوهشگران، راهپیمایی در روز اربعین از دوران امامان شیعه در میان آنان رایج بوده است به گونه ای كه بنابر منابع تاریخی جابر‌بن‌عبدالله انصاری صحابی پیامبر گرامی اسلام، نخستین زائر كربلای معلی است كه در روز اربعین(به سال 61هجری) از مدینه به طرف كربلا رهسپار شد. در این خصوص رهبر معظم انقلاب نیز درباره اهمیت پاسداشت و بزرگداشت روز اربعین حسینی چنین بیان می كنند: «شروع جاذبه مغناطیسی حسینی در روز اربعین است، جابربن عبدالله را از مدینه بلند می كند و به كربلا می كشند، این همان مغناطیسی است كه امروز هم با گذشت قرن های متمادی در دل من و شما هست». آیت الله سید محمدعلی قاضی‌طباطبایی نخستین شهید محراب نیز راهپیمایی اربعین را سنت و رفتار مداومِ شیعیان از زمان ائمه(ع) دانسته كه حتی در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس نیز به این حركت پایبند بوده‌اند.
علما و بزرگان نیز به تأسی از ائمه اطهار (ع)، اهتمام بسیار زیادی به این سنت حسنه داشته‌اند و نقل شده كه زیارت كربلا با پای پیاده، تا زمان شیخ انصاری مرسوم بوده است. همچنین میرزا حسین نوری محدث و چهره سرشناس علمای شیعه اهتمام بسیاری به این امر مهم داشته و هر سال در روز عید قربان به همراه جمعی از زائران امام حسین(ع) به پیاده‌روی از نجف تا كربلا اقدام می‌كرده و این سفر معنوی آنها سه روز به طول می‌انجامیده. در سال‌های بعد رغبت مردم و صالحان به این موضوع بیشتر شد، به طوری كه در برخی سال‌ها تعداد چادرها و خیمه‌های راهپیمایان به 30عدد می‌رسید و به این ترتیب این سنت حسنه مرسوم شد و رونق گرفت.
همچنین حاكمان حكومت‌های شیعی مانند حكومت آل‌بویه و حكومت صفویه به این سنت حسنه اقدام كرده و سعی در تبلیغ آن میان شیعیان داشته‌اند. تشرف به كربلا با به میدان آمدن آیت الله سید محمود شاهرودی از شاگردان برجسته میرزای نائینی و آقا‌ضیاء عراقی كه او را ذو‌الشهادتین می‌خواندند به عنوان مرجع نامدار شیعه و یكی از اساتید و مدرسان با نفوذ معنوی حوزه نجف، به علت التزام و اصرار ایشان در پیاده رفتن به كربلا به عنوان یك سفر مقدس رایج شد و بعضی از ایرانیان نیز گاهی اوقات او را همراهی می‌كردند، همین مساله سبب شد تا رفته رفته مردم عراق به این موضوع توجه كرده و پیاده روی كربلا میان طلاب و حوزویان رواج بسیاری پیدا كند.
با اقدم بزرگ میرزاحسین نوری و آیت‌الله شاهرودی مراسم راهپیمایی اربعین دوباره برقرار شد و از آن پس بسیاری از عاشقان امام‌حسین(ع) و نیز برخی علما و مراجع تقلید با پای پیاده به كربلا سفر كردند، از جمله میرزا‌جواد آقا ملكی تبریزی یكی از مراجع عالیقدر جهان تشیع كه خود بارها با پای پیاده از نجف، رهسپار كربلا شد. او در ارتباط با بزرگداشت روز اربعین حسینی می‌فرماید: «به هر روی بر مراقبه‌كننده لازم است كه بیستم صفر(اربعین) را برای خود روز حزن و ماتم قرار داده و بكوشد كه امام شهید را در مزار حضرتش(ع) زیارت كند، هر چند تنها یك بار در تمام عمرش باشد.»
سید‌محسن امین عاملی مؤلف كتاب معروف «اعیان الشیعه» از جمله بزرگانی بود كه در مراسم راهپیمایی اربعین همه ساله حضور مستمر داشته و درباره این مراسم می گوید: «به پیاده روی در زیارت، علاقه داشتم. من بارها پیاده به زیارت كربلا و امام‌حسین (ع) رفتم.»
امام موسی صدر، رهبر شیعیان لبنان نیز یكی از شیفتگان مراسم پیاده‌روی از نجف به كربلا بود. درباره او نقل شده است كه، وقتی كه امام موسی صدر با پای پیاده از نجف به كربلا می‌رفت در این سفر، حضوری عاشقانه داشت و در وقت دعا و زیارت عاشورا، هنگام گریه، چشمانش از شدت گریه سرخ می‌شد و وقتی نوبت ذكر مصیبت و خواندن اشعار و نوحه سرایی به او می‌رسید، با حال جانكاهی در مصیبت اهل بیت(ع) اشعار فارسی و عربی فصیحی می‌خواند.
این امر چنان میان عاشقان ائمه اطهار(ع) رواج پیدا كرده بود كه بیشتر شیعیان این مسیر تا بارگاه امام حسین (ع) را پیاده پیموده و حتی در غیر زمان اربعین و عرفه نیز گروه‌هایی، پیاده به طرف كربلا حركت می‌كردند. سفر پیاده تا كربلا به مرور زمان گسترش بسیاری پیدا كرد و در مناسبت‌های مختلف زائران امام حسین (ع) از سراسر كشور عراق و ایران، به طرف كربلا حركت كرده و با پای پیاده مسیر شهر تا كربلای معلی را می‌پیمودند و در میان آن مناسبت ها، پیاده‌روی اربعین از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود. حال بار دیگر اربعین نزدیك است و كربلا چشم‌انتظار، بسیاری كه رفته‌اند یا رسیده‌اند. عده‌ای هنوز پا در راه دارند و برای رسیدن ثانیه شماری می‌كنند و آنهایی هم كه مانده‌اند، حسرت جاماندن دارند. این شور حسینی است كه همه ساله میلیون‌ها عاشق از هر جای دنیا راهی سرزمین عشق می‌شوند. چند سالی است شهرهای مختلف ایران هم همپای زائران اربعین راهی می‌شوند اما نه به سمت كربلا می‌روند تا داغ دل را خاموش كنند و كمی از این حسرت نرفتن و نرسیدن را كم كنند. در هر شهری مردم آنجا به امامزاده‌ای خاص عنایت ویژه‌ای دارند و اربعین را غنیمت می‌شمارند تا در یك راهپیمایی نمادین و در ابعادی كوچك‌تر از پیاده‌روی اربعین شركت كنند. میلیون‌ها عزادار حسینی، چنان نمادی برای شیعه معرفی كرده‌اند كه همانند آن در هیچ آیین و مذهبی پیدا نمی‌شود و جهانیان در عظمت آن مبهوت مانده‌اند.
پژوهشم**9117**9131
تهران- ایرنا- حركت پیاده خیل مشتاقان به طرف بارگاه ملكوتی امام حسین(ع) در اربعین نماد وحدت و اقتدار شیعیان است تا آنها بار دیگر حماسه ای وصف ناشدنی از هم افزایی امت اسلامی را به نمایش بگذارند و نقشه دشمنان مبنی بر نفاق میان مسلمانان را نقش بر آب كنند.
