قیصرامین پور؛ شاعری با زبان عشق در كوچ پرستوها

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ قیصر امین پور در 2 اردیبهشت 1338خورشیدی درشهرستان گُتوند خوزستان یه دنیا آمد. دوران كودكی و تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش گذراند و برای ادامه تحصیل به دزفول رفت و در 1357خورشیدی دیپلم تجربی گرفت و سپس در رشته دامپزشكی وارد دانشگاه تهران شد. هرچند در 1358خوشیدی از دامپزشكی انصراف و به جمع دانشجویان علوم اجتماعی پیوست اما بار دیگر در 1363خورشیدی تغییر رشته داد و تحصیل خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی دنبال كرد و در بهمن 1376خورشیدی با دریافت مدرك دكتری از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد.

امین پور عضو شورای شعر و ادبیات حوزه هنری بود و در شعرخوانی و نقد و بررسی شعر و تشویق و ترغیب شاعران جوان انقلاب نقش مؤ ثر و ارزنده ای داشت. سپس به جمع نویسندگان و شورای سردبیری مجله سروش نوجوان پیوست. امین پور همچنین به تدریس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه اشتغال داشت.

این شاعر انقلابی در 1367خورشیدی از مؤ سسه گسترش هنر، جایزه ویژه نیما یوشیج را دریافت كرد و در 1378خورشیدی از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان یكی از شاعران برتر دفاع مقدس در دهه های 60 و 70 انتخاب شد.

**از تنفس صبح و در كوچه آفتاب
قیصر امین پور در 1363خورشیدی و در سال های جنگ تحمیلی كه در جبهه های دفاع مقدس شركت می كرد و در مناطق مختلف عملیاتی به شعرخوانی می پرداخت نخستین مجموعه شعرش را با عنوان «تنفس صبح» كه بخش عمده آن غزل بود و حدود 20 قطعه شعر آزاد، منتشر كرد و دومین مجموعه شعرش یعنی «در كوچه آفتاب» را نیز در همین سال به بازار فرستاد. یك نمونه زیبا از شعر امین پور كه در اوج سال های جنگ تحمیلی سرود «شعری برای جنگ» بود:

می خواستم
شعری برای جنگ بگویم
شعری برای شهر خودم – دزفول-
دیدم كه لفظ ناخوش موشك را
باید به كار برد
اما موشك
زیبایی كلام مرا می كاست
گفتم كه بیت ناقص شعرم
از خانه های شهر كه بهتر نیست
بگذار شعر من هم
چون خانه های خاكی مردم
خرد و خراب باشد و خون آلود
باید كه شعر خاكی و خونین گفت
باید كه شعر خشم بگویم
شعر فصیح فریاد
هر چند ناتمام

در این شعر قیصر زبان گفت وگو را یكسره انكار كرد و از جنگ می گوید و تصاویر دردناكی از اثرات جنگ در گوشه و كنار شهر دزفول -نماد ایران- دیده می شود كه دل نازك را به خشم می آورد و خواننده، شعر را تنها با بغضی سنگین در گلو به پایان می رساند.
امین پور در 1365خورشیدی «منظومه ظهر روز دهم» را منتشر كرد. شاعر در این منظومه 28 صفحه ‏اي ظهر عاشورا، غوغاي كربلا و تنهایي عشق را به عنوان جوهره سروده بلندش در نظر مي‏ گیرد.

**اوج شاعری قیصر
در اواسط دهه 70 خورشیدی دومین دفتر شعری امین‏پور با عنوان «آینه ‏هاي ناگهان» منتشر مي‏شود كه حاوي اشعاري است كه بعدها در كتاب‏هاي درسي به عنوان نمونه ‏هایي از شعرهاي موفق نسل انقلاب به چاپ رسید.
در همین دوران برخي از شعرهای قیصر همراه با موسیقي تبدیل به ترانه شد و ناشران معتبر بخش خصوصي علاقه خود را به چاپ اشعار وی نشان دادند و در نخستین گام، انتشارات مروارید گزیده اشعارش را در كنار گزیده اشعار شاملو، فروغ، نیما و... به دست چاپ سپرد و در 1378خورشیدی به بازار آمد. در این دوره 2 كتاب قیصر یعنی «گل‏ها همه آفتابگردانند» و «دستور زبان عشق» به چاپ رسیدند. كتاب «گل ها همه آفتابگردانند» شامل 49 شعر نو، 35 غزل، 3 رباعی، 2 دوبیتی و یك قصیده و كتاب «دستور زبان عشق» شامل 24 شعر نو، 29 غزل، 12 رباعی و یك دوبیتی است.

امین پور در «گل ها همه آفتابگردانند» به نوعی به گذشته خود پاسخ می دهد و پیروزی واقعی را «نه در جنگ/ كه بر جنگ» می جوید.
شهیدی كه برخاك می‌خفت
سرانگشت در خون خود می‌زد و می‌نوشت
به امید پیروزی واقعی
نه در جنگ
كه بر جنگ

بنابراین قیصر به جای شعری برای جنگ، در این كتاب طرح هایی برای صلح آورد و در همه این شعرهای اخلاقی- عرفانی، جنگ را نكوهش كرد و از مخاطب خود می خواهد «بیایید از عشق صحبت كنیم». در حقیقت، همزمان با تغییر دیدگاه سیاسی قیصر، مانند بیشتر همرزمانش، از ایدئولوژیست به اصلاح طلب و سپس عرفان غیرسیاسی، زبان شعر او نیز متحول شد.

و خواب در دهان مسلسل ها
خمیازه می كشد
و كفش های كهنه سربازی
در كنج موزه های قدیمی
با تار عنكبوت گره می خورند
روزی كه توپ ها
در دست كودكان
از باد پر شوند

**شاعر كودك و نوجوان
امین پور از نیمه دوم دهه 60 خورشیدی به ثبات زبان و اندیشه در شعرش دست یافت. هر چند جامعه ادبی او را به عنوان یك ادیب آكادمیك و استاد دانشگاه می شناسد اما حوزه ادبیات كودكان و نوجوانان هنوز قیصر را از آن خود می داند. هرچند امین پور در حوزه ی شعر كودك و نوجوان نامی آشناست اما مانند بعضی از شاعران، در این حوزه مكث چندانی از خود نشان نداد و بیشتر توجه خود را به نوجوانان معطوف داشت. از نمونه های آثارش در بخش شعر نوجوان می توان به «مثل چشمه، مثل رود»(1368)، «به قول پرستو»(1375)، «تنفس صبح»(1363) و «در كوچه انقلاب» (1363) اشاره كرد.

**ویژگی شعری
هوشیاری و دقت نظر امین پور از او شاعری مضمون یاب و نكته پرداز ساخت. مضمون یابی و نكته پردازی هایش از نوعی نیست كه وی را از واقعیت ها دور كند و نازك اندیشی های معما گونه را به ذهن و زبانش راه دهد بلكه ویژگی زبان او در عین سادگی و روانی، از زیبایی چشمگیری برخوردار است.

این شاعر معاصر در شعرهایش می كوشد از زبان امروزی در نهایت روانی استفاده كند و با رعایت كامل قوانین از فرهنگ كنایات و اصلاحات كمك می گیرد. او در شعر «بال های كودكی» بیش از هر شعری فرهنگ زبانی توده مردم را وارد كرده است.

امین پور در انواع قالب های شعری به ویژه غزل و رباعی و شعر نو نیمایی سروده های فراوان دارد. وی در غزل به اوزان كلاسیك و جا افتاده گرایش دارد اما تركیب های بدیع و تصاویر نو ، غزل هایش را دلنشین و زیبا كرده است.
امین پور از پیروان شیوه نیمایی است. اشعار نو او كه بیشتر مضمون های اجتماعی دارد از نگاه تیزبین و ژرف هنرمندانه حكایت می كند. در اشعار نو او تصاویر اكثر ذهنی و احساسی است.
وی در زمینه رباعی نیز از نو آوران به شمار می آید. رباعیات او دارای تركیب ها و مضمون های نو است كه حال و هوای خاص و مشخصی دارد.

**سرانجام شاعر
قیصر امین پور در آخرین روزهای 1377 خورشیدی در یك سانحه تصادف در جاده شمال كشور به شدت مجروح شد. شدت جراحت های وارده به وی به حدی بود كه چند مرتبه تحت عمل های مختلف جراحی قرار گرفت و برای ادامه معالجه برای مدت كوتاه به انگلیس اعزام شد. امین پور در 1381 خورشیدی تحت عمل پیوند كلیه قرار گرفت و بهبودی نسبی پیدا كرد.
سرانجام این شاعر متعهد حدود ساعت سه بامداد هشت آبان 1386 خورشیدی در بیمارستان دی تهران درگذشت. پیكر این شاعر در زادگاهش گتوند و در كنار مقبره شهدای گمنام این شهرستان به خاك سپرده شد.

آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب در پیامی به مناسبت درگذشت این شاعر انقلابی فرمودند: «با اندوه و دریغ، خبر تلخ درگذشت شاعر فرزانه انقلاب دكتر قیصر امین‌پور را دریافت كردم. از دست دادن او برای اینجانب و برای همه اصحاب شعر و ادب، خسارت‌بار است. او شاعری خلاق و برجسته بود و همچنان به سمت قله‌های این هنر بزرگ پیش می‌رفت… او و دوستانش نخستین رویش‌های زیبا و مبارك انقلاب در عرصه شعر بودند و بخش مهمی از طراوت و جلوه این بوستان، مرهون ظهور و رشد آن عزیز و دیگر دوستان همراه اوست».

پژوهشم9370**9131