وقت دور زدن خودتحریمی

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، همزمان با شروع تحریم های ضدایرانی آمریكا، شورای نگبهان قانون اساسی لایحه CFT را رد كرد. هر چند معاون پارلمانی رئیس جمهوری اعلام كرده دولت اقدام به اصلاح لایحه كرده و برخی از نمایندگان از بررسی مجدد CFT در مجلس خبر داده اند اما گروهی نیز اعلام داشته اند بر همان مصوبه مجلس تاكید دارند و باید مجمع تشخیص مصلحت نظام به اختلاف مجلس و شورای نگهبان ورود یابد.
این در حالی است كه «علی لاریجانی» رئیس مجلس دیروز در نامه خود خطاب به آیت‌الله «احمد جنتی» دبیر شورای نگهبان ورود مجلس به رفع ایرادهای مجمع تشخیص مصلحت نظام در این مصوبه را به‌لحاظ قانونی ناممكن دانسته است. رییس مجلس در نامه‌ای به دبیر شورای نگهبان اعلام كرد كه مجلس به دلیل عدم ارسال ایرادات مجمع تشخیص مصلحت نظام به كنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم در مهلت قانونی ۲۰ روزه، ایرادات این مجمع را مورد بررسی قرار نمی‌دهد. از این رو به نظر می رسد رفت و برگشتی تازه میان این دو نهاد اصلی قوه مقننه صورت گیرد.
صرف نظر از مسائل سیاسی و قانونی مربوط به CFT و به طور كلی همكاری با نهادهای بین المللی، برخی از منظری عملگرایانه و اقتصادی به این موضوع می نگرند.
از این منظر، یكی از مهمترین اقدامات برای عبور از تنگناهای تحریمی، پیوستن به كارگروه ویژه اقدام مالی یا همان FATF است كه برای عضویت در این كارگروه باید لوایح چهارگانه آن از جمله CFT (الحاق ایران به كنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم) به تصویب برسد. هر چند كه 15 مهرماه این لایحه به تصویب نمایندگان مجلس رسیده بود، همچنان كه اشاره شد، شورای نگهبان با وارد كردن ایرادات قانونی و شرعی CFT را رد كرد.
هر چند عده ای ابراز نگرانی می كنند كه با تصویب این لایحه ایران مجبور به ارایه گزارش های مالی خواهد شد و این می تواند تبعاتی را به همراه داشته باشد اما بسیاری از كارشناسان بر این باورند كه مهم ترین مزیت عضویت در FATF امكان برقراری تعاملات اقتصادی و خروج از خود تحریمی ها است. از سوی دیگر حتی كشورهایی كه همكاری آنها با گروه های تروریستی عیان و آشكار است هم به این كارگروه پیوسته اند و ایران كه همواره مورد حمله و ظلم این گروه ها و كشورهای پشتیبان آنها قرار گرفته نباید این فرصت را از دست دهد.

** پیامدهای عضویت در FATF
«هادی حق شناس» كارشناس اقتصادی در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا درباره تبعات رد CFT و نپیوستن به كارگروه ویژه اقدام مالی (FATF) گفت: هر پروتكل و كنوانسیون بین المللی می تواند عوارضی داشته باشد و در بخش هایی هم ممكن است مطابق میل كشورها بر اساس قوانین ملی نباشد و لوایح FATF از جمله CFT مستثنی از این موضوع نیست. با ای حال، نمی توان از مزایای عضویت در این كارگروه های بین المللی كه بعضا شرط برقراری و انجام تعاملات بانكی است، چشم پوشی كرد.
این كارشناس اقتصادی با اشاره به همزمانی اعمال تحریم ها و تمدید عضویت ایران در FATF گفت: با توجه به اینكه در شرایط حاضر آمریكا سعی دارد از هر طریقی و با هر ابزاری ایران را تحت فشار بگذارد و به تمام كشورها اعلام كرده كه مبادلات مالی با ایران نداشته باشند، رد CFT یك نوع كج سلیقگی است چرا كه گام اول برای انجام مبادلات مالی با كشورها پیوستن به نهادهای مالی از جمله FATF و CFT است.
به گفته وی، این امكان وجود دارد كه كشورها شرط لحاظ برخی از قوانین ملی را مطرح كنند كه گروه ویژه اقدام مالی برای بررسی این شرایط زمانی را در نظر می گیرد و با این شرایط ایران می تواند برای ماندن در لیست سفید كشورها برای خود زمان بخرد. اكنون اراده مجلس و دولت پیوستن به FATF است. دو قوه به دنبال تصویب FATF هستند و ایراداتی هم كه شورای نگهبان به لایحه CFT وارد كرده است، قابل رفع خواهد بود.
این كارشناس اقتصادی درباره تبعات نپیوستن به كارگروه ویژه اقدام مالی بیان داشت: اگر عضو كارگروه نشویم و به مانند سال های گذشته در لیست سیاه بمانیم، چه اروپایی ها از ایران در تحریم ها حمایت كنند و چه حمایت آنها را نداشته باشیم، حتی اگر برجامی وجود داشته باشد و نباشد، امكان مبادله پولی و مالی با كشورها را نخواهیم داشت و به طور قطع مشكلاتی پیش رو اقتصاد ایران خواهد بود. اساسا عضویت در FATF و پذیرفتن لوایح چهارگانه آن از جمله CFT ارتباطی به بحث برجام ندارد و ارتباطی به تحریم ها هم ندارد. چه تحریم علیه ایران اعمال شود و چه نشود، پیوستن به كارگروه اقدام ویژه مالی از جمله پروتكل هایی است كه عمده كشورها در آن عضو هستند تا ابهاماتی درباره شفافیت های مالی ایجاد نشود.
به گفته حق شناس برای هر گونه انجام واردات و صادرات نیاز به مراودات بانكی داریم حال اینكه زمانی می توانیم با بانك های خارجی همكاری داشته باشیم كه به عضویت FATF درآمده باشیم.

** مخالفان و موافقان FATF چه می گویند؟
مخالفان پیوستن به FATF را می توان دو دسته دانست؛ دسته اول افرادی هستند كه صاحبان اقتصاد های زیرزمینی اند و قصد پرداخت مالیات را ندارند. این دسته به طور جدی مخالف شفاف سازی هستند چرا كه منافعشان و كسب و كارشان به خطر می افتد.
اما عده ای سیاسیون كه مخالف اجرای قانون و پیوستن به FATF هستند، می گویند این امكان وجود دارد كه ارتباطات ایران با برخی شركای سیاست های منطقه ای قطع شده و اطلاعات اقتصادی كشور نیز در اختیار بیگانگان قرار گیرد
در حال حاضر چیزی حدود 97 درصد كشورها عضو FATFهستند،‌ حتی كشورهایی كه حمایت آنها از گروه های تروریستی ثابت شده است . حال آنكه تعریف گروه های تروریستی نرد مراجع معتبر بین المللی مشخص و لیست آن شامل گروه هایی چون القاعده، جبهه النصره و داعش است.
به نظر می آید در شرایطی كه آمریكا به دنبال به راه اندازی جنگ اقتصادی علیه ایران است، نپیوستن به این كارگروه به نوعی خود تحریمی محسوب می شود. در همان سال هایی كه سازمان ملل قطعنامه های متعددی علیه كشورمان صادر می كرد ما از عضویت آن خارج نشدیم چراكه مزایای عضویت در این سازمان برای همگان آشكار است.
نكته دیگری كه صاحبنظران مسائل اقتصادی و بین المللی بر آن تاكید دارند اینكه حضور در كارگروه ویژه اقدام مالی برای توسعه اقتصاد بسیار ضروری است. مهم ترین مزیت همكاری با این كارگروه كاهش‌ ریسك سرمایه‌ گذاری است كه می تواند منجر افزایش اعتماد سرمایه گذاران به كشورهای عضو شود. چرا كه با عضویت در FATF تمام مراودات بانكی و اقتصادی اعضا با سایر كشورها تضمین می شود و ورود سرمایه های خارجی در شرایط تحریم مهم ترین نیاز كشور در حوزه اقتصاد برای خروج از ركود است. ‌
پژوهشم**9345**9279