به گزارش ايرنا، روز گذشته استيون منوچين وزير خزانه داري به همراه مايك پمپئو وزير خارجه آمريكا سياست هاي تخاصمي واشنگتن عليه ملت ايران را با اعلام تحريم هاي يكجانبه و غيرقانوني اعلام كردند. بر اين اساس بيش از 900 هدف (شامل افراد، بانك ها،كشتيراني، هواپيمايي و سازمان انرژي اتمي) در فهرست تحريم ها قرار گرفته است.
اين اقدام غيرقانوني آمريكا از همان ساعات نخستين واكنش هاي سياسي-رسانه اي بسياري در سطح ملي و بين المللي به همراه داشت. به طوري كه به جزء رژيم صهيونيستي كه از آن استقبال كرده است، تقريبا تمامي واكنش ها در جهت مخالفت و تقبيح اقدام آمريكا بوده است.
رسانه هاي كشورمان نيزضمن پوشش خبري به ارائه تحليل و تفسيرهايي پرداختند. در اين ميان برخي از رسانه ها (اعم از خبرگزاري ها، روزنامه ها و تارنماها) با بازتاب اجماع جهاني و داخلي در مقابله با تحريم هاي آمريكا، بر همگرايي و وحدت هر چه بيشتر جهت فائق آمدن بر اين تحريم ها تاكيد كردند و در مقابل برخي از رسانه ها با پافشاري بر مواضع هميشگي خود درصدد برجسته سازي اختلافات جناحي بوده اند.
** نحوه اعلام تحريم ها از سوي آمريكا و گاف در ليست تحريم ها
نكته عجيب در ليست تحريمها نام بردن از بانك تات است كه بيش از پنج سال است به آينده تغيير نام داده و همچنين اشاره به كشتي سانچي بود كه يك سال قبل غرق شده است. اين گاف واكنش هايي را به همراه داشته است. به طوري كه به گزارش ايسنا وزير امور خارجه كشورمان نيز در توئيتي نوشت:
«آمريكا در يك عمليات رواني از سر استيصال براي مفصل كردن فهرست نهادهاي تحريم‌شده ايراني - كه ناخواسته هدف قرار گرفتن مردم عادي ايران را نيز نشان داد - يك بانك كه شش سال پيش تعطيل شد و يك كشتي كه سال گذشته غرق و به صورت گسترده‌اي رسانه‌اي شد را هدف تحريمهاي خود قرار داد.»
خبرگزاري فارس نيز به نقل از هفته نيوزويك نوشت: مقامات ايراني با اشاره به قرار گرفتن دو شخصيت مُرده در ليست تحريمها آن را جنگ رواني و نوعي بزك خواندند. يك سخنگوي وزارت خارجه آمريكا در واكنش به مواضع ايران درباره اين گاف واشنگتن به نيوزويك گفت: ما قصد نداريم به هر اظهار نظر عمومي مقامات ايراني واكنش نشان بدهيم.
به نوشته روزنامه ايران: در اين ليست نام‌هايي قرار دارد كه وجود خارجي ندارند؛ مانند نفتكش غرق شده سانچي. به نظر مي‌رسد كه بخشي از ليست مربوط به دوره‌هاي قبلي است.
روزنامه مردمسالاري در تيتر يك خود نحوه اعلام تحريم ها را مورد انتقاد قرار داده و نوشت: وزراي خارجه و خزانه‌داري آمريكا به تهران حمله كردند/اعلام هاليوودي تحريمها عليه ايران.
** واكنش هاي داخلي
جاويد قربان‌‌‌اوغلي مديركل اسبق وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با ايلنا با اشاره به بازگشت تحريمهاي آمريكا، درخصوص تفاوت شرايط امروز ايران با شرايط پيش از برجام گفـت: اگر بخواهيم بازگشت تحريمها در شرايط امروز ايران را با شرايط پيش از نشستن پاي ميز مذاكره مقايسه كنيم ما از نظر بين‌المللي امروز جاي پاي محكم‌تري داريم... اين درحالي است كه طرف مقابل ما امروز در حالت انزوا به سر مي‌برد.
به گزارش ايسنا وزير امور خارجه در گفت‌وگوهاي تلفني جداگانه با وزيران امور خارجه انگليس و نروژ درباره آخرين تحولات روابط دوجانبه و برجام، گفت‌وگو و رايزني كرد. ايسنا در گزارشي ديگر نوشت:سيدعباس عراقچي معاون وزير امور خارجه نيز، در برنامه تلويزيوني «تيتر امشب» با بيان اينكه 'برخورد آمريكا با برجام و تحريم ايران نشانه خوبي از افول آمريكاست'، در مورد رابطه اقتصادي ايران و اروپا تاكيد كرد كه «سازوكار ويژه مالي اروپا حتما عملي مي‌شود».
ايسنا: در پي اعلام تحريمهاي جديد دولت آمريكا عليه بانك مركزي و بانك‌هاي ايران و اعلام قطع خدمات پيام‌رسان سوئيفت، رئيس كل بانك مركزي گفت: تحريمهاي اعلام‌شده قبلا توسط بانك مركزي پيش‌بيني شده و برنامه‌ريزي براي شرايط مختلف، حتي براي مواردي فراتر از اين تحريمها، انجام گرفته است.
عبدالرضا فرجي‌راد مديركل شوراي راهبردي روابط خارجي در گفت و گو با ايسنا با بيان اين كه معافيت 8 كشور از تحريمها فرصتي براي ايران و ساز و كار اروپا است، افزود: در حال حاضر بزرگ‌ترين خطري كه در رابطه ساز و كار اروپايي‌ها وجود دارد رفتاري است كه آمريكا، رژيم صهيونيستي و سعودي‌ها در پيش گرفته‌اند تا ميان كشورهاي اروپايي و اعضاي اتحاديه اروپا شكاف ايجاد كنند.
به گزارش ايلنا بهرام قاسمي سخنگوي وزارت امور خارجه در نشست خبري خود با بيان اينكه من اين اقدام ترامپ را خودتحريمي ايالات متحده آمريكا مي‌دانم، گفت: ترامپ كليه معاهدات را زير پا مي‌گذارد و نشان داده نهايتا نمي‌تواند با اين سازو كارهاي بين‌المللي كار كند و در انزوا قرار مي‌گيرد و با انزوا اين سازو كارها را ترك مي‌كند و اين نشانه عجز و تنهايي آمريكاست كه نمي‌تواند با جهان كار كند.
روزنامه قانون در تيتر يك خود از ارسال نامه اي اعتراضي نماينده دايم جمهوري اسلامي ايران در سازمان ملل متحد به دبير كل اين سازمان خبر داد.
به گزارش آرمان: معاون توسعه كارآفريني و اشتغال وزير كار روز گذشته به تشريح جزئيات بسته اشتغال دوران تحريمها پرداخت و از اصلاح نظام تعرفه‌اي و مالياتي برخي رسته فعاليت‌ها خبر داد. بسته اشتغال براي دوران تحريمها كه سيزدهم آبان دور دوم آنها آغاز شد، به‌زودي در دستور كار شوراي عالي اشتغال يا هيات وزيران قرار مي‌گيرد. در اين بسته، ارزيابي دقيقي از رسته فعاليت‌ها در دوران تحريم ارائه شده است تا فضاي فعاليت براي آن دسته از رسته‌هايي كه با رونق مواجه مي‌شوند، مديريت شود.
سعيد باستاني عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي در گفت‌وگو با خبرگزاري تسنيم، با اشاره به اينكه از سال گذشته سناريوهاي مختلفي براي برخورد با تحريمهاي احتمالي آمريكا بر ضد كشور تهيه شده است، اظهارداشت: كميسيون صنعت و معدن مجلس با تشكيل 10 كارگروه تمام صنايع نفت، آب و برق، پتروشيمي و حتي خودروسازي را بررسي كرده و برنامه‌ريزي لازم را در مورد برخورد با تحريمهاي اعمالي انجام داده است.
اين عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي با ابراز اينكه اين برنامه‌ها مورد تأييد دولت قرار گرفته و به‌تدريج در حال اجرا است، افزود: به‌خاطر محرمانه بودن اين برنامه‌ها نمي‌توانيم جزئياتي از آنها را بيان كنيم.(اين گزارش تسنيم در مشرق نيوز بازنشر شده است.)
ابوالفضل حسن بيگي، عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس در گفتگو با راه دانا گفت: مجلس و دولت بر اساس تصميمي كه مجلس گرفت و كميته سه جانبه و مشتركي كه بين مجلس، دولت و قوه قضاييه تشكيل شد، از همين طريق مجلس همواره در صدد اين است كه نيازمندي ها، قوانين و مقرراتي را وضع كند تا بواسطه آن دولت بتواند اقدامات لازم را تسريع كند.
** واكنش هاي جهاني به تحريم هاي جديد آمريكا
روزنامه ايران نوشت: در واكنش به اين تحريمها اتحاديه اروپا كه پيش‌تر اعلام كرده بود درصدد راه‌اندازي يك كانال مالي ويژه با ايران براي تضمين پرداخت پول نفت صادراتي ايران است، با صدور بيانيه مشتركي بر عزم خود در حفظ توافق هسته‌اي تأكيد كرد.
روزنامه ابتكار: در آستانه اجرايي شدن مرحله دوم تحريمهاي ايران از سوي دونالد ترامپ رئيس ايالات متحده آمريكا، مخالفت‌ها از هر چهار گوشه عالم نسبت به برنامه تحريمي ترامپ شدت گرفته است. اين تلاش‌ها طيف وسيعي از كشورها اعم از متحدان نزديك و استراتژيك آمريكا را در برمي‌گيرد... در كارزار امروز ضد‌ايراني ترامپ، نه‌تنها شاهد حضور قدرت‌هاي بزرگ اروپايي و اقتصادهاي نوظهوري نظير هند نيستيم؛ بلكه صداهايي متفاوت از داخل خود وزارت خزانه‌داري و اعضاي كنگره آمريكا نسبت به پروژه ضد‌ايراني ترامپ شنيده مي‌شود.
روزنامه شرق 'ياركشي جهاني ايران و آمريكا' را به عنوان تيتر يك خود برگزيده و در ادامه به نقل از يورونيوز نوشت: سخنگوي كميسيون اروپا بدون هيچ گونه اظهارنظري در قبال تحريم هاي اعمالي آمريكا عليه ايران، اعلام كرد همه منتظر واكنش اتحاديه اروپا به اين تحريم ها بمانند.
نامه نيوز نيز نوشت: سخنگوي دبيركل سازمان ملل متحد از بررسي نامه ايران عليه اعاده تحريم هاي يكجانبه آمريكا ضد مردم ايران خبر داد و گفت: نظر دبيركل درباره برجام تغييري نكرده است.
به گزارش خبرگزاري فارس، جهاد اسلامي فلسطين در بيانيه‌اي تحريمهاي جديد آمريكا عليه ايران را محكوم و تأكيد كرد آمريكا تمامي قوانين بين‌المللي را نقض كرده و در قبال جمهوري اسلامي ايران «قلدرمآبانه» رفتار مي‌كند.
به گزارش تسنيم به نقل از آناتولي، نعمان كورتولموش نائب‌رئيس حزب عدالت و توسعه تركيه درباره تحريمهاي آمريكا عليه ايران، گفت: معتقديم كه تحريم‌هايي كه قرار است اجرايي شود تأثير منفي به‌روي تركيه نخواهد داشت و در اين زمينه تدابير خود را اتخاذ مي‌كنيم. وي با بيان اينكه سياست‌هاي تحريم در گذشته به نتيجه‌اي نرسيده است، ابراز اميدواري كرد كه مردم ايران تحت تأثير منفي تحريمهاي آمريكا قرار نگيرند.
** نكاتي كه بايد در مقابله با تحريم ها در نظرگرفته شود
روزنامه اعتماد با طرح اين پرسش كه 'وظيفه احزاب و گروهها در دوران تحريم هاي جديد چيست؟' نظر فعالان سياسي اصلاح طلب و اصولگرا را جويا شده است.
علي تاجرنيا معتقد است: در شرايط كنوني نقش احزاب در برابر دولت، يك نقش مطالبه گري همراه با يك حمايت استراتژيك است تا در شرايط سخت نيز افكار عمومي با دولت همراه شود. با همبستگي و همراهي از هر گردنه اي مي توان عبور كرد.
عباس سليمي نمين نيز به اعتماد گفته است: در چنين شرايطي ما بايد براي دفاع از مصالح ملي بر انسجام خود بيافزاييم...گروه هاي سياسي از جريان هاي مختلف بايد با يكديگر تعامل بيشتري داشته باشند...نيروهاي تندرو در هر دو طيف سياسي اصلاح طلب و اصولگرا از عوامل تحقق مفاهمه محسوب مي شوند بنابراين در شرايط كنوني نه تنها بايد از تندروي پرهيز كرد كه بايد مراقب تندروها نيز بود.
آرمان در يادداشتي با عنوان 'تحريمها بايد شكسته شود' نوشت: در برهه زماني اعمال تحريمهاي ظالمانه آمريكا، تنظيم روابط‌مان در چارچوب روابط بين‌الملل و اقتصادي كه در تعامل مستقيم با ساير كشورها باشد، از جمله نكاتي است كه نمي‌توان اهميت آن را ناديده گرفت. اينكه بخواهيم به يك اقتصاد درونگرا توجه كنيم و رو آوريم و همه چيز را در درون خودمان ببينيم و از تعامل فني و تخصصي با ساير كشورها دور شويم، به نفع كشور نخواهد بود.
آرمان در مطلبي ديگر تصريح كرد: ايران بايد در مقابل تحريمهاي آمريكا حساب شده عمل كند، زيرا ممكن است شاهد تصميمات خشن‌تري از سوي طرف مقابل باشيم... مسأله اساسي اين است كه براي تامين منافع ملي لازم است با كشورهاي دوست با مسالمت و همگرايي عمل كنيم.
مهدي مطهرنيا تحليلگر مسائل بين‌الملل در گفتگو با فرارو: ايران اعلام كرده است كه به اروپا اميدوار نيست و نگاه به شرق خواهد داشت و اين در حالي است كه شرق به ايران يك نگاه ابزاري دارد و تا زماني كه ايران قدرت ايجاد توازن ميان شرق و غرب را پيدا نكند، اين نگاه همچنان ادامه خواهد داشت. وقتي ايران غرب را به عنوان دشمن مي‌بيند و بدون هيچ توازني شرق را يك دوست قلمداد مي‌كند، نگاه شرق به ايران صرفا اينگونه است.
بهار نيوز در يادداشتي انتقادي نوشت: آغاز و شروع تحريمها براي مديران اشتباهي و آناني كه ميزهاي مديريتي را به ناحق اشغال كرده‌اند فرصت بي‌نظيري است تا هر فعل ناشدني را به تحريمها مرتبط بدانند. نمونه‌اي از اين وضعيت آشفته را در سه ماه اخير و با برهم خوردن نظم در بازار ارز و طلا مي‌توان مشاهده كرد.
** اهداف آمريكا از تحريم ها
آرمان: درباره اينكه آمريكا 8 كشور را از تحريم نفتي معاف كرد اين موضوع به معناي كوتاه آمدن اين كشور بر سر تحريمها نيست. حدود 80-90 درصد اين مسأله به انتخابات داخلي آمريكا برمي‌گردد كه قرار است طي روزهاي آينده برگزار شود. بنابراين معافيت هشت كشور از سوي آمريكا به جهت آرام كردن رأي دهندگان آمريكايي است چرا كه به هنگام اخذ رأي ديگر نيازي به جامعه خود نخواهد داشت و بر تحريمها پافشاري خواهد كرد. بايد تاكيد كرد كه با اين كار آن بخشي كه مردد به اعطاي راي به حزب جمهوريخواه هستند را آرام مي‌كنند وگرنه هيچ دليل خاص ديگري بر اين معافيت وجود ندارد.
قانون در گزارشي با عنوان 'رنج تحريم بر دوش ملت' نوشت: بايد توجه داشت كه برخلاف همه گفته‌هاي ترامپ و اعضاي دولتش تحريمها در ميان مدت و طولاني مدت مردم ايران را هدف قرار مي‌دهد و بارديگر نشان مي‌دهد كه آنچه دولت آمريكا به عنوان حاميان حقوق بشر از آن مي‌گويد حقيقت ندارد.
به گزارش روزنامه ايران وزير خارجه امريكا كمي پس از اعلام تحريم هاي امريكا در پيامي توئيتري كه به زبان فارسي منتشر كرد، مدعي شد كه دولت امريكا كنار مردم ايران قرار دارد. پمپئو نوشت:« ايالات متحده با ايستادن در كنار مردم ايران با آنها ابراز همبستگي مي‌كند. مردم ايران پس از گذشت تقريباً 4٠سال بيشترين صدمه را از سوء مديريت و فساد اقتصادي خورده‌اند. برخلاف آنچه رژيم ايران مي‌گويد، تحريمهاي ما شامل فروش غذا، محصولات كشاورزي، دارو، و تجهيزات پزشكي نمي‌شود».
تارنماي انتخاب نيز به نقل از گاردين از تاثير موج جديد تحريم ها بر بيماران، دانشجويان خارج از كشور خبر داد و نوشت: اگر تحريم ها چنانكه ترامپ اميدوار است فشار اقتصادي برمردم را افزايش دهد، نتيجه آن يا از سرگيري برنامه هسته اي در ايران خواهد بود يا رفتار تهاجمي بيشتر ايران در منطقه. هر دو اتفاق احتمال روياويي نظامي را افزايش مي دهد.
** بي نتيجه بودن تحريم ها
به گزارش فارس شبكه انگليسي اسكاي نيوز در گزارشي تاكيد كرد، آنچه كه شديدترين تحريمهاي آمريكا خوانده شده ايران را به زانو درنخواهد آورد و باعث نمي‌شود كه اين كشور سينه خيز به سمت واشنگتن برود.
جوان: معافيتي كه ترامپ براي خريداران در نظر گرفته، شكست بزرگي براي او بود و با توجه به شرايط بازار نفت و توليدكنندگان اين كالاي استراتژيك، شش ماه آينده كه هيچ تا سه سال ديگر هم صفر كردن صادرات نفت ايران امكان‌ناپذير است. مهم‌ترين مشكل خريداران نفت ايران، تسويه پول نفت ايران به دلار است كه با توجه به توافق‌هاي انجام شده از ارز‌هاي ديگري براي تسويه پول نفت بهره گرفته خواهد شد.
همچنين صبح نو نيز با تاكيد بر اين كه آمريكا اصلي‌ترين مشتريان نفتي ايران را از تحريم معاف كرد/سوئيس هم به‌دنبال مستثنا شدن از تحريمهاي ايران است، دولت آمريكا را به 'طبل توخالي' تشبيه كرد.
** بي نتيجه بودن اجماع كشورهاي اروپايي عليه تحريم ها!
در حالي كه به نوشته جوان رژيم صهيونيستي تنها كشوري است كه از اعمال تحريمهاي ايران استقبال كرد در حالي كه هر پنج كشور باقي مانده در توافق هسته‌اي ايران با اعمال مجدد تحريمهاي امريكا مخالفت كردند، و به نوشته صراط نيوز تصميم دولت آمريكا با واكنش‌هاي منفي گسترده‌اي در سراسر جهان روبه‌رو شده، ساير رسانه هاي همسو اين موضعگيري ها را بي اعتبار ارزيابي كردند.
'واكنش اروپا به بدعهدي آمريكا /ابراز تأسف و ديگر هيچ!' تيتر يك كيهان است كه در ذيل آن مي خوانيم: اروپا در مقابل اعلام رسمي بازگشت تحريمها از سوي آمريكا، صرفا به بازنشر ابراز تأسف چند روز قبل خود بسنده كرده است. در سوي مقابل مقامات ارشد دولت ضمن تاكيد بر اجراي يكطرفه تعهدات برجامي، از اروپا به‌خاطر هيچ، تقدير مي‌كنند. با توجه به اين برجام‌زدگي حادّ دولت، سهل‌انديشي است اگر تصور كنيم كه اروپا قرار است قدمي در احقاق حقوق برجامي ايران بردارد.
به نوشته وطن امروز «تاخير در ارائه كليات بسته پيشنهادي»، «ارائه بسته پيشنهادي كلي و ناقص اوليه»، «عدم ارائه بسته پيشنهادي نهايي تا قبل از اعمال دور نخست تحريمهاي آمريكا[مرداد] و موكول كردن آن به پيش از اعمال دور دوم تحريمها در ماه آبان»، «عدم ارائه و تشريح سازوكار مالي ويژه اروپا تا آبان» و در نهايت «عدم اجراي سازوكار مالي ادعايي اروپا»، پاسخ مقامات قاره سبز به سرمايه‌گذاري و اعتماد دستگاه ديپلماسي ما به برجام اروپايي بود. لااقل اين بار اميدواريم آقاي عراقچي و ديگر مسؤولان سياست خارجي كشورمان سخني از «تضمين بودن سخنان موگريني» و ديگر مقامات اروپايي به ميان نياورند! بدون شك، اگر تراژدي حساب كردن روي «برجام اروپايي» از «اعتماد به برجام آمريكايي- اروپايي» غمبارتر نباشد، از آن كمتر نيست.
سياست روز: 18 ارديبهشت حسن روحاني، رئيس‌جمهور كشورمان در سخنراني بعد از اعلام خروج آمريكا از برجام توسط ترامپ، گفت اروپا فرصت دارد تا منافع ايران را تضمين كند. اكنون شش ماه از آن فرصت گذشته و نه تنها هنوز سازو كار ارائه نشده بلكه به تحريمهاي ضد ايراني آمريكا نيز رسيده‌ايم و با اين وجود كشورهاي اروپايي هنوز اقدام جدي و عملي نكردند.
** خوشبيني دولت به نتايج برجام
جهان نيوز در گزارشي با تيتر 'آن اظهارات غلوآميز درباره استحكام برجام چه شد؟' نوشت: آمريكا در حالي به طور يكجانبه و بدون هزينه تا امروز از برجام خارج شده است و تحريم ها را دوباره عليه كشورمان اعمال كرده است كه تا ديروز مقامات دولتي و ديپلماسي كشورمان از استحكام اين سند توافق صحبت مي كردند.
رجانيوز: «تعليق» تحريم ها نه «لغو» آنها توسط دولت اوباما راه را براي دولت ترامپ بازگذاشته است كه بتوانند امروز با خروج از حالت تحريم بازهم اهرم فشار قديمي خود را عليه مردم ايران به كار بگيرند. اما دولت روحاني و مسئولين وزارت خارجه نمي خواهند اين واقعيت را بپذيرند و براي توجيه شكست خود در سياست خارجي و اعتماد به آمريكا سياست هاي ترامپ را متفاوت با دموكرات ها معرفي مي كنند و با استفاده از كلمه «رژيم ترامپ» زيركانه دامن جريان خوب و قابل اعتماد(!) آمريكا را جرايم جمهوري خواهان پاك مي كنند!
*گروه نشريات خبري
پژوهشم**9026**1732
تهران-ايرنا- به دنبال اعلام تحريم هاي جديد آمريكا عليه ايران، واكنش هاي گسترده داخلي و خارجي هاي در فضاي رسانه هاي كشور بازتاب پيدا كرده است.
