به گزارش ایرنا ، بجز جنگ و درگیری های نظامی با آثار و پیامدهای سنگین و مستقیم خود، بلایاهای طبیعی و نیز برخی تهاجم غیر نظامی رقبا و دشمنان نیز خسارت های زیربنایی قابل توجهی متوجه كشورها می كند كه پیش بینی و مقابله با آنها پیش از رخ دادن به امری ضروری و حیاتی برای هر دولت و ملتی تبدیل شده است.
افزایش توان دفاعی ، پیش بینی های لازم برای مقابله با آثار مخرب بلایای طبیعی همچون زلزله و سیل و نیز مقابله با هر گونه حملات سایبری در فضای اینترنتی امروزه مورد توجه اساسی كشورها بوده و در ایران نیز این بحث در قالب موضوع 'پدافند غیرعامل' از چند سال پیش مورد توجه قرار گرفته است.
وسعت و گستره پدافند غیر عامل ، تمامی زیر ساخت های كلیدی، مراكز حیاتی، حساس و مهم نظامی و غیرنظامی كشور چون پالایشگاه ها، نیروگاه ها، بنادر، فرودگاه ها، مجتمع های بزرگ صنعتی، مراكز بهداشتی و درمانی، قرارگاه ها و مراكز عمده فرماندهی نظامی و هدایت و تصمیم گیری های سیاسی، مراكز اصلی مخابراتی و ارتباطی، پل های استراتژیك، صنایع نظامی، پایگاه های هوایی، سایت های موشكی، مراكز و ایستگاه های رادیویی، تلویزیون، انبارهای عمده مواد غذایی و دارویی، مراكز جمعیتی و قرارگاه های تاكتیكی و مقرهای عمده آماری و پشتیبانی را در بر می گیرد.
تجارب حاصله از جنگ های گذشته از قبیل هشت سال جنگ تحمیلی، جنگ 11 هفته ای سال 1999 ناتو علیه یوگسلاوی، جنگ سال 2003 آمریكا و انگلیس علیه عراق ، جنگ 33 روزه سال 2006 اسراییل علیه لبنان و دیگر جنگ های نظامی و غیرنظامی موید این نظر است كه كشور مهاجم جهت درهم شكستن اراده ملت و توان سیاسی، اقتصادی، نظامی و مدیریتی كشور مورد تهاجم با اتخاذ استراتژی انهدام مركز ثقل، توجه خود را صرف بمباران و انهدام مراكز حیاتی، حساس و مهم می نماید.
همچنین تجارب حاصله از بلاهای طبیعی به وجود آمده چون زلزله بم در سال1382، سیل گلستان در سال1380 ، موید این نظر است كشورهای كه مورد تهاجم بلاهای طبیعی قرار گرفته اند به علت رعایت نشدن اصول پدافند غیرعامل دچار خسارت زیاد مالی و جانی و گاه بلند مدت قرار گرفته اند.
امروزه كشورهای كه طعم خرابی و خسارات ناشی از جنگ، بلاهای طبیعی را چشیده اند،جهت حفظ سرمایه های ملی و منابع حیاتی خود توجه خاص و ویژه ای به دفاع غیرعامل نموده و در راهبرد دفاع خود جایگاه رفیعی برای آن قائل هستند.
غیر از حوادث و بلایای طبیعی ، موضوع تهدید های زیستی درونی و برونی توسط دشمن نیزیكی از دغدغه های پدافند غیر عامل است و در این مبحث وزارت بهداشت و درمان و دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و درمانی وظیفه خطیری بر عهده دارد.
** پدافند غیرعامل ناشناخته برای عموم مردم
كارشناسان معتقدند كه گرچه موضوع پدافند غیر عامل از چند سال پیش به بحثی رایج در كشور تبدیل شده اما این موضوع هنوز همه گیر نشده و بیشتر در بین مدیران و مسئولان مطرح می باشد.
به گفته آنها، كمتر شهروند عادی است كه در كشور از موضوع پدافند غیر عامل آگاهی و شناختی حتی نسبی داشته باشد در صورتی كه نهادینه شدن آن در بطن جامعه شرط موفقیت طرح های اجرایی در این زمینه می باشد.
این كارشناسان می گویند: پدافند غیرعامل موضوعی است كه در زندگی شخصی هر فرد و خانواده ضرورت آن احساس می شود و بقا و دوامش نیازمند آشنایی و بكارگیری جنبه های مختلف آن است.
تهدیدات احتمالی طبیعی و غیر طبیعی از درون خانه های هر شهروندی آغاز شده و تا لایه های مختلف جامعه تداوم دارد، از ساخت و ساز، نوع منازل مسكونی ، تجهیزات بكار گرفته شده و مورد استفاده در درون و برون آن گرفته تا معابر، خیابان ها ، مكان های عمومی و حتی جنگل ، بیایان ، مرتع و آب و هوا همه به نوعی در قالب پدافند غیرعامل تعریف می شوند و نیاز است تا در هر بخشی به اندازه مورد نیاز مود تورجه شخصی افراد و عمومی جامعه قرار بگیرد.
** دستگاه های اجرایی طرح جامع پدافند غیرعامل را تدوین كنند
اكبر بهنامجو ، استاندار اردبیل با تاكید بر اهمیت موضوع پدافند غیر عامل گفت: دستگاه های اجرایی می بایست طرح جامع پدافند غیرعامل را به منظور جلوگیری از بحران در مواقع ضروری تدوین كنند.
وی افزود: همه دستگاه های اجرایی باید برای جلوگیری از بحران آمادگی كافی داشته باشند و برنامه ای را برای پدافند غیرعامل تهیه كنند.
او بیان كرد: كارگروه تهدیدات و امنیت ، بهداشت و درمان ، انرژی ، آب ، صنایع و معادن ، فرهنگی و اجتماعی و عملیات روانی ، فناوری الكترونیك ، آی تی ، انتظامی و اجتماعی، پشتیبانی و خدمات شهری ، امداد و نجات، راه و شهرسازی، زیرساخت های مواصلاتی ،سازماندهی و مشاركت مردمی و بازرگانی و كشاورزی در اردبیل فعال بوده و لازم است هر دستگاه اجرایی مطابق وظایف خود برنامه های جامع برای پدافند غیرعامل تدوین كند.
بهنامجو افزود: ادارات برق ، آب منطقه ای و آب و فاضلاب شهری باید پیش بینی لازم را داشته باشند كه در صورت قطع آب چه اقدامی برای تامین آب آشامیدنی مردم داشته باشند و اگر خط انتقال آب و برق صدمه دید چگونه می توان آب و برق مورد نیاز را تامین كرد.
** اعمال سیاست های پدافند غیرعامل ضروری است
علی نواداد ، معاون سیاسی و امنیتی استاندار اردبیل نیز گفت: اعمال سیاست های پدافند غیرعامل دولت برای پیشگیری از حوادث و خسارات امری ضروری است.
وی افزود: دستگاه های دولتی باید اجرای آیین نامه های پدافند غیرعامل را جزو وظایف ذاتی خود بدانند و با برگزاری دوره های آموزشی و مانورهای تحكیم آمادگی برای مدیریت بحران های احتمالی برنامه ریزی كنند.
نواداد اظهار داشت: باید برای نهادینه شدن اجرای آموزه های پدافند غیرعامل در ساختمان های دولتی تیم فنی و مهندسی اقدام های دستگاه های اداری را پایش و به صورت مستمر گزارش كنند.
وی اضافه كرد: بخش خصوصی نیز نباید اجرای پدافند غیرعامل را هزینه تلقی كند بلكه باتوجه به تجربه خسارت های ناشی از زلزله سال های گذشته، رعایت آیین نامه های پدافند غیرعامل در سازه ها را ضروری بداند.
معاون سیاسی و امنیتی استاندار اردبیل گفت: یك درصد اعتبارات غیرتملیكی برای پدافند غیر عامل تخصیص یافته و لازم است دستگاه های اجرایی در تخصیص آن توجه كافی داشته باشند.
نواداد افزود: اجرای طرح دو گانه سوز كردن نانوایی های استان كه در شورای پدافند غیر عامل مورد توجه قرار گرفته برای پیشگیری از تعطیلی آنها در زمان بروز حوادث احتمالی تداوم می یابد.
او اظهار داشت: نیازمندی های شهرستان ها در بحث دوگانه سوز شدن نانوایی ها باید از سوی فرمانداری ها اعلام شود تا در مواقع ضروری مشكلی بوجود نیاید.
** شبكه رابطان پدافند غیر عامل گسترش یافت
بخشعلی لطیفی ، مدیركل پدافند غیرعامل استانداری اردبیل هم گفت: شبكه رابطان پدافند غیرعامل متشكل از 150 نفر با هدف ارتباط مستمر دستگاه های اجرایی استان با یكدیگر و با مردم در حال گسترش می باشد.
وی افزود: همچنین برای فعال تر شدن این شبكه ، دوره های آموزشی مختلف در استان در زمینه های مختلف با حضور رابطان برگزار شده است.
لطیفی اضافه كرد: این آموزش ها همچنین برای فرمانداران، مدیران كل ، بخشداران ، شهرداران و كارشناسان دستگاه های اجرایی استان به صورت مستمر هر سال برگزار می شود تا در پیشبرد و نهادینه شدن پدافند غیر عامل در جامعه تاثیرگذار بوده و این امر به یك فرهنگ عمومی تبدیل شود.
او اظهار داشت: تلاش برای تدوین سند جامع پدافند غیرعامل استان اردبیل با همكاری دستگاه های مرتبط ادامه دارد و با این اقدام گام مهمی در همگانی كردن بحث پدافند غیرعامل برداشته می شود.
مدیركل پدافند غیرعامل استانداری اردبیل تامین زیرساخت ها در جامعه را برای مقابله با بحران های احتمالی ضروری خواند و گفت: پدافند غیرعامل مختص صرف مسائل نظامی نیست و رعایت آن می تواند در ایمن سازی جامعه و جلوگیری از آسیب های ناشی از بلایاهای طبیعی بسیار تاثیرگذار باشد.
به هر حال چنین بنظر می رسد كه بحث پدافند غیر عامل ضرورتی است كه بیش از هر چیز می بایست به فرهنگ جاری و ساری در جامعه تبدیل شود، اینكه افراد جامعه خطرات احتمالی را شناخته و برای مقابله با آن برنامه ریزی و آمادگی روانی و فیزیكی لازم داشته باشد.
در كنار این آمادگی، ضروری است كه مسئولان نیز برنامه ریزی برای پیشگیری از هر گونه تهدید احتمالی و مقابله با آن را تدوین و عملیاتی سازند.
6016/7110
اردبیل - ایرنا - پدافند غیرعامل با مفهوم كلی دفاع در برابر تهاجم، چه از نوع انسانی و نیز بلایای طبیعی ضرورتی است كه با وجود اهمیت فراوان هنوز در جامعه ایرانی نهادینه نشده است.
