نقش شركتهای دانش بنیان در بسترسازی توسعه

شركتهای دانش بنیان با تحول در عرصه علم و دانش و كشف یافته ها و نتایج جدید اقتصادی در رشد و توسعه مناطق مختلف تاثیر زیادی دارند بطوری كه رهبر معظم انقلاب اسلامی چندی قبل در دیدار با نخبگان و فعالان شركتهای دانش بنیان بر اهمیت نقش این شركتها در رونق اقتصادی و اقتصاد مقاومتی تاكید و آنها را موثرترین مولفه های تحقق پایدار اقتصاد توصیف كردند.
پایین بودن خلاقیت، نوآوری و ضعف فناوری در بنگاههای اقتصادی موجب افزایش وابستگی صنعت و اقتصاد كشور به فناوریهای خارجی شده است و این برای كشور ما كه از منابع سرشار اقتصادی برخوردار است یك ضعف مهم به شمار می رود.
شركتهای دانش بنیان موسسات خصوصی یا تعاونی هستند كه به منظور افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی برای گسترش اختراعات، نوآوری و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه شامل طراحی و تولید كالا و خدمات را در حوزه فناوریهای برتر و با ارزش افزوده فراوان انجام می دهند.
ترغیب هیات علمی دانشگاهها و واحدهای ‌پژوهشی برای فعالیتهای بیشتر به منظور رفع نیاز و همچنین توسعه اقتصادی جامعه و تجاری سازی یافته های ‌پژوهشی دیگر اهداف تشكیل شركتهای دانش بنیان به شمار می رود.
با توجه به ضرورت توجه به این مساله میزگردی با حضور مسئولان و صاحبنظران ذیربط در خبرگزاری جمهوری اسلامی دفتر گناباد برگزار شد. در این چارچوب استاد دانشگاه آزاد اسلامی و مدیرعامل شركت دانش بنیان كویرسبز یگانه شرق، یك صاحبنظر مسائل اقتصادی، رئیس مركز رشد فناوری و رئیس اداره صنعت و معدن و گناباد به بحث و بررسی پرداختند.

* نقش شركتهای دانش بنیان در توسعه اشتغال و كارآفرینی
استاد دانشگاه آزاد اسلامی و مدیرعامل شركت كویرسبز یگانه شرق گفت: شركتهای دانش‌ بنیان به عنوان بنگاه‌های اقتصادی از اركان مهم توسعه و تحول در عرصه اقتصادی به شمار می روند و با توجه به شرایط و زیرساخت های مناسب گناباد مانند نیروی كار تحصیل كرده و وجود دانشگاهها و مراكز آموزش عالی بستر خوبی برای فعالیت این شركتها فراهم شده است.
دكتر سید فرشید وزین ادامه داد: با توجه به اینكه بیكاری به خصوص در قشر تحصیل كرده به یك دغدغه مهم تبدیل شده است شركتهای دانش بنیان ظرفیت غنی توسعه و اشتغال زایی برخوردارند.
وی گفت: تولیدات سنتی توانایی پاسخگویی به نیازها و ظرفیتهای گناباد را ندارد و لذا تغییر نهادهای تولید و حركت به سمت تولیدات دانش بنیان امری ضروری و حیاتی است.
استاد دانشگاه آزاد اسلامی و صاحبنظر مسائل اقتصادی گناباد هم می گوید: شركتهای دانش بنیان با توجه به ظرفیتهای خود و آمیختگی و انتقال دانش و پژوهش به كسب وكارهای محلی و تولیدی باعث ارتقا و عمومی كردن دانش فنی در جامعه می شوند.
دكتر ابوالقاسم شفیعی ادامه داد: این مساله موجب حفظ و توسعه و پایداری شركتهای دانش بنیان شده و در نتیجه بستر اشتغال و رونق اقتصادی و صرفه اقتصادی تولید را افزایش داده اند.
رئیس مركز رشد فناوری گناباد نیز گفت: علم و دانش به عنوان اساس فعالیت شركتهای دانش بنیان علاوه بر جنبه های فنی در سایر حوزه های موثركسب و كار شامل بازاریابی، مالی، مدیریتی، حقوقی و غیره تاثیر مثبت دارد كه این خود منجر به افزایش كارآیی فعالیت آنها می شود.
حسین تقوی ادامه داد: برای افزایش سطح كارآیی و توسعه و رونق فعالیتهای اقتصادی و تولیدات باید اساس بخش تولید مبتنی بر علم و دانش و پژوهش شكل گیرد تا كسب و كارهای موجود را حفظ و ارتقاء یابد و چه بستا برخی مشاغل فراموش شده را دوباره احیاء كرد.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت گناباد گفت: تحقیق و پژوهش ضرورت و اركان مهم كارآفرینی و اشتغالزایی به شمار می رود و توسعه بدون توجه به آن امكان پذیر نیست و بسیاری از شركتهای تولیدی موفق در مجموعه خود واحد تحقیق و توسعه را راه اندازی كردند و در بهبود كیفیت ، كاهش هزینه ها و رقات پذیری محصولات خود موفق بودند.
هادی ایزدی ادامه داد: شركتهای دانش بنیان كه اساس آنها بر پایه تحقیق و دانش شكل گرفته است ، زیربنای توسعه اشتغال و كارآفرینی به شمار می روند و ارتباط تنگاتنگ آنها با بخش صنعت ضرورت توسعه و رونق اقتصادی محسوب می شود.

* نقش شركتهای دانش بنیان در بسترسازی تحقق اقتصاد مقاومتی
استاد دانشگاه آزاد اسلامی می گوید: یكی از اهداف مهم اقتصاد مقاومتی رسیدن به اهداف سند چشم انداز 20 ساله توسعه و متناسب با آن نرخ رشد اقتصادی است و شركتهای دانش بنیان با ظرفیتهای خود مانند ارزش افزوده بالا و برخورداری از توان رقابت بیشتر به نسبت دیگر واحدهای تولیدی به دلیل اتكاء به خلاقیت و دانش و پژوهش اركان مهم تحقق اقتصاد مقاومتی به شمار می روند و سرمایه گذاری در این بخش اشتغال پایدار را به همراه دارد.
دكتر وزین ادامه داد: با وجود اشباع ظرفیت استخدامی در دستگاههای اجرایی و از سویی اهمیت تزریق تفكر نخبگانی و حضور بخش‌خصوصی در عرصه‌های تولید و كارآفرینی و شركتهای دانش‌بنیان را به یك ضرورت مهم تحقق اقتصاد مقاومتی تبدیل كرده است.
وی تصریح كرد: یكی از اموری كه می تواند تولید دانش بنیان را در كشور تسهیل كند و موجب فروش تولیدات آنها با قیمتهای پایین تر شود، زیرساخت ها و شرایط مواد اولیه موجود در كشور است. طبق تئوری تجارت بین الملل، هر كشور در صورتی می تواند كالایی را ارزان تر تولید كند كه تولید آن كالا بیشتر به نهاده هایی نیاز داشته باشد كه آن نهاده ها در آن منطقه از وفور نسبی بیشتری برخوردار باشند.
وی گفت: تولیدات دانش بنیان برخلاف تولیدات سنتی، بر ابتكار و خلاقیت استوار است و به همین دلیل فراوانی نیروی انسانی تحصیل كرده و متخصص نقش مهمی در پدید آمدن مزیت رقابتی آنها ایفا می كند. و بهره گیری از این شرایط سبب توسعه شركت های دانش بنیان و پیشرفت اقتصاد مقاومتی می شود.
وی افزود: شركت‌های دانش‌بنیان، با توجه به ویژگی‌های خود و پویایی و تطبیق با شرایط محیط پیرامونی و انعطاف‌پذیری بالا، ظرفیت مناسبی برای روبه‌رو شدن با شرایط تحریم را دارا هستند.
صاحبنظر مسائل اقتصادی گناباد هم گفت: نوآورانه بودن و و توجه به اقتصاد محلی و ظرفیتهای منطقه ای به عنوان اركان مهم تحقق اقتصاد مقاومتی در شركتهای دانش بنیان نیز مورد توجه خاص قرار دارد.
دكتر شفیعی افزود: مجموع این مسائل وقتی با فناوری و دانش تخصصی متخصصان و دانشگاهیان عجین شود، نتایج خوبی در توسعه و رونق اقتصادی و فرصتهای شغلی دانش مدارانه دارد و موجب پویایی و اشتغال پایدار می شود.
هادی ایزدی رئیس اداره صنعت و معدن و تجارت گناباد هم بر این باور است: اركان شركتهای دانش بنیان هم جهت با اهداف تحقق اقتصاد مقاومتی است و به هر اندازه به این شركتها بیشتر توجه شود در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی مورد تاكید رهبر معظم انقلاب گامهای موثرتری برداشته شده است.
رئیس مركز رشد فناوری گناباد هم گفت: شركتهای دانش بنیان و دانش محور با قابلیتهای خاص خود می توانند دغدغه عمومی جامعه و مسوولان ذیربط برای كاهش وابستگی های اقتصادی و ضرورت افزایش بهره‌وری تولید را جامه عمل بپوشانند و راههایی برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی بیابند. حسین تقوی گفت: شركت‌های دانش‌بنیان باعث افزایش بهره‌وری و استفاده بهینه از منابع می‌شوند و با صرف كمترین انرژی‌ها به بالاترین سطوح ارزش افزوده دست می‌یابند و این مسائل بستر تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی را هموار می كند.

* اهمیت تجاری سازی فناوری و تولیدات دانش بنیان در توسعه پایدار
مدیرعامل شركت دانش بنیان كویرسبز یگانه شرق در ادامه میزگرد ایرنا در گناباد گفت: تولید فناوری، استفاده از نتایج تحقیقات و نوآوری ها، تولید كالاهای با ارزش افزوده بالا حاصل فعالیت شركت‌های دانش بنیان است و یكی از اصول اقتصاد این شركتها سرمایه گذاری و تامین زیرساختها مبتنی بر فناوری است.
دكتر وزین افزود: یكی از عوامل اساسی رشد تولید سرانه‌ ملی، اقتصاد و بنگاه‌های اقتصادی دانش‌بنیان است و از راهكارهای اساسی خودكفایی پایدار در محصولات استراتژیك، ارتقاء فناوری و افزایش بهره‌وری عوامل تولید از طریق دانش‌بنیان نمودن اقتصاد و توسعه‌ شركت‌های دانش‌بنیان است.
وی گفت: یكی از اساسی‌ترین زیرساخت‌های اقتصاد دانش ‌بنیان سرمایه‌ انسانی خلاق، نوآور و دانش متكی به تركیب جوانان تحصیل‌ كرده و نیروی انسانی خاص منطقه ای به عنوان بزرگ‌ترین و باارزش‌ترین سرمایه‌ در كشور و به طبع گناباد است و با توانمند كردن و تشویق و زمینه‌سازی فعالیت آنان در قالب شركت‌های دانش‌بنیان، توان رویارویی با تهدیدها و تحریم اقتصادی را دارد.
او افزود: زمانی كه به ایده پردازی بها داده شود، واحدهای تحقیق و توسعه پویا تر شده و ایده ها و نوآوری های زیادی به وجود می آید و در این زمان قوانین می‌بایست وارد این صحنه شده و با مشخص نمودن چهارچوب ها و در نظر گرفتن اهمیت اقتصاد دانش محور از این ایده ها حمایت و آنها را در مسیر توسعه جهت دهی كنند.
وی گفت: در سایه روابط بین المللی سازنده با دیگر كشورها ورود ایده های نوآورانه به كشور تسهیل شده و سرعت انتقال دانش و توسعه و كاربرد آن بهبود می‌یابد و موجب به وجود آمدن روز افزون شركت های دانش محور و دانش بنیان و رشد این نوع از اقتصاد می شود.
رئیس مركز رشد فناوری گناباد نیز گفت: انعطاف پذیری از ویژگیهای شركت‌های دانش ‌بنیان و دانش‌ محور است و و این مهم نشات گرفته از پیش‌بینی اتفاقات و نیازهای آینده در آنها است و واحدهای تحقیق و توسعه فعال در این شركتها روند رشد و توسعه پایدار را حفظ می‌ كنند.
تقوی افزود: با وجودی كه خام فروشی یكی از معضلات و موانع و تهدیدات توسعه پایدار به شمار می رود توجه به تجاری‌سازی فناوری و تولیدات دانش‌بنیان موجب كاهش این معضل و فروش محصولات فرآوری شده نیز در خود كفایی و و كاهش وابستگی كشور، و در نهایت امر توسعه پایدار موثر است.
رئیس اداره صنعت و معدن و تجارت گناباد هم در ادامه میزگرد ایرنا گفت: استفاده از ایده های نخبگان و پژوهشگران و تجاری سازی فناوری و دستیابی حداقل 20 درصد این ایده ها به تولید آزمایشی و در نهایت تولید صنعتی شركتهای دانش بنیان ضرورت توسعه هدفمند و پایدار به شمار می رود.
هادی ایزدی افزود: جهت دهی این ایده ها در مسیر تولید و برند سازی و ورود در بازارهای داخلی و خارجی كمك بزرگی به ایجد فضای امید و نشاط متصدیان و مدیران شركتهای دانش بنیان می كند.
وی حلقه مفقوده شركتهای دانش بنیان و واحدهای تولیدی و صنعتی را فعال تر شدن پاركهای علم و فناوری و مراكز تابعه آنها ذكر و بیان كرد: در سایه تعمیق ارتباط مراكز رشد فناوری با واحدهای تولیدی بستری برای نقش آفرینی بهتر این شركتها بهتر در مسیر تولید و رونق اقتصادی فراهم می شود.

* موانع شركتهای دانش بنیان و راههای برون رفت
مدیرعامل شركت دانش بنیان كویر سبز یگانه شرق گناباد گفت: این شركتها دارای خلاقیت، نوآوری و گشایش فرصت‌های تجاری سازی نوین هستند و در سایه حمایت مسوولان و توسعه كمی و كیفی آنها بخش مهمی از مشكلات اقتصادی جامعه رفع می شود.
دكتر وزین افزود: شركتهای دانش ‌بنیان به ‌عنوان یك مركز تولید، توزیع و كاربرد دانش و محرك رشد اقتصادی، نیاز دارند تا فرآیندهای خلق، ایجاد دانش، گسترش و كاربرد عملی در آنها ارزیابی و در صورت لزوم بهینه شوند و چالشهای فرآروی این شركتها شناسایی و با توجه بیشتر مسوولان رفع شوند.
وی تصریح كرد: تولید محصولات دانش بنیان نیازمند صرف هزینه و زمان بالایی است و ایجاد زیرساخت های توسعه تولیدات این شركتها به منظور حفظ استقلال ضرورتی انكارناپذیر است.
او افزود: نبود مدیریت مركزی قوی برای برآورد توانایی طرحها و محاسبات اقتصادی هر ایده، استقلال عمل این شركت ها برای توسعه كسب و كار برای افزایش بهره وری و افزایش توان مدیریتی در آنها از دیگر موانع پیش روی به شمار می رود.
وی ادامه داد: لذا شركتهای دانش بنیان و كارآفرین باید از طریق كمك های مالی بلاعوض ، پیش خرید یا خرید تضمینی محصولات تولیدی ، ارائه وام ها و اعتبارات با بهره پائین حمایت مالی شوند و با ارایه خدمات مشاوره ای مدیریتی ، بازرگانی ، مالی ، بازاریابی ، حسابداری وحقوقی كارآفرینان دارای ایده های دانش محور را برای تبدیل نوآوری های فناورانه به محصولات قابل عرضه در بازار و ایجاد كسب و كاری موفق حمایت كرد.
این فعال اقتصادی گفت: آموزشهای لازم به نیروهای انسانی شركتهای دانش بنیان در زمینه های مختلف كارآفرینی و مدیریت كسب و كار درقالب كارگاه، سمینار وبرگزاری دوره های متعدد آموزشی كمك فراوانی به پیشرفت روز افزون این شركت ها می كند.
رئیس اداره صنعت و معدن و تجارت گناباد هم گفت: متاسفانه بیشترین كاركرد شركتهای دانش بنیان بر مسائل آموزشی متكی است و نخستین قدم برای رفع نگرانی مجموعه های دانشگاهی برای ورود به كارآفرینی و پروهشهای كاربردی فرهنگ سازی و بروز رسانی تجهیزات و امكانات پژوهشی و آزمانیشگاهی و ایجاد دغدغه در اساتید و دانشگاهیان درمسیر توسعه این شركتها است.
ایزدی فقدان جهت دهی رلازم پایان نامه های دانشجویان مقاطع كارشناسی ارشد و دكتری در راستای ظرفیتها و مسائل و مشكلات اقتصادی مراكز صنعتی و دانش بنیان را از مشكلات مهم دانست و گفت: باید دانشگاهها و مراكز آموزش عالی ملزم به تامین بخشی از هزینه های فعالیت این بخش شوند.
وی صدور مجوزهای صنعتی و پروانه بهره برداری برای شركتهای دانش بنیان مستقر در مركز رشد فناوری و شهركهای صنعتی ، معرفی این واحدها برای اتخذ تسهیلات و زمینه سازی ایده های نوآورانه در مسیر اشتغال و تولید و كارآفرینی و معافیت این شركتها از پرداخت مالیات صادرات محصولات تولیدی را مهمترین اقدامات اداره صنعت و معدن و تجارت گناباد ذكر كرد.
او دیگر اقدامها را ایجاد بستر ارتباط بین مدیران سایر واحدهای تولیدی با متصدیان شركتهای دانش بنیان برای رفع مشكلات فنی و فناوری و كاهش هزینه ها، افزایش بهره وری و اصلاح خطوط تولید ذكر كرد.
رئیس مركز رشد فناوری گناباد نیز در ادامه میزگرد ایرنا مهمترین مشكلات شركتهای دانش‌ بنیان را اجرایی نشدن قوانین موجود دانست و خواستار وضع قوانین جدید برای حمایت از این شركتها شد.
تقوی گفت: دولت براساس فرمایشات رهبر معظم انقلاب در راستای حمایت از شركت‌های دانش‌بنیان و دانش‌محور، قوانین زیادی وضع كرده‌اند كه در آخرین نقاط و در پایین‌ترین سطوح مدیریتی به دلیل بروكراسی‌های اداری و كوتاهی برخی پرسنل ادارات تابعه اجرا نمی شوندو روند اجرای آنها ابتر می ماند.
وی افزود: به عنوان مثال شركت‌های پذیرش شده در مراكز رشدفناوری طبق قوانین و برنامه‌های چهارم، پنجم و ششم توسعه كشور، از معافیت‌های مالیاتی برخوردارند كه ادین در بسیاری از موارد اجرا نشدند و یا قوانین تسهیلاتی كه سال گذشته برای حمایت از آنها اجرا نشد.
او گفت: بروكراسی‌های اداری و برخوردهای سلیقه ای باعث دلسردی برخی فعالان شركتهای دانش بنیان شده و لذا اجرای قوانین موجود و توجه ویژه به شركت‌های دانش‌بنیان و دانش‌محور در حوزه‌های اقتصادی نخستین گام جهت حركت در مسیر توسعه و رونق اقتصادی، و راهكار برای برون رفت از مشكلات و موانع است.
تقوی افزود: مركز رشد فناوری گناباد تلاش می كند با تسهیلگری و ایجاد بستر تكامل شركتها و ارائه مشاوره‌ و آموزش‌ تخصصی مور دنیاز در راه ‌اندازی كسب و كارهای نوپای مبتنی بر فناوری، تامین فضای استقرار و اعطاء تسهیلات ارزانقیمت از شركتهای دانش بنیان حمایت و بستری جهت بهره مندی هسته ‌ها و واحدهای فناور از خدمات حرفه ای بازاریابی، مالی و اداری، حقوقی و مدیریتی توسط تی‌های متخصص در این مركز فراهم كند.
گناباد با 170 واحد صنعتی و معدنی در بخشهای صنایع كانی فلزی و غیرفلزی، صنایع غذایی، شیمیایی و سلولزی و معدنی با مجموع سرمایه گذاری هزار و 273 میلیارد ریال و همچنین اشتغال به تحصیل 13 هزار دانشجو در 12 دانشگاه و مركز آموزش عالی و فعالیت 22 واحد فناور ظرفیتهای بلقوه زیادی در این بخش دارد.
مركز شهرستان 88 هزار نفری گناباد در فاصله 287 كیلومتری جنوب مشهد واقع است.
2095/1858