حل مشكلات كشور در سایه تولید و گسترش علم ممكن است

به گزارش روز دوشنبه گروه علمی ایرنا از وزارت علوم، دكتر محمد جلالی در آیین بزرگداشت روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه عنوان كرد: علم فرصت كم نظیری است و اندیشمندان و سازمان‌های مدنی در تلاش اند از آن برای صلح، توسعه و گسترش حقوق بشر استفاده كنند.
وی با تاكید بر اینكه علم به زعم برخی سازمان‌های بین‌المللی، بهترین یار بشر برای پاسخ به مسائلی نظیر اقلیم، گسترش نوآوری و توسعه پایدار شناخته شده است، افزود: سال‌ها قبل ایده گفت وگوی تمدن‌ها توسط رئیس جمهور وقت مطرح شد كه منظور از آن، شكل‌گیری گفت وگویی مبتنی بر علم و آگاهی با هدف برقراری صلح جهانی و ایجاد فضای گفتمانی به جای نزاع بود.
دكتر جلالی با اشاره به روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه ادامه داد: هدف این است كه در چنین روزی به مردم یادآور شویم افزایش آگاهی‌های عمومی درباره اهمیت علم و دانش می‌تواند پلی میان علم و جامعه باشد و آنها را بیش از پیش به هم نزدیك كند.
دبیر كمیسیون انجمن‌های علمی ایران با بیان اینكه امروزه كشور با چالش‌ها و مشكلاتی مواجه است كه تنها راه برون رفت از آن حركت به سمت توسعه و ایجاد راه‌حل‌های پایدار در كشور است، تصریح كرد: این امر تنها در سایه تولید و گسترش علم امكان‌پذیر است و ترویج علم میان مدیران اجرایی، متخصصصان و اقشار مختلف مردم، زمینه‌ساز سیاستگذاری مبتنی بر علم و تصمیم‌گیری اثربخش، توانمند كردن نیروهای جوان دانشگاهی، رشد عقلانیت میان اقشار مختلف مردم و نیز تكرارپذیر كردن تجربه‌های موفق می‌شود.
دكتر جلالی گفت: خوشبختانه اكنون با نگاهی گذرا بر شاخص‌های تولید علم كشور، می‌توان اعلام كرد به رغم بسیاری مشكلات و نابه‌سامانی‌ها، نرخ تولید علم در كشور رو به رشد بوده است. به عنوان نمونه بر اساس گزارش علم سازمان یونسكو، ایران در سال 2014 رتبه هفتم كشورها را در تعداد مقالات مرتبط با تكنولوژی كسب كرده است كه این امر یكی از نشانه‌های تولید علم در كشور محسوب می‌شود.
وی با تاكید بر اینكه امروزه علم باید به صورت ابزاری كاربردی در نظر گرفته شود به نقش انجمن‌های علمی در تولید و نشر علم اشاره كرد و اظهار داشت: انجمن‌های علمی یكی از اثرگذارترین نهادهای مدنی در تولید و ترویج علم در كشور هستند كه با تكیه بر نیروی انسانی متخصص، امكان تولید و استفاده علم و تبدیل آن به یك فرهنگ در جامعه فراهم می‌شود.
دبیر كمیسیون انجمن‌های علمی ایران ادامه داد: انجمن‌های علمی به مثابه دانشگاه‌هایی هستند كه پژوهشگران و متخصصین علوم مختلف را گردهم آورده تا علم را بصورت كاربردی در بستری پایدار برای توسعه تبدیل كنند.
دكتر جلالی در ادامه با بیان اینكه كشور طی 10 سال اخیر شاهد رشد كمّی و كیفی انجمن‌های علمی بوده و امسال نیز بیش از 3500 انجمن علمی در كشور درحال تولید و توسعه علم هستند، خاطرنشان كرد: برگزاری بیش از 500 همایش علمی، چاپ بیش از 500 جلد نشریه و كتاب، برگزاری میزگرد و نشست تخصصی، چاپ مقالات و... از جمله فعالیت‌های این انجمن‌ها طی سالیان اخیر است.
وی عنوان كرد: انجمن‌های علمی با بكارگیری ظرفیت‌های خود كه متشكل از متخصصان، استادان و پژوهشگران دانشگاهی، مدیران اجرایی، فعالان صنعت و دانشجویان است، زمینه‌ساز رشد علم متناسب با نیاز جامعه، ارتقای سطح آگاهی مردم و برقراری پیوند میان نظام سیاستگذاری و تصمیم‌گیری با محوریت علم است.
دبیر كمیسیون انجمن‌های علمی ایران با بیان اینكه رشد 11 درصدی ثبت انجمن‌های علمی در 4 سال گذشته در حوزه‌های مختلف از جمله فنی مهندسی، علوم انسانی، كشاورزی، علوم پایه و هنر نشان از آمادگی و تمایل متخصصین جهت همكاری بانهادهای سیاستگذاری به منظور حركت به سوی آینده است، گفت: انجمن‌های علمی به عنوان پل ارتباط بین دولت و بخش خصوصی، با بكارگیری علم چالش‌ها را به فرصت تبدیل می‌كند.
دكتر جلالی به بخشی از فعالیت‌های كمیسیون انجمن‌های علمی ایران اشاره كرد و افزود: حضور نمایندگان انجمن‌های علمی در شورای عتف و كمیسیون‌های تخصصی آنها، حمایت از انجمن‌های علمی در انعقاد قرارداد و همكاری با دولت و دانشگاه‌ها، همشاركت در بیش از 15 پروژه بین‌المللی، 40 عضویت در مراكز بین‌المللی و تسهیل عضویت بیش از 480 اندیشمند خارج از كشور در انجمن‌های علمی حاصل فعالیت‌های این انجمن‌ها با حمایت كمیسیون است.
دبیر كمیسیون انجمن‌های علمی ایران همچنین با بیان اینكه این كمیسیون در برنامه راهبردی خود، تسهیل فعالیت انجمن‌ها را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داده است، ادامه داد: این كمیسیون واسط فعالی بین دولت و انجمن‌های علمی است كه با ایجاد شبكه انجمن‌های علمی، توانمندی‌ها و ظرفیت‌های علمی و فناورانه اعضای آن را در اختیار مسئولان قرار می‌دهد تا علم به مثابه بستری برای سیاستگذاری پایدار در نظر گرفته شود.
وی در پایان به انتظارات موجود از انجمن‌های علمی اشاره كرد و اظهار داشت: مشاركت در حوزه كلان و تصمیم‌گیری مبتنی بر علم، ایجاد باور علمی در میان اقشار مختلف مردم، تعامل میان دانشگاه‌ها و انجمن‌های علمی جهت تربیت نیروی متخصص و حضور در محافل بین‌المللی از جمله مواردی است كه انتظار می‌رود توسط انجمن‌ها صورت پذیرد.

***خلا ارتباطی مدیران با موضوع علم
رئیس مركز تحقیقات سیاست علمی كشور نیز در این نشست گفت: الگوی ترویج علم در كشور توسط این موسسه در حال تدوین است و انجام این طرح به تایید سازمان برنامه و بودجه نیز رسیده است.
دكتر وحید احمدی با اشاره به جمعیت بالای دانشجویان، محققان، اعضای هیأت علمی و رشد علمی مطلوب گفت: علیرغم رشد علمی خوب، گسترش فرهنگ علمی در جامعه و همگانی كردن علم مورد اقبال كمتری قرارگرفته است و علم در میان عامه، خواص و حتی مدیران فراگیر نشده است.
وی بودجه كم علم و پژوهش در كشور و سهم كم بخش علم در تولید ناخالص داخلی را نشانه خلا ارتباطی مدیران با موضوع علم دانست و بر برنامه ریزی برای ترویج علم در همه سطوح جامعه تاكید كرد.
دكتر احمدی تصریح كرد: در بسیاری از كشورهای اروپایی و حتی ژاپن به عنوان یك كشور آسیایی، در حركتی نمادین، برای كم كردن مرزهای دانشگاه‌ها با جامعه، دیوارهای دانشگاه‌ها برداشته شده است و ما نیز باید به این سمت حركت كنیم.
رئیس مركز تحقیقات سیاست علمی كشور تاكید كرد: ایران از نظر تولید علم در جایگاه خوبی است و فعالیت‌های امروز ما باید برای ایجاد نوآوری و تربیت نیروهای خلاق باشد كه مرحله‌ای بالاتر از تولید علم و دانش است.
وی با اشاره به تدوین الگوی ترویج علم در كشور گفت: در قالب این طرح می‌كوشیم وضعیت فعلی ترویج علم در كشور و چشم‌اندازی بین‌المللی از وضعیت ترویج علم در كشورهای دیگر را ترسیم كنیم و بتوانیم چارچوب‌ها و برنامه‌هایی اجرایی و عملی را برای حركت از وضعیت فعلی به وضعیتی مطلوب ارائه كنیم.
دكتر احمدی با اشاره به اینكه بسیاری از توانایی‌ها و ظرفیت‌های دانشگاه‌ها برای خود نظام علمی و عموم جامعه مغفول مانده است گفت: وزارت علوم به مركز تحقیقات سیاست علمی كشور مأموریت داده است تا مدل كارآمدی را برای ترویج دستاوردهای دانشگاه‌ها و مراكز علمی كشور تدوین كند.
رئیس مركز تحقیقات سیاست علمی كشور افزود: با توجه به فعالیت‌های این مركز برای ترویج علم، با موافقت رئیس بخش آموزش عالی یونسكو و مسئول برنامه كرسی‌های یونسكو، مركز تحقیقات سیاست علمی كشور به عنوان نهاد میزبان كرسی یونسكو در زمینه ترویج علم انتخاب شده است.
علمی**9157**1440