چندجانبه گرايي اروپايي ها در برابر يكجانبه گرايي ترامپ

به گزارش ايرنا، در حالي كه از زمان روي كار آمدن 'دونالد ترامپ' به رياست جمهوري آمريكا يعني از سال 2016 ميلادي دو سال نمي گذرد، رويكرد هاي متفاوت وي در همه زمينه ها و حوزه هاي فضاي سياسي و اقتصادي بين المللي را تحت تاثير خود قرار داده است. حتي اين رويكردها ديگر با اروپا به عنوان متحدان قديمي نيز سر سازگاري ندارد.
رئيس جمهوري آمريكا كه براي يكصدمين سالگرد پايان جنگ جهاني اول به پاريس سفر كرده بود، از حضور در مجمع صلح پاريس خودداري كرد در حالي كه بسياري از سران جهان با حضور در اين مجمع حمايت خود را از چندجانبه گرايي در جهان اعلام كردند.
سران اروپا از جمله 'امانوئل مكرون' رئيس جمهوري فرانسه و 'آنگلا مركل' صدراعظم آلمان در مجمع صلح پاريس خواستار چندجانبه گرايي و اتخاذ رويكرد متحد در صيانت از صلح جهاني شدند.
درحالي كه همه سران كشورهاي دعوت شده به مراسم بزرگداشت يكصدمين سالگرد پايان جنگ جهاني اول در اين مجمع شركت كردند، دونالد ترامپ رئيس جمهوري آمريكا از حضور در آن خودداري كرد.
مراسم يادبود يكصدمين سال پايان جنگ جهاني اول؛ روز يكشنبه تحت تدابير شديد امنيتي و با حضور سران و مقامات بلندپايه كشورهاي مختلف جهان در پاريس برگزار شد. بيش از 70 تن از سران و مقامات بلند پايه كشورهاي جهان در اين مراسم شركت كرده اند. روساي جمهوري آمريكا، روسيه، تركيه، كرواسي، صدراعظم المان و نخست وزير كانادا از جمله شركت كنندگان اين مراسم بودند.
جنگ جهاني اول يكي از خونبارترين جنگ ها در تاريخ بود كه به سياست اروپا شكل دوباره اي بخشيد. اما صلح پس از اين جنگ چندان پايدار نبود و دو دهه بعد آلمان نازي به همسايگان خود حمله كرد.
فضاي كنوني مناسبات فرا آتلانتيكي نشان مي دهد ترامپ با دو نگاه ناسيوناليسم و يكجانبه گرايي تلاش مي كند كه اروپا را وادار به همراهي با سياست هاي كاخ سفيد كند هرچند روند مناسبات را بايد واقع بينانه ديد اما اروپا به رهبري فرانسه و آلمان با آمريكاي ترامپ در بسياري از حوزه ها ديگر همراه نيستند و شكاف فرا آتلانتيكي تحت تاثيرتوافق برجام، جنگ تجاري و رويكردهاي يكجانبه گراي ترامپ عميق تر شده است.
واكنش مقام ها و رهبران اروپايي و آمريكا در مقابل يكديگر به خوبي نشان مي دهد كه اين دو گروه درك مشتركي از يكديگر ندارند و اساسا آمريكا و اروپا به همان گستردگي و عمق درياي آتلانتيك درحال دور از يكديگر هستند.
ترامپ كه با شعار «اول آمريكا» بر سركار آمد و اكنون «ملي گرايي آمريكايي» را در دستوركار سياست خارجي و سياست هاي اقتصادي خود قرار داده است، به فاصله كمي از آغاز اين كنفرانس، پاريس را به مقصد واشنگتن ترك كرد.
'آنجلا مركل» صدراعظم آلمان در سخنراني افتتاحيه اين كنفرانس با اين هشدار كه ملي گرايي در اروپا و ديگر نقاط جهان در حال رشد است، از آمادگي برخي كشورها براي ترويج نفع شخصي و غفلت از روابطي كه صلح جهاني را تضمين مي كند، ابراز نگراني كرد.
مكرون نيز در مراسم گشايش كنفرانس صلح پاريس گفت: ثبات جهاني مورد تهديد ملي گرايي، نژادپرستي و بنيادگرايي است و با مشكلات اقتصادي، زيست محيطي و مهاجرتي دست به گريبان است. رئيس جمهوري فرانسه گفت كه مجمع صلح پاريس با هدف ترويج اقدامات ملموس براي برقراري صلح در حال برگزاري است و بايد هر ساله تكرار شود.
ترامپ پيش تر در ابتداي ورود خود به پاريس در پيامي توئيتري به مكرون همتاي فرانسوي خود تاخت و ايده او براي ساخت «ارتش اروپايي» را «توهين آميز» خواند.
رئيس جمهوري فرانسه گفته بود: ما به اروپايي نياز داريم كه به تنهايي و بدون وابستگي به آمريكا و به شكل مستقل تري بتواند از خود دفاع كند.
نگاه ترامپ به اروپا اكنون از اسلاف خود 'دونالد ريگان' و'جورج بوش پسر' پيشي گرفته است و كاخ سفيد وراي تقسيم بندي هاي اروپا به اروپاي جديد يا قديم، پايتخت هاي اروپاي را رقباي راهبردي امريكا در حوزه هاي سياسي، اقتصادي ونظامي مي بيند كه بايد قدرت آن را محدود كرد.
در حوزه سياسي رويكرد يكجانبه كراي ترامپ و كاخ سفيد به ويژه در حوزه خروج از پيمان ها و توافقنامه هاي بين المللي همچون توافق برجام و پيمان و اب و هوايي پاريس، در عمل بسيار مورد انتقاد رهبران آمريكايي قرار گرفت، از ديد اروپا آمريكاي ترامپ با «يكجانه گرايي لخت» امكان تحرك ديپلماسي و جندجانبه گرايي را از جهان گرفته است.
در حوزه اقتصادي نيز پيامدهاي شعار اول آمريكا و ناسيوناليسم و مركانتيليسم اقتصادي به اروپا رسيده است. نماد اصلي اين رويكرد را مي توان در آغاز جنگ تجاري با اروپا و چين مشاهده كرد؛ زماني كه ترامپ با اغاز جنگ تعرفه اي نشان داد كه اروپا به عنوان متحد اقتصادي آمريكا نيز از اين جنگ مصون نيست.
در حوزه نظامي كه مهمترين حوزه اتحاد و مشاركت راهبردي دو طرف در قالب سازمان آتلانتيك شمالي (ناتو) محسوب مي شود نيز ترامپ و اروپا اكنون به بن بست خورده اند. اختلافات پس ازآن اشكار شد كه ترامپ در نشست سران ناتو در بروكسل و در ديدارهاي مكرر خود با ديگر رهبران ازلزوم افزايش سهم اروپا در هزينه هاي نظامي ناتو صحبت به ميان آورده بود و پس از ان، اروپا پس از سكوتي معنادار به تكرارمواضع ترامپ واكنش نشان داد. مكرون رييس جمهوري فرانسه پيش از سفر ترامپ به پاريس بر تشكيل ارتش مشترك اروپايي تاكيد كرد.
البته مكرون اولين رهبر اروپايي نيست كه معتقد است اروپا براي دفاع از خود بايد بيشتر تلاش كند، دونالد توسك، رييس شوراي اتحاديه اروپا بعد از خروج آمريكا از توافق هسته‌اي با ايران و پيمان اقليمي پاريس و همين‌طور به دنبال انتقادات ترامپ از نقش مالي كمرنگ اروپا در پيمان ناتو و تهديدات وي مبني بر آغاز يك جنگ تجاري با اروپا گفته بود: «اروپا بايد هرآنچه را در توان دارد براي حفظ رابطه و همكاري‌هاي دو سوي اقيانوس اطلس انجام دهد اما در عين حال ما بايد براي هر سناريوي احتمالي آماده باشيم تا بتوانيم به طور مستقل عمل كنيم».توسك همچنين گفته بود: اتحاديه اروپا «بايد سپاسگزار» ترامپ باشد چرا كه «به لطف او، ما ديگر از توهمات خلاص شده‌ايم». رياست شوراي اتحاديه اروپا افزوده بود: «با در نظر گرفتن تصميمات اخير رييس جمهور ترامپ، بايد گفت با همچين دوستاني، ديگر به دشمن احتياجي نيست».
در فرجام، هرچند انتظار نمي رود كه اروپا واحد به طور كامل از آمريكاي ترامپ جدا شود اما تفاوت هاي آشكار و شكاف عميق ميان دوسوي اتلانتيك مي تواند سياست هاي منطقه اي و جهاني كاخ سفيد را تحت تاثير خود قرار دهد. به نظر مي رسد كه با تداوم روند ترامپ در جهان تنها خواهد ماند.
اروپام**2040*شبس*1859