عراقچی: كسی در ایران به خاطر تحریم دست ها را بالا نخواهد برد

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، معاون سیاسی وزیر امور خارجه روز دوشنبه در چهارمین همایش بین المللی نظام بین الملل، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران كه در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، با اشاره به تلاش های اروپایی ها برای حفظ برجام اظهار داشت: تحریم های آمریكا و فشار آمریكا هزینه هایی برای ایران دارد ولی ما راه خود را پیدا خواهیم كرد. كما اینكه در گذشته هم پیدا كردیم. این طور نیست كه نتوانیم مسیرمان را ادامه دهیم.
عراقچی گفت : كسی در ایران به خاطر تحریم دست ها را بالا نخواهد برد بخصوص این كه شرایط ما به مراتب بهتر از قبل از برجام است.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه با تشریح تلاش های اروپا برای حفظ برجام اظهار داشت: با در نظر گرفتن این تاریخچه و تلاش هاست كه می توان به این سوال پاسخ داد كه آیا اروپا تلاش می كند برجام را حفظ كند و ما باید با اروپا همراهی كنیم یا تلاش های اروپا نمایشی است و می خواهد وقت ایران را تلف كند.
عراقچی با بیان این كه پاسخ به این سوال نقش تعیین كننده ای در سیاست ما خواهد داشت، اظهار داشت: نمی توان به این سوال پاسخ قطعی داد چرا كه نشان های قوی از هر دو طرف وجود دارد اما پاسخی كه ما می دهیم این است كه چه اروپا نمی خواهد با ما كار كند و با ما در حال بازی است و آنها هم نمی خواهند ما از منافع برجام استفاده كنیم، و یا اینكه تحت ف شارهای آمریكا قرار دارد ؛ در نتیجه هیچ تفاوتی نمی كند و نتیجه این است كه اروپا هنوز یا نتوانسته و یا نخواسته سازوكاری ایجاد كند كه منافع ما در برجام تامین شود.
**منافع ایران از برجام
وی تاكید كرد: تا زمانی كه بقای برجام به نفع كشور باشد و منافع ملی ما را حفظ كند در آن می مانیم و اگر نباشد دلیلی برای ماندن ما وجود ندارد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت: دلیل آن كه در برجام مانده ایم، منافعی است كه هم در ابعاد اقتصادی و سیاسی برای ما دارد. این كه یك اجماع جهانی به نفع ایران شكل گرفته و مشروعیتی برای ما وجود دارد و قطعنامه ها برنگشته است، منافعی است كه ما از برجام داریم.
عراقچی خاطرنشان كرد: اگر قطعنامه های شورای امنیت برگردد تحریم ها برای همه الزام آور خواهد بود، ضمن این كه تحریم های اروپا هم برنگشته است.
معاون سیاسی وزیر خارجه تصریح كرد: در مجموع شرایط موجود باعث شده ما نفع خود را در برجام بدانیم اما این را هم باید بدانیم كه این وضعیت نمی تواند به این شكل ادامه یابد.
وی اظهار داشت: در حال حاضر فقط تحریم های آمریكا برگشته ؛ اما اجماع جهانی به نفع ما است و همه كشورها اعتراف می كنند برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است و 13 گزارش آژانس هم این را تایید می كند و این گزارش ها سند حقانیت جمهوری اسلامی است.

**اروپا حفظ برجام را در جهت حفظ حاكمیت خود می داند

معاون سیاسی وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: ما در موضع بهتری از گذشته هستیم و اگر انسجام داخلی و وفاق ملی داشته باشیم قطعاً شرایط بهتر از گذشته خواهد بود اما اروپا باید به فكر صدماتی باشد كه سیاست جدید آمریكا برای آنها دارد.
عراقچی تصریح كرد: تحریم‌های آمریكا و فشاری كه این كشور به بانكها و شركتهای اروپایی می آورند حاكمیت این كشورها را به شدت زیر سوال برده است
وی با اشاره به دیدار خود با برخی مقامات اروپایی یادآور شد: آنها به صراحت گفتند كه ما بعد از برجام بود كه فهمیدیم چقدر به آمریكا و سیطره دلار وابسته هستیم و قدرت تكان خوردن نداریم چرا كه شركت های ما به جای دولت های اروپایی از وزارت خزانه داری آمریكا دستور می گیرند.
این دیپلمات عالیرتبه كشورمان اظهار داشت: این وضعیت به این معنی است كه حاكمیت اروپا به شدت زیر سوال رفته و علت مقاومت آنها این است كه حفظ برجام را در جهت حفظ حاكمیت خود می دانند، اگرچه در حوزه های مالی قدرت مانور ندارند و اس پی وی این را ثابت كرد.
عراقچی ادامه داد: اروپایی ها در عین حال این را می‌دانند كه اگر در مقابل این فشارها بایستند، حاكمیت آنها زیر سوال می رود، خودشان هم این را می‌گویند.
معاون وزیر امور خارجه یادآور شد: قبل از خروج آمریكا از برجام مقامات اروپایی با آمریكا می‌گفتند كه این اقدام شما اعتبار غرب را زیر سوال می برد و دیگر كسی با ما مذاكره نخواهد كرد
عراقچی ادامه داد: خروج آمریكا، نقض صریح قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و این قطعنامه از همه خواسته است كه برجام را اجرا كنند.
وی تاكید كرد: آمریكا به جایی رسیده است كه جلسه شورای امنیت تشكیل می دهد و به دیگران هم می گوید شما هم باید قطعنامه را نقد كنید و چنین رفتاری در تاریخ روابط بین الملل بی‌سابقه است.
معاون وزیر امور خارجه گفت: وقتی بدون هیچ دلیلی و فقط به خاطر منافع یك كشور و حتی یك فرد كه تصمیم گرفته نظام چند جانبه گرایی را از بین ببرد، اروپاییها اگر كوتاه بیایند حاكمیت و اعتبارشان زیر سوال رفته است
عراقچی تصریح كرد: اروپا نباید فراموش كند برجام قبل از این كه توافقی اقتصادی باشد توافقی امنیتی است و با امنیت اروپا سروكار دارد. اگر اروپا فكر می كند غرب آسیا بدون برجام منطقه ای امن تر است می تواند امتحان كند.

** اروپا باید آماده هزینه دادن باشد
معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت: منطقه ما كلكسیونی از مشكلات، تنش و درگیری است و در این شرایط باید دید آیا اضافه شدن بحران هسته ای به امنیت منطقه كمك می كند؟ آیا اروپا تحمل موج جدید مهاجرت و تروریسم را به كشورهای خود دارند؟ اروپا این ها را باید در نظر داشته باشد.
عراقچی افزود: هزینه سیاست های آمریكا برای جهان غرب به مراتب سنگین است. ایران قبلا هم از این تجربیات داشته و هر بار قوی تر بیرون آمده است . خودشان می گویند ایران بازیگر كلیدی منطقه است و توانمندی های دفاعی ما از ایران ، اقتداری ایجاد كرده كه كسی نمی تواند آن را نادیده بگیرد.این اقتدار با وجود 40 سال تحریم بدست آمده است. ما این تحریم را هم رد خواهیم كرد ضمن اینكه شرایط ما بهتر از گذشته هم هست.
وی اظهار داشت: كشورهای اروپایی و بقیه اعضای برجام مسئولیت بین المللی و جمعی برای حفظ این توافق دارند اما این طور نیست كه شرایط موجود بتواند ادامه داشته باشد. با این وضعیت، اروپایی ها باید بتوانند برجام را حفظ كنند و آمادگی پرداخت هزینه را داشته باشند. درواقع اگر فكر می كنند برجام برای حاكمیت و اعتبار آنها حائز اهمیت است باید آماده پرداخت هزینه هم باشند.

** 6 ماه برای یافتن راه حل اروپایی فرصت كمی نبود

به گزارش ایرنا ؛ عراقچی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت : تصور ترامپ و مجموعه ساختار سیاسی آمریكا این بود كه آمریكا در برجام امتیازات زیادی داده است بدون این كه امتیازی گرفته باشد.
وی افزود: در نهایت ترامپ در 18 اردیبهشت ماه از برجام خارج شد و بلافاصله خانم موگرینی اعلام كرد كه اروپایی به برجام پایبند می مانند و به آن متعهد می مانند و تا زمانی كه ایران در برجام بماند، اروپا هم خواهد ماند.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت:: ما به درخواست اروپایی ها قبول كردیم برای جبران خروج آمریكا از برجام فرصتی به اروپا بدهیم و همان روز آقای روحانی گفتند كه ما چند هفته به اروپا و بقیه اعضای برجام مهلت می دهیم تا خواسته های ایران را تامین كنند و اگر خواسته های ما را تامین كنند در آن می مانیم.
عراقچی افزود: از آن مقطع تلاش های اروپا برای تامین خواسته های ایران شروع شد و دو سه اقدام سمبلیك هم داشتند كه از آن جمله می توان به بروزرسانی و تصویب قانون انسداد كننده اشاره كرد كه بر اساس آن به شركت های اروپایی اجازه نمی داد از آمریكا تبعیت كند كه این بیشتر جنبه سمبلیك داشت.
وی یادآور شد: علاوه بر این به بانك سرمایه گذاری اروپا اجازه دادند با ایران كار كند، البته این اجازه كلی بود و دست هیات مدیره بانك است كه با ایران همكاری كند.
عراقچی خاطرنشان كرد: مواضع سیاسی اروپایی ها هم خوب بوده است و وزیران خارجه سه كشور بعد از جلسه مشترك طی بیانیه محكمی تاكید كردند كه می خواهند برجام را حفظ كنند و این را هم گفتند كه حفظ آن منوط به تامین خواسته های ایران در 12 حوزه است.
وی یادآور شد: علاوه بر این اروپایی ها متعهد شدند برای تامین خواسته های ایران بویژه در حوزه نفت و بانك راه حل عملی پیدا كنند و در جلسه وزیران خارجه هم در نیویورك این مواضع تكرار شد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه اضافه كرد: در آخرین بیانیه ای كه خانم موگرینی در چهارم نوامبر صادر كرد وزیران خارجه و دارایی سه كشور نامه ای امضا و اعلام كردند كه دنبال راه حل های عملیاتی هستند و ساز وكار ویژه و اس پی وی را طراحی كرده اند كه به زودی اجرایی می شود.
معاون وزیر امور خارجه اظهار داشت: به لحاظ بیان مواضع سیاسی و تعهد به اقدامات عملی اروپایی ها كم نگذاشتند اما 6 ماه فرصت كمی نیست كه این ها نتوانسته باشند راه حل عملی پیدا كنند.

** هنوز هم اروپا قادر نیست SPV را اعلام كند

عراقچی گفت: مهلت چند هفته ای اروپایی ها چند ماه شده و آن ها هنوز قادر نیستند SPV ( سازوكار ویژه مالی) را رسما اعلام كنند چون فشارهای آمریكا هم به شدت سنگین است.
وی اظهار داشت: آمریكا فشار می آورد كه SPV شكل نگیرد و همكاری های اروپا و ایران قطع شود. روز جمعه برایان هوك از اروپا انتقاد كرد كه چرا می خواهند SPV درست كنند و هر كشوری كهSPV در آن ثبت شود، در معرض تحریم قرار می گیرد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه با بیان این كه هر شركتی كه با ایران كار كند مورد تهدید آمریكا واقع می شود، اظهار داشت: آمریكایی ها هیات هایی را به اروپا فرستادند و با بانك ها و شركت های اروپایی تماس گرفتند كه نمی توانید در صورت همكاری با ایران، با آمریكا هم همكاری كنید و ما ویزای آمریكا به شما نمی دهیم.
عراقچی گفت: آمریكایی ها فضایی درست كردند كه شركت های اروپایی از ترس تحریم مجبور به خروج از ایران می شوند و در این شرایط اروپایی ها ساز و كار ویژه را رها نكردند و در جلسات كارشناسی نكات فنی و حقوقی بحث شده است.

** هنوز هیچ كشوری حاضر به میزبانی سازوكار مالی نشده است
وی با بیان این كه هنوز هیچ كشوری حاضر نشده میزبانی ساز وكار ویژه مالی را بر عهده بگیرد، گفت: اروپایی ها 20 روز با اتریش مذاكره كردند و اتریشی ها در آخرین لحظه گفتند كه این كار را نمی كنند.
عراقچی اضافه كرد: سران لوكزامبورگ هم گفتند كه در این مورد طرف گفت وگو قرار نگرفته اند و اگر هم بگیرند این ساز و كار را قبول نخواهند كرد و در این شرایط اروپا هنوز از ثبت SPV هم ناتوان است.

** عرصه بین الملل، صحنه تعارض اروپا و آمریكا
عراقچی با بیان این كه برجام در عرصه بین الملل به صحنه تعارض بین اروپا و آمریكا تبدیل شده و این امری بدیع است كه تا كنون در روابط بین اروپا و آمریكا ندیده بودیم، اظهار داشت: برای درك این نكته كه آیا اختلافات بین اروپا و آمریكا در موضوع برجام واقعی است و یا نمایشی، باید به گذشته مذاكرات هسته ای اشاره كنیم.
وی ادامه داد: در بعضی محافل علمی و سیاسی عده ای معتقد هستند كه این موضوع یك بازی جهانی است، اروپا و آمریكا متحد هستند و تقسیم كار كرده اند كه یكی از برجام خارج شود و دیگری سعی می كند با ایران تعامل كند و ماحصل آن این است كه ایران به برجام پایبند است ولی از پایبندی خود بهره ای نمی برد.
این دیپلمات عالی رتبه اظهار داشت: نمی توان این بحث را به آسانی رد كرد چرا كه برای خود پایه و منطقی دارد، در عین حال این طور نیست كه بگوییم همه چیز بازی است و نشانه هایی در بعضی حوزه ها وجود دارد كه عكس این را نشان می دهد.
وی خاطرنشان كرد: برای این كه بتوانیم سیاست فعلی اروپا را ارزیابی كنیم باید ببینیم كه بحث هسته ای را از كجا با اروپایی شروع كرد و چه مسیری را طی كرده ایم.
عراقچی گفت: مذاكرات هسته ای اول بین ما و سه كشور انگلیس، فرانسه و آلمان در اوایل دهه هشتاد و سال 2003 میلادی آغاز شد.
وی ادامه داد: بعد از حمله آمریكا به افغانستان و عراق خیلی ها احتمال می دادند آمریكا به دنبال جنگ دیگری باشد، اروپایی ها با ادعای این كه می خواهند مقابل جنگ را بگیرند این مذاكرات را آغاز كردند و سه وزیر اروپایی به ایران آمدند و به توافق رسیدند.
معاون وزیر امور خارجه اضافه كرد: توافقی كه در آن مقطع شد بر این اساس بود كه غنی سازی برای دوره ای تعلیق شود و بعد در جریان مذاكرات ایران بگوید كه چگونه اعتماد سازی می كند و بعد از اعتماد سازی برنامه خود را ادامه دهد.
وی افزود: با این توافق ایران غنی سازی را متوقف كرد و مذاكرات شروع شد و همانطور كه در توافق آمده بود ایران نسبت به غنی سازی هسته ای خود اعتماد سازی كند و تضمین های عینی ارائه دهد كه برنامه هسته ای آن صلح آمیز هست و صلح آمیز خواهد ماند.
عراقچی گفت: ما هم مشكلی نداشتیم كه اعتماد را جلب كنیم اما در جریان مذاكرات و در پاسخ به این سوال كه ما چه تضمینی ارائه دهیم كه برنامه ما صلح آمیزی باقی بماند، گفتند اگر هم بخواهید، نتوانید به برنامه هسته ای نظامی برگردید.
وی ادامه داد: ما گفتیم چه كار كنیم و آن ها گفتند باید برنامه هسته ای را به كل تعطیل كنید و این جا جایی بود كه با اروپایی به بن بست خوردیم.
معاون وزیر امور خارجه یادآور شد: در واقع سیاست آن ها غنی سازی صفر بود و در آن مقطع به بن بست خوردیم. ایران تعلیق خود را شكاند و از توافق خارج شد و ما شروع به گسترش دادن ابعاد برنامه هسته ای كردیم و اروپا هم با همكاری آمریكا شروع به گسترش تحریم ها كرد.
عراقچی ادامه داد: در ادامه آن ها می گفتند كه حتما باید غنی سازی تعلیق شود و ما هم می گفتیم كه خواهان مذاكره بدون پیش شرط هستیم.
وی گفت: بعد از آن چین، روسیه و آمریكا به مذاكرات اضافه شدند چون ناتوانی اروپا در رسیدن به توافق پایدار در عمل ثابت شد.
معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: مذاكرات به 1+5 ادامه یافت ولی شرایط آن ها همان سیاست غنی سازی صفر بود و هم می گفتیم كه حتی یك روز هم تعلیق نخواهیم كرد.
عراقچی گفت: هر از چند گاهی دور جدیدی از مذاكرات را درخواست می كردند و می گفتند برنامه ای هسته ای را تعلیق كنید و بعد از آن قعطنامه جدیدی صادر می شد و ما هم در عرصه عمل دست خود را پرتر می كردیم به طوری كه تعداد سانتریفیوژها افزایش می یافت و برنامه راكتور اراك پیش می رفت و در عرصه كیفی هم غنی سازی را از 3.5 به 20 درصد رساندیم.
عراقچی خاطرنشان كرد: از سال های 91- 90 برای طرفین مشخص شد كه در بن بست قرار دارند و در این جا بود كه آمریكایی ها تغییر موضع دادند و مذاكرات پشت صحنه در عمان شروع شد.
وی گفت: زمانی كه آمریكایی ها قبول كردند سیاست غنی سازی صفر را كنار بگذارند، این را هم قبول كردند كه ایران برنامه هسته ای خود را تعلیق نكند، مذاكرات در عمان شكل گرفت.

** شوك روانی به اروپا
معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: از مقطعی تصمیم گرفته شد مذاكرات دو جانبه ایران و آمریكا به مذاكرات ایران و 1+5 منتقل شود و زمانی كه این مسئله در سال 92 در ژنو مطرح شد و آمریكا به سه كشور اروپایی گفت كه غنی سازی را پذیرفته و حاضر است با غنی سازی مذاكرات را آغاز كنند، من از نزدیك شاهد بودم كه شوك روانی به اروپایی ها وارد شد.
عراقچی گفت: آن ها تصور نمی كردند كه آمریكا پذیرفته باشد و اگر دست آن ها بود باز هم نمی پذیرفتند ولی در نهایت مجبور شدند توافق ایران و آمریكا را بپذیرند و وارد مذاكره شدند.
وی خاطرنشان كرد: زمانی كه مذاكرات آغاز شد متن توافق اولیه ای كه در عمان نوشته شده بود را یكی از طرف های اروپایی به قدرت عصبانی شد كه روی 80 درصد آن خط كشیده بود و كشور دیگر هم می گفت كه ما این را قبول داریم اما آمریكا باید زودتر با ما مشورت می كرد و بالاخره سه كشور با اكراه پذیرفتند و مذاكرات در ژنو آغاز شد و در سال 94 برجام به دست آمد.
معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: در طول توافق در حوزه غنی سازی و هسته ای مواضع اروپا سخت از آمریكا بود و نهایتا هر جا بن بستی وجود داشت بین ما و آمریكا حل و فصل می شد و آمریكایی ها اروپایی ها را راضی می كردند تا توافق برجام به دست آمد.
وی گفت: در اجرای این توافق این بار وزارت خزانه دارو اوفك بودند كه بدقلقی می كردند اما اروپایی ها به طور كامل آن را اجرا می كردند. آمریكایی ها چون تحریم های دیگری هم داشتند، به قول آقای ظریف وزارت خزانه داری به تحریم معتاد شده بود و ما حتی در زمان اوباما هم در اجرای برجام مشكلاتی داشتیم ولی به هر حال كم كم اجرا می شد.
عراقچی اضافه كرد: زمانی كه ترامپ به قدرت رسید اعلام كرد كه می خواهم از این توافق خارج شوم اما اروپا تاكید كرد كه از برجام حمایت می كند و با هر تغییری در این توافق مخالفت كرد. ترامپ در ماه های اول تلاش كرد كه ما ر ا در موضعی قرار دهد كه به دست خود از برجام خارج شویم كه خوشبختانه جمهوری اسلامی در این تله گرفتار نشد و بعد از آن به سراغ كنگره رفت.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه خاطرنشان كرد: قرار بود رییس جمهوری امریكا هر سه ماه یكبار پایبندی ایران به برجام را تایید كند اما ترامپ این كار را نكرد و بعد از آن كنگره دو ماه وقت داشت كه آمریكا را از این توافق خارج كند و ترامپ در تلویزیون آمد و با بیان این كه پایبندی ایران را به برجام تایید نمی كنم به كنگره گفت كه تكلیف را روشن كند.
وی اضافه كرد: بلافاصله خانم موگرینی اعلام كرد كه اروپا به برجام پایبند است و با موضع آمریكا مخالف كرد، در این مدت اروپایی ها در كنگره آمریكا لابی كردند و در نهایت كنگره تصمیم به خروج از برجام نگرفت و بار دیگر توپ به زمین ترامپ برگشت.
معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: در این مقطع ترامپ وارد مذاكره با اروپایی ها شد تا به اتفاق از برجام خارج شوند چون نمی خواست به تنهایی هزینه نابودی برجام را تحمل كند. چندین ماه با اروپا مذاكره كردند اما موضع اروپا سرسختانه بود.
عراقچی گفت: آمریكایی ها می خواستند توافقی به دست بیاید كه معایب برجام را نداشته باشد و تعابیری همچون بدترین، شرم آورین و ننگین ترین توافق تاریخ آمریكا برای برجام استفاده می كرد و اصرار داشت كه چرا محدودیت ها كم است و این كه باید این محدودیت دائمی می شد و غنی سازی انجام نگیرد.
وی یادآور شد: در تمام این مدت اروپایی ها حاضر نشدند توافق جدیدی شروع شود و ما هم كاملا آن را رد كرده بودیم و گفتیم اگر می خواهید همین برجام را اجرا كنید و اگر نمی خواهید از آن خارج شوید.
معاون وزیر امور خارجه خاطرنشان كرد: در مقاطعی حتی آمریكایی ها راضی شدند بعضی از بندها را با چند مورد تكمیلی قبول كنند كه اروپایی ها به آن هم رضایت ندادند و ما هم در آن مقطع در تعامل مستقیم با اروپا بودیم و رایزنی های گسترده ای داشتیم و در نهایت اروپا مقاومت كرد و ترامپ به هیچ راهی نرسید تا این كه راسا از برجام خارج شود.
سیام**2021**1553