به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا محمد سلگی روز سه شنبه در اولین همایش ملی حقوق نشر اظهاركرد: از حدود قرن 15 كه صنعت و دستگاه چاپ اختراع شد و تولید كتاب از حالت نسخه برداری قدیم حالت صنعتی و انبوه پیداكرد، بحث تولید كتاب در كنار بعد فرهنگی به یك مقوله تجاری و اقتصادی هم تبدیل شد.
وی افزود: تولید كتاب به عنوان یك تجارت از یكسو و از سمت دیگر با احتمال بهره برداری سوء از این مساله مطرح شد، چون وقتی وجهه اقتصادی یك موضوع مطرح می شود بحث تكثیر غیرمجاز و استفاده‌های سوء دیگر از این صنعت با آن همراه می‌شود.
سلگی گفت: بخصوص از قرن 16 و 17 وقتی كه كتاب وجهه اقتصادی بیشتری پیدا كرد تكثیر غیرمجاز هم به موازات آن شروع شد و به تبع آن روش هایی برای مقاومت در برابر این سوءگیری و قوانین پیشگیرانه تمهید شد.
وی افزود: از جمله قانونی كه در پارلمان انگلستان در قرن 17 تصویب شد حق مالكیت معنوی و حق مولف است كه قانون كپی رایت، حق نشر و حق طبع از جمله مولفه های آن به شمار می‌رود.
سلگی گفت: حق مولف حمایت قانونی از پدیدآورنده و ناشر اثر و جلوگیری از تكثیر غیرمجاز است كه این حق نشر و مولف دو بعد مادی و معنوی دارد.
وی گفت: در ایران در سال1304 نخستین قانونی كه به صورت رسمی اما ضمنی در مورد حق مولف مطرح شد بخشی از قانون مجازات عمومی بود كه ملهم از قانون فرانسه، پیشگیری از دسیسه و تقلب در باب مولفان و مترجمان را در نظر گرفته بود.
وی افزود: در سال 1348 جدی‌ترین قانون مطرح شد كه مستقل بود و قانون حمایت از حقوق مولفان مصنفان و مولفان نام گرفت.
سلگی افزود: در سال 1352 قانون ترجمه و تكثیر كتب و نشریات و آثار صوتی تصویب شد و با گسترش نرم افزارهای رایانه ای و نشر الكترونیك در سال 1379 قانون حمایت از نرم افزارهای رایانه ای و در سال 82 قانون حمایت از مالكیت فكری تصویب شد.
وی گفت: مساله ای كه در این همایش نیز مطرح است الحاق به كنوانسیون های خارجی و بحث برن است كه بحث پیوستن یا نپیوستن ان سالهاست مطرح می‌شود و مخالفان و موافقان زیادی دارند.
كنوانسیون برن یك معاهده بین‌المللی در خصوص حق تكثیر و حق مؤلف است كه اولین بار در شهر برن در سوئیس در سپتامبر سال 1886 (شهریور 1265 شمسی) تصویب شد.
به گفته سلگی با گسترش فضای مجازی و ایجاد شبكه های مجازی و بحث نشر دیجیتال، مبحث بحث سوء استفاده از فایل و قراردادن آثار دیگران در شبكه‌ها مطرح شد كه نیازمند بررسی بیشتر است.
وی ادامه داد: حجم گسترش شبكه های مجازی و بحث به خطر افتادن صاحبان آثار لزوم حمایت از آثار موجود در اینترنت را هم غیرقابل تردید كرده است.
وی گفت: مساله تكثیر و قاچاق غیرمجاز كتاب هم كه در سالهای اخیر به شكل بی رویه ای بسط یافته و كارگروه ویژه ای با همكاری ارشاد و تشكل‌های نشر ایجاد شده و طی دو سال گذشته انجام وظیفه كرده اما نیازمند حمایت های جدی تر بویژه از سوی قوه قضاییه، ریاست جمهوری، نیروی انتظامی است چرا كه تشكل های نشر به تنهایی نمی توانند در این مبارزه موفقیت خاصی پیدا كنند.
وی گفت: یكی از طرح های پژوهشگاه كه در حال اجراست بررسی تبعات الحاق ایران به كنوانسیون برن است كه در حال انجام است و مطالعاتی را نیز در خصوص ضوابط نشر شروع كرده و پژوهشگاه آمادگی خود را برای همكاری با تشكل ها برای این موضوع و برنامه های دیگر اعلام می دارد.
نخستین همایش ملی حقوق نشر با هدف راهكارهای حقوقی جهت استفاده از قوانین موجود و اصلاح لایحه حقوق مالكیت ادبی و هنری و تبیین جایگاه و رابطه حقوق نشر داخلی و كپی رایت صبح سه شنبه در پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات آغاز به‌كار كرد.
در این همایش قرار است قوانین جاری در حوزه حقوق نشر و آسیب شناسی آنها، حقوق نشر الكترونیك و فضای مجازی، پیشگیری از وقوع جرایم حوزه نشر و نیز ضوابط نشر و راهكارهای اجرایی آن با حضور كارشناسان، حقوقدانان و مقامات قضایی بررسی شود.
فراهنگ**3009** 9053
تهران- ایرنا- رییس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات گفت: بررسی تبعات الحاق ایران به كنوانسیون برن یكی از طرح های در حال اجرای پژوهشگاه است.
