شفيعي كدكني در درون خود به گفت و گو با انديشه مي نشيند

به گزارش روز پنجشنبه خبرنگار فرهنگي، مراسم رونمايي از كتاب «رسوم دارالخلافه: نقش آيين‌هاي ايراني در نظام خلافت اسلامي» تازه ترين ترجمه استاد محمدرضا شفيعي كدكني شامگاه گذشته (چهارشنبه 30 آبان ماه)، در قالب سلسله نشست‌هاي «پنج شب، پنج كتاب، پنج شخصيت» به مناسبت بيست و ششمين دوره هفته كتاب جمهوري اسلامي ايران در موزه كتاب و ميراث مستند ايران برگزار شد.
هادي خانيكي، استاد دانشگاه گفت: يك طرف كساني كه شفيعي مي‌ستايد، ريشه در حوزه‌هاي علميه دارند و يك طرف ديدگاه‌هاي بسيار روشنفكر است. دنياي شفيعي با دنياي روتين و كلاسيك ما متفاوت است، او معتقد است كسي كه شعر را نشناسد، قادر به ارتباط با جامعه خودش نيست، شفيعي كدكني جامعه‌شناس‌ترين، جامعه ‌شناس ايراني است و ما اگر اين كاهش فاصله‌ها را كه او ايجاد كرده بشناسيم، مي‌توانيم حرف بزنيم.
وي افزود: شفيعي براي مصدق شعر مي‌گويد و آن را در مجله سخن پرويز ناتل خانلري چاپ مي‌كند. او در درس نقد فرماليسم روسي مطرح مي‌كند، چرا فرهنگ ما زاينده است؟ آنچه فرهنگ ما را در اوج شكوفايي نگه مي‌داشت و هنر و ادبيات و باقي بخش‌ها را سامان مي‌داد، آزادي خرد بوده است. بايد بدانيم چه در ادبيات و چه در عرفان، ساختار ساختارها شكوفايي عقلاني بود و زماني كه يقين به گمان تبديل شد، تفكر مردم و خلاقيت از ميان رفت. شفيعي ، چه در سياست، چه در حوزه علوم اجتماعي، چه در شعر و چه در جهان هميشه از سطحي نگري پرهيز مي‌كند.
در ادامه فرهاد طاهري، استاد تاريخ، با خواندن بخش‌هايي از خاطرات خود، انديشه و آثار ايشان را گرامي داشت.

** ترجمه رسوم دارالخلافه كاري دشوار است
علي بهراميان، ضمن ياد كردن از مرحوم محمد زهرايي، مدير نشر كارنامه و جايگاه او در پيشرفت نشر ايران گفت: درباره كتاب و اهميت آن براي تاريخ و فرهنگ ايران اگر با دوره ساساني آشنا باشيد، مي‌دانيد كه قسمت عمده‌اي از اين تاريخ متكي بر كتاب‌هايي معروف به تاج‌نامه يا آيين‌نامه است كه در دسته سياست‌نامه قرار مي‌گيرد و در واقع روابط بين رعيت و پادشاه با يكديگر و نشان‌دهنده ساختار حكومت به ويژه در دوره ساساني است، بسياري از اطلاعات تاريخي از اين روايت‌ها برآمده است.
وي افزود: زماني كه اعراب به ايران حمله كردند، به دليل آنكه در امور اداري هيچ آگاهي نداشتند، اين نكات را از ايران گرفتند، در دولت عباسي ديوان‌سالاران ديوان‌‌ها را از فارسي به عربي برگرداندند و از عربي به فارسي برگرداندند. به خاطر فعاليت اين ديوان‌سالاران، خلافت عباسي سعي مي‌كرد خود را ميراث‌دار ساسانيان بداند.
بهراميان ادامه داد: مولف كتاب رسوم دارالخلافه، از خاندان ديوان سالاران كه در ميانه عمر مسلمان شده است، از اين نظر كه ديوان‌سالاران در فن ادبيات عربي زبردست بوده است و تلاش مي‌كردند كه ادبي بنويسند، تا جايي كه دره النادره عربي نامفهومي دارد. به همين دليل معتقدم كه ترجمه اين كتاب به شدت سخت بوده و اين كيفيت در ترجمه تنها از آقاي شفيعي برمي‌آمده است. من به همه كساني كه مي‌خواهند تاريخ بخوانند مي‌گويم كه بايد عربي بدانند، چرا كه بخشي از تاريخ ما به زبان عربي نوشته شده است.

** ديپلماسي فرهنگي توانايي جايگزيني ديپلماسي سياسي را داراست
اشرف بروجردي ريي كتابخانه ملي، در پايان مراسم «پنج شب، پنج كتاب، پنج شخصيت» با بيان آنكه فرهنگ مي‌تواند جامعه را سالم نگه دارد، گفت: ما باور داريم ديپلماسي فرهنگي مي‌تواند جايگزين ديپلماسي سياسي باشد و زبان گفت‌وگوي ما در همه كشور فرهنگي باشد.
وي افزود: اين نشست‌ها ادامه پيدا خواهد كرد، بهانه ما براي اين شب‌ها هفته كتاب بود، اما مساله ما مباحثات علمي درباره كتاب است و مي خواهيم هر انديشمندي نظرات خود را به گفت‌وگو بگذارد و هم‌انديشي صورت بگيرد. اينجا خانه شما اهالي كتاب است و همه كساني كه در پي آن باشند كه براي فرهنگ كاري كنند و انتشار آن بر عهده كساني بود كه مي‌توانند آن را رواج بدهند.
بروجردي ادامه داد: ما بايد دست در دست هم آزادانديشي را رواج بدهيم و نگران نباشيم كه اين انديشه، آسيب مي بزند و آرامش فكري ما را به هم بزند، همه بايد بتوانند آزادانه حرف بزنند و انديشه‌شان را ارائه بدهند.
در پايان برنامه مستند زندگي‌نامه استاد محمدرضا شفيعي كدكني، ساخته ميرجواد هاشمي به نمايش درآمد.
مراسم رونمايي از كتاب رسوم دارالخلافه: نقش آيين‌هاي ايراني در نظام خلافت اسلامي نوشته «محمدرضا شفيعي كدكني»، آخرين شب از برنامه ويژه كتابخانه ملي با عنوان «پنج شب، پنج كتاب، پنج شخصيت» بود.
بيست و ششمين دوره هفته كتاب جمهوري اسلامي به دبيري دكتر نيكنام حسيني پور از 24 آبان ماه تا اول آذر در سراسر كشور برگزار مي شود.
فراهنگ**م.ز**9266**