به گزارش ایرنا استان خوزستان پس از دوره ای نسبتا طولانی خشكسالی، امسال شاهد بارش های قابل ملاحظه باران بوده است اما به دلیل برخی ضعف ها در مدیریت و زیرساخت های شهری ، این نعمت الهی مشكلاتی را برای شهروندان اهوازی ایجاد كرده است.
بارش باران بیش از آنكه چهره آلوده شهر را بزداید و روحی تازه به كالبد شهر بدمد، آغازی برای نگرانی های شهروندان در بحث تردد در خیابان هاست زیرا اهواز تنها شهری در ایران است كه سیستم دفع آبهای سطحی ندارد و طرح انتقال فاضلاب آن نیز مربوط به 50 سال پیش است.
2 روز از آخرین بارش باران در اهواز گذشته اما همچنان بسیاری از خیابان های شهر مملو از آب باران حل شده در فاضلاب هستند كه همین امر سبب برخاستن بوی فاضلاب در فضای شهر شده است.
آبگرفتگی معابر در برخی نقاط شهر تا حدی جدی بود كه روز گذشته مدارس منطقه 6 اهواز تعطیل اعلام شدند ضمن آنكه برخی دیگر از دانش آموزان سایر مناطق نیز به دلیل همین مشكل از رفتن به مدرسه انصراف دادند.
**سردرگمی در زمان هر بارش باران
یكی از ساكنان محله كیانشهر اهواز درخصوص آبگرفتگی معابر اظهار داشت: با هر بارش باران تمام محله را آب می گیرد و زندگی مختل می شود زیرا نه تنها سرویس مدارس فرزندانم برای رساندن آنها به مدرسه نمی آیند بلكه هیچ آزانسی نیز حاضر به ارائه خدمات نیست.
مریم كریمی ادامه داد: در زمان بارش باران بجای آنكه از این نعمت الهی خوشحال شویم بیشتر دغدغه آبگرفتگی خیابان ها را داریم.
وی با انتقاد از عدم مدیریت صحیح در زمان بارش باران و عدم اطلاع رسانی به موقع خاطر نشان كرد: روز دوشنبه در پی تعطیل نشدن مدارس و نبود سرویس مدارس با خودروی شخصی فرزندانم را به مدرسه بردم اما معضل اصلی باز كردن درب چاه های فاضلاب از سوی شهرداری برای هدایت آبهای سطحی است كه خطرات بسیاری رانندگان را تهدید می كند.
**بارش ها غیرمنتظره بوده است
معاون خدمات شهری شهرداری اهواز با اشاره به اینكه بیشترین مشكل آبگرفتگی معابر در منطقه 6 است به خبرنگار ایرنا گفت: در مجموع از ابتدای پاییز تاكنون 210 میلی متر بارندگی در اهواز ثبت شده است كه این امر بیانگر سال پر بارانی پس از یكدوره خشكسالی است .
علیرضا عالیپور به رشد بارش ها در سال جاری اشاره كرد و افزود: در سال های ترسالی گذشته میانگین بارش سال زراعی در اهواز 210 میلی متر بوده، در چند سال گذشته كه با كاهش بارش های باران مواجه بوده ایم شركت آبفا ظرفیت شبكه های خود را كاهش داده است.
وی با بیان اینكه بارش های اخیر غیر منتظره بود تصریح كرد: در سال های گذشته تغییرات پی در پی مدیران میانی سبب شد تا مساله آماده سازی شبكه و توسعه زیرساخت ها از اولویت اعتبارات عمرانی خارج شود.
این درحالیست كه سرپرست معاونت عمرانی فرمانداری اهواز معتقد است ساماندهی آب های سطحی، جزو اولویت های شهرداری كلانشهر اهواز نیست.
**اولویت شهرداری دفع آبهای سطحی نیست
علی بویری اعتبار مورد نیاز برای اجرای شبكه دفع آب های سطحی اهواز را بیش از هشت هزار میلیارد ریال عنوان كرد و افزود: شهرداری توان تامین این اعتبارات را برای اجرای شبكه ندارد.
وی با اشاره به وجود بیش از 200 نقطه بحرانی آبگرفتگی در اهواز، تصریح كرد: شهرداری اهواز باید هر سال مقداری اعتبار برای اجرای شبكه دفع آب های سطحی در نقاط بحرانی اختصاص می داد، اما در سال های گذشته هیچ طرح ویژه ای در این زمینه نداشته و با توجه به مشكلات درآمدی، امور نگهداری و عمرانی شهر اهواز، ساماندهی آب های سطحی اصولا جزو اولویت های شهرداری نبوده است.
بویری گفت: دفع آب های سطحی وظیفه شهرداری است، این در حالیست كه شهر اهواز فاقد كانال و سیستم جمع آوری آب های سطحی است و به ناچار باید از شبكه فاضلاب برای دفع آنها استفاده شود، از سوی دیگر شبكه فاضلاب شهر به دلیل قدمت و فرسودگی، گنجایش و توان عبور این حجم از آب های سطحی را ندارد.
فرماندار اهواز نیز با اشاره به اینكه حل مشكل آب های سطحی در 10 نقطه بحرانی در شهر اهواز در حدود 300 میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد خاطر نشان كرد: مشكل آب های سطحی در 10 نقطه اهواز، بحرانی است و در این مكان ها آبگرفتگی بیش از سایر نقاط ادامه می یابد.
مسئولان شهرداری اهواز اما معتقدند عامل این شرایط تا حدود زیادی عدم لایروبی و تعمیرات اساسی شبكه فاضلاب توسط آبفا است.
معاون خدمات شهری شهرداری گفت: بیش از 400 نقطه اهواز در تابستان كه هیچگونه بارشی هم وجود ندارد با بالازدگی فاضلاب همراه می باشند كه این موضوع را به فرمانداری و شركت آبفا اهواز منعكس كرده ایم.
علیرضا عالیپور با اشاره به اینكه یك سوم شبكه دفع فاضلاب اهواز فرسوده است افزود: یك سوم از شهر اهواز نیز سیستم دفع فاضلاب ندارد و این شبكه در اهواز با یك سوم ظرفیت خود فعال است.
وی با اشاره به اینكه 10 ایستگاه پمپاژ مشترك با شركت آبفا داریم گفت: برخی شبكه های اصلی شهرداری مختص دفع آب های سطحی است اما برای دفع فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد و حتی كاركنان شهرداری در لایروبی نیز با آبفا همكاری می كنند.
وی گفت: اگر شبكه فاضلاب اهواز سالم و بدون ایراد و ایستگاه پمپاژ آن فعال باشد برای مهار بارش های زیر 30 میلیمتر مشكل جدی نداریم و آب با یكی دو ساعت تاخیر دفع می شود اما این شبكه فاضلاب فرسوده است.
**سرازیر شدن آبهای سطحی، پسماند و نخاله ها عامل گرفتگی فاضلاب
معاون بهره برداری شركت آبفا اهواز اما این سخنان را نوعی فرافكنی می داند و می گوید: متاسفانه بیان مطالب غیراصولی و غیركارشناسانه تنها مسیری برای گریز از مسوولیت است چراكه ، ماده 55 قانون شهرداری ها دقیقا متولی دفع آب های سطحی را معرفی كرده است لذا دلیلی بر توضیح واضحات وجود ندارد.
اردشیر شاهمرادی افزود: نباید انتظار داشت، شبكه فاضلاب پس از گذشت 27 سال همچنان متحمل نداشتن كانال دفع آب های سطحی گردد.
وی اظهار داشت: همچنین نمی توان گفت به علت بازه زمانی كوتاه فصل بارندگی در اهواز شهرداری ضرورتی برای احداث شبكه دفع آب های سطحی نمی بیند كه از ضروریات هر شهریست و حق مسلم شهروندان یك كلانشهر داشتن سیستم دفع آبهای سطحی است .
شاهمرادی خاطر نشان كرد: اگر بر اساس اصول مبانی طراحی مقاطع دفع فاضلاب بخواهیم اظهار نظركنیم برای دفع همزمان فاضلاب و آب های سطحی، نخاله های ساختمانی، پسماندها و خدمات مورد انتظار شهرداری ، حداقل چندبرابر مقاطع فعلی باید قطر مقاطع فاضلاب را افزایش دهیم كه این موضوع به لحاظ فنی و اقتصادی اصولی نیست.
**بار شبكه فاضلاب زیاد است
مدیرعامل این شركت نیز علت بالا آمدگی فاضلاب های شهری را ریختن زباله و نخاله در شبكه فاضلاب دانست و گفت: فاضلاب از آب، مواد آلی و میكرو ارگانیسم ها تشكیل شده است كه با تكنولوژی مختص به خود قابل هدایت است اما مساله آنجاست كه در مقاطع فاضلاب نخاله های ساختمانی و شاخه و برگ درختان و سایر مواد ریخته می شود.
فردوس كریمی یادآور شد: باری كه به شبكه فاضلاب اهواز وارد می شود زیاد است و متناسب با مقاطع هیدرولیكی فاضلاب نیست و باید این مقاطع را تغییر دهیم، باید اصلاح هندسی صورت گیرد تا بتوان آبهای سطحی را هدایت كرد.
وی در انتقاد به بالا آمدگی فاضلاب در فصل بارش باران خاطر نشان كرد: از تیرماه هرسال كار تیم های مشترك آبفا و خدمات شهری شهرداری اهواز برای لایروبی فاضلاب ها صورت می گیرد.
**وضعیت شهر فاجعه ای خفت بار است
رییس كمیسیون خدمات شهری شورای شهر اهواز در همین خصوص گفت: حل مشكل پس زدگی فاضلاب اهواز بدون اختصاص هزینه ساماندهی نمی شود و سال هاست كه شهرداری در زمان بارش باران به دلیل گرفتگی فاضلاب آب را با وسایل ابتدایی طی و خشك كن به اطراف خیابان ها هدایت می كند.
سید ناصر موسوی نژاد ادامه داد: طبق برآوردهایی كه در سال 79 صورت گرفته برای ساخت نهرهای هدایت كننده آب های سطحی به رودخانه كارون حدود 10هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز بوده است كه با توجه به افزایش قیمت هزینه ها درحال حاضر اجرای این پروژه به 40 هزار میلیارد ریال نیاز دارد.
وی تصریح كرد: از چند ماه پیش به شركت آب و فاضلاب اهواز درخصوص لایروبی شبكه های فاضلاب توضیه هایی شد كه بدین منظور پیمانكاری هم گرفته شد اما به دلیل اختلافات مالی میان آبفا و پیمانكار این پروژه به سرانجام نرسید.
موسوی نژاد خاطر نشان كرد: اگر شبكه فاضلاب به خوبی لایروبی شود با بارش هایی تا حدود 30 میلیی متر در شهر مشكلی به لحاظ دفع آب های سطحی نداریم.
**آبگرفتگی شهری ناشی از عدم رعایت اصول شهرسازی
یك استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران دلایل آبگرفتگی معابر در كلان شهر اهواز را وضعیت جغرافیایی و رعایت نشدن اصول شهرسازی در این شهر دانست و افزود: مهم ترین دلیل این آبگرفتگی این است كه اهواز یك شهر جلگه ای با اختلاف ارتفاع و شیب پایین است، حتی در برخی از مناطق این شیب به كمتر از یك درصد می رسد كه مناسب شهرسازی نیست.
مصطفی محمدی ده چشمه بیان كرد: این شیب پایین قابل اصلاح شدن است، اما متاسفانه در روند آماده سازی زمین و ساخت و سازها به خصوص در شبكه معابر و زیرساخت های شهری شبكه آب و فاضلاب به توپوگرافی شهر توجهی نمی شود و این شیب را تعدیل نمی كنند.
وی ادامه داد: گسترش فضایی شهر اهواز و تراكم بالای جمعیت در برخی از نقاط شهری بدون در نظر گرفتن زیرساخت اصلی آب و فاضلاب و آسفالت نبودن بخشی از معابر كه به تشدید آبگرفتگی ها منجر می شود از دیگر دلایل جمع شدن آب در معابر سطح شهر اهواز است.
استاد دانشگاه شهید چمران گفت: با كوچكترین بارش ها كه به 20 میلیمتر هم نمی رسد اكثر نقاط شهری گرفتار آب های سطحی می شوند كه نشان می دهد پس زدگی فاضلاب در منهول های شركت آب و فاضلاب باید بیشتر از 350 یا 400 گرفتگی باشد، اكثر این منهول ها نیز یا گرفته اند، یا لایروبی نشده اند و یا مسدود هستند و حتی بعضا مامورین شهرداری محل آنها را برای هدایت آب نمی دانند.
محمدی ده چشمه راهكار كوتاه مدت حل این معضل را در همكاری شهرداری و شركت آب و فاضلاب اعلام كرد و اظهار داشت: شهرداری و آب و فاضلاب باید از انداختن توپ به زمین یكدیگر پرهیز كنند و هر كدام اقدام های مربوط به بخش خود را انجام دهد، آب و فاضلاب منهول ها را لایروبی و باز كند و شهرداری با آسفالبت كردن معابر و پمپاژ و انتقال آب، بخشی از مشكل را حل كنند.
شهرداری اهواز معتقد است دفع آبهای سطحی تا 30 میلی متر مشكلی در شهر ایجاد نمی كند و عمده مشكل ما در دفع آبهای سطحی بارش های بیش از این مقدار می باشد این درحالیست كه بارش باران تا 14 میلی متر و در نتیجه آبگرفتگی معابر مشكلات بسیاری را ایجاد كرده است.
به گفته معاون برنامه ریزی فرماندار اهواز جلسات ستاد مدیریت بحران اهواز برای كاهش مشكلات آبگرفتگی از اواخر تابستان امسال آغاز شده و تا كنون به صورت ماهانه، قبل از بارندگی برگزار می شود كه در آن وظایف و تعهدات دستگاه ها (به ویژه شهرداری و آبفا) به تصویب می رسد.
اما سوال مهم اینجاست كه خروجی این جلسات برای جلوگیری از آبگرفتگی معابر كجاست و آیا باوجود پیش بینی بارش های مناسب در سال جاری تصمیم ضرب الاجلی برای این مساله گرفته می شود و یا همچنان سردرگمی شهروندان ادامه می یابد؟
9887/6064
اهواز- ایرنا- زیرساخت های ناقص كلانشهر اهواز سبب شده تا بارش هر باران در این شهر به جای آنكه حس شادابی و نشاط در جامعه را افزایش یابد موجی از مشكلات در رفت و آمد، مسائل رفاهی و سلامت شهروندان ایجاد كند.
