به گزارش ایرنا، براساس نتایج آخرین سرشماری درسال 95 و برگرفته از پژوهشی با عنوان 'پیامدهای جمعیت سالمندی در ایران با تأكید بر چالش روز افزون نظام سلامت'، جمعیت سالمندی در كشور در حال افزایش است كه هنوز برنامه ریزی و تمركز كافی در این زمینه صورت نگرفته و ساماندهی این امور از پشتوانه قانونی كافی برخوردار نیست.
به تاكید كارشناسان توجه جدی به ساماندهی، حمایت و ارتقاء سلامت سالمندان، گرچه دیر هنگام ولی امری اجتناب ناپذیر است.
امروز در بیشتر جوامع، جمعیت ها به سرعت در حال سالمند شدن هستند و سالخوردگی به عنوان یك مساله مهم در دنیا مطرح است.
سالمندی بنا به تعریف سازمان جهانی بهداشت عبور از مرز 60 سالگی است و برای تمام افرادی كه از حوادث و اتفاقات زندگی جان سالم بدر برده اند و جوانی و میانسالی را پشت سر گذاشته اند، این دوران تحقق پیدا می كند.
در واقع سالمندی بخشی از روند طبیعی زندگی انسان محسوب می شود و گذشت زمان، بیماری های جسمی، مشكلات روحی و شرایط محیطی عواملی هستند كه در این روند موثر می باشند.
به باور كارشناسان اكنون افزایش امید به زندگی و كاهش سطح باروری و زاد و ولد موجب بالا رفتن شمار سالمندان نسبت به جمعیت كل شده است.
براساس آمار كمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، هم اكنون 9.4 درصد جمعیت كشور را سالمندان تشكیل می دهند كه به تاكید كارشناسان امور اجتماعی در آینده نه چندان دور، 30 درصد جمعیت یعنی از هر سه نفر، یك نفر سالمند خواهد شد.
تعداد سالمندان كشور براساس این آمار، هفت میلیون و 450 هزار نفر هستند كه استان گیلان حدود 13 درصد جمعیت سالمندی یعنی بالاترین رتبه سالمندی در كشور را داراست و از سویی سیستان و بلوچستان نیز 6 درصد سالمندی را به خود اختصاص داده یعنی جوان ترین استان كشور است.
همچنین تخمین زده می شود كه در سال 1425 تعداد سالمندان كشور حداقل به 17 میلیون نفر برسد.
ایران بیش از 80 میلیون نفر جمعیت دارد.
همچنین بنا بر اعلام اداره كل بهزیستی اصفهان در زمان حاضر حدود 10،6 درصد جمعیت این استان را سالمندان تشكیل می‌دهند و بیش از 540 هزار نفر از جمعیت استان سالمندان بالای 60سال هستند.
هزینه نگهداری هر نفر سالمند به گفته مسوولان امر در مراكز شبانه روزی اصفهان بالغ بر 10 میلیون ریال است.
رشد فزاینده جمعیت سالمند و پیامدهای آن باعث شده است كه در بیشتر جوامع، سالمندی جمعیت به عنوان مساله ای اجتماعی مورد توجه قرار گیرد.
هر چند مواجهه كشورهای مختلف با پدیده سالمندی جمعیت به نسبت توسعه یافتگی، با تقدم و تأخر زمانی همراه است ولی افق های آتی حكایت از رویارویی جوامع مختلف با این پدیده دارد.
**مهمترین پدیده روانشناختی جهان، سالمندی است
یك كارشناس امور اجتماعی در استان اصفهان گفت: مهمترین پدیده روان شناختی جهان، سالمندی است و یك روند رو به رشد سالمندی در جهان در حال وقوع است كه بخشی از آن مربوط به توانمندی بیشتر در سلامت است.
شقایق حق‌جو جوانمرد در گفت و گو با ایرنا، سالمندی را سن بالای 60 ذكر كرد و افزود: تغییر الگوی جمعیت در حال رخ دادن است و افزایش سالمندان یك موضوع جهانی است.
وی اظهارداشت: هم اكنون بالغ بر 9.8 درصد جمعیت ایران سالمند هستند و در آینده نه چندان دور، 30 درصد جمعیت یعنی از هر سه نفر، یك نفر سالمند خواهد شد.
رئیس بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان، با بیان اینكه بیشترین كشورهای فناورانه و پیشرفته دنیا بر سالمندان سرمایه‌گذاری كرده‌اند، اضافه كرد: كشورهای پیشرفته حتی از بازاری كه می‌توان از سالمندان ایجاد كرد نیز حساب كرده‌اند.
وی اظهار داشت: فرصت خوبی است تا برای آموزش نیروی متخصص به منظور مراقبت از سالمندان با استفاده از فناوری های نوین بهره برد و به این نكته اهمیت داد كه سالمندان به همدلی و نه نگهداری احتیاج دارند.
این كارشناس اجتماعی تصریح كرد: 43 درصد سالمندان درآمد مستقل ندارند و تعداد زنان سالمند بیش از مردان سالمند است و بخشی از سالمندان از حمایت مالی لازم برای درمان برخوردار نیستند و سالمندانی هستند كه پول كافی برای مصرف دارو ندارند.
وی با بیان اینكه اختلالات شناختی، تغذیه‌ای، پوكی استخوان و فشار خون از جمله بیماری های شایع در سالمندان است، تأكید كرد: سیاست های كلی رهبر انقلاب بر تكریم سالمندان تأكید دارد و در كنار همه اسناد بالادستی، تأكید دین بر رعایت احترام سالمندان است.
حق‌جو با بیان اینكه راه‌اندازی یك مركز نوآوری مخصوص سالمندان، ضروری است، خاطرنشان كرد: دنیا با بحران نیروی متخصص نگهداری از سالمندان رو به روست و اولین وظیفه دانشگاه تربیت افرادی با این تخصص هاست.
وی ادامه داد : از انواع حسگرهایی كه به سالمندان وصل می‌شود باعث می‌شود تا از آسیب هایی مانند شكستگی جلوگیری شود و یا نرم افزارهایی طراحی شده است تا محیط خانه سالمند، هوشمند شود زیرا لازم است سالمند در محیط خانه خود باشد و در آن احساس راحتی كند.
رئیس بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان تاكید كرد: نیروی های بومی باید مطابق با فرهنگ و نیازهای سالمندان ایرانی، ابزارهای مراقبتی سالمندان را بومی كنند.
** 72 درصد از سالمندان حداقل با یك بیماری مواجه هستند
یك كارشناس امور اجتماعی از استان اصفهان گفت: نتایج یك تحقیق پژوهشی كه در سال 95 توسط بهزیستی استان با بررسی نیازهای 100 نفر از سالمندان اصفهان به صورت انتخابی انجام شد نشان داد كه 72 درصد از سالمندان حداقل با یك بیماری مواجه هستند كه نیاز به درمان ویژه دارد.
سعید صادقی در گفت و گو با ایرنا، مهمترین نیازهای سالمندان را در بعد نیاز سلامت جسمی شامل امكانات و مراقبت های درمانی، در بعد سلامت روانی شامل آرامش درونی و در نهایت در بعد نیاز سلامت اجتماعی ، حمایت اجتماعی از نوع عاطفی، نیاز به مشاركت فعال اجتماعی و نیاز به حمایت اجتماعی عنوان كرد.
وی با بیان اینكه رشد جمعیت سالمندی در جهان رو به افزایش است گفت: در سالهای آتی به ویژه كشورهای در حال توسعه با معضلی به نام انفجار جمعیت سالمندان روبرو خواهند شد.
صادقی تصریح كرد: مساله سالمندی جمعیت، پدیده ای است كه در طی سالیان اخیر به دلایل مهمی از جمله كاهش میزان مرگ و میر ناشی از پیشرفت های علوم پزشكی و بهداشت و ترویج آموزش و پرورش و در نتیجه افزایش امید به زندگی و طول عمر در سطح جهان مطرح شده، و تحولات قابل ملاحظه ای در تمامی جنبه های زندگی جوامع بشری به وجود آورده است.
وی ادامه داد : مقابله با چالش های فرا راه این پدیده و اتخاذ سیاست های مناسب در راستای ارتقاء سلامت جسمی، روانی و اجتماعی سالمندان از اهمیت والایی برخوردار است.
این كارشناس اجتماعی بیان كرد : بنابراین آنچه به عنوان روند رو به رشد جمعیت سالمندان بیان می شود به خودی خود اهمیت چندانی ندارد، بلكه آنچه مهم است تبعات و پیامدهایی است كه این افزایش بر ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و به ویژه بهداشتی و درمانی می گذارد.
**سیاست بهزیستی اصفهان افزایش مراقبت از سالمندان در منزل است
مدیركل بهزیستی اصفهان گفت: سیاست این اداره كل در حوزه سالمندان افزایش مراقبت در منزل توسط تیم های خدماتی در مقاطعی از روز و ویزیت در منزل توسط تیم های تخصصی بهزیستی است.
مرضیه فرشاد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: بر این اساس و به دلیل تمایل مردم به نگاهداری افراد سالمند در منزل، دلیلی برای افزایش ظرفیت و توسعه خانه سالمندان دراین خطه وجود ندارد.
وی اظهارداشت: اكنون بیش از سه هزار و 500 سالمند اصفهان زیر پوشش مراقبت های سازمان بهزیستی هستند كه هزار 500 نفر آن ها در 33 مركز شبانه روزی مقیم شده و مابقی از خدمات یك مركز روزانه و 9 مركز مراقبت در منزل استفاده می كنند.
مدیركل بهزیستی اصفهان با بیان این كه بیش از 30 درصد ظرفیت خانه های سالمندان استان اصفهان خالی است، گفت: این موضوع ناشی از توجه مردم این استان برای زندگی با بزرگترها و افراد سالمند است.
وی یادآور شد: از سوی دیگر امكان نگهداری موقت سالمندان در مواقعی كه نزدیكان و فرزندان آن ها قصد مسافرت و یا فعالیت كاری پر مشغله ای دارند در مراكز شبانه روزی فراهم است.
فرشاد از توسعه خدمات توانبخشی در حوزه سالمندان خبر داد و گفت: مردم در دوران سالمندی نیازمند خدمات خاصی در حوزه توانبخشی هستند و باید معماری شهری نیز امكانات لازم برای تفریح و نشاط سالمندان را فراهم سازد.
مدیركل بهزیستی استان اصفهان با اشاره به افزایش امید به زندگی در كشور گفت: افزایش طول عمر در كشور الزاما سالمندی سالم را به همراه ندارد و باید همسو با افزایش طول سن افراد كیفیت زندگی و سلامت جسمی آن ها نیز مورد توجه باشد.
وی خاطرنشان كرد: موضوع افزایش طول عمر نیازمند فرهنگ سازی سالمندی سالم است تا اینكه فرد در این دوران با مشكلات و بیماری ها روبرو نباشد و زندگی برای آنها سخت نشود.
مدیركل بهزیستی استان اصفهان همكاری با سمن‌ها را مهم برشمرد و گفت: یكی از راهبرد های اصلی دبیرخانه، همكاری با سمن های مردمی و تشكلهایی است كه در حیطه سالمندان فعالیت می كنند و در نهادینه كردن فرهنگ سالمندی، نقشی اساسی دارند.
وی با بیان این كه در بخش مناسب سازی با مشكلات زیادی روبرو هستیم، خاطرنشان كرد: عدم مناسب سازی، حضور سالمند در اجتماع را با مشكل روبرو كرده است بنابراین اولین قدم بهزیستی به عنوان مهمترین قدم؛ مناسب سازی و ایجاد فضایی برای حضور اجتماعی سالمندان است.
مدیركل بهزستی استان اصفهان بیان كرد : بهزیستی تلاش می‌كند تا با دفاع از سالمندان و فرهنگ سازی در جامعه، حضور و حقوق سالمندان را به رسمیت بشناسند و دفاع از حقوق آنان را، تكلیف و وظیفه خود می داند.
فرشاد با بیان این كه، یك سالمند نیازش فقط نیازهای توانبخشی نیست؛ افزود: حمایت، سلامت، حقوق و نیاز به دیده شدن از دیگر نیازهای سالمندان است و هر دستگاهی متناسب با شرایط و اختیاراتی كه دارد باید این جمعیت را به عنوان 10 درصد از مخاطبین خود به رسمیت بشناسد.
وی تصریح كرد : انتظار ما از دستگاه ها این است كه در جای خود حقوق شهروندان ارشد جامعه را جدی گرفته و برای رسیدن سالمندان به حقوق حقه خود از حداكثر اختیارات خود استفاده كنند.
مدیركل بهزیستی استان اصفهان ادامه داد : سالمندی به عنوان قسمتی از زندگی و مرحله‌ای از تكامل همه انسان‌هاست و همانطور كه خانواده برای كودك خود ارزش قائل است و وقت می‌گذارد، برای سالمندان هم باید اینگونه باشد.
**اصفهان شهر دوستدار سالمند خواهد شد
مدیر امــور اجتــماعی و مشاركــت های مردمی شهرداری اصفهان گفت: تلاش مدیریت شهری اصفهان این است كه به طرق مختلف با طرح های اجرا شده و یا در دست اجرا به سمت تحقق شهر دوستدار سالمند حركت كند.
مسعود مهدویان فر در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینكه پروتكلی بین المللی در صندوق جمعیت ملل متحد با عنوان شهرهای دوستدار سالمند تهیه شد، گفت: شهر اصفهان برای كسب عنوان شهر دوستدار سالمند نامزد شده و شهرداری به دنبال تثبیت آن است.
وی با اشاره به اینكه شهر دوستدار سالمند هشت پارامتر(واحد اندازه گیری) دارد، تصریح كرد: این پارامترها شامل فضای بیرونی یا كالبد و فیزیك شهر ( كه باید مستعد حضور سالمند در شهر باشد)، حمل و نقل ( باید برای سالمندان مقرون به صرفه بوده و امتیازات ویژه ای برای آنها در پرداخت هزینه ها دیده شود)، مسكن ( پیش بینی امتیازات ویژه برای مسكن سالمندان و سالمندان بدون مسكن) و مشاركت اجتماعی ( به طرق مختلف زمینه فعالیت و حضور سالمندان در عرصه های اجتماعی فراهم شود) است.
مهدویان فر، احترام ( توجه ویژه به جایگاه سالمندان و مشورت گیری از آنها)، ارتباطات و اطلاعات (باید فن آوری به گونه ای باشد كه سالمندان به راحتی از آنها استفاده كنند)، اشتغال و حوزه اجتماعی و در نهایت حمایت های اجتماعی ( برای سالمندانی كه خود تمایل به مشاركت دارند) را از دیگر پارامترهای شهر دوستدار سالمند برشمرد.
وی با تاكید بر اینكه ما ادعا نداریم كه همه پارامترهای گفته شده در شهر اجرا می شود، افزود: با این حال تلاش مدیریت شهری اصفهان این بوده است كه به طرق مختلف با طرح های اجرا شده و یا در دست اجرا به سمت تحقق شهر دوستدار سالمند حركت كند.
مدیر امــور اجتــماعی و مشاركــت های مردمی شهرداری اصفهان اضافه كرد : مهمترین گام در این راستا طرح كارت منزلت شهروندی ویژه سالمندان اصفهانی است كه در این كارت پارامترهای هشت گانه شهر دوستدار سالمند در نظر گرفته شده است.
وی افزود : به طور مثال در پارامتر حمل و نقل برای تردد سالمندان 50 درصد تخفیف در نظر گرفته شد، همچنین برای استفاده از خدمات فرهنگی، تفریحی، ورزشی و گردشگری شهر این تحفیف 50 درصدی دیده شده است.
مهدویان فر ادامه داد : از طرفی، در اماكنی كه بستر آن مهیا بوده، این ویژگی پیش بینی شده است كه علاوه بر خود سالمند، بین یك تا چهار نفر از اعضای خانواده وی نیز از این تخفیفات استفاده كنند كه خود این موضوع باعث ارتقای جایگاه سالمند در خانواده می شود و در واقع خانواده محور بودن این كارت از امتیازات ویژه آن است.
وی با اشاره به اینكه در فاز اول این طرح توزیع 2 هزار كارت از طریق سازمان های مردم نهاد صورت می گیرد اظهارامیدواری كرد كه تا سه ماه آینده فراخوان عمومی برای دریافت این كارت اعلام شود، ادامه داد: از جمله اقدامات مدیریت شهری برای سالمندان می توان به مواردی همچون برنامه های طب سالمندی، پیشگیری از بیماری ها، مشاوره، برنامه عصرانه و نشاط، آموزش صنایع دستی، تفریح و سرگرمی، جشنواره فرش شنی و ... اشاره كرد.
مهدویان فر ادامه داد : امسال برای اولین بار برای حمایت از نهادهای مردمی سالمند محور، بودجه در نظر گرفته شده كه تا امروز بیش از 10 میلیارد ریال به صورت بخشش و هدایا برای این نهادها صرف شده و بخش عمده ای از آن برای موضوع مسكن یا نگهدای سالمندان بوده است.
وی به امكانات پیش بینی شده در باغ تجربه اشاره و تصریح كرد: در این مجموعه كه یك سایت بی نظیر به لحاظ طراحی شهری و در امتداد باغ غدیر است، سایتی طراحی شده كه كلاس های آموزشی، تفریحی و سرگرمی، ارائه خدمات سلامت و آموزش های طب سالمندی، بازدیدها و گردشگری در حال برگزاری است و تقویت آن در دستور كار قرار گرفته است.
مدیر امور اجتماعی و مشاركت های مردمی شهرداری اصفهان گفت: تا پایان سال شاهد افتتاح مركز همایش های باغ تجربه با اعتباری بالغ بر 100 میلیارد ریال خواهیم بود تا سالمندان شهر نیز بتوانند همایش های ویژه خود را دراین سالن برگزار كنند.
مهدویان فر با اظهار امیدواری از این كه با بسته اقدامات صورت گرفته و در دستور كار مدیریت شهری اصفهان ثبت شهر اصفهان به عنوان شهر دوستدار سالمند محقق شود، افزود: رسیدن به شهر دوستدار سالمند نیازمند یك فعالت مستمر و به روز است و اقدامات صورت گرفته در شهر آغازی برای رسیدن به این هدف است.
به تاكید كارشناسان برای رفع این چالش فراروی كشور علاوه بر شهرداری ها كه فراهم كردن شرایط فیزیكی، فرهنگی و اجتماعی برای سالمندان جزو وظایف اصلی آنهاست باید سایر دستگاه ها و از جمله بخش خصوصی و صنوف دیگر وارد عمل شوند.
/6026/6994
اصفهان - ایرنا - برآیند آمارهای موجود نشان می دهد كه جمعیت سالمندی در ایران با شیب تندی در حال افزایش است، مشكلی كه تاكنون برای آن برنامه ریزی نشده و بزودی كشور را با چالش جدی مواجه خواهد كرد.
