منظور از پرواربندی، چاق كردن گوسفند و كسب حداكثر اضافه وزن یا تولید لاشه برای تامین گوشت است كه دربرگیرنده مزایای فراوان از جمله جلوگیری از كشتار دام قبل از وزن مطلوب و حفظ مراتع با جلوگیری و كاهش فشار چرای دام می باشد.
علوه بر آن گوسفند حیوان به نسبت خوش بنیه است كه آب و هوای متغییر و خشك را تحمل می كند و با فقیر ترین علوفه و غذاها راه رشد خود را ادامه می دهد و در مقایسه با سایر دام ها به جیره كمتری احتیاج دارد و بیشتر غذایی را كه دریافت می كند صرف تولید و رشد و نمو خود می نماید.
* حضور پر قدرت عشایر در اقتصاد مقاومتی
در این میان عشایر و نقش آنان در عرصه اقتصادی، سیاسی و امنیتی با وجود سابقه تاریخی در این زمینه به خوبی روشن است، این قشر سختكوش این روزها به رغم كاهش جمعیتشان در عرصه اقتصاد مقاومتی حضور پر قدرت و بی مثال دارند.
گرچه هم اكنون 1.5 درصد از كل جمعیت ایران را عشایر تشكیل می دهند اما همین قشر، تولید 25 درصد مواد پروتئینی به ویژه گوشت قرمز و محصولات لبنی، حدود 40 درصد صنایع دستی و 28 درصد دام سبك كشور را در اختیار دارند.
ساختار جامعه عشایری مبتنی بر ایل و عشیره است و بر خلاف پیدایش تمام پدیده های نوظهور در دنیای مدرن، همچنان این ساختار بكر پابرجا مانده و مهمتر از آن فرهنگ اصیل كار و كوشش در این ساختار پایدار است.
در این میان عشایر خراسان رضوی به عنوان یكی از استانهای دارای مرز مشترك با 2 كشور، از اهمیت و حساسیت فراوان برخوردارند.
عشایر این استان در قالب 35 طایفه با دارا بودن 990 هزار راس دام و تولید سالانه 17 هزار تن فراورده های دامی شامل شیر، روغن، پشم، كرك و كود حیوانی و 41 هزار و 800 مترمربع صنایع دستی شامل گلیم، قالیچه، فرش و تابلو فرش نقش بسزایی در اقتصاد خراسان رضوی دارند.
* خراسان رضوی پیشرو در تولید كنستانتره ویژه
مدیركل امور عشایری خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: با همكاری مركز تحقیقات كشاورزی این استان و بكارگیری نیروهای خبره و متخصص در این زمینه تنها كارگاه تولید كنستانتره ویژه با فرمول اختصاصی در خراسان رضوی فعالیت دارد.
محمد نبوی فرد افزود: این كارگاه كه به صورت منحصر به فرد اقدام به تولید می نمایند ظرفیت تولید 14هزار تن كنسانتره را دارد.
وی با اشاره به فواید استفاده از كنستانتره در پرواربندی دام سبك اظهار داشت: تقاضا برای دریافت این كنستانتره از سوی عشایر بسیار زیاد است و به همین دلیل در صدد راه اندازی دومین كارگاه تولید این محصول هستیم.
وی گفت: راه اندازی دومین كارگاه به 100 میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد كه سعی می كنیم تنها اتحادیه عشایر بتواند این كارگاه را راه اندازی كند.
* كاهش زمان پرواربندی
مدیركل امور عشایری خراسان رضوی با بیان اینكه در مناطق روستایی بره گوسفند 2 ماه شیر مادر می خورد و مدت پرواربندی هشت ماه است افزود: در این روند به ازای هر 12 كیلو علوفه، یك كیلو اضافه وزن محقق می گردد كه به نام ضریب تبدیل شناخته می شود.
وی اظهار داشت: با اجرای طرح پرواربندی در جامعه عشایری خراسان رضوی و با استفاده از كنستانتره ویژه، مدت پرواربندی از هشت ماه به 120 روز كاهش یافته و در این مدت پرواربندی دام به صورت كامل انجام شده و به وزن مناسب برای كشتار می رسد.
وی گفت: در كنار كاهش مدت پرواربندی، ضریب تبدیل از 12 كیلوگرم مصرف علوفه به 6 كیلو مصرف كاهش یافته است.
نبوی فرد با بیان اینكه سال گذشته 53 هزار تن علوفه شامل 40 هزار تن جو و 13 هزار تن كنستانتره ویژه بین عشایر استان توزیع شد افزود: از ابتدای امسال تاكنون نیز 47 هزار تن علوفه شامل 14 هزار تن كنستانتره و 33 هزار تن جو بین عشایر استان توزیع شده است كه نشان از استقبال عشایر از كنستانتره دارد.
وی اظهار داشت: از مجموع 12 هزار تن گوشت قرمز تولیدی عشایر استان 7500 تن به صورت مستقیم با مصرف كنستانتره تولید شده است.
* صرفه جویی 900 میلیارد ریالی
مدیركل امور عشایری خراسان رضوی با بیان اینكه هر كیلو وزن گوسفند معادل 500 گرم گوشت دارد گفت: بر این اساس برای تولید هر كیلو گرم گوشت قرمز در جامعه روستایی 24 كیلو و در جامعه عشایری با پرواربندی معادل 12 كیلو علوفه مصرف می شود.
وی افزود: به این ترتیب سالانه 90 هزار تن علوفه یا جو كمتری برای تولید میزان مشخصی از گوشت قرمز تولیدی، مصرف شده است كه این میزان برداشته شدن بار سنگینی از روی دوش دولت و حركت در جهت اقتصاد مقاومتی محسوب می شود.
وی اظهار داشت: بر این اساس 900 میلیارد ریال نیز صرفه جویی محقق شده و با توجه به مشكل خشكسالی دچار مشكل كمتری می شویم.
* صرفه جویی 120 میلیون متر مكعبی آب
نبوی فرد گفت: به ازای تولید هر كیلو جو باید 1300 لیتر آب مصرف شود كه با توجه به صرفه جویی 90 هزار تنی در مصرف جو برای تولید گوشت قرمز در این طرح، حدود 120 میلیون متر مكعب آب صرفه جویی می شود.
وی افزود: با توجه به تنش آبی و خشكسالی در استان صرفه جویی این میزان آب نیز می تواند مصداق دیگری از تحقق اقتصاد مقاومتی باشد.
وی اظهار داشت: طبق محاسبات سامانه كارا به ازای هر 380 میلیون ریال یك شغل در مناطق عشایری و به ازای یك میلیارد و 500 میلیون ریال یك شغل در مناطق شهری ایجاد می شود بنابراین 900 میلیارد ریال صرفه جویی به معنای 2800 فرصت شغلی است.
نبوی فرد گفت: این امر همچنین از مهاجرت عشایر به شهرها و افزایش حاشیه نشینی جلوگیری می كند.
* اصلاح 650 هزار هكتار مراتع استان
مدیر كل امور عشایری خراسان رضوی افزود: با اجرای طرح پرواربندی دیگر نیازی به چرای دام در مراتع نیست و این امر در عین اینكه موجب تولید گوشت با كیفیت و به میزان مطلوب می شود از تخریب مراتع نیز جلوگیری می كند.
وی اظهار داشت: سال گذشته 310 هزار راس دام در مناطق عشایری استان پروار شد كه وارد نشدن این تعداد دام به مراتع موجب اصلاح 650 هزار هكتار از عرصه های طبیعی و مراتع استان شد.
وی گفت: به همین دلیل اجرای طرح پرواربندی موجب صرفه جویی های فراوان، عایدات اقتصادی و سودآوری سرمایه گذاری عشایر و آثار اجتماعی و امنیتی بسیار است.
* تولید 6 درصد گوشت قرمز كشور
معاون توسعه مدیریت و منابع اداره كل امور عشایری خراسان رضوی نیز به اهمیت و نقش عشایر در تولید و تامین گوشت مصرفی اشاره كرد و گفت: 6 درصد از كل گوشت قرمز مصرفی ایران توسط عشایر این استان تولید می شود.
محمدحسین جعفری افزود: به این ترتیب گرچه عشایر جمعیت اندكی دارند اما در حوزه تولید گوشت قرمز نقش بزرگ و تعیین كننده ایفا می كنند.
وی اظهار داشت: سالانه 12 هزار تن گوشت قرمز از طریق نگهداری و پرورش 995 هزار واحد دامی توسط عشایر خراسان رضوی تولید می شود.
وی تولید سالانه گوشت قرمز توسط عشایر كشور را 200 هزار تن اعلام كرد و گفت: بر اساس اعلام مركز آمار ایران هر نفر از جمعیت عشایر گوشت مصرفی 16 نفر را در ایران تولید می كند.
جعفری جمعیت عشایر خراسان رضوی را 2 درصد جمعیت روستایی این استان اعلام كرد و افزود: خراسان رضوی هفت هزار خانواده عشایری با جمعیت 35 هزار نفر دارد كه 6 دهم درصد از كل جمعیت 6 میلیون و 400 هزار نفری استان را تشكیل می دهد.
وی اظهار داشت: جمعیت عشایر خراسان رضوی معادل 3.31 درصد جمعیت عشایر ایران است و هر سال 18 درصد اعتبارات سازمان امور عشایری جذب این قشر می شود.
7496 / 6053
مشهد- ایرنا- طرح پرواربندی یا زنجیره تولید گوشت قرمز به خاطر مزایای فراوان، صرفه جویی در ابعاد مختلف، سودآوری و اثربخشی سرمایه گذاری، به عنوان برگ زرینی در اقتصاد مقاومتی كشور محسوب می شود كه نقطه آغاز آن در خراسان رضوی نقش بسته است.
