به گزارش ایرنا و بر اساس آمارهای موجود 93 درصد از ذخایر ماهیان خاویاری جهان در دریای خزر قرار دارد و مدیریت حفظ و تكثیر و رهاسازی این گونه در دریا نیز با ایران است.
خاویار به عنوان برند اختصاصی گلستان در زمره گران ترین غذاها بوده و در دنیا به دلیل امتیازات فراوان تغذیه ای به مروارید سیاه معروف است.
اما توجه فراوان به مصرف این محصول در دنیا موجب شده در سالیان گذشته كشورهای حاشیه دریای خزر بی رویه اقدام به صید ماهیان خاویاری كنند تا جایی كه ذخیره این گونه پرارزش آبزی رو به پایان رفته و در خطر انقراض قرار گرفته است.
طبق گفته دست اندركاران شیلات همچنین در سال های اخیر صید قاچاق، آلودگی دریای خزر، كم آب شدن رودخانه ها و احداث سد بر روی رودخانه ها كه محل اصلی تخم ریزی این ماهیان است، باعث كاهش شدید جمعیت این گونه ها و صادرات خاویار شده است.
این مسائل و بویژه قاچاق این گونه های آبزی با ارزش موجب شتاب در روند انقراض و نابودی ماهیان خاویاری شده و هم اینك صید گونه های آبزی در معرض خطر انقراض طبق قانون صید، حمل، فرآوری و عرضه آنها قاچاق محسوب شود و قانونگذار نیز مجازات شدیدی برای آن تعیین كرده است.
طبق مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست، صید هر قطعه ماهی خاویاری شامل فیل ماهی، اوزن برون، قره برون و چالباش 100 میلیون ریال جریمه دارد و قانونگذار برای صید غیرمجاز آن جریمه تا سقف 5 برابر قیمت این گونه ها تعیین كرده است.
دست اندركاران حوزه شیلات استان هم اینك با راه اندازی مزارع منفرد و تولید انبوه در مجتمع بزرگ پرورش ماهیان خاویاری استان سعی در احیا و توسعه این برند گلستان دارند.
همچنین در راستای احیا و تلاش بیشتر برای حفظ این گونه های در خطر انقراض و بازگرداندن خاویار و پرورش ماهیان خاویاری به گلستان بزودی مراسم رونمایی از ثبت جهانی لوح خاویار ایران در گرگان برگزار می شود.
این رونمایی فرصت مغتنمی برای یادآوری ضرورت حفظ این گونه ها و هم افزایی دستگاه های مرتبط به منظور تلاش دوچندان در تولید این محصول صادراتی برای استان گلستان خواهد بود.
ثبت جهانی لوح خاویار ایران مهر امسال توسط دفتر حمایت از مالكیت صنعت وزارت صنعت، معدن و تجارت، در سازمان جهانی مالكیت فكری (wipo) انجام شد وبه گفته رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان قرار است با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت در گرگان از آن رونمایی رسمی شود.
به گزارش ایرنا حدود 116 گونه شناخته شده و 64 زیرگونه در دریای خزر زیست می كنند كه از این مجموع حدود 17 گونه ارزش تجاری داشته و پنج گونه شامل 'فیل ماهی، قره برون ایرانی، گُلد (چالباش روس)، شیپ و ازون برون' (دراكول) ماهیان خاویاری هستند.
خاویار واژه‌ای فارسی و دگردیس شده واژه خاگ‌آور (تخم‌آور) است، این محصول پركالری و انرژی‌زا بوده و انواع گوناگون آن شامل خاویار طلایی، سرخ و سیاه است.
بسیاری از مردم خاویار این ماهیان را به شكل خام یا همراه با تخم مرغ و آغشته به زرده آن صرف می كنند و گروه دیگر، همراه با سبزیجات خوشبو و نان و كّره می خورند، اما نزد برخی كه خوش غذا هستند، هرچیز افزودنی به آن خیانتی است نابخشودنی، آنان بر این باورند كه خاویار را تنها برای بوی تند، مزه گس و شور آن باید دوست داشت.
در این پیوند مدیركل شیلات گلستان به اقدامات در حوزه پرورش ماهیان خاویاری اشاره كرد و گفت: اكنون بچه ماهیان خاویاری تولید شده در گلستان در 34 مركز آبزی پروری 17استان كشور پرورش داده می شود.
سید قدس علوی به خبرنگار ایرنا بیان داشت: امسال بیش از 40 هزار قطعه بچه ماهی خاویاری از تولیدات استان برای پرورش در مزارع منفرد و قفس به این مراكز ارسال شده است.
وی تاكید كرد كه خاویار و ماهیان خاویاری در این استان به عنوان یك برند محسوب می شود و گلستان در زمینه استحصال خاویار جایگاه ویژه ای در كشور دارد.
مدیر كل شیلات گلستان افزود كه در سال های اخیر با توجه به شرایط نامساعد ذخایر ماهیان خاویاری دریای خزر با مشكل مواجه شدیم، به طوریكه میزان تولید گوشت و خاویار در استان طی 10 سال گذشته با كاهش قابل توجهی روبرو شده است.
وی اضافه كرد كه با توجه به قرار گرفتن استان در حاشیه دریای خزر و همچنین اراضی ساحلی شوره زار، لم یزرع و كم بازده در سواحل گلستان در قالب برنامه كوتاه مدت و بلند مدت، شرایط مساعدی برای توسعه و پرورش ماهیان خاویاری پیش بینی شده است.
قدس علوی اظهار داشت: با گسترش مجتمع های پرورش ماهیان خاویاری، گلستان و ایران در منطقه خاورمیانه در این زمینه ممتاز خواهند شد و درصد هستیم تا دوباره جایگاه خاویار استان را در سطح بین المللی به دست آوریم، چرا كه عمده محصولات خاویاری استان اعم از گوشت ماهی و خاویار شرایط صادرات را دارد و در واقع می توان گفت این فعالیت با شاخصه های اقتصاد مقاومتی كه مد نظر مقام معظم رهبری است نیز همخوانی دارد.
طبق گزارش اداره شیلات گلستان، چشم انداز شیلات استان در افق 1404 در مجتمع های پرورش ماهیان خاویاری، تولید سالانه هشت هزار و 340 تن گوشت ماهی و 400 تن خاویار با اشتغال زایی چهار هزار و 800 نفر است.
استان مرزی و شمالی گلستان با یك میلیون و 869 هزار نفری با كشور تركمنستان، دریای خزر و استانهای مازندران، سمنان وخراسان شمالی همسایه است.
6204/1648
گرگان – ایرنا – همسایگی گلستان با دریای خزر و فراهم بودن زمینه پرورش ماهیان خاویاری سبب شده تا این خطه به ویژه شهرستان های بندرتركمن و گمیشان از گذشته دور به عنوان مركز تولید خاویار كشور محسوب و ظرفیتی برای صادرات وارزآوری باشد هرچند در سال های اخیر این برند آسیب دیده است.
