وجود گزارش هایی مبنی بر بی اطلاعی از سرنوشت 'محمد بن سلمان' و گمانه زنی ها در باره آینده این شاهزاده جوان و ماجراجو در كنار بركناری احتمالی 'محمد بن زاید آل نهیان' ولیعهد ابوظبی، نتایج این نشست را پیشاپیش با اما و اگرهای زیادی همراه كرده است.
اعضای طرفدار جناح سعودی در شورای همكاری خلیج فارس قطر را عامل اصلی تمامی اختلافات موجود می دانند، در حالی كه برخی نیز معتقدند تندروی و افراط این جناح در درون شورای همكاری خلیج فارس، عامل بروز اختلافات بوده است.
دامنه اختلافات در حدی است كه قطری ها به دعوت شاه سعودی با اعزام یك نماینده پایین رتبه – آنگونه كه مقام های بحرینی به آن اعتراض كرده اند - پاسخ داده اند و 'سلطان قابوس' پادشاه عمان نیز معاون نخست وزیرش را به اجلاس اعزام كرده است.
در عین حال كویت نیز تلاش كرده تا فاصله خود را با كانون های بحران ساز داخل شورا حفظ كند و همچنان بدون مشاركت جدی در ماجراجویی های جناح سعودی، خود را در كنار آنها نشان می دهد.
احتمال موفقیت نشست امروز (یكشنبه) شورای همكاری از سوی بسیاری از تحلیلگران و ناظران مسائل منطقه بسیار اندك پیش بینی می شود، چرا كه این كشورها در كنار اختلافات كهنه و ارضی كه بخشی از آنها در حیطه میادین و ذخائر انرژی است، اكنون در خصوص مسائل منطقه به شدت با یكدیگر اختلاف نظر دارند.
هم اكنون عمده ترین چالش كشورهای شورای همكاری در موضوع یمن است كه عربستان و امارات با حمایت بحرین ، افراطی ترین دیدگاه را دارند و قطر در جبهه مخالف آنها است، اما عمان و كویت طرفدار راه حل های سیاسی و فوری برای مهار این بحران هستند.
گفته شده ، دستور كاری كه سعودی ها برای نشست اخیر تدارك دیده اند، موضوعاتی در ارتباط با شورای همكاری در زمینه های سیاسی، دفاعی، اقتصادی و حقوقی و در كنار آن تحولات سیاسی منطقه ای و بین المللی و مسایل امنیتی است.
بی شك موضوعاتی مهمی مانند روابط با ایران، مساله فلسطین و یمن هم بخش های مهمی از محور گفت وگوهای این دور از نشست شورای همكاری خلیج فارس خواهد بود، اما اجماع درباره یك بیانیه مورد توافق میان همه اعضا كمی بعید به نظر می رسد.
طرف دیگر ماجرا اما 'دونالد ترامپ' رئیس جمهوری آمریكا است كه برای كنترل بیشتر بر متحدان منطقه ای اش تلاش دارد، همه طرف ها را در رسیدن به یك توافق، حتی نمایشی متقاعد كند، آن هم درشرایطی كه آینده شورا با تشدید شكاف ها بویژه میان قطر و جناح سعودی ، در تهدید جدی قرار دارد.
ترامپ كه در ارتباط با ایران و موضوع 'برجام' در یك انزوای بین المللی شدید قرار دارد، تنها به متحدان منطقه ای اش بویژه جناح سعودی شورای همكاری و رژیم صهیونیستی دلبسته است، از همین رو بیشترین فشار بر اعضا طی روزهای اخیر از سوی واشنگتن وارد آمده است.
دستیابی به توافقات در بستر شورای همكاری، از آنجا برای آمریكایی ها اهمیت دارد كه مهمترین شریك منطقه ای آنان یعنی بن سلمان در باتلاق قتل 'جمال خاشقجی' گرفتار شده است.
به هرحال اعضای شورای همكاری خلیج فارس كه از 1981 میلادی با هدف همگرایی عربی در حوزه جنوبی خلیج فارس تشكیل شد، درنشست امسال خود تلاش دارد ، به توافقاتی در ارتباط با موضوعات مهمی مانند ایران، فلسطین، یمن و سوریه دست یابد و این درحالی است كه قتل خاشقجی نیز بر فضای اجلاس سایه انداخته است.
در ارتباط با آینده این شورا نیز نظرات مختلفی وجود دارد كه از تندترین این نظرات یعنی فروپاشی شورا تا خوشبینانه ترین آن یعنی حل مشكلات اعضا در همین نشست است، اما به نظر می رسد ، آمریكایی ها این شورا را حفظ خواهند كرد، حتی اگر در كما باشد.
بنابراین، بیانیه این دور از اجلاس شورا را می توان در هر سطحی كه صادر شود، بیانیه ای نه چندان جدی دانست؛ در حدی كه دستكم ترامپ را راضی نگه دارد.
خاورم** 1770**1586
تهران-ایرنا- نشست امروز یكشنبه شورای همكاری خلیج فارس در ریاض در مركز توجه رسانه های منطقه ای قرار گرفت، اما این بار برخلاف همیشه ، عمده نگاه ها به این شورا با یاس و ناامیدی نسبت به آینده آن همراه شده است.
