یورش گیاه سنبل آبی به طبیعت آبی شرق گیلان

سنبل آبی گیاه بومی آمریكای جنوبی ، چندسال قبل برای اولین بار آبگیر عینك در شهر رشت را مركز فرماندهی تهاجمات خود قرار داد و این دشمن قهار طبیعت آبی گیلان به صورت خاموش و به آرامی قلمرو تصرفات خود را گسترش داد بدون اینكه كسی متوجه شود؛ آبگیرها و بركه های غرب گیلان تا آستارا میدان تاخت و تاز این گیاه قرار گرفت و بتدریج كانال ها ، آبراها و پرندگان مهاجر را به عنوان لشكر نفوذی خود برای انتقال برگزید و هم اكنون تمامی مناطق آبی شرق و غرب گیلان را مورد تجاوز قرار داده و درحال گسترش قلمرو تصرفات و تجاوزگری خود است.
گیاه خطرناك و مهاجم سنبل آبی برای محیط زیست پس از تهاجم به تالاب ها و آبگیرهای بخش مركزی و غربی جلگه گیلان نظیر آبگیر عینك رشت و تالاب بین المللی انزلی، اینك به محیط های آبی شرق گیلان چنگ انداخته؛ دشمن قهاری كه یكه تاز میدان نبرد است و قدرت تجاوز و تصرف بالایی دارد.
پیش از این گیاه آزولا تالاب انزلی را به عنوان مقر خود برگزید و تالاب ها و محیط های آبی گیلان و مازندران را مورد تهاجم قرار داد و هم اكنون طبیعت حساس و شكننده گیلان با دشمن مهاجم جدیدی روبه رو شده است كه قدرت انهدام بالایی دارد.
در سال جاری در محیط های آبی و كانال های آبرسانی شهرستان های لنگرود ، سیاهكل و رودسر این گیاه شناسایی شد؛ گیاهی كه از آن به عنوان بیوتروریسم نیز یاد می شود و اگر كنترل دائم و مدام رودخانه ها و كانال ها از این متجاوز صورت نگیرد، چیزی نخواهد گذشت كه تالاب ها ، بركه ها و آبگیرهای این مناطق با بحران زیست محیطی جدیدی مواجه خواهند شد.
سنبل آبی این روزها از مركز استان تا رودسر آخرین شهرستان شرقی گیلان از طریق انتقال با امواج دریا و كانال های آبی پیشروی كرده و پهنه های آبی را مورد تاخت و تاز قرار داده و از مرز آبی گیلان عبور و استان مازندران را نیز مورد تهاجم قرار داده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رودسر در این باره گفت: این گیاه از طریق دهانه رودخانه چمخاله لنگرود تا چابكسر در نوار ساحلی به طول 45 كیلومتر پیشروی كرده و این سواحل را تحت پوشش قرار داده كه در یك اقدام دستجمعی با همكاری سایر اداره ها در شش مرحله نسبت به جمع آوری آن به صورت دستی و مكانیكی با ماشین آلات شهرداری ها و بخشداری های شهرستان اقدام شد.
علی محمدپور تصریح كرد: این گیاه مهاجم در اواسط فصل تابستان در سواحل رودسر مشاهده شد كه تا اواسط مهرماه عملیات جمع آوری آن به پایان رسید.
وی درباره ورود و تهاجم این گیاه نیز خاطرنشان كرد: این گیاه از طریق رودخانه چمخاله لنگرود با جریان آب از شمال غربی به جنوب شرقی حركت كرده و به سواحل رودسر رسیده است.
عملیات جمع آوری این گیاه در شهرستان لنگرود كه بین راه عبور به رودسر قرار دارد، از 22شهریور ماه سال جاری آغاز شده است.
رئیس اداره محیط زیست لنگرود در این خصوص گفت: این گیاه 33 هكتار از رودخانه و كانال آبرسانی رودخانه راداركومه و رودخانه به طول 12كیلومتر و كانال به طول دو كیلومتر را چنان پوشانده بود كه حتی قایق های محیط زیست امكان تردد از این مسیرها را نداشتند.
سید امین نجات افزود:در سال 1395 برای اولین بار این گیاه در داخل كانال آبرسانی كشاورزی راداركومه چمخاله مشاهده شد كه آب این رودخانه با وارد شدن به آب رودخانه لنگرود، آن را نیز آلوده كرد كه از آن تاریخ تاكنون طی دو مرحله نسبت به پاكسازی این گیاه در سال های 96 و 97 اقدام شده است.
نجات ادامه داد: از بیست و هفتم شهریورماه تاكنون اداره حفاظت محیط زیست لنگرود با همكاری اداره زندان های استان و شهرستان و با در اختیار گذاشتن چهار قایق توسط سپاه ، عملیات پاكسازی را ادامه می دهد و هم اكنون رودخانه راداركومه با آوردن یك دستگاه سنبل روب از بندر انزلی، بطور كامل جمع آوری و علاوه بر آن 10كیلومتر هم كناره های این رودخانه از وجود گیاه سنبل آبی پاكسازی شده است.
گیاه مهاجم سنبل آبی در یكی از روستاهای حاشیه شهر سیاهكل نیز مشاهده شده كه اداره محیط زیست با همكاری ادارات عضو پدافند غیر عامل این شهرستان نسبت به جمع آوری آن اقدام كردند.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان سیاهكل نیز در این باره اظهار داشت: تمامی آب بندان ها ، استخرهای محلی و كانال های آب كشاورزی و تالاب های موجود در شهرستان سیاهكل در تهدید سنبل آبی قرار دارند اما درحال حاضر این گیاه به جز كانال آب سیاهكل، در جایی دیگر در شهرستان رویت نشده است .
لطیف جواهر دشتی اظهار داشت: با هماهنگی های انجام شده كانال آب كشاورزی سیاهكل به وسیله بیل مكانیكی از سنبل آبی پاكسازی و نسبت به منهدم سازی این گونه غیر بومی اقدام شد ولی متاسفانه این گیاه مهمانی است كه صاحب خانه را می كشد و مانع رسیدن اكسیژن به آب می شود و بسیار متراكم و سریع رشد می كند و وقتی وارد زیستگاه می شود، تمامی موجودات گیاهی و جانوری موجود در آب را خفه می كند.
** عبور خطر از بیخ گوش لاهیجان؛
شهرستان لاهیجان كه دارای كانال ها ، رودخانه ها و آبگیرهای متعددی است به گفته مسوولان محیط زیست لاهیجان تاكنون از تهاجم این مهاجم غیربومی در امان بوده و به دلیل پایش مدام هنوز به صورت یك بحران و معضل تبدیل نشده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست لاهیجان دراین باره می گوید: اقدامات كنترلی و پایش روزانه برای جلوگیری از ورود سنبل آبی به تالاب ها و رودخانه های این شهرستان درحال انجام است.
علی امیری افزود: در مكاتباتی كه با سایر ادارات شهرستان صورت گرفته و از آنها خواسته شده كه درصورتی كه موردی از این گیاه مشاهده شود، با توجه به امكاناتی كه دارند، نسبت به شناسایی و جمع آوری آن اقدام كنند.
وی با اشاره به پایش مدام در سطح شهرستان در خصوص ورود این گیاه اظهار داشت: اخیرا یك مورد از گل این گیاه در یكی از گلفروشی های لاهیجان به منظور فروش مشاهده شد كه با سرعت نسبت به انهدام آن اقدام شد.
از دیدگاه سازمان های بین المللی گیاه سنبل آبی با نام علمی Eichhornia crassipes بومی آمریكای جنوبی و آب های شیرین حوضه آمازون است و از گونه‌های مهاجم بسیار مشكل‌ساز در خارج از محدوده بومی خود بوده و گسترش سریع آن و پوشش كامل سطح آب موجب بروز مشكلات عدیده زیست‌ محیطی به‌ویژه كاهش تنوع زیستی و مرگ تدریجی تالاب ها ، آب بندان ها و آبزیان منطقه را فراهم می‌نماید.
سنبل آبی با گل های آبی مایل به بنفش با ظاهر فریبنده جای خود را به آسانی در منابع آبی باز كرده و آب را 13 برابر سطح آب های آزاد تبخیر می كند. این گیاه افزون بر تكثیر از دانه ، در شرایط مطلوب به وسیله ساقه‌های رونده به راحتی تكثیر می یابد و رشد آن بسیار سریع است و طی شش تا 18 روز، دو برابر می شود و با جلوگیری از رشد سایر گیاهان تهدیدی جدی برای تنوع زیستی ، توسعه اقتصادی و رفاه جامعه به حساب می آید .
كارشناسان هم اكنون بهترین راه برای مقابله با سنبل آبی را جمع آوری سریع آن به وسیله بیل مكانیكی یا جمع آوری فیزیكی و دستی و منهدم سازی آن می دانند. خرید و فروش گیاه سنبل آبی در گیلان ممنوع است و اداره كل حفاظت محیط زیست استان از مردم خواسته كه از خرید و فروش آن خودداری كنند و به محض دیدن آن در تالاب یا زیستگاه آبی ، موضوع را به محیط زیست گزارش دهند.
6029/2007