اما و اگرهای ایجاد محدودیت برای كاشت برنج در استان فارس

به گزارش ایرنا ، مصوبه 9 آبان 97 هیات وزیران موضوع و ملاك كاهش سطح زیر كاشت برنج است كه بر اساس این مصوبه، در خارج از استان‌های گیلان و مازندران، خشكه ‌كاری برنج مشروط به آبیاری تحت فشار و نصب كنتور توسط متقاضی و یا تحویل حجمی و استفاده از حداكثر 7 هزار مترمكعب آب در هكتار طی یك دوره كشت است.
بر این اساس كشت برنج به جز گیلان و مازندران مشروط به آبیاری تحت فشار و نصب كنتور می شود و شالی ‌كاران سایر استان‌ها با شرایط خاص مجاز به این كار خواهند بود.
هیات وزیران در جلسه نهم آبان به استناد اصل یكصد و سی و هشتم قانون اساسی، وزارت جهاد كشاورزی را مكلف كرد تا نسبت به معرفی كشت‌های جایگزین برنج در خارج از استان‌های گیلان و مازندران اقدام كند و با فعالیت‌های ترویجی و اعطای كمك‌های فنی و اعتباری، حمایت‌های لازم را به‌ عمل آورد.
همچنین ارائه هرگونه حمایت و خدمات مرتبط با كشت برنج اعم از یارانه، نهاده‌های تولید، خرید توافقی، بیمه، تسهیلات، احداث و توسعه كارخانه شالیكوبی صرفاً در استان‌های گیلان و مازندران مجاز خواهد بود.
وزارتخانه‌های جهاد كشاورزی و صنعت، معدن و تجارت نیز مكلف شدند كمك‌های فنی و اعتباری و تسهیلاتی لازم را برای تغییر خطوط تولیدی كارخانه‌های فعال شالیكوبی در غیر از استان‌های مازندران، گیلان و مناطق مشروط مندرج در تبصره‌ها ارائه كنند.
همچنین هیات وزیران درخصوص تعیین تكلیف چاه‌های آب فاقد پروانه بهره‌برداری، وزارت نیرو را مكلف كرد تا نسبت به پر و مسدودكردن چاه‌های فاقد پروانه اقدام فوری كند.

** دولت با كسی در اجرای قانون شوخی ندارد
یدالله رحمانی سرپرست استانداری فارس در نشست كارگروه سازگاری با كم آبی گفت: مصوبه هیات وزیران می بایست اجرا شود و دولت دراین زمینه با كسی شوخی ندارد، تاكید بر این است كه بدون استثنا و بدون مماشات و با در نظر گرفتن مسایل اجتماعی طی سه سال كاشت برنج در استان فارس محدود شود.
سرپرست استانداری فارس با بیان اینكه اطلاع رسانی كامل از این اقدام و تصمیم دولت باید انجام گیرد اضافه كرد: كشاورزان در جریان این محدودیت ها باشند تا كسی برای توسعه كشت شلتوك اقدام نكند، كسی پولی قرض نگیرد و زمینی اجاره نكند و برای توسعه كشت برنج اقدام نكند تا از محل این محدودیت ها دچار ضرر و زیان نشود.
رحمانی ادامه داد: نصب كنتور هوشمند نیز در مصوبه هیات وزیران مورد تاكید است، سازمان های مسئول دراستان فارس هم باید این موضوع را جدی بگیرند، مكانیزم آبیاری تحت فشار دنبال شود تا برآیند همه این اقدامات منجر به محدودیت كشت شلتوك شود.
وی با اظهار تاسف از اینكه ظرفیت تولید كنتور هوشمند در كشورمان محدود است گفت: دراین زمینه كمیته استانی تشكیل شده تا تامین كنتور هوشمند برای استان فارس دراولویت قرار گیرد.
سرپرست استانداری فارس همچنین بر لزوم اجرای طرح نكاشت تاكید كرد و گفت: اگر این طرح اجرا شود 504 میلیارد تومان از محل صرفه جویی منابع آب درآمد ایجاد می شود كه بخشی از این درآمد باید به كشاورزان بازگردد.
رحمانی همچنین پیشنهاد اجرای این مصوبه هیات وزیران را برای پنج سال مطرح كرد و گفت: در این مدت باید بدون آنكه برای منطقه خاصی استثنا قایل شویم كاشت شلتوك و برنج در فارس محدود شود، قانون برای همه یكسان است و طرح را از امسال اجرا می كنیم.
سرپرست استانداری فارس همچنین با بیان اینكه مسایل اجتماعی ، انتظامی و امنیتی را باید در ایجاد این محدودیت ها جدی گرفت گفت: در سالهای گذشته سطح زیر كشت برنج در استان فارس از 50 هزار هكتار به كمتر از 16 هزار هكتار رسیده است ، این كاهش سطح زیر كشت هم اقدام بزرگی است، با رعایت مسایل امنیتی و انتظامی باید این كاهش سطح همچنان دنبال شود.

** 80 درصد شلتوك فارس به عنوان كشت دوم است
مدیر عامل شركت آب منطقه ای استان فارس هم دراین نشست با بیان اینكه همه كشاورزان شلتوك كار در فارس الزاما برای تامین معیشت به كشت شلتوك مبادرت نمی ورزند گفت: 80 درصد برنج فارس كشت دوم است ، این به معنی آن است كه آنها یكبار در سال گندم یا محصول دیگری از زمین برداشت كرده اند و كشت شلتوك را صرفا به لحاظ تفاوت سود بیشتر می كارند.
حمیدرضا دهقانی با بیان اینكه جرم انگاری كاشت شلتوك باید به صورت قانونی اعمال شود، گفت: متاسفانه اكنون قانون جامع برای برخورد با متخلفان وجود ندارد، باید در این زمینه بدون استثنا با متخلفان برخورد شود.
وی همچنین به چالش های اجتماعی و امنیتی موضوع اشاره كرد و گفت: برخی از فرمانداران با ما نامه نوشته اند كه طرح پر كردن چاه های آب غیر مجاز باعث كاهش مشاركت مردم درانتخابات شده است، فرمانداران باید كشاورزان را توجیه كنند كه ایجاد محدودیت در كاشت برنج به نفع كشور و اقتصاد و در نهایت به نفع خودشان است.
مدیر عامل شركت آب منطقه ای استان فارس بیان كرد: استان های فارس ، اصفهان، خراسان رضوی و در مجموع مناطقی از فلات مركزی ایران اكنون با افت شدید سفره های آب روبرو هستند ، ورودی آب به سدها بشدت كاهش یافته و مسئولان باید پاسخگوی این پرسش باشند كه در شرایط بحرانی كنونی آیا باید پاسخگوی درآمد كشاورزان باشند یا نجات سفره های آب و نجات منابع را دراولویت قرار دهند؟
دهقانی گفت: طی یكسال اخیر 2 هزار جلسه با فرمانداران، امامان جمعه ، بخشداران و دهیاران و اعضای شوراها برای توجیه كشاورزان دراستان فارس برگزار شده است، همه این جلسات مستندنگاری شده و تاكید شده است كه مسئولان محلی باید كشاورزان و شلتوك كاران را نسبت به خطرات توسعه كشت توجیه كنند.

**از آن طرف بام نیفتیم
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس نیز در این نشست بر لزوم رعایت تعادل دراجرای طرح و مصوبه هیات وزیران و ایجاد محدودیت برای كاشت شلتوك تاكید كرد و گفت: طوری عمل نكنیم كه از آن طرف بام بیفتیم، باید تجربه سایر استان ها در این زمینه لحاظ و در نظر گرفته شود و متناسب با حركت سایر استان ها ما هم حركت كنیم.
عنایت الله رحیمی افزود: كاهش سطح زیر كشت شلتوك دراستان فارس از 50 هزار هكتار به 16 هزار هكتار اتفاق بزرگی است كه در هیچ استانی سابقه ندارد، نباید در فشار بیشتر به كشاورزان طوری عمل كنیم كه مشكلات و چالش های امینتی و انتظامی بروز كند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس همچنین بر لزوم ادامه طرح تعادل بخشی منابع آب با پر كردن چاه های غیر مجاز تاكید كرد و گفت: حدود یك هزار چاه غیر مجاز در فارس باقی مانده كه باید با تامین اعتبار در امسال پر شود، همچنین برای اجرای طرح جایگزینی كاشت باید فرهنگ سازی بیشتری صورت گیرد .علاوه بر راهكارهای تنبیهی باید مشوق های بیشتری برای كشاورزان لحاظ كنیم.

** تفاوت قیمت برنج و گندم مهمترین انگیزه برای كاشت شلتوك
رئیس سازمان جهاد كشاورزی استان فارس نیز دراین نشست تفاوت قیمت برنج و گندم را مهمترین انگیزه برای كاشت شلتوك در استان فارس اعلام كرد و گفت: باید این تفاوت قیمت با اعطای یارانه و تسهیلات ارزان قیمت برای كشاورزان شلتوك كار جبران شود.
محمد مهدی قاسمی گفت: هم اكنون 7 هزار و 61 بهره بردار كشاورزی كه معیشت 35 هزار و 305 نفر را تامین می كنند در حدود 15 تا 20 هزا هكتار از اراضی استان شلتوك می كارند.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی استان فارس اضافه كرد : با استفاده از تجمیع راهكارها باید طی سه سال مصوبه هیات وزیران اجرایی شود و با ایجاد محدودیت كاشت شلتوك در استان فارس كاهش یابد، این موضوع به منزله به صفر رسیدن سطح زیر كشت نیست، اگر الزامات مصوبه رعایت شود كشاورزان می توانند كاشت شلتوك داشته باشند اما خارج از الزامات مصوبه كاشت نكنند.
قاسمی، عدم وجود بازار خرید تضمینی برخی مصحولات جایگزین، فقدان قانون جامع برای برخورد با متخلفان، تفاوت قیمت برنج در بازار و وجود سابقه كشت به عنوان یك فرهنگ در برخی از مناطق را از جمله مسایلی دانست كه تمایل كشاورزان به كاشت شلتوك را موجب شده است.
وی همچنین پیشنهاد كرد در برخی از مناطق با استفاده از توسعه كاشت گیاهات دارویی و گونه های باغی و ترویج كشت گلخانه ای محصولات و همچنین تولید قارچ های خوراكی و توسعه دامداری های كوچك می توان به كشت جایگزین شلتوك مبادرت ورزید.
منطقه عمده كشت برنج در فارس، بخش كامفیروز شهرستان مرودشت است و در مناطق دیگری از این استان نیز برنج به صورت پراكنده كشت می شود.
6113 /1876