رعایت الزامات قانون كار، ضامن كاهش حوادث كارگری

به گزارش ایرنا، رعایت ایمنی و بهداشت كار بخش مهمی از شروع یك فعالیت در كارگاه های تولیدی و عمرانی است و هرگونه قصور در خصوص آنها هزینه ها و خسارات مالی و جانی جبران ناپذیری را به بار خواهد آورد.
امروزه دیدگاه 'اول ایمنی بعد كار' جای خود را به تولید ایمن داده و بر این اساس جدایی و تفكیك میان كار و ایمنی به هیچ وجه پذیرفته نیست.
ارزیابی و واكاوی خطرات و ریسك ها به صورت مقطعی، باور نداشتن كارفرمایان به لزوم رعایت الزامات قانون كار، ایمان نداشتن به وظیفه سنگین مسئولان ایمنی كار در كارگاه ها، اعتقاد نداشتن به موضوع پیشگیری و ... از جمله چالش های پیشگیری از حوادث كار هستند كه صاحب نظران، مسئولان و كارشناسان در میزگرد ایرنا قزوین در خصوص آنها به بحث و گفت و گو پرداختند.

** كارفرمایان مسئول رعایت ضوابط ایمنی كارگاه ها هستند
رئیس بازرسی كار اداره تعاون، كار و رفاه اجتماعی قزوین در این میزگرد گفت: مقوله ایمنی در زمینه های مختلف اجتماعی مصداق دارد و حتی در روایات اسلامی نیز بر رعایت جوانب ایمنی در فعالیت های اقتصادی برای جلوگیری از خسارات تاكید شده است.
محمد علیخانی افزود: موضوع ایمنی در زمینه كار و تولید نیز از این قاعده مستثنی نبوده است و باید كارگاه های مشمول قانون كار برای رعایت ایمنی به نحو احسن اقدام كنند.
وی اضافه كرد: راهكارهای مختلفی برای پیشگیری و كاهش حوادث و بیماری های شغلی در محیط های كاری و كارگاه های مشمول قانون كار وجود دارد كه یكی از آنها اجرای دقیق قوانین و ضوابط كار است.
این مسئول ادامه داد: قانون گذار، فصل چهارم قانون كار را به حفاظت فنی و بهداشت كار اختصاص داده است كه طبق آن باید كلیه كارگاه ها، كارفرمایان، كارگران و كارآموزان دستور كارهایی كه از طرف شورای عالی حفاظت فنی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی ابلاغ می شود را رعایت كنند.
وی افزود: طبق این قانون كارگاه های مشمول قانون كار باید برای صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی كشور اقدام كرده و وظایف و تعهدات خود را برابر با مواد 85 تا 95 این قانون اجرا نمایند.
وی ادامه داد: طبق ماده 95 قانون كار مسئولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشت كار برعهده كارفرما یا مسئولان واحدهای موضوع 85 این قانون است و اگر واقعا این الزامات رعایت شود تا حد زیادی شاهد كاهش حوادث ناشی از كار و بیماری های شغلی خواهیم بود.
علیخانی همچنین گفت: باید بررسی كرد كه اشكال كار كجاست كه علیرغم وجود بیش از 60 آیین نامه و 6 هزار ماده قانونی در خصوص رعایت مقررات قانونی و بهداشت كار به اهداف مورد نظر در كاهش سوانح و پیشگیری از حوادث دست نمی یابیم.

**سقوط از ارتفاع، 40 درصد حوادث ناشی از كار قزوین
وی گفت: در بررسی حوادث ناشی از كار باید به عوامل وقوع حوادث توجه داشت كه می توان به سقوط، برق گرفتگی، خفگی ، گیر كردن در دستگاه های كار اشاره كرد.
علیخانی اضافه كرد: با تحلیل حوادث و سوانح استان در 20 ماه گذشته مشخص می شود كه حدود 40 درصد حوادث ناشی از كار استان قزوین به دلیل سقوط از ارتفاع، 23 درصد گیركردن در ماشین آلات و 20 درصد برخورد با اشیا و تجهیزات بوده است.
وی افزود: با یك حساب سرانگشتی مشخص می شود حدود 83 درصد حوادث ناشی از كار استان قزوین به سه عامل اشاره شده باز می گردد كه می توان با رعایت مقررات و قوانین ایمنی از وقوع آنها جلوگیری كرد.
این مسئول با اشاره به عامل سقوط، گفت: این مورد در 20 ماه گذشته 40 درصد حوادث استان را رقم زده است كه زنگ خطری برای كارفرمایان در خصوص رعایت نكات ایمنی به ویژه در كارگاه های ساختمانی و هنگام كار در ارتفاع خواهد بود.

**فوت 9 نفر در حوزه صنعت بر اثر سقوط از ارتفاع یك شوك بود
وی افزود: سال گذشته 25 درصد حوادث ناشی از كار قزوین در حوزه ساختمان و 55 درصد در حوزه صنعت بوده است كه نشانگر وقوع 80 درصد حوادث استان در این 2 حوزه است.
این مسئول اضافه كرد: بیشترین درصد فوتی های حوادث كار قزوین در سال گذشته مربوط به حوزه صنعت و عامل سقوط از ارتفاع بوده كه 9 نفر فوتی معادل 50 درصد فوت حوادث ناشی از كار استان را به خود اختصاص داده است.
وی گفت: این میزان حوادث منجر به فوت آن هم از عامل سقوط از ارتفاع در حوزه صنعت دور از انتظار بوده است و در واقع شوكی به مسئولان این حوزه بود.
علیخانی ادامه داد: طبق عرف معمول باید عامل سقوط از ارتفاع در حوزه ساختمان حادثه ساز بوده و درگیری میان ماشین آلات، لغزیدگی و برق گرفتگی عوامل حادثه ساز در حوزه صنعت باشند كه ظاهرا این موضوع رعایت نشده است.
وی اضافه كرد: در سال جاری خوشبختانه در حوزه صنعت فوتی نداشته ایم كه در مورد علل آن باید بحث و بررسی صورت گیرد.

** ناشناخته بودن بسیاری از عوامل حادثه زا چالش بازرسان كار است
علیخانی اضافه كرد: حوادث كارگری استان قزوین در سال 96 نسبت به سال ماقبل آن 17 درصد كاهش داشت اما تعداد فوتی ها در حوزه صنعت به صورت قارچ گونه افزایش یافته بود.
وی با اشاره به عوامل افزایش حوادث فوتی در حوزه صنعت، گفت: متاسفانه بسیاری از عوامل حادثه زا از قبیل تعویض لامپ یا تغییر سقف شیروانی قابل مشاهده و بازرسی نبوده اند به همین دلیل بازرسان و مسئولان ایمنی كارگاه ها نتوانسته اند نسبت به آنها تذكرات لازم را ارایه كنند.
رییس بازرسی كار اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی قزوین افزود: علت وقوع هر حادثه ای به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به یك عمل ناایمن در واحد تولیدی باز می گردد و طبق ماده 87 قانون كار باید تمامی كارفرمایان شرایط ایمنی را در هنگام تاسیس یك واحد تولیدی رعایت كنند كه متاسفانه در بسیاری موارد به آنها توجه نشده است.
وی همچنین گفت: شناسایی خطر و ارزیابی ریسك فرایندی پیوسته است و باید به صورت مداوم با تغییر فرایندها و شیفت های كاری برای شناسایی خطرات و صدور مجوز فعالیت های عمرانی و خدماتی در كارگاه ها اقدام شود.
این مسئول یادآور شد: ریشه بسیاری از حوادث كار به فقدان شناسایی خطر و ارزیابی درست حوادث باز می گردد كه در صورت اعتقاد كارفرمایان به این موضوع گام های بلندی برای پیشگیری از حواث برداشته خواهد شد.
وی افزود: كارفرمایان باید از مسئولان ایمنی كارگاه ها ارزیابی ریسك و خطرات را به شكل مداوم درخواست كنند و گام های جدی و عملیاتی را برای رفع آنها در كارگاه ها بردارند.
علیخانی یادآور شد: كارفرمایان باید بدانند هزینه كردن برای ارزیابی و شناسایی خطرات و ریسك ها یك سرمایه گذاری است و از اتلاف منابع انسانی، افزایش بیماری های شغلی و تحمیل آسیب های اجتماعی به جامعه و شهروندان جلوگیری می كند.

** 80 درصد حوادث ناشی از كار استان قابل پیشگیری و كاهش هستند
رئیس بازرسی كار استان قزوین افزود: اگر بخش ها و حوزه های مختلف اجرایی وظایف خود را به درستی انجام دهند می توان شدت و میزان 80 درصد حوادث را در استان كاهش داد.
علیخانی گفت: امروزه تولید ایمن در جهان مطرح است اما هنوز بسیاری از كارفرمایان قزوینی با دیدگاه سنتی خود میان كار و ایمنی جدایی قایل هستند.
وی افزود: هنوز بسیاری از كارفرمایان نسبت به جذب مسئول ایمنی با مشكل مواجه هستند در حالی كه شناسایی و ارزیابی خطرات یك كارگاه از تحمیل هزینه های سنگین احتمالی در صورت وقوع یك حادثه جلوگیری خواهد كرد.
این مسئول ادامه داد: بسیاری از تجهیزات و دستگاه ها در یك واحد تولیدی به سنجش و ارزیابی دوره ای نیازمند هستند و اگر دیدگاه مناسب در این خصوص در كارفرما وجود نداشته باشد به نتایج مطلوب دست نخواهیم یافت.

**حوزه ساختمان از مخاطره آمیزترین حوزه های كار است
رئیس اداره بازرسی كار استان قزوین افزود: حوزه ساختمان یكی از مخاطره آمیزترین حوزه های كار است و در آن احتمال سقوط و نقص عضو در درجه بالایی قرار دارد.
علیخانی با اشاره به ویژگی های خاص حوزه ساختمان،افزود: عمده كارگران این حوزه یا روزمزد بوده یا مدت كوتاهی به كار گرفته می شوند و عموما در پایین ترین سطح سواد قرار دارند.
وی همچنین گفت: 50 درصد كارگران در حوزه صنعت اگر آموزش ندیده باشند تجربه ایمنی را دارند اما در حوزه ساختمان بی سوادی و نداشتن آموزش موجب شده است كه كارگران هنگام برخورد با خطرات نتوانند به درستی تصمیم بگیرند.
این مسئول ادامه داد: بسیاری از پیمانكاران قزوینی با مقوله ایمنی كاملا ناآشنا هستند به همین دلیل 25 درصد حوادث ناشی از كار استان در حوزه ساختمان رقم خورده است.
علیخانی با بیان اینكه دستگاه های مختلفی در حوزه ساختمان مسئولیت دارند، اضافه كرد: جلسات كمیته نظارت بر ایمنی كارگاه های ساختمانی ماهانه برای بررسی چالش های ساختمانی تشكیل می شود و در صورت لزوم مصوبات خود را برای تایید به شورای فنی استان ارسال می كند.
وی افزود: به عنوان مثال ضمیمه كردن نقشه های ایمنی پیش از ساخت واحدهای مسكونی و احداث چاه ارت از جمله مصوبات این جلسات بوده اند ولی تا اعتقاد به ایمنی وجود نداشته باشد این مصوبات اجرایی نخواهند شد.

**8129 فقره بازرسی از كارگاه های كار در قزوین انجام شد
رئیس بازرسی كار اداره تعاون، كار و رفاه اجتماعی قزوین گفت: امسال هشت هزار و 129 فقره بازرسی از كارگاه های مشمول قانون كار در قزوین انجام شد كه نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است.
علیخانی افزود: این میزان بازرسی نسبت به هشت ماه سال 96 كه هفت هزار و 442 فقره بوده، هشت درصد افزایش یافته است.
وی افزود: اداره تعاون، كار و رفاه اجتماعی استان قزوین 18 بازرس رسمی دارد كه وظیفه رسیدگی و بازرسی به كارگاه های مشمول قانون كار را برعهده دارند و با توجه به گستردگی وظایف با كمبود نیرو در این بخش مواجه است.
این مسئول با اشاره به حوادث ناشی از كار در استان اضافه كرد: در هشت ماه سال جاری حوادث ناشی از كار نسبت به مدت مشابه سال گذشته هشت درصد كاهش داشته و در حوزه حوادث منجر به فوت نیز به همین نسبت كاهش هشت درصدی مشهود است.
وی اضافه كرد: عملكرد كلی اداره بازرسی كار استان رضایت بخش است اما در برخی حوادث و عوامل وقوع آنها افزایش قارچ گونه و شناوری داشته ایم كه باید جلوی آن را گرفت.
علیخانی با تاكید بر آموزش، گفت: در این مدت حدود هفت هزار و 170 نفر ساعت آموزش رسمی برای جامعه كارگری استان توسط كانون ایمنی و بهداشت كار استان و دانشگاه كار برگزار شد كه به قطع نقش موثری در جلوگیری از بروز حوادث و سوانح ناشی از كار ایفا می كند.
وی با اشاره به علل حوادث كار استان قزوین افزود: در 20 ماه اخیر 42.1 درصد حوادث استان به صورت نگرفتن نظارت موثر كارفرما بر قوانین و مقررات كارفرمایی و 33.8 درصد به بی احتیاطی كارگر مربوط بوده است یعنی 75 درصد حوادث استان به عدم نظارت و بی احتیاطی كارگران باز می گردد.
علیخانی گفت: اگر بتوانیم این 75 درصد عوامل حادثه ساز را به نصف رسانده و به 40 درصد كاهش دهیم نقش موثری در پیشگیری و كاهش وقوع حوادث ایفا كرده ایم.
وی ادامه داد: برای رفع بی احتیاطی كارگر یا صورت نگرفتن نظارت كارفرما باید به موضوع آموزش به شكل پررنگی وارد شد و با تدارك سازوكاری مناسب نسبت به آموزش كارگران،كارفرمایان و مسئولان ایمنی اقدام كرد.

**همیشه پیشگیری بهتر از درمان است
رئیس شوراهای اسلامی كار استان قزوین نیز در این میزگرد گفت: خوشبختانه در سال های اخیر وضعیت جامعه كارگری استان از نظر آسیب پذیری در برابر حوادث بهتر شده است ولی از دستگاه های متولی انتظار می رود با نظارت جدی تر شدت و میزان حوادث را كاهش دهند.
محمد امانی افزود: طبق قانون باید جلسات كمیته حفاظت فنی ماهانه در واحدهای تولیدی برگزار شود كه چنین جلساتی را شاهد نیستیم و انتظار می رود این جلسات با حضور كارگران، نماینده كارگران و بهداشت به شكل پررنگ تری برگزار شوند.
وی با واكاوی دلایل افزایش حوادث كار در استان، افزود: اختصاص نیافتن وسایل حفاظت شخصی از قبیل ماسك، كفش و دستكش به كارگران و انجام نشدن آزمایش های ادواری از جمله مواردی هستند كه به ایجاد حوادث كار و افزایش بیماری های شغلی در كارگاه ها منجر می شوند.
امانی اضافه كرد:در برخی موارد آموزش های لازم برای استفاده از وسایل شخصی و دستگاه های خطرناك به نیروهای جدید توسط كارفرمایان داده نمی شود به همین دلیل بسیاری از نیروهای تازه كار با آسیب های جدی قطع عضو مواجه می شوند.
این مسئول ادامه داد: نبود ثبات شغلی برای یك كارگر در واحدهای تولیدی از جمله عوامل حادثه ساز هستند چون كارگر جدید تجربه و آموزش لازم را طی نكرده است بنابراین با خطرات و تهدیدهای زیادی در محیط كار مواجه است.

**بی توجهی به آموزش كارگران از عوامل جدی حادثه آفرین است
رئیس شوراهای اسلامی كار استان قزوین افزود: در بسیاری از مواقع با توجه به نیاز واحد تولیدی بدون توجه به امر آموزش نیروی جدید استخدام شده و برای انجام یك بخش فنی و مخاطره آمیز گماشته می شود كه ممكن است خطرات بسیاری را برای كارگر به بار آورد.
امانی گفت: مسایل روحی و روانی از قبیل نگرانی در خصوص تمدید قراردادها و رعایت نشدن حفاظت ایمنی دستگاه ها و بالابرها از جمله عوامل دیگر افزایش دهنده حوادث كار در كارگاه های صنعتی، تولیدی و خدماتی هستند.
وی با تاكید بر نهادینه سازی فرهنگ استفاده از تجیهزات ایمنی، افزود: در بسیاری از مواقع تجهیزات ایمنی توسط كارفرما تهیه شده و در اختیار كارگران قرار می گیرد اما متاسفانه خود كارگران به دلیل ضعف فرهنگی از آنها استفاده نمی كنند.
امانی اضافه كرد:انعقاد قرارداد با پیمانكاران خدماتی از قبیل سرویس های رفت و برگشت كه دارای سطح ایمنی پایین تری هستند نیز نقش موثری در افزایش حوادث كار استان دارد و باید كارفرمایان به این موضوع توجه جدی داشته باشند.
وی گفت: تعداد زیاد واحدهای صنعتی در استان از جمله مواردی است كه سركشی و نظارت بر واحدهای صنعتی را دشوار می كند و امیدواریم دستگاه های متولی با نظارت جدی تر واحدهای تولیدی را نسبت به رعایت الزامات قانون كار و به كارگیری یك مسئول ایمنی مجاب كنند.

**رعایت استانداردهای جهانی موجب كاهش حوادث كار می شود
رئیس كانون ایمنی و بهداشت كار استان نیز در این میزگرد گفت: كانون ایمنی و بهداشت كار استان فعالیت خود را با هیات مدیره جدید از اردیبهشت امسال شروع كرده و حفظ و صیانت از نیروی انسانی و كاهش حوادث در كارگاه های صنعتی و محیط های ساختمانی را جزو اهدف خرد و كلان خود قرار داده است.
وحید سفری با اشاره به راهكارهای كاهش حوادث در كارگاه ها، افزود: اگر استانداردهای جدید ایمنی در محیط های كاری پیاده سازی شوند و سیستم ایمنی بهداشت به تمامی نهادهای مشمول قانون كار الزام شود به قطع گام های موثری در كاهش حوادث و پیشگیری از آنها برداشته خواهد شد.
این مسئول ادامه داد: یك كارشناس ایمنی باید متخصص، مسئول و هنرمند باشد تا بتواند به خوبی از عهده شناسایی و ارزیابی ریسك برآمده و با برقراری ارتباط با مجموعه مدیریتی برای كسب خروجی مناسب اقدام كند.

**هنر ارتباط مسئولان ایمنی با مدیران برای كاهش حوادث مهم است
وی همچنین گفت: مسئولان ایمنی كارگاه های تولیدی باید توانمند و باهوش باشند تا بتوانند مدیران شركت را برای اعمال استانداردهای ایمنی در كارگاه تولیدی و صنعتی متقاعد كنند.
این مسئول اضافه كرد: هنر ارتباط مسئولان ایمنی با كارفرمایان نقش زیادی در كاهش و پیشگیری از حوادث ایفا می كند اما متاسفانه بسیاری از مسئولان ایمنی هنوز با مدیران كارگاه ها ارتباط برقرار نكرده اند.
وی گفت: امیدواریم با برگزاری جلسه ای بتوانیم هنر ارتباط با مدیران كارگاه ها را به كارشناسان ایمنی آموزش داده و خروجی و تاثیر آن را در این زمینه مورد بررسی قرار دهیم.
سفری اضافه كرد: كارشناسان ایمنی كارگاه ها تنها نباید خود را به شناسایی یك دسته از حوادث محدود كنند بلكه باید با تحلیل و بررسی های كارشناسی راهكارها و موانع پیشگیری از حوادث را نیز به كارفرما اعلام كنند.
وی ادامه داد: امروزه به اعتقاد بسیاری از كارشناسان لوازم حفاظت فردی باید حذف شود و یك كارفرما باید به سمتی حركت كند كه یك كارگاه در نهایت ایمنی برای فعالیت كارگران قرار داشته باشد.
رئیس كانون ایمنی و بهداشت كار استان افزود: طی چهار سال گذشته كه استخدام مسئولان ایمنی برای واحدهای تولیدی الزام شد شاهد كاهش 50 درصدی حوادث كار در كشور هستیم كه نشان دهنده جایگاه و اهمیت مسئولان ایمنی است.
وی گفت:به قطع ارتقای جایگاه مسئولان ایمنی در سطح جامعه موجب می شود كه آنها راحت تر برای ایفای رسالت خود حركت كرده و حوادث ناشی از كار در استان نیز كاهش یابد.
سفری با تاكید بر توجه به شبه حادثه ها، افزود: باید مسئولان ایمنی علل حادثه ها و اعمال نا ایمن را ریشه یابی كنند تا بتوانند از وقوع حوادث در آینده جلوگیری نمایند.
6101*3013