اگرچه مشخص نبود با افتتاح تله كابين، آيا امكان نقص فني يا سقوط احتمالي كابين‌ها وجود نداشت و در صورت وقوع آن حادثه ممكن بود برخي نيز استفاده از اتوبوس را مطلوب بدانند. اما هر چه هست اكنون سوال جدي درباره چرايي تله كابيني كه براي جابه‌جايي دانشجويان احداث شده بود، پيش آمده است. آن‌هم پس از آنكه نزديك به يك سال و اندي از پايان ساخت اين وسيله حمل و نقلي ـ تفريحي مي‌گذرد.
پس از حادثه تلخ واژگوني اتوبوس، بسياري از دانشجويان و كارشناسان بر اين نظر هستند كه بهره برداري از تله كابين احداثي در دانشگاه مي‌تواند كمك زيادي به تردد دانشجويان كرده و ضمن كوتاه كردن مسير آمد و شد، امنيت بيشتري را براي رسيدن به كلاس‌هاي درس دانشگاهي كه بر فراز ارتفاعات 1800 متر تهران ساخته شده، ايجاد كرد.
**طرحي براي افزايش ايمني تردد دانشجويان
«محسن هاشمي رفسنجاني» پس از آنكه در رقابت با «محمدباقر قاليباف» در انتخابات شهردار تهران در سال 92 به ساختمان شهرداري راه نيافت، راهي دانشگاه آزاد اسلامي و معاونت عمراني اين دانشگاه شد تا طرح‌هاي فني و توسعه‌اي دانشگاه را به شكل جدي‌تري به نتيجه برساند. يكي از اين طرح‌ها، احداث تله كابين در واحد علوم و تحقيقات دانشگاه آزاد بود كه ساخت آن اتفاقي مهم براي دانشجويان اين واحد دانشگاهي محسوب مي‌شد.
هاشمي در سال 93 درباره اين طرح گفته بود: استفاده از تله كابين در اين واحد به تصويب هيات رييسه دانشگاه آزاد اسلامي رسيده است، تصميمي كه با بررسي راه‌هاي مختلف جابه‌جايي درون واحد گرفته شده است. ما سه نقطه تمركز در واحد علوم و تحقيقات داريم كه ايستگاه‌هاي تله كابين خواهد بود. نقشه مسير تله كابين هم نهايي شده است. بعد از انعقاد قرارداد پيمانكار طرح، حدود يك سال طول خواهد كشيد كه اين طرح به انجام برسد.
بر اساس طرح دانشگاه آزاد، مسافت در حدود هفت كيلومتري كوهستاني و خطرناك واحد علوم وتحقيقات با احداث يك سامانه حمل ونقل كابلي به كمتر از يك چهارم مسير، يعني 1800 متر و 4 ايستگاه در مكان‌هاي دانشجويي، كاهش پيدا مي‌كرد و يك سيستم حمل ونقل سريع، ايمن، سازگار با محيط زيست و مدرن براي جابه‌جايي دانشجويان، اساتيد و كارمندان دانشگاه آزاد ايجاد مي‌شد. در اين طرح با محاسبه هزينه جابه‌جايي دانشجويان با اتوبوس، اتلاف وقت، سوخت و درآمدزايي تله‌كابين در روز‌هاي تعطيل براي كوهنوردي وگردشگري شهروندان تهراني، بازگشت سرمايه اين سيستم براي دانشگاه آزاد با احداث تله‌كابين در كمتر از سه سال پيش بيني شده بود.
با تصويب اين طرح در دانشگاه آزاد، مناقصه‌اي بين المللي در سال 1393 برگزار شد و دوپل ماير معتبرترين سازنده تله كابين در جهان و شركت تام ايران خودرو به عنوان تامين‌كننده تجهيزات اين سامانه انتخاب شدند. به اين ترتيب، عمليات اجرايي طرح در سال 1394 آغاز شد تا تله‌كابيني با ظرفيت 72 كابين هشت نفره مدرن كه امكان جابه‌جايي چهار هزار نفر را در هرساعت به‌صورت رفت و برگشت ظرف ده دقيقه فراهم مي‌آورد، جايگزين اتوبوس‌ها شود.
در تابستان سال 1395 تمامي تجهيزات سامانه حمل ونقل كابلي واحد علوم و تحقيقات وارد كشور و از نظر تجهيزاتي تكميل شده ومورد تست قرار گرفته بود و پيشرفت پروژه به حدود 80 درصد رسيده بود و مي‌توانست ظرف سه ماه راه اندازي شود، اما با تغيير مديريتي دانشگاه آزاد اين پروژه متوقف شد و همچنان پس از گذشت سي ماه متوقف و تجهيزات مدرن آن، در انبار واحد علوم وتحقيقات رها شده است.
** اي كاش هاي هميشگي بعد ازاتفاق
تا چند روز قبل كه حادثه واژگوني اتوبوس حامل دانشجويان رخ نداده بود، كسي سراغي از دانشجو و آن‌هم در دانشگاه پر حاشيه آزاد نمي‌گرفت اما اكنون بسياري افراد از اي كاش هاي افتتاح تله كابين، داشتن معاينه فني اتوبوس، داشتن كارت سلامت راننده و ... سخن مي‌گويند.
حميد ميرزاده، رييس پيشين دانشگاه آزاد درباره سيستم خطرناك حمل و نقل دانشجويان در دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات گفته كه در ابتداي مديريتم بر دانشگاه، به شدت نگران روش حمل و نقل دانشجويان با استفاده از اتوبوس در اين دانشگاه شدم به دليل اينكه در وهله اول طول مسير هفت كيلومتر بود، دوم اينكه منطقه كوهستاني با شيب تند بود و سوم اينكه دانشجويان بايد تا ارتفاع 1800 متر صعود مي‌كردند. بنابراين براي به‌وجود آوردن يك ناوگان ايمن، مناقصه‌اي برگزار كرديم و در نهايت شركت ايران خودرو با مشاركت يك شركت اتريشي، عمليات ساخت تله‌كابين ويژه دانشگاه را آغاز كردند.
اين تله‌كابين كه مجهز به 72 كابين 8 نفره بود در پايان سال 95 به مراحل نهايي رسيد و ظرفيت جابه‌جايي دو هزار دانشجو در هر ساعت را داشت. اين تله‌كابين با بودجه‌اي كمتر از 50 ميليارد تومان احداث شد و سازنده آن، يك شركت اتريشي كاملا معتبر بود كه سابقه احداث 1400 خط تله‌كابين در مناطق كوهستاني جهان را در كارنامه دارد.متاسفانه مديريت بعدي دانشگاه آزاد (فرهاد رهبر) با اين توجيه كه استفاده از اين تله‌كابين جنبه تفريحي و فانتزي دارد، آن را متوقف كردند و امروز اين فاجعه رخ داد و 10 دانشجوي مظلوم جان باختند.
** چرا تله كابين افتتاح نشد؟
اما از روز گذشته دلايل مختلفي براي علت افتتاح نشدن تله كابين دانشگاه از سوي افراد مختلف مطرح شده است. برخي از مشكلات مالي براي تكميل تله كابين سخن گفته، برخي ديگر پولي بودن استفاده از تله‌كابين براي دانشجويان و مخالفت دانشجويان با آن را علت آوردند اما مسئولاني از دانشگاه نيز شكايت سازمان‌هاي متولي منابع طبيعي را دليل عدم بهره‌برداري از اين طرح مهم قلمداد كردند. در همين رابطه «صالح اسكندري» رييس سازمان رسانه هاي دانشگاه آزاد در حساب كاربري توييتري خود نوشت: تصادف اتوبوس حامل دانشجويان براي خانواده دانشگاه آزاد بسيار غم انگيز بود. «برخي به جاي تسليت زخم زبان مي زنند.
آن‌هم به خاطر تله كابيني كه با شكايت كيفري يك سازمان متولي منابع طبيعي و ايرادات فني متوقف است. البته انتقال 40 هزار دانشجو با تله كابين غير ممكن است».
در پيگيري علت عدم بهره برداري از تله كابين دانشگاه اما سراغ «اقبال شاكري» سرپرست مركز عمراني، املاك و مستغلات دانشگاه آزاد اسلامي كه چند ماه قبل از بهره برداري تله كابين در شهريور خبر داده بود رفتيم. او در گفت وگو با «قانون» با بيان اينكه عدم بهره برداري از تله كابين دانشگاه دلايلي كه تاكنون مطرح شده است، نيست اظهارداشت: البته در بيان جزييات قرار شده روابط عمومي واحد علوم و تحقيقات اعلام نظر كند!».
وي از توضيح بيشتري درباره اين موضوع خودداري كرد، اين در حالي بود كه چند ماه قبل او گفته بود: «تله‌كابين با حدود 97 درصد پيشرفت، در حال انجام است. بخش كمي از كار باقيمانده، به اتمام مي‌رسد. پيش‌بيني كرده‌ايم تله‌كابين تا آخر شهريور افتتاح شود، اميدواريم با تغييرات اقتصادي كه رخ داده پروژه‌هاي بزرگ لطمه نبينند و به‌موقع تحويل داده شود. تله‌كابين واحد علوم و تحقيقات بخشي از سامانه حمل و نقل درون دانشگاهي خواهد بود. همچنين قرار است اين تله كابين به هتل فرهيختگان دانشگاه متصل شود كه بر اين اساس كاربري گردشگري نيز خواهد داشت».
شاكري با بيان اينكه سيستم خطوط مترو در شهر تهران تغيير كرده و چهار خط جديد در تهران پيشنهاد شده كه دو خط از كنار دانشگاه آزاد اسلامي مي‌گذرد اظهار داشته بود: «با اين وضعيت دانشگاه آزاد اسلامي مي‌تواند از سيستم ارتباطي ادامه خط 6 و 10 مترو به دانشگاه استفاده كند. شمال و شمال غرب شهر از سيستم مترو محروم است. اگر اين طرح انجام شود، مي‌توانيم دو يا سه ايستگاه اطراف دانشگاه داشته باشيم. قبلا در تفاهم‌نامه‌اي با شهرداري اعلام كرده‌ايم كه آماده كمك مالي براي مجتمع‌هاي ايستگاهي مترو هستيم. در گذشته هم براي 3.4 كيلومتر خط مترو بين بوستان كتاب و دانشگاه آزاد اسلامي مطالعه اوليه انجام داده‌ايم كه مي‌توانيم در اختيار شهرداري بگذاريم. براي تونل مترو خط‌هاي جديد هم آمادگي كمك مالي داريم!»
** دانشگاه شفاف سازي كند
اكنون با اما و اگر هايي كه درباره چرايي به بهره‌برداري نرسيدن تله كابين دانشگاه آزاد مطرح است، بايد مسئولان اين دانشگاه با پاسخ به ابهامات فراوان در اين حوزه شفاف سازي كنند. اگرچه هنوز تعداد زيادي از دانشجويان مصدوم حادثه در بيمارستان‌هاي شهر بستري هستند و رسيدگي به وضع آن‌ها واجب‌تر از پاسخ به ابهامات تله كابين است، اما لازم است مسئولان دانشگاه شفاف سازي كنند كه چرا پروژه اي كه با پول دانشجويان ساخته شده هنوز امكان بهره برداري ندارد تا هم سرمايه هاي دانشجويان هدر رود و هم جان‌شان در پيچ هاي تو در تو مسير دانشگاه به خطر افتد؟
اين موضوع كه دانشگاه آزاد ميلياردها تومان از پول هايي كه دانشجويان با هزار مكافات تهيه كرده و خرج تحصيل‌شان كرده‌اند را صرف ساخت وسيله اي براي امنيت و رفاه آن‌ها كرده اما در برابر چرايي عدم در اختيار گذاردن آن براي دانشجويان سكوت مي كند، سوالي است كه دير يا زود بايد پاسخ آن و البته ده‌ها چراي خانواده هاي داغدار حادثه در مقابل نبود امنيت دانشجويان در واحد علوم و تحقيقات را بدهد.
منبع: روزنامه قانون، 1397.10.06
گروه اطلاع رساني**2002**
تهران- ايرنا- آخرين بار، شهريور امسال بود كه سرپرست اداره املاك و مستغلات دانشگاه آزاد از بهره برداري تله‌كابين اين دانشگاه در واحد علوم و تحقيقات خبر داد. تله كابيني كه به ادعاي برخي افراد اگر به بهره برداي رسيده بود، شايد اتفاق تلخ واژگوني اتوبوس و مرگ 10 جوان دانشجو رخ نمي داد.
