از ژن‌های خوب تا بازیگری كه تهیه‌كننده شد

نزدیك به یك ماه به آغاز بزرگ‌ترین فستیوال سینمایی كشور باقی مانده است؛ جشنواره‎ای كه هم توانسته با سازندگی و پیشرفت سینما همراه باشد و هم اینكه گاهی اوقات حاشیه‌ها و داوری‌هایش با انتقاد و اعتراضات كارگردانان و عدم حضور آثارشان در این جشنواره مواجه بوده است. اما در این بین فیلم اولی‌ها، همیشه خون و امید تازه‌ای به این جشنواره وارد كرده‌اند. این بخش كه طی این سال‌ها نشان داده چقدر می‌تواند به تازگی و پیشرفت سینمای كشور كمك كند، در تمام ادوار مورد پذیرش دبیر و سیاستگذاران جشنواره فیلم فجر نبوده است.

سال 1363 و در سومین دوره جشنواره بود كه برای نخستین بار بخش فیلم‌های اول به جشنواره با عنوان «نخستین فیلم‎های كارگردانان» اضافه شد كه در سال‌های 64 تا 67 این بخش از جشنواره حذف شد. از سال 68 یعنی همزمان با هشتمین دوره این فستیوال دوباره این بخش البته این بار با شكل و شمایلی تازه با عنوان «مسابقه فیلم‌های اول و دوم» دوباره بازگشت. سال 76 بود كه این بخش هم موردپسند سیاستگذاران و دبیران جشنواره واقع نشد و بار دیگر حذف شد و تا سال 1380 هم جدایی این بخش از رقابت مهم‌ترین مسابقه سینمایی كشور ادامه داشت. سال 1381 بود كه بخش «فیلم‌های اولی» دوباره بازگشت.

**فیلم اولی‌ها، دستخوش سلیقه مدیران و سیاستگذاران

بیست و دومین جشنواره فیلم فجر بود كه این بار علاوه بر رقابت فیلم‌های اول، فیلم‌های دوم را هم در این بخش قرار دادند و از سال 82 تا 84 به همین منوال بود. اما مثل اینكه هیچ انگیزه‌ای برای ثبات این بخش در جشنواره وجود نداشت، چون در سال 85 و 86 یعنی در دوره بیست‌ و پنج و شش جشنواره فجر بود كه این بخش به «مسابقه فیلم‌های اول» دوباره تغییر یافت. تعداد اندك آثار در این دو دوره، این بار بهانه تغییر و تحول دوباره این فستیوال شد و دوباره رقابت به فیلم‌های اول و دوم با عنوان بخش «نگاه نو (فیلم‌های اول و دوم)» رسید. تا سی و چهارمین دوره جشنواره و تا سال 94 به همین شكل باقی ماند كه با وجود درخشش فیلم‌های اولی در این فستیوال، سیاستگذاران در كمال ناباوری این بخش را دوباره حذف كردند و تصمیم بر آن شد كه فقط در جشنواره بیست و پنجم و ششم كارگردان فیلم اولی كه اثرش در بخش سودای سیمرغ پذیرفته شده است، جایزه استعداد درخشان را دریافت كند.

حال امسال و در جشنواره سال جاری قرار است كه فیلم اولی‌ها دوباره به این فستیوال راه پیدا كنند. هیأت انتخاب سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر آثار راه یافته به این بخش را اعلام كرده‌اند:

**پالتو شتری

محمدعلی میرزایی كه نویسنده آثاری چون «كاتیوشا»، «هفت معكوس»، «پارادایس»، «گشت ارشاد»و ... است، «پالتو شتری» نخستین تجربه سینمایی‌اش در مقام كارگردان محسوب می‌شود. او این شانس را داشته كه اولین اثر سینمایی‌اش به رقابت در جشنواره فیلم فجر بپردازد. سام درخشانی، بانیپال شومون، بهاره كیان افشار، شاهرخ فروتنیان، پریوش نظریه و ... از جمله بازیگران این فیلم هستند.

**روزهای نارنجی

آرش لاهوتی، كارگردانی است كه نمی‌توان وی را برای حضور در رقابت جشنواره فجر دست‌كم گرفت. او ركوردار دریافت تندیس جشنواره سینما حقیقت است و توانسته به‌عنوان یكی از مستندسازان پرافتخار در این حوزه حضور داشته باشد. این كارگردان در حالی اولین اثر بلند سینمایی‌اش را در كشور نمایش می‌دهد كه برنده لوح تقدیر و جایزه اصلی در جشنواره‌های فیلم سینه تورنتو و شصت و هفتمین دوره جشنواره فیلم مانهایم برای «روزهای نارنجی» شده است و در جشنواره‌های مختلف بین‌المللی شركت كرده و نامزد شده است. علاوه بر همه این‌ها، حضور علی مصفا و هدیه تهرانی به‌عنوان بازیگران اصلی می‌تواند یكی از آثار مورد انتظار مخاطبان جشنواره باشد.

**یلدا

مسعود بخشی بالاخره توانست امسال برای اولین بار اثر بلند سینمایی‌اش را روی پرده سینماهای كشور ببرد. او قبلاً با ساخت «یك خانواده محترم» دچار انتقادها و اعتراضات بسیاری از سمت رسانه‌ها و مسئولان و برخی از سینماگران شده بود. «یك خانواده محترمِ» مسعود بخشی در حالی تنها نماینده سینمای ایران در شصت‌وپنجمین دوره جشنواره فیلم كن بود و مورد استقبال منتقدان قرار گرفت كه تهیه‌كننده پیشین اثر تازه‎اش، یعنی ایرج تقی‌پور درباره این فیلم گفته بود كه «یلدا مضمونی قرآنی دارد و درباره كظم غیظ است و به دو زن می‌پردازد كه روبه‌روی هم قرار می‌گیرند.» از همین الان حساسیت‌ها نسبت به این فیلم كه تهیه‌كننده جدیدش علی مصفا است، آغاز شده و مسلماً به دلیل كارنامه قبلی كارگردان، این اثر زیر ذره‌بین رسانه‌ها و سینما گران قرار می‌گیرد.

**دیدن این فیلم جرم است

معرفی این فیلم در رسانه‌ها چنین عنوان شده؛ فیلمی به كارگردانی رضا زهتابچیان و تهیه‌كنندگی محمد حمزه‌زاده. بقیه مراحل ساخت اولین اثر زهتابچیان در سكوت خبری انجام شده است. «دیدن این فیلم جرم نیست» كه احتمال می‌رود محصول تازه حوزه هنری باشد، شنیده شده كه یك فیلم سیاسی است كه پروانه ساختش هم مسیر پرپیچ و خمی داشته و به ماجرای یك گروگان‌گیری پرداخته است.

**زهر مار

سیدجواد رضویان كه همواره مخاطبان تلویزیون او را با بازی در سریال‌های طنز می‌شناسند، برای اولین بار در مقام كارگردان یك اثر بلند سینمایی ظاهر شده است. وی كه در گذشته دو فیلم ویدیویی و تلویزیونی را هم كارگردانی كرده، توانسته با اولین اثر سینمایی در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر حضور پیدا كند. «زهر مار» در قالب طنز اجتماعی روایت می‌شود و فیلمنامه آن را پیمان عباسی نوشته است. شبنم مقدمی و سیامك انصاری از بازیگران اصلی این پروژه هستند.

**جان دار

این اثر به كارگردانی حسین امیری‌دوماری و پدرام پورامیری جلوی دوربین رفته است. پدرام پورامیری یكی از نویسندگان تازه‌ترین اثر كمال تبریزی یعنی «ما همه ‌باهم هستیم است». «جان دار» كه به تهیه‌كنندگی كامران مجیدی ساخته شده است، بازیگران مطرح سینمایی در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند. فاطمه معتمدآریا، حامد بهداد، باران كوثری، جواد عزتی، مسعود كرامتی و... از بازیگران این فیلم اولی هستند.

**مسخره باز

نام همایون غنی‌زاده همواره با تئاتر همراه است. كارگردان تئاتر «می‌سی‌سی‌پی نشسته می‌میرد» كه به دلیل قیمت بالای بلیت این نمایش مورد انتقاد و اعتراض بسیاری از تئاتری‌ها و رسانه‌ها قرار گرفت، «مسخره باز» اولین اثر سینمایی این كارگردان است. البته این اولین تجربه‌اش در سینما نمی‌باشد، چون در فیلم «اژدها وارد می‌شود» هم به ایفای نقش پرداخته است. این فیلم به دلیل حضور علی مصفا به‌عنوان تهیه كننده و بازیگران مطرح و نام‌آشنایی چون علی نصیریان، هدیه تهرانی، بابك حمیدیان، صابر ابر و ... مطمئناً جزو گزینه‌های مورد توجه مخاطبان جشنواره قرار خواهد گرفت.

**معكوس

بالاخره اولین اثر سینمایی پولاد كیمیایی ساخته شد. «معكوس» كه تا به حال روند تولیدش چندین بار متوقف شد و دوباره آغاز به كار كرده، توانسته با حضور در جشنواره فیلم فجر، روی پرده برود. بابك حمیدیان، علیرضا كمالی، شهرام حقیقت دوست و لیلا زارع بازیگران و مسعود كیمیایی تهیه‌كننده این اثر هستند. با توجه به مطرح شدن ژن خوب در سینما باید دید كه مخاطبان در جشنواره نسبت به این اثر فرزند مسعود كیمیایی چه واكنشی خواهند داشت.

**سونامی

شاید دومین ژن خوب جشنواره كارگردان «سونامی» باشد. میلاد صدرعاملی كه فعالیت هنری خود را با دستیاری در فیلم‌های پدرش آغاز كرده است، تجربه بازیگری را هم در فیلم «من ترانه 15 سال دارم» به كارگردانی رسول صدرعاملی دارد. در برخی از خبرها از پدرش به‌عنوان تهیه‌كننده نام برده شده در صورتی كه خبر روز اخیر مبنی بر اعلام آثار منتخب فیلم اولی‌ها تهیه‌كننده «سونامی» علی سرتیپی معرفی شده است. بازیگرانی چون مهرداد صدیقیان، بهرام رادان، رعنا آزادی‌ور، علیرضا شجاع نوری و ... در این فیلم ایفای نقش كرده‌اند.

**حمال طلا

«خواب سفید» اولین فعالیت حرفه‌ای او در سینما بود كه عنوان جوان‌ترین مدیر فیلم‌برداری سینمای ایران در سال 1379 را از آن خود كرد. تورج اصلانی به دلیل توانایی در حرفه‌اش یعنی فیلم‌برداری، تا كنون توانسته مدیر فیلم‌برداری ده‌ها اثر سینمایی داخلی و خارجی باشد و جوایز بسیاری را از جشنواره‌های معتبر داخلی و خارجی دریافت كند. او اولین اثر سینمایی‌اش را به تهیه‌كنندگی منصور سهراب‌پور و با عنوان «حمال طلا» ساخته و بازیگرانی مانند سعید آقاخانی، پیام احمدی‌نیا، ژاله صامتی و ... در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند. باید دید كه تورج اصلانی در كارگردانی هم می‌تواند به اندازه حرفه اصلی‌اش یعنی فیلم‌برداری موفق باشد یا خیر؟

گزارش از هنگامه ملكی
**اداره كل اخبار چندرسانه‌ای**ایرناپلاس**