به گفته كارشناسان حوزه آب و خاك در گلستان، بخش وسیعی از زمین های شمال استان به دلیل اقلیم نیمه خشك، نوع بافت خاك و شوری امكان كشت قابل قبولی نداشته كه با اجرای طرح زهكشی قابلیت بهبود كاشت و افزایش تولید دارد.
در كشاورزی هدف از زهكشی، فراهم كردن محیطی مناسب برای رشد ریشه گیاه از لحاظ تهویه و شوری است ولی در تعریفی جامع تر می توان گفت زهكشی به معنی خارج شدن طبیعی یا مصنوعی آب مازاد از یك منطقه است.
كنترل و جلوگیری از شور شدن زمین، كنترل و جلوگیری از ماندابی شدن، كننترل فرسایش، كنترل سیل، حفاظت محیط زیست، سلامت عمومی و بهداشت، جلوگیری از راكد شدن آب و ایجاد بوی تعفن و نامطبوع در محیط مزرعه، به زیر كشت بردن اراضی جدید، زودتر گرم شدن خاك در فصل بهار، شروع زودتر عملیات كشاورزی، كیفیت و كمیت بهتر محصولات، حفاظت از ابنیه و تاسیسات عمومی و توسعه روستایی و امنیت غذایی از جمله مزایای مهم اجرای طرح زهكشی است.
شركت آب منطقه ای گلستان، مطالعات زهكشی را در سطح 450 هزار هكتار این استان در سال 1390 آغاز كرد و براساس این مطالعات، 280 هزار هكتار از زمین های این خطه دارای اولویت اجرای طرح زهكشی شناخته شد.
اجرای این طرح مهم تحول زا در اقتصاد ساكنان شمالی گلستان كه نیازمند سرمایه گذاری كلان است، صرفا با استفاده از منابع استانی امكان پذیر نبوده و مسوولان ارشد استان را بر آن داشت تا با طرح آن در جریان سفر آذر ماه سال 1393 رییس جمهوری به این استان، مصوبه اجرایی در سطح 22 هزار هكتار از زمین های واقع در شهرستان های مرزی و محروم گنبدكاووس، تركمن، گُمیشان و آق قلا را دریافت كنند.
اكنون تلاش دستگاه های مرتبط با اجرای این طرح در سطح 10 هزار هكتار نتیجه داد و بخشی از كشاورزان مرزنشین به ویژه در گُمیشان از مزایای آن بهره مند شده اند.
موفقیت در نتیجه گیری اجرای طرح زهكشی در سطح 10 هزار هكتار از زمین های شمال گلستان، باعث شده تا پوشش كامل زهكشی زمین های شوره زار شمال استان در دستور كار كارگروه های مرتبط در استان قرار گرفته و باعث شده تا در كارگروه اقتصاد مقاومتی هم مصوبه ای برای شتاب بخشیدن به اجرای آن ابلاغ شود.
بر اساس داده های شركت آب منطقه ای گلستان و مطابق مصوبات كارگروه اقتصاد مقاومتی استان 52 هزار هكتار از زمین های دارای مشكلات زهكشی در دستور كار این شركت برای اجرای عملیات زهكشی در مرحله دوم قرار گرفته است.
علاوه بر این، سید مناف هاشمی استاندار گلستان برای سرعت بخشیدن به ادامه عملیات طرح زهكشی زمین های شمال استان، نشستی با سعید محمد فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا در آذر ماه امسال برگزار كرد كه منجر توافق برای اجرای طرح زهكشی در سطح 100 هزار هكتار دیگر توسط قرارگاه مربوطه شد.
در همین ارتباط معاون طرح و توسعه شركت آب منطقه ای گلستان به اهمیت اجرای زهكشی در زمین های شمالی استان اشاره كرد و گفت: عملیات اجرایی این طرح اقتصادی با تخصیص اعتبار و انتخاب پیمانكار در قالب دو اولویت 10 و 12 هزار هكتاری كلید خورد كه اولویت اول انجام شده و بخش 12 هزار هكتاری در دو شهرستان بندرتركمن و آق قلا افزون بر 20 درصد پیشرفت فیزیكی دارد.
داود گیلك در رابطه با اجرای طرح در اراضی بندرتركمن و آق قلا افزود: كنترل و رفع سیلاب های فصلی و روان آب ها، بهبود وضعیت خاك، افزایش تولید و درآمد كشاورزان و ایجاد اشتغال پایدار از مزایای این طرح است.
به گفته وی اعتبار امسال برای اجرای طرح زهكشی زمین های شمال استان 120 میلیارد ریال در نظر گرفته شده كه این اعتبار به استان تخصیص یافته است.
معاون طرح و توسعه شركت آب منطقه ای گلستان اضافه كرد: اعتبار پیش بینی شده برای اجرای طرح زهكشی زمین های شمال استان در سال آینده، 150 میلیارد ریال است.
وی با اشاره به این كه شتاب دادن برای پوشش كامل طرح زهكشی در سطح 280 هزار هكتار از زمین های گلستان مشاركت همه جانبه را می طلبد، گفت: هرچند منابع تخصیصی و پیگیری استاندار و سایر مدیران ذیربط گلستان تاكنون مفید فایده بوده است اما استفاده از ظرفیت بخش خصوصی باعث شتاب بیشتر در اجرای طرح خواهد شد.
فرماندار گُمیشان به عنوان یكی از شهرستان های ذینفع در اجرای طرح مزبور با تاكید بر ضرورت زهكشی زمین های كشاورزی منطقه می گوید: تاكنون اجرای طرح زهكشی در بخشی از زمین های شهرستان باعث افزایش راندمان تولید در واحد سطح از 500 كیلوگرم به 3500 كیلوگرم شده است.
امیرشیر توماج معتقد است: پوشش كامل این طرح، اقتصاد مرزنشینان استان گلستان را متحول خواهد كرد.
به گفته وی، در شهرستان گُمیشان 68 هزار هكتار زمین زراعی بویژه در حوزه كشت جو، گندم و كلزا و 35 هزار هكتار مرتع وجود دارد.
با توجه به اهمیت اجرای طرح زهكشی كشاورزی در گلستان، كارشناسان حوزه های آب و كشاورزی استان معتقدند كه جذب اعتبار برای شتاب دادن به اجرای طرح زهكشی در این خطه به ویژه در زمین های شوره زار مناطق شمالی برای بهبود وضعیت اصلاح خاك، حفاظت از آب و خاك، افزایش تولید، تثبیت شغل در حوزه كشاورزی، بهبود اقتصاد ساكنان مرزی و ممانعت از مهاجرت آن ها شهرها و مقابله با تهدید ریزگردها از ضروریات است.
استان گلستان با داشتن 667 هزار هكتار زمین كشاورزی از قطب های مهم تولید كشور به شمار می رود و اجرای طرح زهكشی در شمال استان برای افزایش راندمان آب، استفاده از نهاده ها و تولید و اشتغال در منطقه بسیار ضروری است.
اقتصاد اصلی جمعیت یك میلیون و 863 هزار نفری گلستان بر پایه كشاورزی و دامپروری استوار است.
6204/2729/1860
گرگان - ایرنا - كارشناسان امر معتقدند تسریع در اجرای طرح زهكشی اراضی شوره زار شمال گلستان تحول در تولید و اقتصاد مرزنشینان استان ایجاد می كند و در سال های اخیر اقدامات رو به جلو برای اجرای آن صورت گرفته و بارقه امید را در دل كشاورزان به وجود آورده است.
